H ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ

    ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ

    Ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση στις οικογένειές τους. Πολλά από τα χαρακτηριστικά που συνδέονται με κακή πρόγνωση όσον αφορά στα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης είναι πιθανόν να συνδέεται με περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης στην οικογένεια. Ένα σημαντικό ποσοστό θυμάτων επαναλαμβανόμενης σεξουαλικής κακοποίησης στην οικογένεια υποφέρουν από έντονα ψυχικά και σωματικά προβλήματα.
   Ο θύτης είναι συνήθως ένα σημαντικό πρόσωπο στη ζωή του θύματος (συγγενής, σύζυγος) με τον οποίο το άτομο συνδέεται με συναισθηματικούς θεσμούς ή εξαρτάται οικονομικά από αυτό. Επομένως, ένα άτομο στο οποίο το θύμα στρέφεται για υποστήριξη, ταυτόχρονα συνδέεται με συναισθήματα ανασφάλειας, πόνου και θυματοποίησης. Έτσι, η οικογένεια μετατρέπεται σε πηγή άγχους παρά υποστήριξης.

    ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΖΥΓΙΚΗ ΣΧΕΣΗ

    Η διαδικασία του ορισμού της σεξουαλικής κακοποίησης στη συζυγική σχέση είναι “προβληματική”. Αντικειμενικοί παράγοντες που υπάρχουν στο ορισμό της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, όπως ο τύπος της πράξης, η ηλικία του παιδιού, η δύναμη δεν είναι εφαρμόσιμοι σε αυτή την κατηγορία. Το μόνο σαφές χαρακτηριστικό της συζυγικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι εάν ο σύντροφος συμμετέχει στη σεξουαλική δραστηριότητα παρά τη θέληση του- χωρίς τη συναίνεσή του, όπως σε περιπτώσεις που ο ένας σύντροφος ασκεί σωματική πίεση στον άλλο για να κάνουν σεξ ή όταν ο ένας σύντροφος δεν έχει τις αισθήσεις του κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις που η συγκατάβαση του ενός συντρόφου δεν είναι ξεκάθαρη.
    Γυναίκες με χαμηλό μορφωτικό- οικονομικό επίπεδο είναι πιθανότερο να βιώσουν σεξουαλική κακοποίηση από τους συζύγους τους. Επίσης, έχει βρεθεί ότι γυναίκες που είχαν σεξουαλικά κακοποιηθεί στα παιδικά τους χρόνια ήταν 3 φορές πιθανότερο να κακοποιηθούν από τους συζύγους τους (Russell, 1990).
Πολλές από αυτές τις γυναίκες κατηγορούν τον εαυτό τους, εν μέρει για τη σεξουαλική κακοποίηση από τους συζύγους τους, πιστεύοντας ότι είναι σεξουαλικά ανεπαρκείς για τους συζύγους τους.
    Ο Bowker (1983) υποστήριξε ότι σε γάμους όπου οι γυναίκες είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά από τους συζύγους τους είχαν συνολικά χαμηλότερη ποιότητα από γάμους που υπήρχε σωματική, ψυχολογική κακοποίηση, αλλά όχι σεξουαλική. Επιπλέον, οι Shields και Hanneke (1983) υποστήριξαν ότι η συζυγική σεξουαλική κακοποίηση οδηγεί σε μείωση της αυτοεκτίμησης και της συζυγικής ικανοποίησης, ακόμη και όταν δεν υπήρχαν άλλες μορφές συζυγικής βίας.
    Οι συνέπειες της συζυγικής σεξουαλικής κακοποίησης, όσον αφορά στα μικρά παιδιά, είναι δύσκολο να διαχωρίσουν τη σεξουαλική κακοποίηση από άλλες μορφές κακοποίησης μεταξύ των γονέων ωστόσο τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να το διαχωρίσουν. Οι συνέπειες έχουν επιρροή στην ψυχική τους κατάσταση και στη συμπεριφορά τους και επιπλέον επηρεάζουν τη μετέπειτα σεξουαλική τους ανάπτυξη και τις σχέσεις τους με το άλλο φύλο.
    Όσον αφορά στην αιτιολογία της συζυγικής σεξουαλικής κακοποίησης, δεν έχει βρεθεί κάποιος συγκεκριμένος παράγοντας που να δικαιολογεί γιατί κάποιοι άντρες είναι επιρρεπείς να κακοποιούν σεξουαλικά τις γυναίκες τους από κάποιους άλλους.

    ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΣΥΖΥΓΙΚΗ ΣΧΕΣΗ

    Οι συνέπειες της ψυχολογικής κακοποίησης μεταξύ των συζύγων έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τους συντρόφους όσο και για τα παιδιά τους.
Πολλές κακοποιημένες γυναίκες από τους συζύγους τους έχουν δηλώσει ότι φοβούνται περισσότερο τη ψυχολογική βία από την σωματική. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η ψυχολογική κακοποίηση και από τους δύο συντρόφους οδηγεί στη σωματική βία.
    Για τις γυναίκες, οι συνέπειες εστιάζονται σε μείωση της αυτοεκτίμησης.
    Όσον αφορά στις συνέπειες στα παιδιά εστιάζονται σε ένα εύρος προβλημάτων προσαρμογής και συμπεριφοράς όπως, επιθετικότητα, παραπτωματική συμπεριφορά, κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή εκπαιδευτική και κοινωνική απόδοση.
Έχει τεθεί ότι τα παιδιά συνήθως αντιδρούν προκλητικά για να μεταβάλλουν την προσοχή των γονέων μακριά από τα συζυγικά τους προβλήματα. Κάποιες γυναίκες σε βίαιες σωματικά και ψυχολογικά σχέσεις περιέγραφαν περιστατικά όπου τα παιδιά προσπαθούσαν να εμποδίσουν την επιδείνωση της βίας μεταξύ των γονιών κάνοντας κάτι που θα αποσπούσε την προσοχή τους από τον καυγά. Ωστόσο, αυτές οι στρατηγικές απόσπασης της προσοχής περιελάμβαναν διάφορες προβληματικές συμπεριφορές που περιείχαν βία από την πλευρά των παιδιών.
    Παρόλα αυτά, οι μορφές της ψυχολογικής βίας δεν έχουν να κάνουν μόνο με μορφές έντασης και απειλής , αλλά και με απομόνωση / αποχωρισμό. Οι συνέπειες του συζυγικού χωρισμού στα παιδιά είναι σοβαρές στη συναισθηματική τους ανάπτυξη. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τη συστημική θεωρία, όταν οι γονείς είναι σε διάσταση, τα παιδιά δημιουργούν προβλήματα ή συμπτώματα για να επανασυνδέσουν τους γονείς.
    Όσον αφορά στα νέα ζευγάρια, η ψυχολογική βία στην αρχή της σχέσης αποτελεί έναν σημαντικό συντελεστή πρόγνωσης σωματικής βίας στη σχέση.

    ΣΥΖΥΓΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ : ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

    Συχνά, στη βιβλιογραφία αναφέρεται ο όρος «βία στην οικογένεια», ο οποίος περιλαμβάνει ουδετερότητα χωρίς να δίνεται έμφαση στις διάφορες μορφές βίας και κακοποίησης που υφίστανται οι γυναίκες. Γι΄ αυτό το λόγο υποστηρίζεται ότι θα πρέπει να μελετηθεί διεξοδικότερα ο ρόλος και οι συνέπειες που έχει η βία στη καθημερινότητα και σε όλους τους τομείς της ζωής των γυναικών.
Σε ένα σύνολο ερευνών τα τελευταία 20 χρόνια διαπιστώθηκε ότι οι μορφές και τα είδη της βίας στην οικογένεια δεν είναι τα ίδια για όλες τις οικογένειες που βιώνουν βίαιες διαμάχες. Βασικές και σχετικά ήπιες μορφές βίας σε επεισόδια συζυγικής βίας είναι συχνά στο γενικό πληθυσμό, ενώ μορφές σοβαρής βίας συναντώνται συχνότερα σε κλινικά δείγματα πληθυσμού. Ο φαύλος κύκλος βίας που συνδέεται με το σύνδρομο των κακοποιημένων γυναικών συναντάται σε σοβαρότερης μορφής συζυγική βία.
    Οι κοινές δυναμικές αλληλεπίδρασης στην βία είναι : αντίδραση στο χάσιμο του ελέγχου, μη- ανταποκρινόμενες εξαρτητικές ανάγκες, φόβος, άγχος, σύγχυση και απειλή στην αυτό-εκτίμηση.
    Η βία από τις γυναίκες, παρόλο που έχει μελετηθεί λιγότερο από τη βία των αντρών, διαφέρει σε σχέση με το μεγαλύτερο ποσοστό σωματικών και ψυχολογικών τραυμάτων που υφίστανται οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες. Επιπλέον, οι γυναίκες είναι σε μεγαλύτερο ρίσκο για ένα σύστημα θυματοποίησης το οποίο περιλαμβάνει σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική κακοποίηση.

Η τηλεόραση εχθρός της παιδικής συμπεριφοράς

    Πηγή: newsbeast.gr
    Κυρίως όταν η παρακολούθηση υπερβαίνει τις 2 ώρες
    Προβλήματα συγκέντρωσης, άσχημης συμπεριφοράς και κοινωνικοποίησης δημιουργεί στα παιδιά η τηλεόραση, κυρίως όταν η παρακολούθησή της υπερβαίνει τις 2 ώρες.

    Το ίδιο παρατηρείται και στην ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια, ακόμα και όταν τα παιδιά είναι γενικότερα δραστήρια στη ζωή τους, σε επίπεδο σωματικής άσκησης.

    Έρευνα που έγινε στο Μπρίστολ οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το 61% των παιδιών που βλέπουν καθημερινά περισσότερες από 2 ώρες τηλεόραση, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συναισθηματικά, κοινωνικά και νοητικά προβλήματα (κυρίως στο επίπεδο της συγκέντρωσης).

    Αντίστοιχα, η παραμονή άνω των δύο ωρών μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή (κυρίως για διάφορα ηλεκτρονικά παιγνίδια) αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης παρόμοιων προβλημάτων στα παιδιά, σε ποσοστό 59%.

" Ο φόβος εγκαταστάθηκε για τα καλά στο μυαλό των ανθρώπων....."

03 Σεπ 2010
Ο χειμώνας της αβεβαιότητας και η χαμένη ελπίδα

    Ο φόβος εγκαταστάθηκε για τα καλά στο μυαλό των ανθρώπων, δηλητηριάζει την καθημερινότητα, αλλάζει τις προτεραιότητές τους. Η αγωνία της επιβίωσης μετατρέπεται σε εφιάλτη. Τίποτα δεν θεωρείται πια σίγουρο. Ολοι αμφιβάλλουν για όλα. Η παλιά οργάνωση της ζωής ανήκει στην ιστορία.
    Η βίαιη και αυθαίρετη ανατροπή των δεδομένων που μας καθόριζαν μέχρι σήμερα οδηγεί αλυσιδωτά σε πλήρη αποδόμηση και της ατομικής μας συγκρότησης. Αλλιώς δρα ένα άτομο στο πλαίσιο ενός κοινωνικού μοντέλου που υπόσχεται «δικαιοσύνη», ισότητα, σεβασμό δικαιωμάτων και αλλιώς σε συνθήκες διακηρυγμένης αβεβαιότητας και σύγχυσης.
    Η αποσταθεροποίηση των κοινωνικών δομών, ως απότοκος της οικονομικής κρίσης, επηρεάζει πλέον άμεσα και τη συμπεριφορά των πολιτών. Η προσωπική μας υπόσταση, με ό,τι αυτή μπορεί να σημαίνει (εργασία, αυτοσεβασμό, αξιοπρέπεια, ιδιωτική ζωή) κλονίζεται συθέμελα. ( )

    Η κρίση παράγει νέα κοινωνικά υποσύνολα μιζέριας. Κομμάτια του παλαιού μεσαίου χώρου υποβιβάζονται οικονομικά, μέσα σε μια γενικευμένη αίσθηση αδικίας. Ολοι μας νιώθουμε τη θηλιά στο λαιμό, ενώ γνωρίζουμε τους πραγματικά υπεύθυνους. Το χειρότερο είναι όμως ότι υποθηκεύσαμε το μέλλον των παιδιών μας. Η νέα γενιά, το πιο ευαίσθητο και νευραλγικό κομμάτι της κοινωνίας, μας γνωστοποίησε με ηχηρό τρόπο από τον Δεκέμβρη του 2008, την αγωνία της. Αλλά κάναμε πως δεν ακούμε. Και την προσφέραμε αβίαστα, θυσία στο βωμό των συμφερόντων που συνεχίζουμε να υπηρετούμε. ( )
    Υπάρχει όμως ένα άγνωστο όριο, ένα κομβικό σημείο όπου η κοινωνική πίεση δεν απορροφιέται πια. Γίνεται ανεξέλεγκτη. Αυτό το σημείο κοινωνικού βρασμού θέλουν όλοι να αποφύγουν αυτό τον δύσκολο χειμώνα. ( )

    Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ Στην «Ελευθεροτυπία» 3-9-2010

ΑΛΛΗΛΟΕΞΑΡΤΟΜΕΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: ΧΩΡΙΖΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΟΥΜΕ!!!!!

