Τετάρτη 19 Ιανουαρίου 2011

Αμαρτίαι γονέων...

    ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ | Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011
(μία άλλη οπτική του θέματος.......)

    Χτύπησε, φαίνεται, φλέβα χρυσού το σημείωμά μου «Δώρα από το παρελθόν», («Το Βήμα», 2.1.2011). Οι παιδαγωγικές αναμνήσεις της συγγραφέως Αθηνάς Κακούρη, που άντλησα από το τελευταίο βιβλίο της «Με τα χέρια σταυρωμένα», είχαν απροσδόκητη υποστηρικτική απήχηση. Το πώς διαπαιδαγωγούντο τα παιδιά στο παρελθόν από γονείς και δασκάλους σε σύγκριση με το τραγικά ρηχό και ισοπεδωτικό σήμερα, εξηγεί εν πολλοίς και τα αδιέξοδα της οικονομίας της χώρας μας και της εν διαλύσει κοινωνίας μας. Αλλά ας μιλήσουν καλύτερα μερικά αποσπάσματα από τα σχετικά μηνύματα που έλαβα:

    Πρώτη η ευχαρίστως έκπληκτη κυρία Κακούρη, που συμπυκνώνει: «Σκέφτομαι πόσο τυχεροί σταθήκαμε εμείς, η γενεά μας. Στερηθήκαμε πολλά, αλλά όχι την αγωγή που με αγάπη μάς παρείχαν οι γονείς και οι δάσκαλοί μας και που τους το ανταποδώσαμε αποδεχόμενοι τις αρχές τους. Στα σημερινά παιδιά είπαν πως ο εαυτός τους είναι το κέντρο του κόσμου. Άρα αυτόν πρέπει ν΄ αγαπούν .Κι έτσι τώρα τα κακόμοιρα δεν αγαπούν τίποτε».

    Πιο αναλυτικά η αρχιτέκτων μηχανικός κυρία Τάνια Τογανίδου-Βαρδουλάκη (61 ετών) υπογραμμίζει μεταξύ άλλων: «Οι περισσότεροι γονείς της γενιάς μας, προσπαθώντας να δώσουμε στα παιδιά μας ό,τι εμείς στερηθήκαμε, κάναμε λάθη στην εκπαίδευσή τους παρέχοντας περισσότερες ελευθερίες απ΄ ό,τι έπρεπε. Τα παιδιά μας μεγάλωσαν μόνο με δικαιώματα. Οι υποχρεώσεις βάρυναν μόνο εμάς. Σε αντιστάθμισμα της συνεχούς υπενθύμισης που είχαν πολλοί από τους γονείς μας, για το πόση ευγνωμοσύνη και σεβασμό θα έπρεπε να έχουμε σε εκείνους που μας γέννησαν, δεν μιλήσαμε ποτέ γι΄ αυτό, ενώ θεωρήσαμε δεδομένο ότι θα δώσουμε όλα τα εφόδια στα παιδιά μας, ασχέτως αν είχαν ή όχι έφεση σε σπουδές. Ξεκινήσαμε το τρέξιμο σε φροντιστήρια και νομίζαμε ότι πληρώνοντας εξασφαλίζουμε τη μόρφωσή τους.

    Η δημοκρατία από το πολίτευμα μεταπήδησε στην οικογένεια και εξίσωσε τα μέλη της, καταργώντας την ιεραρχία και σιγά-σιγά και τον σεβασμό. Προσπαθήσαμε να γίνουμε φίλοι με τα παιδιά μας, με αποτέλεσμα να χάσουμε τη διδακτική μας θέση. Τα παιδιά μας δεν ξέρουν τι θα πει “διεκδίκησης”, γιατί ποτέ δεν χρειάστηκε να διεκδικήσουν τίποτε. Τους δίνονταν όλα στο πιάτο, απαλλαγμένα από τις πολλές λεπτομέρειες, για να μην τα... κουράζουμε! Κυνηγήσαμε το χρήμα, τις θέσεις αργομισθίας στο Δημόσιο, πιέσαμε κόμματα για διορισμούς, ξεπουλήσαμε τα ιδανικά μας. Το “δε βαριέσαι” ή το “έτσι είναι η Ελλάδα” έγινε τρόπος ζωής όπου ξεχάσαμε τις στοιχειώδεις αρχές λειτουργίας της Δημοκρατίας. Η Δημοκρατία έγινε συνώνυμη της ασυδοσίας. Καιρός να διορθώσουμε εμείς οι ίδιοι το χάλι που δημιουργήσαμε»
.