    ‘Χωρίζω’ αλλά δεν παίρνω διαζύγιο, συμβιώνω σε μία σχέση αλλά δεν προχωρώ δεν εξελίσσομαι….Αρκετοί από τους ανθρώπους γύρω μας σε κάποια φάση της ζωής τους και για κάποιον λόγο –πάντα- θα έχουν «σκαλώσει», «κολλήσει» σε μία κατάσταση, γεγονός, σχέση, ιδιαιτερότητα. Συνήθως ο σκοπός αυτός κάπου εξυπηρετεί, άλλοτε στο συναίσθημα, στην δυσκολία της μετακίνησης, το ξεχώρισμα..... Μπορεί σ’ αυτό το άρθρο να μιλάμε περισσότερο για το κομμάτι του γάμου και των σχέσεων, αλλά η μη λήψη απόφασης να φύγει κάποιος από μία βεβαρημένη συναισθηματικά δύσκολη κατάσταση μπορεί να την βιώσει ακόμα και στον εργασιακό του χώρο, όπως επίσης και στις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις. Κάποιοι θα βιαστούν και θα πουν πολύ γρήγορα ότι το βόλεμα ή το συμφέρον κρατά κάποιον σε μία δυσλειτουργική σχέση. Ίσως απλοϊκά να είναι και μία πολύ εύκολη ερμηνεία και τοποθέτηση. Είναι όμως τελικά έτσι;; Εξυπηρετεί περισσότερο ανασφαλείς σκέψεις αυτή η τοποθέτηση, πίσω από αυτό βρίσκεται όμως η δυσκολία του καθένα για προσωπικό προχώρημα και η επαναλαμβανόμενη αλληλεξάρτηση. Βέβαια μία σχέση αλληλοεξάρτησης άλλωστε δεν την δημιουργεί μόνο ο ένας ακόμα και ο δέκτης έχει το μερίδιο ευθύνης του σ’ αυτό αν και για πολλούς μπορεί να παρουσιάζεται ως θέση θύματος.

    Ανέκαθεν οι άνθρωποι ‘έμεναν σε μία σχέση που συναισθηματικά όμως είχε τελματώσει. Και αν σκεφτεί κανείς τον περίγυρο του όλο και κάποιον θα συναντήσει να έχει κάνει αυτή την επιλογή. Άντρες αλλά κυρίως γυναίκες από πολύ μικρή τρυφερή, ακόμα και εφηβική ηλικία «έμπαιναν» σε ρόλους που απαιτούσαν από εκείνη να τα βγάζει εις πέρας πάντα άξια και μ’ ένα 100% επιτυχίας. Ρόλοι όπως της άπταιστης νοικοκυράς, της βοηθού στις εργασίες του συζύγου, στην ανατροφή των παιδιών της, ομιλητική και σπιρτόζα στις κοινωνικές και ευρείας συγγενικές συναντήσεις και πολλά, πολλά ακόμα. Θα ήταν αρκετά μάταιο αν δεν αναφερθούμε στο συναίσθημα που λαμβάνει αυτή η γυναίκα αν και μετά από αρκετά χρόνια και τολμώντας να γυρίσει το βλέμμα πίσω αντικρίζει μία ζωή που τελικά αυτή ήθελε!! Οι αναθεωρήσεις συνήθως γίνονται εν καιρό, όταν κάποιος είναι εσωτερικά έτοιμος. Οι άνθρωποι μαθαίνουμε πολύ εύκολα από τον ρόλο που είχαμε στην πατρική μας οικογένεια, έτσι υιοθετούμε ρόλους και πεποιθήσεις στην ενήλικη ζωή μας αλλά και στις ευρύτερες συναναστροφές. Ένας άνθρωπος λοιπόν που έχει γαλουχηθεί να ζει με ενοχές και υποταγμένος μόνο στις ανάγκες των άλλων θα παραμερίζει σχεδόν πάντα τις επιθυμίες του, τα όνειρα του, θα συμβιβάζεται εφόρου ζωής, όχι πάντα επειδή το θέλει αλλά το «πεπρωμένο» του έχει κανονίσει γ΄’ αυτόν και πολύ απλά το ακολουθεί. Οι μικρές δόσεις ξεσπάσματος και η λαχτάρα για αλλαγή δεν θα αργήσει να ‘έρθει, θα το πιστεύει όμως;; θα συνεχίσει για την αλλαγή;;; Πολύ δύσκολα!! Αποθαρρυντικό μα αληθινό, οι άνθρωποι προηγούμενων γενεών ας πούμε 30 ή 40 χρόνων πριν δεν επιτρέπονταν κοινωνικά ή και εκ πεποιθήσεως ένα μέλος σε μία οικογένεια να τολμά να έχει όνειρα και επιθυμίες διαφορετικές από το σύνολο της οικογένειας. Γ’ αυτό και στην Ελλάδα υπάρχει κατά συρροή από παππού, πατέρα και γιο η ενασχόληση του ίδιου επαγγέλματος, ή της συνεύρεσης της οικογενειακής πολυκατοικίας. Το «όλοι μαζί» μπορεί να δίνει μία ασφάλεια κυρίως πρακτική, δηλώνει όμως και μία ανασφάλεια για ξεχώρισμα και ατομικό προχώρημα. Οι περισσότεροι νέοι μεγαλώνουν με την βούληση ότι θα «πρέπει» να ακολουθούν πιστά τις οικογενειακές ρίζες, όποιες και αν είναι αυτές και ότι επίπτωση έχει αυτό για την δική τους νέα ζωή. Φεριπείν, κάποιος μεγαλώνοντας σ’ ένα περιβάλλον που έχει υποστεί την συναισθηματική απουσία του γονιού του πιθανών και εμπειρικά ο άνθρωπος αυτός μη βλέποντας και αναγνωρίζοντας συνειδητά την κατάσταση καταγωγής του θα επαναλάβει το μοντέλο συμπεριφοράς και στην δική του νέα οικογένεια ή σχέση. Αρκετοί νέοι φοβούνται την σκέψη ότι δεν θα τα καταφέρουν στον γάμο τους, και τρέμουν στην επιλογή να διαφοροποιηθούν από αυτή και εν ανάγκη να κλείσουν αυτή την σχέση αν βέβαια έχουν προσπαθήσει και επενδύσει σ’ αυτή με κάποιο όριο. Μαθαίνουν λοιπόν να υποκύπτουν στον φόβο και στην ανασφάλεια αυτής της πεποίθησης και μπορεί να εμείνουν σε μία σχέση ακόμα και γάμο που συναισθηματικά μέσα τους έχει «κλείσει».
    Το τι κρατάει κάποιον σε μία σχέση από το να συνεχίσει και να προχωρήσει την ζωή του είναι ατομικό θέμα και έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία του ατόμου, τις καταβολές και τα πρότυπα της πατρικής του οικογένειας αλλά και κατά πόσο επιθυμεί να διαφοροποιηθεί και να μετακινηθεί. Πλέον στις μέρες μας ολοένα και ξεκάθαρα πια οι άνθρωποι μέσω διαφόρων ερεθισμάτων που έχουν όπως το διάβασμα, μία ενημέρωση, μία παρουσία, η ηλεκτρονική πηγή μάθησης αναγνωρίζουν περισσότερο εύκολα τι είναι εκείνο που τους «σκαλώνει» σε μία σχέση ημιτελή. Ο φόβος του να χωρίσει κάποιος αναδύει συναισθήματα προφανώς δύσκολα να βιωθούν, το πένθος που υπόκειται από έναν χωρισμό έχει κάποια στάδια που ο καθείς τα βιώνει ανάλογα βέβαια με την συναισθηματική φάση στην οποία βρίσκεται και κατά πόσο έτοιμος είναι ή όχι να τα αποδεχτεί. Η άρνηση, ο θυμός, η μελαγχολία, η αποδοχή της κατάστασης είναι μερικά από τα συναισθήματα που πονούν, πληγώνουν βασανίζουν. Είναι όμως αληθινά και όταν κάποιος συνειδητά τα βιώσει και νιώσει την ύπαρξη τους είναι πολύ πιθανό τότε να αναγνωρίσει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν και να θέσει νέους στόχους, νέους άξονες στην πορεία του. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, με διαφορετική ιδιοσυγκρασία, προσωπικότητα και «κληρονομικές καταβολές» οπότε θα βιώσει και ξεχωριστά μία τέτοια διαδικασία, μπορεί να μην βιώσει ανάλογα συναισθήματα, ή να έχουν διαφορετική χρονική επάρκεια από κάποιον άλλον που ίσως να χρειάζεται περισσότερο χρόνο και χώρο να μείνει σ’ αυτή την φάση. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που για πολλά χρόνια της ζωής τους δεν αποχωρίζονται σχεδόν καθόλου την περίοδο του πένθους και η ζωή τους συνεχίζεται και στηρίζεται στην δυσκολία του αποχωρισμού και της αρνητικής πλευράς.

    Οι «ενοχικοί άνθρωποι» περισσότερο από άλλους είναι εκείνοι που δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν από μία κατάσταση τερματική, μπορεί όμως να είναι και οι ίδιοι που έχουν επιλέξει να φύγουν παρ’ όλα αυτά να δυσκολεύονται αρκετά να μείνουν σ’ αυτή τους την απόφαση. Ιδίως στις μακροχρόνιες «ήρεμες, καλές» σχέσεις υπάρχει και είναι ζωντανό το συναίσθημα της αγάπης όχι όμως της συντροφικότητας που από κάτω ελλοχεύει η διγνωμία του τι κάνω τώρα... «φεύγω»..... ή «αφού αγαπιόμαστε...γιατί όμως νιώθω κενό;;......»
    Είναι αρκετές οι φορές εκείνες που ψάχνουμε να βρούμε απαντήσεις με γνώμονα μόνο την λογική ίσως γιατί ακολουθώντας το συναίσθημα το αποτέλεσμα μπορεί να πληγώσει και αυτό σε βάθος χρόνου μπορεί και να είναι ωφέλιμο αλλά μέχρι τότε η διαδικασία του αποχωρισμού να είναι πολύ δύσκολη σχεδόν αβάσταχτη. Οι άνθρωποι που «προχωρούν» με την ενοχή ότι «άφησαν» ή «εγκατέλειψαν» τον σύντροφο τους, συνήθως είναι δύσκολο –όντως- να συνεχίσουν και να ξεχωρίσουν το δικό τους συναίσθημα με εκείνου. Σε μία σχέση πολύ εύκολα ο καθείς μπαίνει να ενσωματώνεται μαζί με τον άλλον, να τον κουβαλά μέσα του, πάνω του κανονικά, οι δύο έχουν γίνει ένας και το ΕΓΩ δεν χωρά πια πουθενά, οι άνθρωποι που έχουν μάθει να επιβαρύνονται και να ενοχοποιούνται μπροστά σε μία αδυναμία του άλλου, ζουν κυρίως με γνώμονα τον «σημαντικό άλλον». Η περίοδος του χωρισμού δίνει στον άνθρωπο την δυνατότητα να επανεξετάσει τις δυνατότητες αλλά και τις προσδοκίες του. Είναι ένα μεταβατικό στάδιο για μία νέα ζωή η οποία θα ικανοποιεί αρκετά περισσότερο τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.

ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

    Οι «δυσλειτουργικές οικογένειες» (ΔΟικ) δημιουργούνται κυρίως από υψηλά επίπεδα άγχους που προκαλούνται κυρίως από κάποια έντονη μορφή στρες (Λενγκ Ρ. Ντ). Το ζευγάρι σ’ ένα γάμο ή μία σχέση όταν χαρακτηρίζεται από χαμηλή αυτοεκτίμηση πολύ συχνά δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει στο στρες του γάμου και της οικογένειας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο μάλιστα ότι τα «δυσλειτουργικά» άτομα σχεδόν πάντα βρίσκουν άλλα άτομα όμοια με κείνους, η ταύτιση και η ομοιότητα στο ίδιο επίπεδο τους κάνει να νιώθουν πληρότητα και ένα είδος ασφάλειας. Επικυρώνουν ‘ μ΄’ αυτό τον τρόπο και επιβεβαιώνουν την δυσβατότητα της σχέσης. Ο καθείς «κουβαλάει» μέσα του την οικογένεια καταγωγής του. Τα άτομα επιδιώκουν πολύ συχνά να κάνουν σχέσεις που έχουν ήδη βιώσει στο παρελθόν όπως μία χειριστική και ελεγκτική μορφή συμπεριφοράς την οποία έχει βιώσει κάποιος στην οικογένεια καταγωγής του, θα αναζητήσει μία παρόμοια και στην δική του ζωή και βέβαια όλες αυτές οι διεργασίες γίνονται με ασυνείδητο τρόπο. Το άτομο γυρνάει εκεί που νιώθει καλά και οικεία. Οι πιο σημαντικές σχέσεις που έχει ένα ‘άτομο είναι εκείνες με την πατρική του οικογένεια, σχεδόν πάντα τα άτομα επιλέγουν ένα σύντροφο που έχει αρκετά από τα θετικά και τα αρνητικά χαρακτηριστικά με αυτά της πατρικής του οικογένειας. Ο κύκλος συνεχίζεται και η επανάληψη πλέον έχει κληρονομηθεί όταν «δυσλειτουργικά άτομα» συνδέονται με άλλα «δυσλειτουργικά άτομα» τα οποία προέρχονται από ΔΟικ. Αυτή η «διαδικασία μετάδοσης από γενιά σε γενιά» (Μπόουεν) έρχεται σαν καταπέλτης όταν αναγνωριστεί συνειδητά πια και το άτομο θέλει να την αλλάξει ή να την μετακινήσει.

ΤΙ ΟΔΗΓΕΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΜΙΑΣ ΣΧΕΣΗΣ

    Όταν η «γλυκιά περίοδος χάριτος» ψυχρανθεί στην σχέση δεν είναι καθόλου δύσκολο το ζευγάρι να εφευρίσκει αιτίες για να «εγκαταλείψει» το οικοδόμημα αυτής της σχέσης. Στην ουσία δεν εγκαταλείπει ο ένας τον άλλον αλλά ο καθείς τον εαυτό του, η ρουτίνα και η σύγχυση σιγά-σιγά επέρχονται. Πολύ εύκολα προβάλλονται προφάσεις και δικαιολογίες στις οποίες μικροεγωισμοί, πικρίες, αισθήματα κατωτερότητες, υποσυνείδητες επιθυμίες εκδίκησης, απογοητεύσεις βρίσκονται από κάτω και αρχίζουν βήμα- βήμα να υπολειτουργούν την σχέση. Σε κάποια ζευγάρια εμφανίζονται κάποιες μορφές και τάσεις που χαρακτηρίζονται διαλυτικά στην συνοχή (έως τώρα) της σχέσης. Αυτά κάνουν την εμφάνισης τους διότι το ζευγάρι δεν προσπάθησε να κρατήσει τα στοιχεία εκείνα που θα ενώσουν την σχέση ξανά και θα το βοηθήσει να ξεπεράσει τις τυχόν υπάρχουσες αντιθέσεις. Ο καθείς αφήνετε ατυχώς σ’ αυτό που ονοματίζουμε πολύ εύκολα μοίρα. Στην εμφάνιση λοιπόν της διαβρωτικής σχέσης το ζευγάρι αρχίζει να αναζητά πλέον πιο εύκολα και εντελώς συνειρμικά διεξόδους έξω από το σπίτι μακριά από την σχέση. Κυρίως η αρχή γίνεται από τον έναν.
    Πιο συγκεκριμένα ο σύζυγός (αλλά αυτό ισχύει και για σχέσεις-δεσμούς, χωρίς την ιδιότητα της νομιμότητας) αρχίζει να ανακαλύπτει διάφορες απασχολήσεις που ολοένα και τον κρατούν μακριά από την «οικογενειακή εστία», δηλαδή αρχίζει και διευρύνεται το επαγγελματικό του ωράριο, ή η συμμετοχή του σε κάποιον οργανισμό ή σύλλογο, μία αθλητική δραστηριότητα, εβδομαδιαίες αντρικές συγκεντρώσεις κα. Ουσιαστικά αποφεύγει την επαφή του με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να έχει και προσωπικό χρόνο ή να απασχολείται με κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα, αλλά όταν «ξαφνικά» το μέτρο και το όριο αλλάζει και κύριος άξονας είναι πως θα «είμαι εκτός» τότε κάνουν και την εμφάνιση τους τα πρώτα σημάδια της αυτοεγκατάλειψης. Επιλέγει να ζει στην ίδια οικογένεια όπως και πριν, οι συναντήσεις όμως και η ουσιαστική επαφή ολοένα και μειώνεται , αυτό μπορεί και να μετατεθεί ακόμα και αν υπάρχουν παιδιά. Ξαφνικά οι συμμαχίες κάνουν την εμφάνιση τους και οι «τριγωνοποιήσεις» στα μέλη δεν αργούν να εμφανιστούν. Πέραν του άντρα και η γυναίκα αποκαλύπτει σιγά-σιγά τους τρόπους φυγής της. Όταν η σύζυγος εργάζεται εκτός σπιτιού ο ρόλος της αυτός επενδύεται ολοένα και περισσότερο με νέες αρμοδιότητες. Η δουλειά της πλέον δεν είναι μόνο μία βιοποριστική απασχόληση αλλά ένα αναγκαίο καταφύγιο. Ο σύζυγος πλέον τοποθετείται σε δεύτερη μοίρα, ενώ η μητρότητα κάνει ξανά την εμφάνιση της σαν τότε που το παιδί ήταν βρέφος. Οι κουβέντες ανάμεσα τους είναι ξεκάθαρα διεκπαιρεωτικές, απλές και σύντομες. Ανοιχτά η γυναίκα δεν ζητά με την ίδια ευκολία από τον άντρα οτιδήποτε έχει να κάνει με εκείνη , μόνο ότι αφορά την φροντίδα των παιδιών και τα του σπιτιού. Έχει την ανάγκη να ανεξαρτοποιηθεί, αλλά τιμωρεί και τον εαυτό της να ζητήσει αυτά που θέλει ανοιχτά, ακόμα και να εκφράσει την δύσκολη και στενή κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Γυναίκες οι οποίες δεν εργάζονται βρίσκουν τρόπους να απομακρυνθούν ψυχικά από τον σύζυγο, αρχίζουν και προσανατολίζονται σε άλλου είδους δραστηριότητες, στην έντονη ενασχόληση με το σπίτι, σε φίλες, κλείσιμο στον εαυτό. Υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να είναι απογοητευμένη και αφημένη στην αδιαφορία του συζύγου, τότε μπαίνει σε ρόλο θύματος εξαιτίας των λαθών του συζύγου, και μπορεί εύκολα να στραφεί σε δυσλειτουργικές ενασχολήσεις, όπως το αλκοόλ, ο τζόγος, ή η ‘έντονη ενασχόληση με την θρησκεία.
    ΤΕΛΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΙΜΟΤΕΡΗ Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΝΟΣ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ;
    Ναι αν συντρέχουν οι παρακάτω λόγοι:
• Καβγάδες που οφείλονται σε ασυμβατότητα μεταξύ των συντρόφων και διεξάγονται με άσχημο τρόπο μπροστά στο παιδί. Τα περισσότερα παιδιά θα εύχονταν να βρεθεί ένας καλύτερος από το διαζύγιο τρόπος για να σταματήσει η ένταση, αλλά νιώθουν ανακούφιση όταν, τελικά, δοθεί τέλος. Φυσικά, εννοείται πως δεν έχει νόημα οι καβγάδες να συνεχίζονται και μετά το διαζύγιο. Το ζητούμενο είναι η επαναφορά της ηρεμίας και της σταθερότητας.
• Αν μένουμε σε μια τελειωμένη ερωτική σχέση, αποκλειστικά και μόνο για χάρη του παιδιού και το δείχνουμε. Για ένα παιδί είναι δυσβάσταχτο να νιώθει ότι έχει την ευθύνη της ευτυχίας ή της δυστυχίας των γονιών του. Είναι λοιπόν, μεγάλο λάθος να λέμε στο παιδί «να ξέρεις ότι αν δεν ήσουν εσύ, θα χώριζα» ή «μόνο εσύ μου δίνεις χαρά σε αυτήν τη ζωή».
• Αν υπάρχει κακοποίηση στην οικογένεια ή σοβαρό πρόβλημα εθισμού σε ουσίες. Τα πρότυπα που δίνουμε σ’ ένα παιδί είναι σημαντικά. Δεν θα θέλαμε λοιπόν, να μάθει να μένει στη θέση του θύματος. Δεν θα θέλαμε να αντιγράφει κακές συμπεριφορές και να δυσκολευτεί και στις δικές του σχέσεις, αργότερα. Και πάνω απ’ όλα, δεν επιτρέπουμε να κακοποιείται και το ίδιο.

    Όχι αν δεν έχουμε δοκιμάσει:
• Να δούμε μήπως μπορούμε να βελτιώσουμε τη σχέση με τον σύντροφό μας. Αυτό είναι κάτι που θα μας ωφελήσει, ακόμα κι αν τελικά, αποφασίσουμε να χωρίσουμε. Πριν από την απόφαση όμως, χρειάζεται να σκεφτούμε ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους είμαστε μαζί, μήπως στη σχέση μας υπάρχουν παρεμβάσεις τρίτων, μήπως υπάρχουν προσωρινοί εξωγενείς στρεσογόνοι παράγοντες, ποιο θα είναι το κόστος και το όφελος ενός διαζυγίου. Κι αν θα μπορούσε να μας ωφελήσει η συμβουλευτική ή η θεραπεία ζεύγους.
• Να σκεφτούμε διεξοδικά και ν’ αποφασίσουμε πώς θα λυθούν όλα τα πρακτικά και ψυχολογικά θέματα που θα προκύψουν. Πού θα μείνουμε εμείς, πού θα μένει το παιδί, θέματα επιμέλειας, διατροφής, ανατροφής, καθημερινές δραστηριότητες. Είναι πολύ δύσκολο για ένα παιδί να έχει ν’ αντιμετωπίσει, εκτός από τη φυσιολογική στενοχώρια ενός χωρισμού, διαφωνίες και δυσκολίες που αλλάζουν δραματικά την καθημερινότητά του.
• Να προετοιμάσουμε τα παιδιά. Οι αόριστες απαντήσεις, όπως «ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι», δημιουργούν περισσότερο άγχος. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, μπορούν να δοθούν οι κατάλληλες εξηγήσεις, προτού υλοποιηθούν οι όποιες αποφάσεις. Και πάλι, ανάλογα με την ηλικία, μπορεί να ζητηθεί η γνώμη του για θέματα που το αφορούν. Δεν υπάρχει «κατάλληλη» ηλικία για ένα διαζύγιο. Υπάρχει όμως, η κατάλληλη στιγμή και προετοιμασία.

    Όσο και αν ακούγεται δύσκολο οι άνθρωποι μπορούν πολύ εύκολα να μάθουν να ζουν μόνο συμπεριφοριστικά. Μαθαίνουν συμπεριφορές επιβίωσης «χωρίζουν» αλλά «δεν χωρίζουν». Είναι ο φόβος ο οποίος πολλές φορές υπερνικά τον άνθρωπο και τον καθιστά ανίκανο να προχωρήσει, να εξελιχθεί, το μάταιο είναι ότι όταν κάποιος δεν κάνει την αρχή μπορεί να συμπαρασύρει πολύ εύκολα κοντά του και άλλους, παιδιά, σύντροφο και η επανάληψη αυτής της διαβρωτικής ζωής να συνεχίζεται......
«ΌΠΟΙΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝ ΑΓΓΙΞΩ ΠΑΝΤΑ ΒΡΙΣΚΩ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΟΥ»

«Οιδίποδας Τύραννος» Σύγκρουση της ανθρώπινης βούλησης με τη σκληρή μοίρα

Σπάνιες περιπέτειες και αναγνωρίσεις στην τραγωδία του Σοφοκλή

    Γράφει: Αναστάσιος Μπίγγος
    Πρωϊνός λόγος Καθημερινή εφημερίδα της Υπείρου

•    Στην τραγωδία Οιδίπους Τύραννος ο μεγάλος τραγικός ποιητής Σοφοκλής έχει εντυπωσιακή πλοκή, παρεμβάλλοντας σπάνια περιπέτειες και αναγνωρίσεις και ακολουθώντας το μέσο που πράγματι είναι η ευγενέστατη και χαριέστατη αρετή του ελληνικού πνεύματος.
    Στον Πρόλογο (1-150) ο Οιδίποδας απευθύνεται στους συγκεντρωμένους Θηβαίους, που με επικεφαλής τον Ιερεά ζητούν να σώσει την πόλη τους. Έρχεται ο Κρέοντας και φέρνει το χρησμό της Πυθίας «Να διώξουν τον άνδρα που με αίμα μόλυνε την πόλη, αφού σκότωσε το Λάϊο».
    Στην Πάροδο (151-215) ο χορός μένει ικανοποιημένος και ψέλνει ευχαριστήριο τραγούδι στον Απόλλωνα.
     Στον Α’ Επεισόδιο (216-462) ο Οιδίποδας ζητά από το χορό να φανερώσει το φονιά του Λάιου και βεβαιώνει ότι θα είναι μεγάλη η τιμωρία του. Ο χορός ψάχνει το μάντη Τειρεσία• ο Τειρεσίας έρχεται, αλλά είναι διστακτικός κι ο Οιδίποδας θυμώνει λέγοντας «τυφλός τα τ’ώτα τον τε νουν τα τ’όμματ’ ει».
    Στο Α’ στάσιμο (463-511) ο χορός απορεί που είναι ο εγκληματίας και εύχεται να τον καταδιώκουν οι Ερινύες.
    Στο Β’ Επεισόδιο (512-862) έχουμε έντονη συμμαχία του Οιδίποδα με τον Κρέοντα και η βασίλισσα Ιοκάστη (που βγαίνει στη σκηνή) ρωτάει για την έντονη συζήτηση. Ο βασιλιάς τονίζει ότι ο Κρέοντας με τον Τειρεσία άφησαν αιχμές εναντίον τους. Η Ιοκάστη διηγείται για το γνωστό χρησμό και τον εξαφανισμό του παιδιού της και ο Οιδίποδας κάνει λόγο για το χρησμό που έδωσε το μαντείο. Μόνη ελπίδα για να μην είναι αυτός ο φονιάς μένει ο υπηρέτης του Λάιου που σώθηκε και έλεγε πως το Λάιο τον σκότωσαν ληστές και πήγαν να τον φωνάξουν.
    Στο Β’ στάσιμο (863-910) ο χορός εύχεται να τον συνοδεύει πάντα αγνότητα λόγων και έργων.
    Στο Γ’ επεισόδιο (911-1085) φτάνει αγγελιοφόρος από την Κόρινθο και φέρνει την είδηση ότι πέθανε ο βασιλιάς Πόλυβος και οι Κορίνθιοι ζητούν για βασιλιά τους τον Οιδίποδα. Η είδηση αυτή χαροποιεί προσωρινά Οιδίποδα και Ιοκάστη, όμως στη συνέχεια ο αγγελιοφόρος λέει ότι ο Οιδίποδας δεν είναι γνήσιο παιδί του Πολύβου, ήταν έκθετο και με πρησμένα πόδια. Η Ιοκάστη καταλαβαίνει, αλλά ο Οιδίποδας θέλει να μάθει την πραγματική του καταγωγή.
    Η στιχομυθία είναι από τις πιο δραματικές όλου του παγκόσμιου θεάτρου. Και όλα αυτά συμβαίνουν ακριβώς την ώρα που όλοι περιμένουν τον παλιό βοσκό και έμπιστο του Λάιου να ξεδιαλύνει την υπόθεση. Η Ιοκάστη αποχωρεί, γιατί γνωρίζει πλέον την αλήθεια και πηγαίνει να κρεμαστεί.
    Στο Γ’ στάσιμο (1086-1108) ο χορός εκφράζει την ελπίδα πως ο Οιδίποδας θα αποδειχτεί Θηβαίος.
    Στο Δ’ Επεισόδιο (1109-1185) εμφανίζεται στη σκηνή ο Οιδίποδας, ο αγγελιοφόρος και ο Θεράποντας (υπηρέτης Θηβαίος). Ο Οιδίποδας τους φέρνει σε αντιπαράσταση και μαθαίνει από το θεράποντα ότι το βρέφος που δόθηκε στον Κορίνθιο βοσκό ήταν ο γιος του Λάιου και της Ιοκάστης! Καταλαβαίνει πια το άσχημο παιχνίδι της μοίρας, χαρακτηρίζει φριχτά όσα άκουσε και όσα ζούσε, χωρίς να τα γνωρίζει. &n Αποχωρεί από τη σκηνή και πηγαίνει να τυφλωθεί.
   Στο Δ’ στάσιμο (1186-1222) ο χορός τραγούδησε τη ματαιότητα του κόσμου και της ανθρώπινης ευτυχίας. Ο Οιδίποδας είχε φτάσει στον κολοφώνα της δόξας και της ευτυχίας και τώρα κατάντησε ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος.
   Στην έξοδο (1223-1530) ο εξάγγελος πληροφορεί ότι η Ιοκάστη αυτοκτόνησε κι ο Οιδίποδας τυφλώθηκε και παρακαλεί τον Κρέοντα (αδελφό της Ιοκάστης) να δείξει φροντίδα για τα αγαπημένα του παιδιά και μάλιστα για τις κόρες του. Καθώς ο Οιδίποδας φεύγει, ο χορός ψέλνει το ιδιαίτερα διδαχτικό λυρικό μέρος από την Έξοδο (στίχ. 1524-1530)
   «Ω πάτρας Θήβης ένοικοι, λεύσσετ’, Οιδίπους όδε, ος τα κλείν’ αινίγματ’ ήδει και κράτιστος ην ανήμου τις ου ζήλω πολιτών και τύχαις επέβλεπεν, εις όσον κλύδωνα δεινής συμφοράς ελήλυθεν• ώστε θνητόν όντ’ εκείνην την τελευταίαν ιδεί ημέραν επισκοπούντα μηδέν’ ολβίζειν, πριν α τέρμα του βίου περάση μηδέν αλγεινόν παθών».
   Αξίζει να προσθέσουμε εδώ και το αίνιγμα της Σφίγγας (φοβερό τέρας με κεφάλι και στήθος κόρης, σώμα και ουρά λιονταριού, πόδια και φτερά αετού) που έλυσε ο Οιδίποδας και έγινε βασιλιάς της Θήβας:
    «Έστι δίπουν επί γης και τετράπον, ου μία φωνή και τρίπον• αλλάσσει δε φυήν μόνον όσσ’ επί γαίαν ερπετά κινείται ανά τ’ αιθέρα και κατά πόντον• αλλ’ οπόταν πλείστοισιν ερειδόμενον ποσί βαίνη. Ένθα τάχος γυίοισιν αφαυρότατον πέλει αυτού».
    Και η λύση του:
   «Κλύθι και ουκ εθέλουσα, κακόπτερε Μούσα θανόντων
φωνής ημετέρης σον τέλος αμπλακίης,
άνθρωπον κατέλεξας, ος ηνίκα γαίαν εφέρπει,
πρώτον έφυ τετράπους νήπιος εκ λαγόνων•
γηραλέος δε πέλων τρίτατον πόδα βάκτρον ερείδιο
αυχένα φορτίζων, γήραϊ καμπτόμενος».
   Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι κεντρικό νόημα του δράματος αυτού είναι η σύγκρουση της ανθρώπινης βούλησης με τη σκληρή μοίρα. Ο Οιδίποδας, παρά την πτώση του, στέκει υψηλό αγωνιστικό παράδειγμα. Η πανάρχαια αγωνιστική ετοιμότητά μας χαρακτηρίζει και μας ξεχωρίζει μέσα στον κόσμο και με αυτή μεγαλουργούμε. Εξάλλου κι ο Νίκος Καζαντζάκης υπογραμμίζει σχετικά: «Ένα αψηλόγκρεμο Ζάλογγο η ζωή μας, ολούθε αράπηδες μας κυνηγούν, θαρρώντας χαθήκαμε και δεν υπάρχει σωτηρία• μα εμείς, πά(νω) στην κορφή του χαλασμού μεγάλες πετούμε ορθές, διπλές ελευτεριάς φτερούγες. Δεν είναι η Μοίρα παντοδύναμη• η ψυχή ναι του ελεύτερου, του αγνού κι απελπισμένου ανθρώπου».

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΣΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΩΝ

    Μπροστά στο άκουσμα της λέξης ΔΙΑΚΟΠΕΣ ενδόμυχα οι περισσότεροι σκέφτονται καλοκαίρι, άδεια από την δουλειά τους, χαλάρωση, «ανάσες» αναζωογόνησης και ότι άλλο έχει ο καθείς ανάγκη να απολαύσει και να ζήσει. Ο καθημερινός χρόνος των περισσότερων στις μέρες μας είναι έντονος ίσως και βεβαρημένος, προκαλεί ένταση και άγχος. Οι διακοπές κατά κύριο λόγο δια κόπτουν το άγχος και το στρες των καθημερινών ρυθμών κυρίως μιας γεμάτης και έντονης συναισθηματικής ή πρακτικής χρονιάς. Οι δια κοπές λοιπόν είτε είναι στους καλοκαιρινούς είτε στους χειμερινούς μήνες είναι σημαντικό και απαραίτητο η έννοια τους να πληρείται και να εφαρμόζεται απόλυτα. Αυτές τις ημέρες λοιπόν που ο καθένας επιλέγει για να ξεκουράσει το σώμα, το πνεύμα την ψυχή του δεν χρειάζεται να το επιβαρύνει με δραστηριότητες, βαρύγδουπες συζητήσεις, αποφάσεις κρίσιμες, ή ακόμα και να παρθούν πρωτοβουλίες οι οποίες να κρύβουν ένα ρίσκο και ένα φόβο. Αρκετοί έχουν την εντύπωση ότι πηγαίνοντας διακοπές θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν πιθανά προβλήματα της σχέσης τους όταν είναι ζευγάρι, ή να ανακοινωθούν δηλώσεις και αποφάσεις που μπορεί κάποιον να φέρουν σε δύσκολη ακόμα και σε δυσμενή θέση. Η βιασύνη και ο φόβος ότι δεν θα το κάνουν φέρει αρνητικά αποτελέσματα κυρίως τις ημέρες αυτές που ο οργανισμός ζητά ηρεμία, ανεμελιά, χαλάρωση. Οι συζητήσεις μπορεί να ειπωθούν μετά, ας μην τιμωρεί κανείς τον εαυτό του στερώντας του την ευκαιρία να δώσει στον εαυτό του την ψυχική και σωματική ξεκούραση που έχει ανάγκη, εξάλλου όλα τα υπόλοιπα στον χρόνο και τον καιρό τους θα κάνουν ξανά την εμφάνιση τους. Χώρο στην απόλαυση και όχι στην τιμωρία και την στέρηση.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΩΝ
    Να πάμε διακοπές ή να αγοράσουμε νέα τηλεόραση; Σαφώς το πρώτο, αν θέλουμε να είμαστε πιο ευτυχισμένοι, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική ψυχολογική έρευνα, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ικανοποίηση που αντλούμε από τις διακοπές, είναι πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο χρόνο, σε σχέση με την ευχαρίστηση από τα νέα υλικά αποκτήματα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι εμπειρίες ενός ταξιδιού προκαλούν στους ανθρώπους μεγαλύτερη χαρά για ένα βασικό λόγο: είναι πιο προσωπικές και εξατομικευμένες και έτσι δεν μπορούν να συγκριθούν με τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων . Το εύρημα αυτό συμφωνεί με το κύριο συμπέρασμα άλλων ερευνών ότι η ευτυχία στους ανθρώπους είναι σε μεγάλο βαθμό προϊόν σύγκρισης.
Ακόμα κι αν και άλλοι άνθρωποι έχουν πάει διακοπές στο ίδιο μέρος με εμάς, δεν παύουμε να διατηρούμε τις καθαρά προσωπικές μας αναμνήσεις από αυτό το ταξίδι μας –και αυτές δεν μπορούν να συγκριθούν με κανενός άλλου. ΄


ΔΙΑΚΟΠΕΣ: ΕΓΩ ΚΑΙ ΕΣΥ !!!
    Η πρώτη φορά που το παιδί φεύγει μόνο του για διακοπές είναι μια αμήχανη στιγμή για το ζευγάρι. Αυτοί που όλη μέρα ασχολούνται με το παιδί, τι θα φάει, πώς θα ντυθεί, τι θα κάνει, ποιος θα το πάει στα μαθήματα, ξαφνικά μένουν μόνοι τους. Κι οι γονείς γίνονται ξανά ζευγάρι. Κι η πρόκληση είναι μπροστά τους. Να θυμηθούν πώς είναι η ζωή χωρίς τα παιδιά. Είναι η ευκαιρία να γεμίσουν οι μπαταρίες, να βρεθούν και –λίγο- μεταξύ τους, να θυμηθούν ότι πέρα από γονείς είναι και ερωτευμένοι άνθρωποι. Η αμηχανία ξεπερνιέται εύκολα αν το ζευγάρι κρατάει ακόμα τη σχέση του κι αυτή η «διπλή μοναξιά» είναι θετική για τους ίδιους, αλλά και μακροπρόθεσμα για τη σχέση τους με το παιδί. Μόνο που χρειάζεται προσοχή. Η απουσία του παιδιού δεν σημαίνει ότι θα καθίσουν άλλες πέντε ώρες στο γραφείο ούτε ότι θα βρουν την ευκαιρία να βάψουν το σπίτι. Αυτός ο αποχωρισμός μπορεί να γίνει πιο δημιουργικός. Μια μαμά έγραφε στο internet σ’ ένα chat γονιών γεμάτων ενοχές επειδή είχαν στείλει τα παιδιά μακριά το καλοκαίρι: «Είναι η καλύτερη ευκαιρία για να πάω ένα ταξίδι με τον άντρα μου. Πηγαίνουμε σε μέρη διαφορετικά κάθε χρόνο για μία εβδομάδα και απολαμβάνουμε ξένοιαστες διακοπές. Μετά έχω όλο το κέφι και τη διάθεση να παίξω και να ασχοληθώ με τα παιδιά μου». Είναι κι αυτό μια λύση.