    Επίσης ο γνωστός συγγραφέας κ. Απόστολος Δοξιάδης, μεταξύ άλλων, επισημαίνει μιαν άλλη αιτία παραίτησης από την ορθή διαπαιδαγώγηση των παιδιών, που σήμερα πληρώνουν αμαρτίες γονέων: «Ο λόγος για το απότομο ξενέρωμα (της γενιάς του Πολυτεχνείου) ήταν ότι η ένταση που βιώναμε επί χούντας χωρίς όμως να το συνειδητοποιήσουμε, στρεφόταν αρνητικά, δηλαδή όχι από το τι θέλαμε αλλά από το τι δεν θέλαμε. Και κατά τούτο η δικτατορία προσέφερε ελεεινή υπηρεσία στην ψυχική μας ανάπτυξη (...) Βλέποντας υπό το πρίσμα της χουντικής δαιμονολογίας τον κόσμο, κάποιοι συνομήλικοί μου θεώρησαν ότι κάθε επιβολή πειθαρχίας εκ μέρους των γονιών, η διδασκαλία του σεβασμού εκ μέρους των παιδιών, είναι έκφανση φασισμού, ότι κάθε αντίσταση στο απόλυτο “θέλω” των βλαστών τους είναι μια κάποια μορφή βασανιστηρίων του ΕΑΤ/ΕΣΑ. Και αυτό οδήγησε αρκετούς σε προβληματικές σχέσεις με τα παιδιά τους, και- ακόμη χειρότερο εκείνο- σε προβληματικές σχέσεις με τους εαυτούς τους αλλά και με την κοινωνία, στον βαθμό που έλαβαν το μήνυμα ακριβώς που τους δόθηκε, ότι κάθε αντίσταση στο απόλυτο “θέλω” τους είναι φασισμός».
    Πηγή: Εφημερίδα Το Βήμα

Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 2011

ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΕΝΟΥΣ ΘΗΛΥΚΟΥ Ή –ΚΑΙ- ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ;;