ΚΑΝΤΕ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΟ ΤΟΝ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟ:
    • Αποχαιρετάτε πάντα τα παιδιά πριν φύγετε. Αν το σκάσετε σαν κλέφτης την ώρα που κοιμάται ή είναι απασχολημένο με κάτι, θα το αναστατώσετε περισσότερο και θα είναι ένα πλήγμα στην εμπιστοσύνη του απέναντί σάς. Οι ειδικοί μάλιστα λένε ότι αυτή η κίνηση μπορεί να προκαλέσει περισσότερο άγχος στο παιδί.
    • Συγκρατήστε τα δάκρυά σας κι αποφύγετε τους μελοδραματισμούς και τα ατέλειωτα αγκαλιάσματα. Αν κάνετε έτσι εσείς που ξέρετε ότι θα ξαναδείτε το παιδί σας σε λίγες μέρες, τι θα κάνει αυτό. Είναι λογικό να σκεφτεί ότι τόσο σπαραξικάρδιος αποχωρισμός σημαίνει ότι το εγκαταλείπετε για πάντα.
    • Τονίστε όλα τα καλά αυτού του αποχωρισμού. Το παιχνίδι που θα χαρεί, τα μπάνια, τους νέους φίλους που μπορεί να αποκτήσει, το πόσο θα έχει μεγαλώσει μέχρι να το ξαναδείτε.
    • Στα μικρότερα παιδιά φτιάξτε ένα καρτελάκι με σημειωμένες τις μέρες της απουσίας σας. Κάθε μέρα που περνάει το παιδί θα τη σημειώνει με κυκλάκι. Έτσι, θα ξέρει πόσες μέρες μένουν και όταν συμπληρωθούν όλα τα κυκλάκια θα ξέρει ότι έφτασε η μέρα να είστε πάλι μαζί.
    • Συνέπεια. Είναι η λέξη κλειδί. Κρατήστε όποια υπόσχεση δώσετε στο παιδί σας. Να τηλεφωνάτε και να το επισκέπτεστε όσο συχνά του έχετε υποσχεθεί, και να επιστρέψει σπίτι του στην ημερομηνία που έχετε ορίσει.

ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ
    • Για επιτυχημένες διακοπές, λάβετε υπόψην την ηλικία, την προσωπικότητα αλλά και τα ενδιαφέροντα των παιδιών σας
    • Εάν υπάρχουν οικογενειακοί φίλοι που έχουν παιδιά στην ίδια ηλικία με τα δικά σας και εφόσον ταιριάζετε προτιμήστε να κάνετε από κοινού τις διακοπές σας.
    • Στις διακοπές με τον παππού και την γιαγιά βρείτε χρόνο και για εσάς με τον σύντροφο σας. Αυτές οι «μικρές» αποδράσεις ευδοκιμούν.
    • Η βασικότερη ανάγκη των παιδιών κατά την διάρκεια των διακοπών τους είναι το παιχνίδι και η χαλάρωση, επιτρέπεται να «βγουν» και από το ημερήσιο πρόγραμμα που ακολουθούν όλη την χρονιά. Ευελιξία.
    • Με το παιχνίδι και την άθληση ενισχύεται η κοινωνικότητα τους, αναπτύσσεται η φαντασία τους, αποκτούν δραστηριότητες που επιθυμούν και θέλουν να τηρούν.
    • Μπορείτε να προτρέπετε τα παιδιά σε δημιουργικές απασχολήσεις (αν βέβαια το θέλουν και τα ίδια), κατασκευές με διάφορα υλικά, ζωγραφίζοντας κάτι που τους εντυπωσίασε και τους κίνησε το ενδιαφέρον.
    • Και το πιο σημαντικό;;; αφιερώστε χρόνο και στον εαυτό σας, ότι και αν είναι αυτό και βέβαια δεν χρειάζεται να είναι κάτι δύσκολο ή να σας προκαλεί πλήξη και ανία, ακόμα και οι ώρες τεμπελίασης είναι εποικοδομητικές!!!

ΤΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΕ
    • Την αυστηρότητα του οριοθετημένου ημερήσιου προγράμματος, όπως η συχνότητα των γευμάτων, ο χρόνος και η ποσότητα.
    • Την μελέτη σχολικών μαθημάτων της επόμενης χρονιάς!! Τα παιδιά δεν ξεχνάνε ότι μάθανε και ότι είναι να μάθουν θα το κάνουν στον χρόνο τους.
    • Να τα πιέζετε να ασχοληθούν με κάτι που δεν επιθυμούν και δεν θέλουν.
    • Αυστηροί με την ώρα του ύπνου, μία ή δύο ώρες αργότερα από το σύνηθες δίνει την ευκαιρία και στα παιδιά να εντάξουν την έννοια των διακοπών ως μία περίοδο ανάπαυλας, χαλάρωσης και ευελιξίας απ΄όλο το υπόλοιπο διάστημα.

ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΔΩΜΑΤΙΟ;;;;;!!!!
    Αναλόγως την ηλικία στην οποία βρίσκεται ένα παιδί τότε προσαρμόζονται και οι καταστάσεις στο μοίρασμα ή όχι ενός δωματίου στις ημέρες των διακοπών. Ένα βρέφος που έχει πρωταρχική ανάγκη την παρουσία και την άμεση φροντίδα του γονιού φυσικά και θα είναι όλοι μαζί σ’ ένα δωμάτιο. Συνήθως τα παιδιά σχολικής ηλικίας και κυρίως 9 ετών και άνω μπορούν να εξυπηρετηθούν σε αρκετούς τομείς και είναι χρήσιμο να έχουν το δικό τους δωμάτιο και φυσικά εάν υπάρχουν αδέρφια το δωμάτιο που θα μοιραστούν θα είναι κοινό. Τι γίνεται όμως όταν οι συνθήκες αδυνατούν τα παιδιά να έχουν τον δικό τους χώρο από τους γονείς; Είναι χρήσιμο και –μελλοντικά- ωφέλιμο οι γονείς να σέβονται τις ανάγκες του παιδιού τους στην όποια ηλικιακή φάση και αν βρίσκονται και να προσαρμόζονται σ΄’ αυτό. Δηλ. την ανάγκη που ο έφηβος θα θέλει να μένει κάποιες ώρες μόνος του, ή αν ακούει μουσική, να κοιμάται ώρες που ο γονιός θέλει να κάνει κάποιες άλλες δραστηριότητες ή ακόμα να παραμείνει ξύπνιος. Το ότι κάνουνε διακοπές όλοι μαζί δεν σημαίνει ότι ο καθείς κάνει ότι θέλει αλλά ούτε ο ένας επιβάλλεται και πιέζει τον άλλον στο να πραγματοποιήσει κάποιες δικές του ανάγκες ακόμα και αν οι μεγαλύτεροι δεν συμφωνούν απόλυτα. Άλλωστε τα παιδιά και οι ενήλικοι δεν μπορούν πάντα να συμφωνούν στο τι ανάγκες έχουν κάθε στιγμή. Μένοντας στο ίδιο δωμάτιο γονείς και παιδιά και ιδίως εκείνα που ανήκουν σε μεγαλύτερη ηλικία από εκείνης της προσχολικής είναι σημαντικό να δίνονται αρμοδιότητες στο παιδί όπως στην τακτοποίηση των δικών τους πραγμάτων, στα ρούχα, στα αντικείμενα τους. Το παιδί της σχολικής ηλικίας θέλει ένα γονιό που να του φέρεται όπως του αρμόζει, στην ηλικία του, το ίδιο συμβαίνει και στην προεφηβεία και στην εφηβεία. Τα πισωγυρίσματα ρόλων από μεριάς των γονέων προκαλούν στο παιδί τους θυμό, οργή και ρήξη.

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
    Ο πρώτος καλοκαιρινός αποχωρισμός, όσο κι αν σας φοβίζει, είναι απαραίτητος για να χαρεί το παιδί σας ολόκληρο το καλοκαίρι. Ψυχραιμία, όταν ξαναβρεθείτε, θα δείτε πόσο ωραία πέρασε.
    «Θυμάμαι ακόμα την αγωνία που ένιωθα την πρώτη φορά που έστελνα το μικρό μου να περάσει τις διακοπές στο πατρικό μου, μακριά από την Αθήνα. Πέρα από τον τεράστιο φουσκωμένο σάκο που είχα ετοιμάσει με ρούχα -λες και θα καθόταν ένα χρόνο- ένιωθα ακόμα πιο φουσκωμένη την καρδιά μου από τις ενοχές και την ανασφάλεια. Το έστελνα σε δικούς μου ανθρώπους, και τι μ’ αυτό; Αγωνιούσα λες και το έστελνα στη ζούγκλα με τα άγρια θηρία. Ευτυχώς, οι όποιοι φριχτοί εφιάλτες μου δεν επαληθεύτηκαν κι όταν πήγα να το πάρω αντίκρισα ένα γελαστό, μαυρισμένο, πιο παχύ, χαρούμενο μπόμπιρα».
    Οι πρώτες χωριστές διακοπές είναι πάντα μια δύσκολη στιγμή για παιδιά και γονείς. Τα πράγματα όμως είναι απλούστερα απ’ ό,τι φαίνονται. Αρκεί να λέμε την αλήθεια στα παιδιά και να είμαστε συνεπείς στις όποιες υποσχέσεις. Ξεκινάμε λοιπόν...
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΗΝ ΓΙΑΓΙΑ
    Η εμπειρία της συμβίωσης με τη γιαγιά και τον παππού είναι μοναδική για κάθε παιδί. Μπορεί να φαντάζει απλή, καθώς είναι η… άμεσος δράση για κάθε ανάγκη, αλλά είναι κάτι που θα ζεσταίνει για πάντα τις αναμνήσεις του παιδιού σας. Αν μένουν μακριά από την πρωτεύουσα ή αν πηγαίνουν εκτός πόλης για διακοπές, αυτή είναι η πρώτη λύση για τους γονείς που έχουν μόνο λίγες μέρες άδεια. Το παιδί σας θα περάσει τις διακοπές του σ’ ένα περιβάλλον που ξεχειλίζει από αγάπη και φροντίδα. Όμως κι εδώ χρειάζεται καλή επικοινωνία με τους γονείς, που θα του εξηγήσουν πώς και γιατί πρέπει να μείνει με τους παππούδες για κάποιο διάστημα.
Οι πρώτες φορές που το παιδί θα φύγει από το σπίτι για να πάει στη γιαγιά και στον παππού πρέπει να είναι σύντομες. Θεωρούνται «πειραματικές» και για τις δυο πλευρές. Οι γονείς θα δουν πώς τα πάει το παιδί στο νέο περιβάλλον κι εκείνο θα δει πώς τα πάει μακριά τους. Ιδανικό θα ήταν, την πρώτη φορά, να πάνε κι αυτοί μαζί, να προσαρμοστούν μαζί και μετά να φύγουν. Κι επειδή αυτά τα πράγματα πρέπει να γίνονται σταδιακά, η πρώτη φορά μπορεί να είναι λίγες μέρες, για παράδειγμα, το διάστημα ανάμεσα σε δυο Σαββατοκύριακα. Και μετά η επόμενη να είναι περισσότερο, κι όλο και πιο πολύ.
ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗ
    Η κατασκήνωση είναι το όνειρο αλλά και ο φόβος πολλών παιδιών κι άλλων τόσων μαμάδων. Ένα παιδί που έχει καλή σχέση νιώθει άνετα και μπορεί να αντεπεξέλθει χωρίς πρόβλημα. Ένας φίλος για παρέα ή κάποια παιδιά που ξέρει από πριν θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο στην προσαρμογή του, αφού το περιβάλλον θα φαίνεται πιο οικείο με τα γνωστά πρόσωπα.
Όσο πιο κοινωνικό είναι ένα παιδί, τόσο πιο εύκολα είναι τα πράγματα. Αν όμως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, ίσως θα ήταν καλύτερα να προετοιμαστεί πριν πάει στην κατασκήνωση. Κάτι που θα το βοηθήσει πολύ είναι να ενταχθεί από τον προηγούμενο χειμώνα σε κάποια ομάδα συνομηλίκων του, π.χ. ποδόσφαιρο, μπαλέτο, ζωγραφική, ομάδα δημιουργικής απασχόλησης κ.λπ., οτιδήποτε μπορεί να το φέρει σε επαφή με τα άλλα παιδιά. Θα αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες, θα ξέρει τι σημαίνει ένταξη σε μια ομάδα και –κυρίως– θα έχει αλληλεπίδραση με τους συνομηλίκους του διαφορετική από εκείνη που έχει στις σχολικές αίθουσες.
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗΣ
    Αυτές οι διακοπές μακριά από τους γονείς βοηθούν το παιδί να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση και τις ικανότητές του. Αν αυτός ο αποχωρισμός γίνει σε κατάλληλες συνθήκες και το παιδί είναι προετοιμασμένο, μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ. Μαθαίνει να αισθάνεται ασφαλές και μακριά από τους γονείς, να τα βγάζει πέρα μόνο του, αναγκάζεται να συμβιώσει με άγνωστα παιδιά και να χτίζει κοινωνικές σχέσεις, μαθαίνει το ομαδικό πνεύμα.
    Αυτά τα παιχνίδια αυτοπεποίθησης βέβαια δεν προϋποθέτουν παντελή απουσία σας. Το παιδί έχει ανάγκη να νιώθει και την υψηλή προστασία σας. Μία φορά την ημέρα είναι καλό να μιλάτε στο τηλέφωνο μαζί του. Ας μην είστε όμως «κρεμασμένη» όλη τη μέρα από το ακουστικό. Κάτι τέτοιο δεν βοηθάει το παιδί και το κάνει να μη νιώθει ασφάλεια εκεί που βρίσκεται. Όταν οι γονείς έχουν πολύ άγχος και το δείχνουν, το παιδί αισθάνεται την ένταση και θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα, ανησυχεί και ενοχοποιείται. Εντελώς ασυνείδητα του έρχεται η σκέψη ότι η μητέρα είναι αγχωμένη, επειδή αυτό δεν είναι σε ασφαλές περιβάλλον, άρα καλό είναι να φύγει από εκεί.
    Όσο για τις επισκέψεις, χρειάζονται κι αυτές. Μην αφήνετε το παιδί μόνο στην κατασκήνωση, π.χ., για τρεις εβδομάδες επειδή φοβάστε ότι θα ζητήσει να φύγει μαζί σας. Φαντάζεστε πώς αισθάνεται όταν βλέπει τα άλλα παιδιά με τους γονείς τους; Κι εδώ όμως παίζει ρόλο η συνέπεια. Το παιδί πρέπει να ξέρει αν θα το επισκεφθείτε και πότε. Όμως ας μην υποσχεθείτε κάτι που δεν θα μπορέσετε να τηρήσετε. Κι αν στενοχωριέται την ώρα που φεύγετε, σκεφτείτε ότι είναι λογικό για ένα παιδί. Εδώ χρειάζεται η σταθερή στάση: «Θα μείνεις εδώ και θα δεις ότι θα ξαναπροσαρμοστείς». Κι αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο. Και μην ανησυχείτε όταν φεύγετε.