    «Εγώ, μια χαρά είμαι,...... δεν έχω απολύτως τίποτα....... Δεν έχω στεναχωρηθεί καθόλου,......... Εσύ που έχεις το πρόβλημα, εσύ να πας.......». Πραγματικότητα, άρνηση ή αμηχανία;
    Ακούγονταν πολύ συχνά αυτή η φράση από τα στόματα ορισμένων αντρών όταν στο «τραπέζι έπεφτε» η ιδέα της επίσκεψης σε ψυχολόγο. «Να πας εσύ» έλεγε ο άντρας στην γυναίκα «εμένα άσε με». Ακόμα και αν η αφορμή ήταν για τα παιδιά η δυσκολία να αποδεχθεί ένας άντρας ότι θα μπορούσε να επισκεφθεί έναν ειδικό ακούγονταν αβέβαιο έως εξωπραγμτικό και όντως μ’ αυτή την αρχή που επικρατούσε ο άντρας μεγάλωνε αλλά δεν χωρούσαν τέτοιου είδους συναισθηματικές αδυναμίες. Στα κουδουνίσματα μιας ταρακούνησης η γυναίκα καλούταν και λίγότερο –πλέον- καλείται να κινητοποιηθεί, να δραστηριοποιηθεί και τέλος να φέρει εις πέρας το θεμιτό απότέλεσμα.
    Τα τελευταία χρόνια και ο άντρας αρχίζει δειλά-δειλά να επιτρέπει αλλά και να δηλώνει ότι ζορίζεται σε μία σχέση, ότι έχει φόβους, ανασφάλειες, άγχη, έχει αποκτήσει την δύναμη να δηλώνει ανοιχτά για την μοναχικότητα που εννοίοται –μπορεί- να αισθάνεται. Αρχίζουν δειλά να αποδέχονται τις ανάγκες όπου βιώνουν ακόμα και αν το οικογενειακό τους περιβάλλον ξεβολέευται.
    Ένας πατέρας μπορεί να απορεί βλέποντας τον γιο του να είναι ισότιμος στην δικιά του οικογένεια. Δηλαδή να συμμετέχει ισάξια στο μεγάλωμα των παιδιών ή να συνησφέρει σε εργασίες του σπιτιού. Να κάνει δηλαδή και με μεγάλη επιτυχία ότι πριν από κάποια χρόνια (και λιγότερο σήμερα) απέφευγε από επιλογή. Σήμερα βλέπουμε τους άντρες , τα νέα αγόρια παντρεμένους, δεσμευμένους, πατεράδες αλλά και όχι να επιλέγουν ν’ ανοίξουν το κουτί της ψυχοθεραπείας, να ζορίζονται μ’ ότι ανακαλύπτουν εκεί, άλλοτε να κομπιάζουν και άλλοτε να συνεχίζουν. Άλλωστε μπορεί να είναι και αυτό το δικό τους προσωπικό στοίχημα που καλούνται να φέρουν εις πέρας. Μόνο που σ’ αυτή την περίπτωση οι προσδοκίες μπορεί να είναι πολύ περισσότερο μαλακές και όχι τιμωριτικές έως τώρα. Μαθαίνουν να επιτρέπουν να κάνουν λάθη, να μην είναι τόσο αυστηροί με τον εαυτό τους, να διεκδικούν ισότιμα, αλλά και εκείνους που ονοματίζουμε «καλά παιδιά» να επιτρέπουν στον εαυτό τους και να «τσαλακώνονται», είναι μέρος της υγιής ζωής τους.

ΑΝΔΡΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

    Οι άνδρες από παιδιά ακόμη μαθαίνουν τι θα πρέπει να προσδοκούν από τον εαυτό τους σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο. Μέσο των πολύ κοντινών τους ατόμων, ακόμη και από την βρεφική ηλικία επηρεάζονται σημαντικά στοιχεία τους, ως προς την κοινωνικοποίηση τους.

    Οι επιρροές που δέχεται η ανδρική ταυτότητα επηρεάζουν στο πως οι άνδρες θα πρέπει να σκέφτονται, να αισθάνονται και να πράττουν. Ακόμη και σήμερα η ευθύνη της μητέρας είναι πολύ μεγάλη για την φροντίδα του παιδιού κάτι που είναι πολύ εμφανή στους άνδρες.
    Σύμφωνα με την Chodorow τα πρότυπα της συγχώνευσης, της συμβίωσης, της προσκόλλησης και του αποχωρισμού είναι διαφορετικά για τους άνδρες και για τις γυναίκες. Για τον άνδρα η αίσθηση η οποία έχει για την σύνδεση του με το κύριο πρόσωπο – και αυτό πολλές φορές είναι η μητέρα- που δίνει «τροφή» στην ζωή του καταλαβαίνει ότι οδηγείται σε μία αμφιθυμική σχέση. Μ΄αυτήν την θεωρία κατανοούμε το πως οι άνδρες από πολύ μικρή ηλικία διχάζονται στο θέμα εγγύτητα και απόσταση.
Σε αρκετές πολιτισμό-κοινωνικές ομάδες, ξεκαθαρίζεται αυστηρώς ότι σε πολλούς τομείς είναι καλό τα αγόρια ν΄αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τα κορίτσια. Κάποιος καθηγητής Πανεπιστημίου δήλωσε ότι δεν κάνει καμιά διάκριση ανάμεσα στον γιο του, και την κόρη του ως προς το θέμα δουλειές. Το αντίθετο υποστήριξε ένας αγρότης.
    Καθώς τα αγόρια μεγαλώνουν και «χτίζουν» την προσωπικότητα τους, τους έχει γίνει ήδη γνωστό τι πρέπει να κάνουν για να χαρακτηρίζονται οι πράξεις τους ανδρικές, και ότι είναι εντελώς αντίθετο χαρακτηρίζεται ως θηλυπρεπή. Έτσι, λοιπόν οι άνδρες, έχοντας πλέον φτάσει στην ενήλικη τους ζωή ξέρουν τι είναι τα ανδρικά και τι τα θηλυπρεπή στοιχεία, τιμώντας και τηρώντας αυστηρά τα στοιχεία του πρώτου.

ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

    Όπως για τους άνδρες έτσι και για τις γυναίκες η θεραπεία είναι αρκετά σημαντική. Την χρειάζονται όσο και εκείνες. Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες όπως η εθνικότητα, η κοινωνικό-οικονομική κατάσταση, η φυλή, η καταγωγή οικογένειας, η κληρονομικότητα, που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ταυτότητας του άνδρα, αλλά και άλλων κοινωνικών θεμάτων που αντιμετωπίζει. Το θέμα της κοινωνικοποίησης για τους άνδρες είναι ένας πολύ ουσιαστικός παράγοντας για τους ίδιους, όπου είναι καλό να δουλεύεται στην θεραπεία τους. Οι θεραπευτές μέσο της δουλειάς τους με τους άνδρες «ανακαλύπτουν» την «επινόηση της πραγματικότητας». Αυτή η πραγματικότητα είναι κάτι που πλάθεται συνεχώς μέσο της εμπειρίας και της γλώσσας. Είναι κάτι που συνεχώς αναπλάθεται.


ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΝΔΡΕΣ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

    Να κατανοήσουν την ισχυρή θέση που υπάρχει ανάμεσα στις πεποιθήσεις τους για το φύλο και την προβληματική συμπεριφορά τους.
Να αλλάξουν την πραγματικότητα τους για το νόημα του ανδρισμού και να την αντικαταστήσουμε με μια πιο λειτουργική.
    Να αναγνωρίσουν τις συναισθηματικές ανάγκες τους και να αποδεχθούν την αξία τους.
    Να κατανοήσουν την ανάγκη τους για εγγύτητα και να βρουν τρόπους για να συνδεθούν με άλλους ανθρώπους.
    Να κατανοήσουν πόσο επηρεάζονται οι ίδιοι και οι πεποιθήσεις τους από την οικογένεια καταγωγής τους και να μπορέσουν να διαφοροποιηθούν από αυτήν με υγιή τρόπο.

    Στόχος της θεραπευτικής διαδικασίας είναι να αλλάξουν οι πεποιθήσεις των ανδρών και γενικότερα την εικόνα τους, που έχουν προς τον ανδρισμό. Είναι πολύ πιθανό οι άνδρες να αντικαταστήσουν τις παλιές τους στάσεις και πεποιθήσεις εάν κατανοήσουν ότι ο λόγος όλων τους των θεμάτων έχει να κάνει με τις τότε αντιλήψεις που είχαν, τότε μέσο της θεραπευτικής διαδικασίας, θα έχουν αποκτήσει μια πιο λειτουργική εικόνα.

    ΠΩΣ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟ ΑΜΕΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ

    Κάποιες φορές μπορεί να υπάρξει και αντίσταση από το οικογενειακό περιβάλλον του άντρα για την δική του αλλαγή. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουν όλοι ότι η αλλαγή γίνεται μέσα σ΄ένα πλαίσιο αλληλεπίδρασης των μελών. Πολλές φορές τα ίδια τα μέλη της οικογένειας επαναπροσδιορίζουν τον όρο του ανδρισμού.
   ψ Ένα βήμα στην θεραπευτική διαδικασία με τους άνδρες είναι ότι οι ζωές πολλών από αυτούς κινούνται γύρω από τον ανταγωνισμό και την καλύτερη επίδοση στον εργασιακό χώρο. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης οι άνδρες καταλαβαίνουν πόσο αμελούν τις ανάγκες της οικογένειας τους και τις δικές τους για να δοθούν μόνο στο επάγγελμα τους. Αρκετοί άντρες στην αρχή της θεραπείας τους ισχυρίζονται ότι οι σχέσεις τους είναι εμπόδιο για την καριέρα τους πχ. [ Ένας άνδρας παραπέμφθηκε από τον γιατρό του σε έναν θεραπευτή γιατί οι πόνοι της καρδιάς αλλά και τα σημάδια κατάθλιψης, δεν έδειχναν κάτι οργανικό. Η μόνη ασχολία που είχε στη ζωή του ήταν η εργασία του, δεν έκανε τίποτα άλλο, ήταν όμως αρκετό για να του προκαλεί άγχος. Ένιωθε ότι αυτό ήταν επιζήμιο γ΄αυτόν αλλά δεν μπορούσε να το αλλάξει γιατί έπρεπε να προσπαθεί πάντα και να παίρνει συνεχώς προαγωγές].
    Υπάρχουν πολλοί λόγοι κυρίως συναισθηματικοί που προέρχονται από την οικογένεια καταγωγής και που οι άνδρες δυσκολεύονται να αναπτύξουν υγιή εφόδια για την ζωή τους. Αυτά τα «άλυτα θέματα» τα «κουβαλούν» για πάρα πολλά χρόνια στην ζωή τους. Αυτές οι «πατρικές οικογενειακές επιρροές» δεν αφήνουν τον άντρα να λειτουργεί όπως ο ίδιος θα ήθελε στις σχέσεις του με την σύζυγο του, τους φίλους, το εργασιακό περιβάλλον. Όταν ο άνδρας μπορεί να βιώνει έντονες καταστάσεις και να παρουσιάζει μια στασιμότητα αυτό οφείλεται κυρίως σε γεγονότα και συναισθήματα του παρελθόντος που συνεχώς περιπλανιούνται και μπλοκάρουν το άτομο.
    Ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας είναι να κατανοήσουν οι άνδρες τη σημασία που έχει για τους ίδιους ο τόπος καταγωγής τους, και πόσο είναι επηρεασμένοι από τις καταβολές της οικογένειας τους. Σιγά- σιγά οι άνδρες πλέον μπορούν να καταλάβουν ποιες καταστάσεις και άτομα του παρελθόντος μπλοκάρουν την τωρινή δική τους ζωή. Οι άνδρες πλέον μπορούν να κατανοήσουν ότι άλυτα συναισθηματικά μπλοκαρίσματα του παρελθόντος, στο παρόν τους προκαλούν αντιστάσεις και άμυνες. Σιγά- σιγά ο άντρας αρχίζει να κατανοεί τους γονείς του ως άτομα. Καθώς εξελίσσεται και βλέπει τις αξίες που είχε μέχρι τώρα, αλλάζει τις πεποιθήσεις του.

    ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

    Κανόνες οι οποίοι διέπουν την συναισθηματική έκφραση των ανδρών:
1.Τα αθλήματα αποτελούν ένα αποδεκτό μέσο έκφρασης των συναισθημάτων. Τα συναισθήματα των αντρών δεν εξωτερικεύονται, προτιμούν την ένταση των αθλημάτων για να μπορέσουν να εκφραστούν ελεύθερα, δεν λεκτικοποιούν ότι αισθάνονται. Παίρνουν μέρος σε αθλήματα και ήδη νιώθουν νικημένοι. Το ότι αναγνωρίζουν ότι ο κόσμος που τους κοιτάζει, τους θαυμάζει και τους θεωρεί πρότυπο μίμησης εκείνοι παίρνουν μεγάλη ικανοποίηση για τον εαυτό τους. Μπορούν μέσα από το άθλημα και συνήθως αυτό είναι είτε ποδόσφαιρό είτε μπάσκετ, να εκφραστούν, να φωνάξουν, να δείξουν έντονα την αντίθεση τους με τον αντίπαλο.
2.Οι άνδρες μπορούν να στηριχθούν στις γυναίκες για την εκπλήρωση των συναισθηματικών αναγκών τους. Αρκετοί άνδρες νιώθουν ότι γνωρίζουν ότι οι γυναίκες τους θα καλύπτουν τις «συναισθηματικές τους ανάγκες». Με εκείνες θα μπορούν να μοιραστούν πράγματα.
3.Το σεξ είναι για τους άνδρες ένας αποδεκτός τρόπος έκφρασης συναισθημάτων. Οι περισσότεροι άνδρες κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης νιώθουν ότι μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα πράγμα που δεν το συναντούν στο άθλημα τους. Νιώθουν έντονα την αγάπη, τον πόθο, την ηδονή.
4.Η κατανάλωση αλκοόλ βοηθά στην έκφραση των συναισθημάτων. Από την εφηβική ηλικία θεωρούν ότι πίνοντας σπας ενδοιασμούς νιώθεις ελεύθερα, χαλαρώνεις. Όταν οι άνδρες δεν είναι μεθυσμένοι, υπάρχει μία μεγάλη πιθανότητα να εκδηλωθούν για τα συναισθήματα τους, να συγκινηθούν γ΄αυτά τα συναισθήματα που είναι χρόνια φυλακισμένα.
5.Ο χώρος εργασίας είναι ο λιγότερο επιθυμητός για συναισθηματική έκφραση, χώρος. Το ότι απωθούν τα συναισθήματα τους οι άντρες κατά την διάρκεια της εργασίας τους είναι κάτι που τους αποδιώχνει. Στη ώρα της εργασίας η θύμηση και εκδήλωση συναισθημάτων επιφέρει αρνητικές απολαβές στην ίδια την εταιρεία.
6.Οι άνδρες πρέπει να χειρίζονται όσον το δυνατό πιο γρήγορα καταστάσεις που δημιουργούν ένταση. Ο άνδρας καλείται να κάνει οτιδήποτε για να αποφύγει πόνοι του παρελθόντος και να συνεχίσει την ζωή του. Την λύπη μπορεί να την θεωρούν πολλοί άνθρωποι, ως την παράταση της θλίψης και να ζούνε μαζί για μεγάλο χρονικό διάστημα.


    ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ

    Ο άνδρας που δεν μένει προσκολλημένος στις παραδοσιακές κατευθύνσεις μπορεί να αφοσιωθεί περισσότερο στο σπίτι και να είναι περισσότερο διαθέσιμος προς τη σύζυγο του και τα παιδία του. Θα νιώθει όμως ανεπαρκής απέναντι στους άλλους άνδρες .
    Κάποιοι έχουν καλλιεργήσει μια γλώσσα λογικής και αιτιότητας που ο ορθός λόγος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της. Ο περιορισμός που έχει δεχθεί από τα ανδρικά πρότυπα τον αναγκάζουν να αναπτύξει μια μεταγλώσσα προκειμένου να επικοινωνεί .Έτσι εκφράζει τις ανάγκες του με πράξεις περισσότερο και πολλές φορές νιώθει παρεξηγημένος και αδικημένος γιατί δεν μπορεί να εκφραστεί όπως η γυναίκα του.
Όταν ο κάποιος άντρας θελήσει να αλλάξει τη σχέση του κάποιες στιγμές βρίσκει ελάχιστη υποστήριξη και βοήθεια .Συναντά ακόμη και τον χλευασμό από φίλους και γνωστούς όταν προσπαθήσει να αλλάξει τις προτεραιότητες του και να προσαρμοστεί στις ανάγκες της συζύγου του .Αντίθετα η γυναίκα του πάντα βρίσκει υποστήριξη όταν θέλει να εκφράσει ανοιχτά τη δυσαρέσκεια της για τους άνδρες .Έτσι λοιπόν εκφράζει το παράπονο ότι προσπαθώντας να είναι πιο ανοιχτός νιώθει καταδικασμένος όταν το κάνει και καταδικασμένος όταν δεν το κάνει.
    Είναι σημαντικό για το άλλο φύλο να μπορεί να αναγνωρίσει σε ποιο σημείο της εξέλιξης της βρίσκεται η άλλη πλευρά και να προσπαθεί να ανταποκρίνεται ανάλογα καθώς επίσης σημαντικό είναι για το κάθε φύλο να συνειδητοποιήσει πως οι αλλαγές που πραγματοποιεί ή δεν πραγματοποιεί επηρεάζουν την άλλη πλευρά.
    Η προσπάθεια των ανδρών να προσαρμοστούν στις αλλαγές των γυναικών αποτελεί μια τρομακτική πρόκληση για την ανδρική ταυτότητα.
Άνδρες και γυναίκες μπορούν να αρχίσουν να χτίζουν γέφυρες ανάμεσα τους εάν πιστέψουν ότι μπορούν να μάθουν ο ένας τη γλώσσα του άλλου καθώς και ότι κανείς από τους δύο δεν κατέχει τον «αληθινό» τρόπο της ζωής.
    Ακολουθούν 3 στοιχεία που κατέχουν κυρίαρχο ρόλο σε κάθε διαδικασία αλλαγής στη σχέση των φύλων:
1.Το κάθε φύλο θα πρέπει να εξετάσει τις στάσεις και τις προσδοκίες που αναπτύσσει ως προς τους ρόλους και τις ανάγκες του άλλου καθώς και τον τρόπο που ασυνείδητα συμβάλλει στον εγκλωβισμό του άλλου σε εκείνα τα πρότυπα που αντιπαθεί.
2. Αντιμέτωποι με τις πραγματικές συγκρούσεις ,χρειάζεται και από τις δύο πλευρές να εξετάσουν σε βάθος αυτό που διακυβεύεται συναισθηματικά ,να αναζητήσουν τις συναισθηματικές αντιδράσεις όπως ο φόβος για αλλαγή ανταπόκριση στην απαίτηση για παραίτηση από οικείες και βολικές συνήθειες.
3.Το κάθε φύλο χρειάζεται να αναγνωρίσει και να αναλάβει την ευθύνη των συναισθηματικών στοιχείων που φέρει ,των αναγκών και των τρόπων διαπραγμάτευσης .Να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη για την αλλαγή του άλλου αλλά και να μην την εμποδίζουν.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