Η ΠΡΟΣΜΟΝΗ ΤΗΣ ΞΕΚΟΥΡΑΣΗΣ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΠΙΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΟΙ ΙΔΙΕΣ ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ
    Η προσμονή για τις διακοπές προσφέρει περισσότερη χαρά σε κάποιον, επηρεάζοντας τα συνολικά επίπεδα της ευτυχίας του, από ό,τι η εξόρμηση αυτή καθαυτή. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο χαρούμενο δεν είναι τόσο οι διακοπές αυτές καθαυτές όσο η προσμονή.
    Φυσικά είναι άλλο πράγμα το να ζεις κάτι και άλλο να το σκέφτεσαι. Η εμπειρία είναι σημαντική. Στις διακοπές συνήθως περνούμε πολύ όμορφα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να νιώθουμε χαρούμενοι. Άλλωστε, αν δεν έχεις ζήσει κάτι δεν μπορείς να βγάλεις συμπεράσματα για το αν σε κάνει χαρούμενο ή όχι.
    Όσοι χαρακτηρίζουν τις διακοπές τους ουδέτερες ή γεμάτες στρες, όταν γυρίζουν δεν νιώθουν πιο χαρούμενοι. Αν κι αυτό ακούγεται φυσιολογικό, το εντυπωσιακό είναι ότι ούτε όσοι τις περιέγραψαν ως χαλαρωτικές ένιωθαν πιο χαρούμενοι από αυτούς που δεν πήγαν. Μόνο όσοι δήλωσαν πως οι διακοπές τους ήταν πολύ χαλαρωτικές ήταν περισσότερο ευτυχισμένοι από τους υπόλοιπους, αλλά κι αυτοί μόνο για δύο εβδομάδες.
    Οι διακοπές αυτές καθαυτές θα έπρεπε να προκαλούν θετικά συναισθήματα και σκέψεις στον άνθρωπο. Πλέον όμως το άτομο ζει περισσότερο στον χώρο του φανταστικού παρά σε αυτόν του πραγματικού. Του είναι σαφώς ευκολότερο να φαντάζεται, να ονειρεύεται, να προσμένει κάτι- στη συγκεκριμένη περίπτωση τις διακοπές του- παρά όταν βρεθεί στον τόπο των ονείρων του να καταφέρει να αλλάξει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα τον τρόπο ζωής στον οποίο έχει συνηθίσει. Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής μας έχουν εγκλωβίσει σε μια κοινωνία που δεν έχει καμία σχέση με την έννοια των διακοπών. Ο άνθρωπος αδυνατεί να χαρεί με τη φύση και την ηρεμία που συνεπάγονται οι διακοπές.

    Σύμφωνα με έρευνες η προσμονή, η εμπειρία και οι αναμνήσεις είναι τρεις ψυχολογικές μεταβλητές που επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στις διακοπές. Συνηθέστερα το στάδιο της προσμονής, όσο και αν αυτό ακούγεται περίεργο, είναι το καθοριστικότερο, αλλά και το πιο ευχάριστο από τα υπόλοιπα δύο. Το πρόβλημα ξεκινά όταν οι ελπίδες υπερβαίνουν τις δυνατότητες και όταν η πραγματικότητα υπολείπεται της φαντασίας: Κουνούπια, ανεπαρκή ξενοδοχεία, εγκαύματα από τον ήλιο, μέλη της οικογένειας με διαφορετική αντίληψη για τις ιδανικές στιγμές χαλάρωσης, καυγάδες, συνωστισμός, πενιχρά οικονομικά, καθώς και μια επίπλαστη κουλτούρα περιπέτειας είναι δυνατόν να διαταράξουν και να διασκεδάσουν τις επιθυμίες, οδηγώντας στη ματαίωση και την εξάντληση. Μερικές φορές οι πιθανές αναποδιές αποτελούν τις καλύτερες αναμνήσεις και πηγή για ατέλειωτες αφηγήσεις κατά την επιστροφή, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτό δεν γίνεται αντιληπτό τη στιγμή που οι αντιξοότητες ταλανίζουν τους παραθεριστές.

    Κατά το στάδιο της ανάμνησης οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εξιδανικεύουν τα θετικά στοιχεία των διακοπών τους και να υποβαθμίζουν τα αρνητικά. Αργότερα, παρατηρείται η τάση περιφραστικής περιγραφής τους: «Αυτές ήταν οι διακοπές που κόντεψα να πνιγώ, η τότε που γνώρισα τη σύζυγό μου».
     Κατά τη διάρκεια των διακοπών πολλοί εργαζόμενοι, υπό την πίεση του να περάσουν οπωσδήποτε ευχάριστα, επιτείνουν το άγχος τους, με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουν τις μικρές στιγμές και να κοιτούν απελπισμένοι τις μέρες να ξοδεύονται, χωρίς η πολυπόθητη ευχαρίστηση να επέρχεται. Η εναλλαγή των στιγμών χαλάρωσης στις βραχυπρόθεσμες διακοπές με την ολιγοήμερη επιστροφή στην πραγματικότητα οξύνει την αντίθεση και οδηγεί τους ανθρώπους να εκτιμούν περισσότερο τον ελεύθερο τους χρόνο.

    Πολλοί λίγοι καταφέρνουν να πετύχουν θεαματικές αλλαγές κατά την περίοδο των διακοπών, ενώ αντίθετα οι περισσότεροι μεταφέρουν αυτούσιες τις συνήθειες και το άγχος τους στη νέα τοποθεσία. Οι ψυχολογικές αυτές αποσκευές, ειδικά των εργασιομανών, οδηγούν σε εμμονές και ιδεοληψίες που αναστέλλουν την ηδονή: Ψυχαναγκαστικές προσωπικότητες, που πανικοβάλλονται εάν δεν έχουν μεταφέρει όλη την οικοσκευή στις αποσκευές, που φρίττουν με την ιδέα πως δεν θα είναι εφικτή η ευρυζωνική σύνδεση στο απόμερο μέρος που θα επισκεφθούν, που νιώθουν προδομένοι από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας και απογοητευμένοι από την έλλειψη καταστήματος καλλυντικών στο παραμεθόριο νησί, απλώς ψάχνουν μια πρόφαση να μείνουν σπίτι τους και να αντισταθούν μέχρις εσχάτων στην αλλαγή. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άντρες απολαμβάνουν τις διακοπές λιγότερο σε σύγκριση με τις γυναίκες και θα ήταν προθυμότεροι να τις τερματίσουν και να επιστρέψουν στη δουλειά τους.
    Τυπικό γνώρισμα των διακοπών είναι η ψευδαίσθηση ότι βρισκόμαστε εκτός χρόνου, αυτό οφείλεται στην καταστρατήγηση των επιβεβλημένων κοινωνικών ρυθμών. Η ώρα του φαγητού και του ύπνου δεν είναι προκαθορισμένη, οι υποχρεώσεις αλλάζουν, και στην πλαζ απευθυνόμαστε στον ενικό στους διπλανούς μας κάτω από την ομπρέλα σαν να ήμαστε φίλοι από χρόνια. Στην παραλία οι σχέσεις ισχύος μεταβάλλονται. Δεν έχει πια σημασία το επάγγελμα ή, ως ένα βαθμό, το εισόδημα μας. Η επιλογή βουνό ή θάλασσα εξαρτάται επίσης από τις συνήθειες που αποκτήσαμε από παιδιά. Είναι ένα είδος εξάρτησης : εάν κάποιος πηγαίνει πάντα στη θάλασσα, συνδέει αναπόφευκτα την έννοια των διακοπών με την παραλία και νοιώθει την ανάγκη να πάει έστω και για λίγες μέρες, ακόμα κι αν έχει ήδη κάνει διακοπές άλλου. Όμως πίσω από επιλογή της θάλασσας κρύβονται και βαθύτεροι λόγοι. Για παράδειγμα, η έλξη για το νερό, προέρχεται από την γλυκιά υποσυνείδητη ανάμνηση των 9 μηνών που ζήσαμε ως έμβρυα μέσα στο αμνιωτικό υγρό.

ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΩΝ, ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΣΤΕΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ «ΛΙΓΟ»

Τα άτομα με δυσλεξία μπορούν να καταστούν πιο ενεργοί πολίτες

Επιτυχημένη η διημερίδα του Τομέα Ψυχολογίας

Χρήσιμα συμπεράσματα και εισηγήσεις από διακεκριμένους επιστήμονες

Γράφει ο ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΚΑΤΣΕΝΟΣ

    Μια πολύ πετυχημένη επιστημονική διημερίδα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με θέμα: «Η Δυσλεξία στην Κοινωνία της Γνώσης και της Πληροφορίας».
Τη διημερίδα οργάνωσε το Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, το Τμήμα Λογοθεραπείας του ΑΤΕΙ Πάτρας και το Εργαστήριο Έρευνας Δυσλεξίας του Τομέα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου μας.
Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής ο Δημήτρης Στασινός, καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Αντιπρόεδρος η Άντζυ Μ. Παλαιολόγου, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου μας.

    Στην προσφώνησή του ο Δημήτρης Στασινός μεταξύ των άλλων είπε: «Η θεματική της Επιστημονικής Διημερίδας «Η Δυσλεξία στην Κοινωνία της Γνώσης και της Πληροφορίας» συνάδει με τη διαδρομή και αποτίμηση της οικείας έρευνας των εκατό και πλέον χρόνων στο διεθνή χώρο, τη συγκυρία της νέας χιλιετίας που βιώνει ο άνθρωπος στην κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας καθώς και τη σωρευμένη πενταετή εμπειρία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το ΑΤΕΙ Πάτρας από την εφαρμογή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών που αφορά στη Δυσλεξία σε συνάρτηση με το Πολυγλωσσικό Περιβάλλον και τη χρήση της Νέας Τεχνολογίας στην Αντιμετώπισή της».

    Και συνέχισε ο καθηγητής κ. Στασινός: «Το εύρος των ενοτήτων που πλαισιώνουν τις εργασίες της Διημερίδας καλύπτει ένα εκτενές φάσμα θεωρητικών αναζητήσεων και σύγχρονων ερευνητικών δεδομένων καθώς και στρατηγικών παρέμβασης στο χώρο της δυσλεξίας. Οι ενότητες αυτές αφορούν στη διάγνωση και αξιολόγηση των (ειδικών) δυσκολιών μάθησης, στην κατασκευή συναφών ψυχομετρικών κλιμάκων, στις οικείες υποστηρικτικές δομές στην Ελλάδα και στην Κύπρο, στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της νέας τεχνολογίας για την αντιμετώπιση της δυσλεξίας, στη συσχέτιση διγλωσσίας και δυσλεξίας, στην παρουσίαση νέων ερευνητικών προσεγγίσεων της δυσλεξίας, στη στρατηγική της τηλεσυμβουλευτικής, στις προκλήσεις της νέας χιλιετίας σε συνάρτηση με τη δυσλεξία, καθώς και στο ρόλο του ελληνικού σχολείου και του ελληνικού Πανεπιστημίου στην αντιμετώπιση μονόγλωσσων και δίγλωσσων μαθητών και φοιτητών, αντίστοιχα με δυσλεξία».

    Καταλήγοντας ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της Διημερίδας τόνισε ότι «η ανάπτυξη των οικείων θεματικών στο πλαίσιο των εργασιών της Διημερίδας εκτιμούμε ότι θα δώσει την ευκαιρία στους συνέδρους (προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, ειδικούς επαγγελματίες, εκπαιδευτικούς, γονείς, κ.α.) να διευρύνουν τις γνώσεις και να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο στο χώρο αυτό, έτσι ώστε τα άτομα με δυσλεξία να βοηθηθούν κατάλληλα για να καταστούν πλέον ενεργοί και δημιουργικοί πολίτες στη σύγχρονη κοινωνία».

    Τόσο στην πρώτη ημέρα της διημερίδας όσο και στη δεύτερη ακούστηκαν ενδιαφέρουσες εισηγήσεις από Καθηγητές Πανεπιστημίων και άλλους επιστήμονες.

    Ανάμεσά τους ήταν και ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Παρασκευόπουλος που παρουσίασε το θέμα: «Διάγνωση Δυσκολιών Μάθησης και Προσαρμογής: Ερωτηματολόγιο Διαπροσωπικής και Ενδοπροσωπικής Προσαρμογής (ΕΔΕΠ) - ΑΘΗΝΑ Test: Διάγνωση δυσκολιών μάθησης».

    Ο Χρήστος Σαβρανίδης, υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Φ.Π.Ψ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων παρουσίασε την πολύ ενδιαφέρουσα εισήγησή του: «Λογισμικό μάθησης / επεξεργασίας γλώσσας - Ποιοτική έρευνα για μικτή μάθηση στο μάθημα "Συμβολή των Τ.Π.Ε. στην αντιμετώπιση της δυσλεξίας"».
Η επίκουρη καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Φ.Π.Ψ. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Άντζυ Μ. Παλαιολόγου, με πολύ παραστατικότητα, μαεστρία και μεταδοτικότητα εισηγήθηκε το θέμα: «Αρχές τηλεσυμβουλευτικής για πρόσωπα με μαθησιακές δυσκολίες».

    Στην αρχή η Άντζυ Μ. Παλαιολόγου επεσήμανε ότι «σε ολόκληρο το φάσμα των διαπιστωμένων διαταραχών οι βεβαιότητες προέρχονται από τα δεδομένα των ήδη διεγνωσμένων περιστατικών. Τα άτομα, α-σθενείς που κινούνται στο πεδίο της ψυχοθεραπείας έχουν γενικά παρωθηθεί σε αναζήτηση συνδρομής για αλλαγές, είτε επειδή έχουν ζητήσει βοήθεια αυτοβούλως, είτε επειδή παραπέμφθηκαν ακούσια από τρίτους (γονείς, συντρόφους, αστυνομία). Τολμώ να πω -συνέχισε- ότι η δυσλεξία είναι δώρο. Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι: Υπάρχει ανάγκη προσέγγισης του αφανούς ενδεούς πληθυσμού; Εάν ναι, πώς μπορούν να υπερπηδηθούν εμπόδια ηθικής και δεοντολογίας; Απαντώ: με το σύστημα της τηλεσυμβουλευτικής, αφού με αυτή μπορούμε να έχουμε πληροφορία, έμμεση στήριξη, ευαισθητοποίηση και να προχωρούμε από τη θεωρία στην πράξη», κατέληξε η κ. Παλαιολόγου.

    Ο καθηγητής Ειδικής Αγωγής του Τομέα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Δ. Στασινός εισηγήθηκε με πολλή επιτυχία, απλά και κατανοητά για όλους, το επίκαιρο στην εποχή μας θέμα: «Δυσλεξία και πρόσβαση στη γνώση: Η πρόκληση της νέας χιλιετίας και το Ελληνικό πανεπιστήμιο».

    «Από το 1988» είπε ο ομιλητής «ασχολούμαστε ως Τομέας Ψυχολογίας με τη δυσλεξία, αν και προσωπικά δεν μου αρέσει ο όρος, παρότι είναι καθαρά ελληνική λέξη και σήμερα χρησιμοποιείται διεθνώς. Κάνοντας λόγο για άτομα δυσλεκτικά τονίζουμε μόνο τα αρνητικά στοιχεία, ενώ είναι φανερό ότι αυτά τα άτομα πρέπει να τα προσεγγίζουμε και με τα θετικά τους χαρακτηριστικά. Το άτομο με δυσλεξία είναι ανάγκη σήμερα να έχει προσβάσεις σε όλα τα πεδία της καθημερινότητας, της εργασίας, της επικοινωνίας. Εξάλλου -όπως τόνισε ο κ. Στασινός- τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας του ανθρώπου είναι: 1) Πολυγλωσία και πολυπολιτισμικότητα 2) Νέες Τεχνολογίες - Πολυμέσα 3) Διεύρυνση και εξειδίκευση της γνώσης 4) Εκσυγχρονισμός και ταχύτητα στην επικοινωνία 5) Ανταγωνιστικότητα 6) Αίτημα εκσυγχρονισμού στην εκπαίδευση 7) Ευρωπαϊκή Ένωση και εκπαίδευση και 8) Ανεργία - Εγκληματικότητα».

    Με το πέρας των εισηγήσεων ο καθηγητής Δημήτρης Στασινός έκανε τον απολογισμό της διημερίδας που χαρακτήρισε άκρως επιτυχή και αναφέρθηκε στα συμπεράσματα που προέκυψαν. Και αυτά είναι:
1) Η πρώιμη ανίχνευση της διάγνωσης της δυσλεξίας είναι όχι μόνο αναγκαία αλλά και χρήσιμη.
2) Τα άτομα με δυσλεξία, εκτός από την παροχή ευκαιριών για ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, την ισότιμη πρόσβαση στη γνώση, το δικαίωμα συμμετοχής στην αγορά της εργασίας, επιβάλλεται να έχουν και ποιότητα ζωής.
3) Η προσέγγιση των ατόμων με δυσλεξία πρέπει να γίνεται με βάση τα χαρίσματά τους και αυτά είναι: α) Ανώτερη ευφυΐα β) Προβάδισμα στην παραγωγή νοητικών εικόνων γ) Δημιουργικότητα - Ενόραση δ) Αίσθηση χιούμορ ε) Προβάδισμα στις τέχνες.
4) Η χρήση της νέας τεχνολογίας και ιδιαίτερα των Η/Υ και πολυμέσων για την αντιμετώπιση της δυσλεξίας είναι πολύ σημαντική.
5) Η δυσλεξία σε παιδιά είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που αφορά τη χρήση και κατανόηση του γραπτού λόγου και ταυτόχρονα «χάρισμα», γιατί τα άτομα αυτά πέραν των ορισμέων ελλειμμάτων τους (ασθενής μνήμη, αποσπασματική προσοχή) έχουν υπερέχουσες άλλες νοητικές λειτουργίες (μη λεκτική σκέψη, πολυδιάστατη σκέψη, δημιουργική φαντασία), που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για την αποτελεσματική της αντιμετώπιση.
6) Τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς έχουν συνευθύνη όταν έχουν παιδιά με δυσλεξία και χρειάζεται ιδιαίτερη αντιμετώπιση η κάθε περίπτωση.
7) Τέλος, στο Ελληνικό πανεπιστήμιο πρέπει να υπάρξει ένα θεσμικό όργανο για να αντιμετωπίζονται με ισότητα φοιτητές με δυσλεξία.

    Κλείνοντας αυτή την παρουσίαση θέλω να τονίσω την ιδιαίτερη επιτυχία της επιστημονικής επετηρίδας, αφού στόχος της ήταν τα συμπεράσματα των εργασιών της να διευρύνουν τις γνώσεις των συνέδρων στο χώρο της δυσλεξίας και να τους ευαισθητοποιήσουν περισσότερο σε οικεία θέματα, έτσι ώστε οι μαθητές και φοιτητές με δυσλεξία να καταστούν περισσότερο ενεργοί και δημιουργικοί πολίτες στα πλαίσια της σύγχρονης κοινωνίας. Αναφορά πρέπει επίσης να γίνει και στην άψογη διοργάνωσή της από την ομάδα του Τομέα Ψυχολογίας που είχε την γενική ευθύνη.

«Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ!!!!»

    Εφηβεία, μία λέξη όπου εμπεριέχει πολλές σημασίες, ερμηνείες, βιολογικές και ψυχολογικές αλλαγές. Ήδη από μόνο του είναι ένα θέμα το οποίο έχει αναπτυχθεί, μελετηθεί, συζητηθεί σε πολλά κοινωνικοπολιτιστικά συμπόσια.

    Σειρές βιβλίων έχουν γραφεί για τον έφηβο. Συζητήσεις πολλών ορών αφιερώνονται μεταξύ γονέων για τα έφηβα παιδιά τους. Ψυχολόγοι και Κοινωνικοί Ανθρωπολόγοι επιλέγουν να ειδικευθούν σε θέματα εφηβείας... Διήμερα και τριήμερα συνέδρια έχουν αφιερωθεί σ’ αυτό το μεταβατικό στάδιο εξέλιξης του νέου. Το φάσμα ηλικίας καλύπτει από 11-18 ετών. Ας μην παρεξηγηθούν λοιπόν εκείνοι που αισθάνονται, νιώθουν και πράττουν πάντα ως -οι λεγόμενοι- ‘αιώνιοι έφηβοι’!

    ...Πραγματικά παρατηρώντας κανείς -διακριτικά- μία ομάδα εφήβων θα δει, θα αναγνωρίσει στοιχεία και χαρακτηριστικά που ΄χει ακούσει, που έχει δει. Ίσως να μπει και στην σκέψη να συγκρίνει την τότε δική του εφηβική ηλικία με την τωρινή.... Και δεν χρειάζεται βέβαια να υπάρχει μεγάλη απόκλιση ετών. Ακόμα και η γράφουσα που απέχει σχεδόν μία δεκαετία και κάτι, από τα σχολικά-εφηβικά δρώμενα παρατηρεί αρκετές αλλαγές, οι οποίες σχετίζονται κυρίως σε εξωτερικούς παράγοντες και σε θέματα αναγκών που ολοένα και αυξάνονται και τροποποιούνται.