    Το φύλο επηρεάζει από την αρχή τη θεραπεία του ζεύγους. Αυτό φαίνεται και στον τρόπο με τον οποίο οι άνδρες ξεκινούν τη θεραπεία.
Α. πολλοί ξεκινούν με τη σύντροφο τους και αυτό αποτελεί και το πρώτο έναυσμα για συζήτηση σχετικά με συναισθήματα ,προσδοκίες, ανάγκες .
Β. Συχνά ξεκινούν γιατί τους πιέζουν οι γυναίκες τους ή γιατί κινδυνεύει η σχέση τους. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να γίνουν πιο ευάλωτοι ,πιο προσιτοί γιατί προκειμένου να σώσουν τη σχέση τους είναι ανοιχτοί σε κάθε παρέμβαση. Με μεγαλύτερη προθυμία προσπαθούν να καταλάβουν τον εαυτό τους και να επανεξετάσουν αξίες .
Από την άλλη πλευρά ισχυρή είναι η τάση των ανδρών να εμφανίζονται άτρωτοι, πράγμα που οδηγεί τον θεραπευτή να πρέπει να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον για την έκφραση συναισθημάτων.
Γ. οι άνδρες που με δική τους πρωτοβουλία επανεξετάζουν τη σχέση με τη σύντροφο τους συνήθως είναι πιο δεκτικοί στη θεραπεία.

    1.Οι άνδρες έχουν συναισθήματα και θέλουν να μπορούν να τα εκφράζουν. Δεν είναι αναίσθητοι ,δεν αποτραβιούνται εσκεμμένα. Καλό είναι να επικεντρωνόμαστε όχι μόνο στην αντίσταση τους αλλά σε συναισθήματα πικρίας ή δυσαρέσκειας που μπορεί να έχουν.
    2.Η επαφή που έχουν οι άνδρες με τα συναισθήματα τους δεν είναι τέτοια που να τους επιτρέπει να τα εκφράσουν .Χρειάζονται βοήθεια για να έρθουν σε επαφή με την εσωτερική τους ζωή και να αποκτήσουν γλωσσικές ικανότητες που θα τους επιτρέψουν να μιλήσουν για τα συναισθήματα τους.
    3.Οι ανάγκες κάθε συντρόφου για οικειότητα διαφέρουν και δεν πρέπει να κάνουμε αξιολογήσεις μα βάση αυτές τις διαφορές .Η αναγνώριση αυτή βοηθά τους δύο συντρόφους να καταλάβουν καλύτερα ο ένας τον άλλο και μειώνει τις συγκρούσεις σχετικά με αυτό το θέμα.
    4.Ασχολειθήτε με τους τρόπους με τους οποίους οι σχετικές με το φύλο συμπεριφορές επηρεάζουν τον κάθε σύντροφο.
    5.Ανανγωρίστε τις αλληλοσυγκρουόμενες προσδοκίες που υπάρχουν στο ζευγάρι και το εγκλωβίζουν σε αδιέξοδους ρόλους. Πχ άνδρας –επιβολή πειθαρχίας ,γυναίκα-νοικοκυριό.
    6.Διδάξτε τους συντρόφους πώς να αντικαταστήσουν τις χειριστικές και δυσλειτουργικές χρήσεις της εξουσίας με θετικές προσπάθειες να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους ώστε προσπαθώντας να αλλάξουν να μην καταλήξουν στο άλλο άκρο.
    7.Είναι προτιμότερο να προάγουμε την αμοιβαιότητα και την ισότητα στη σχέση από το να ανακατανέμουμε εξουσία. Με την κατάλληλη βοήθεια οι άνδρες μπορούν να εγκαταλείψουν την κυριαρχική συμπεριφορά που έχουν μάθει ,αν ξέρουν ότι στην πορεία θα διατηρήσουν το σεβασμό και την αγάπη της γυναίκας τους.

    Η ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΚΥΡΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ
1.Με το που γεννιέται ένα παιδί ο άνδρας δεν νιώθει αμέσως την ανάγκη να κάνει όλα αυτά που προσφέρει μία γυναίκα. Ή ακόμα δεν ήταν μαθημένος για κάτι τέτοιο. Για τους περισσότερους το μαγείρεμα και η ανατροφή των παιδιών είναι κάτι ξένο. Ιδίως όταν πρόκειται για βρέφη βρίσκονται συνεχώς «αδιάβαστοι» και εκεί χρειάζονται μία εκπαίδευση.
2.Για όλες αυτές τις δραστηριότητες οι άνδρες θεωρούν ότι είναι καθήκοντα των γυναικών, όπως και οι περισσότεροι μεγάλωσαν έτσι. Ο «ανδρισμός» τους, τους έχει διδάξει ότι η προσφορά τους και η θέση τους είναι στο να εργάζονται και να προσφέρουν τα υλικά αγαθά, οτιδήποτε άλλο, είναι αποκλειστικά στην θέση της γυναίκας. Πλέον όμως αυτό έχει αλλάξει και οι άνδρες έχουν γίνει πιο συμμετοχικοί. Αλλά αυτές οι δραστηριότητες σε καθημερινή βάση είναι κάτι που το θεωρούν εντελώς «θηλυπρεπή» και ανάρμοστο γ΄αυτούς.
3.Ένας συχνός τσακωμός, ανάμεσα στα ζευγάρια είναι για το ποιος έχει τον έλεγχο μέσα στο σπίτι. Πολλοί άνδρες παίρνουν την πρωτοβουλία να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες του σπιτιού μόνο και μόνο για να δείξουν ότι είναι εκείνοι που καθορίζουν τον έλεγχο στο σπίτι. Έτσι η αξία του δεν καταπατείται.
4.Συχνά και οι 2 σύζυγοι δεν έχουν την ενέργεια που χρειάζεται για να αντεπεξέλθουν και στις δραστηριότητες του σπιτιού και της εργασίας τους. Οι ώρες εργασίας απαιτούν πολλά πράγματα ακόμα και αφιέρωση προσωπικού χρόνου, εκεί λοιπόν το ζεύγος βασίζεται στο πως θα τα αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις του σπιτιού.
5.Συχνά οι εργοδότες δεν δείχνουν να κατανοούν τους άνδρες και τις γυναίκες που προσπαθούν να ισορροπήσουν τα πράγματα και στην εργασία τους και στο σπίτι. Στην πραγματικότητα τους ζητείται να εργάζονται και υπερωρίες και σε συνεχόμενη βάση και χωρίς αμοιβή.