    Βλέπουμε και παρατηρούμε κατά καιρούς πως είναι οι νέοι μας ντυμένοι, τι μουσική ακούν, και πολλοί από εμάς τρομάζουν. Τα μαύρα ρούχα, το μελαγχολικό ύφος, το στιλ ‘δεν με νοιάζει τίποτα’ και το έντονο μολύβι κάτω από τα μάτια, δεν δηλώνει τίποτα άλλο από μία στάση να ξεχωρίζουν που κάνουν όλοι οι έφηβοι ανεξαρτήτως στάσεων, τάσεων και μόδας. Αυτά ανάλογα με την εποχή αλλάζουν, αυτό που μένει ίδιο όσα χρόνια και να περάσουν είναι οι εσωτερικές αναζητήσεις τους, η ανάγκη να κάνουν έντονη την ύπαρξη τους, η ανησυχία για το μέλλον και η αίσθηση του ανήκειν κάπου. Ας μην κριθεί λοιπόν το ΄΄έξω’ αλλά στο ‘μέσα’ είναι όλος ο πλούτος ενός νέου.... ας μάθουμε να μεταφράζουμε και να ερμηνεύουμε ότι βλέπουμε, εκείνοι μας στέλνουν μηνύματα, εμείς τι κάνουμε λοιπόν μ’ αυτά;!!!

    Όσα χρόνια και να περάσουνε η ουσία και αυτό που ζητά ένας έφηβος είναι μία, «να μπορέσει με τον δικό του τρόπο να εκφράσει αυτό πού αισθάνεται. Να του επιτραπεί να κάνει και λάθη και να μάθει μόνος του από αυτά. Μην τρομάζουν λοιπόν οι εκάστοτε κατά καιρούς ενδυματολογικές επιρροές, η μουσική που ακούν η «άλλη» γλώσσα που χρησιμοποιούν.

    Συγκεκριμένα, εδώ θα γίνει μία αναφορά (με αριθμούς) σε κάποια θέματα που αφορούν -άμεσα- τους εφήβους μας. Ας μην εκπλαγείτε, τα νούμερα προέρχονται από διάφορες πηγές ερευνών που γίνονται κατά καιρούς με επίκεντρο τον έφηβο και την ζωή -γύρω του-.

    Έρευνα που πραγματοποίησε το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών κατέγραψε ότι τέσσερα στα δέκα αγόρια και έξι στα δέκα κορίτσια, οι σχολικές υποχρεώσεις είναι τόσες που δεν προλαβαίνουν ν’ ανταπεξέλθουν μ’ αποτέλεσμα να ‘πιέζονται’, συμπεριλαμβα-νομένων και των εξωσχολικών δραστηριοτήτων (φροντιστήρια, αθλήματα, ξένες γλώσσες...).

    Όσον αφορά το κομμάτι του αλκοόλ και του τσιγάρου οι έφηβοι αναγνωρίζουν τις επιβλαβείς συνέπειες που ΄χουν στην υγεία τους και ιδίως μακροπρόθεσμα, αλλά το 28% δηλώνει ότι καταναλώνουν αλκοόλ έως και δύο φορές την εβδομάδα. Σχετικά με το κάπνισμα από τα 14 τους χρόνια ξεκινούν οι έφηβοι την πρώτη τους επαφή μ’ αυτή την δύσκολη –να κοπεί- συνήθεια. Το 41,7% των νέων ηλικίας 14 και άνω καπνίζει. Το 14,6% των μελών μιας οικογένειας καπνίζει πριν την ενηλικίωση του.
Όσοι αποφάσισαν και θέλησαν να το ‘αφαιρέσουν’ από την ζωή τους ανέρχονται σ’ ένα 3% από μαθητές του γυμνασίου, ενώ το 11% μαθητών Λυκείου το διέκοψε έπειτα από συστηματική χρήση.

    Δεν είναι λίγες πάντως και οι αναφορές που γίνονται για την σχέση των εφήβων με ‘εξαρτημένες΄’ ουσίες. Από την ηλικία μόλις των 15 οι έφηβοι αρχίζουν δειλά να ‘φλερτάρουν’ με την κάνναβη. Το ΄προφίλ’ των χρηστών δείχνει ότι 7 στους 10 διαμένει με τους γονείς του. Μισοί από τους εφήβους που μετέβησαν σε θεραπευτικά προγράμματα έχουν συλληφθεί κάποια στιγμή στο παρελθόν (πηγή: Θεραπευτικό πρόγραμμα εφήβων ΚΕΘΕΑ 2000-2005).

    Συνδέεται η παραβατικότητα με την χρήση ουσιών;

    Σύμφωνα με έγκυρα στοιχεία της θεραπευτικής κοινότητας ΚΕΘΕΑ η αναλογία αντρών-γυναικών ως προς την χρήση ναρκωτικών παραμένει σταθερή κατά την διάρκεια των 7 πρώτων χρόνων (είναι ο μέσος όρος απεξάρτησης). Η εξάρτηση σχετίζεται με την παραβατικότητα καθώς τρία στα τέσσερα άτομα που απευθύνονται σε θεραπευτική κοινότητα έχει κάποια εμπλοκή με το νόμο. Δεν είναι όμως απόλυτο ότι παραβατικότητα=χρήση. Η αντικοινωνική – παραβατική συμπεριφορά έχει πολλές ερμηνείες και πολλούς λόγους που οδηγούν έναν νέο σ’ αυτή. Ας θυμηθούμε τον 18χρονο από την Φιλανδία που από τους πυροβολισμούς του έπεσαν νεκροί 8 μαθητές όπως και ο Διευθυντής του σχολείου. Αίτια αυτής της πράξης όπως άμεσα ανακοινώθηκε ήταν ο θαυμασμός και η «ηρωποίηση» που έδειχνε ο 18χρονος στη μορφή του Γερμανικού Δικτάτορα Χίτλερ και του Στάλιν.

    Είναι μόνο αυτό τελικά;

    ..... και όμως αναφέρεται ότι ένα 30% των εφήβων μας, εμφανίζει ‘ψυχολογικά προβλήματα’. Εδώ έρχονται να προστεθούν η σωματική και η ψυχολογική ευεξία σε σχέση με την αυτονομία των νέων, τις σχέσεις τους με τους γονείς τους, τους συνομηλίκους, το αντίθετο φύλο. Οι Έλληνες έφηβοι αποφεύγουν να επισκέφτονται ένα Ψυχοθεραπευτή ακόμα και σε περιπτώσεις που μπορεί να αντιμετωπίζουν αναπτυξιακές –μαθησιακές δυσκολίες ή ακόμα και ‘εσωτερικά’ -προσωπικά τους ζητήματα. Είναι η αίσθηση που έχουν ότι θα τα ‘βγάλουν πέρα μόνοι τους’....... Αρκετοί είναι οι μαθητές που δηλώνουν πως δεν νιώθουν να έχουν αυτονομία στην ζωή τους, ένας από τους λόγους που μπορεί να είναι υπαίτιος είναι το φορτωμένο εξωσχολικό πρόγραμμα.

    Το 32% των εφήβων δεν διαθέτει δικό του υπνοδωμάτιο, τέσσερις στους δέκα δεν έχουν ηλεκτρονικό υπολογιστή στην διάθεση τους. Εκείνο όμως που ανησυχεί ιδιαίτερα τους νέους (παρ’ότι πολλοί δεν τους πιστεύουν!!) είναι οι δύσκολες –‘προβληματικές΄’ σχέσεις που έχουν με τους γονείς τους!! Άρα λοιπόν ας μην ψάχνουμε αλλού για αιτίες, το δηλώνουν και οι ίδιοι.

Η οικογένεια είναι ο πυρήνας του όλου......

Εθισμός στο Διαδίκτυο σε παιδιά σχολικής και προεφηβικής ηλικίας

    Έντονα θυμίζει η μνήμη, όταν οι γονείς είκοσι χρόνια πριν αγόραζαν τόμους τις εγκυκλοπαίδειες για να γεμίσουν τις βιβλιοθήκες, να εμβαθύνουν στην γνώση των παιδιών τους ή ακόμα και να διακοσμήσουν ένα γραφείο παιδικό ή εφηβικό. Παιχνίδια...... πολλά παιχνίδια, κατασκευές, τουβλάκια, ζωγραφιές..., πλαστελίνες, νερομπογιές, ακόμα και επιτραπέζια ή για τους πιο υπομονετικούς παζλ!!!
    Τι άλλο;;;;.....Μουσική, οι παλιοί και αναλλοίωτοι στην μνήμη μας δίσκοι. Αστείο ακούγεται στις μέρες μας όταν παιδιά της γενιάς 1995-2000 κοιτούν μ’ απορία και ρωτάνε τι είναι δίσκοι;;!! Με ευκολία όμως παίρνουν την απάντηση: «CD μικρά δισκάκια.....Από τότε λοιπόν με τους δίσκους και τις κασέτες ακούγαμε μουσική, παραμύθια, ιστορίες....Δεν χρειαζόταν τίποτα άλλο από το να μπει ο δίσκος στο πικ-απ και να «ταξιδέψουμε», να «χαζέψουμε», ή και να αφαιρεθούμε.
    Διαδίκτυο;; Δεν ήταν πολύ της μόδας τότε αλλά και όταν άρχισε να γίνεται σε καμία περίπτωση κανείς δεν θα ανησυχούσε για το παιδί του μην τυχόν και υποβληθεί σε εθισμό. Υπήρχε φόβος σε εθισμό για άλλα πράγματα και επουδενεί για τον εν λόγο H/Y, και φτάσαμε λοιπόν σήμερα εν έτοι 2010 να φοβόμαστε, να ανησυχούμε μην τυχόν τα παιδιά μας παρασυρθούν εύκολα από τις ερινύες που ξετυλίγονται μπροστά σε μία οθόνη και αυτό επιφέρει επιπτώσεις επιβλαβή στην σωματική και ψυχολογική του υγεία.
    ΜΕΤΡΟ μία ιδιαίτερη και δυναμική λέξη και έννοια, δεν είναι ούτε «απαγορεύω από το παιδί μου.......» ούτε «επιτρέπω στο παιδί μου τα πάντα να........». ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ.

    Παρ’ ότι η ζωής μας γίνεται πιο εύκολη με την χρήση ενός Η/Υ και ότι περικλείει αυτός αρκετοί δεν έχουν «κολλήσει» με τον εκάστοτε. Θα έπρεπε;;; ....ακόμα και σήμερα ασυνείδητα ή εκ πεποιθήσεως κάποιοι προτιμούν ν’ ακούν μουσική από το ράδιο αν και ορισμένοι είναι λίγο πιο εξελιγμένοι προτιμώντας τα νέας γενιάς cd. Εκεί όπου άλλοτε μαζεύονταν σ’ ένα σπίτι για να παίξουν ή να ασχοληθούν μ’ ένα ομαδικό παιχνίδι πλέον δεν χρειάζεται να γίνεται αυτού του είδους η συγκέντρωση και να διανύουν χιλιόμετρα, η «μάζωξη» γίνεται τόσο εύκολα απλά με το πάτημα ενός κουμπιού. Η συχνότητα και η ποσότητα του όμως είναι να επιμελείται από ένα γονιό. ΤΟ ΟΡΙΟ.

    Πότε όμως η εξέλιξη και η απλούστευση της καθημερινότητας τείνει να γίνει εθισμός και πηγή ζωής μόνο από ένα κουτί που περικλείει οτιδήποτε συντονίζεται με τις ανάγκες μας, επιθυμίες ή ακόμα και όνειρα;;;...

    ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

    Ο εθισμός στο internet δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο τα παιδιά και τους εφήβους αλλά και πολλούς νέους και ενήλικες, η διαφορά είναι ότι τα παιδιά είναι περισσότερο ευέλικτα σ’΄αυτή την συνήθεια. Για τα παιδιά είναι σημαντικό μέρος της καθημερινότητας τους η χρήση στο διαδίκτυο, εκεί βρίσκουν αλληλοβοήθεια αλλά και παρέες χωρίς όρια και τέλος. Λειτουργεί ως ένας μεταβατικός χώρος που μέσα σ’ αυτόν επεξεργάζεται η ιδιαιτερότητα των σχέσεων αλλά και έχουν την ψευδαίσθηση ότι μπορούν αν ελέγξουν τις ηλεκτρονικές γνωριμίες που κάνουν. Έχουν την πολυτέλεια να επιλέξουν , να διαλέξουν, να κρατήσουν όποιο ή ότι τους αρέσει, «επιδερμικά» αγγίζουν χωρίς να χρειάζεται να υποστούν τις συνέπειες μιας «κανονικής γνωριμίας».

    Στην μονάδα Εφηβικής Υγείας του Παιδιού Α. Κυριακού έχουν απευθυνθεί πάνω από 50 παιδιά κυρίως όμως έφηβοι. Πολλοί είναι όμως και οι γονείς παιδιών έως και ΣΤ’ Δημοτικού που δείχνουν ανήσυχοι για την νέα αυτή «τάση μόδας» που έχει απέλθει έτσι αβίαστα στην ζωή τους, κυρίως παιδιά που ανήκουν στις 2 τελευταίες τάξεις του Δημοτικού Πέμπτη και Έκτη δείχνει να έχουν συμπτώματα Διαδικτυακού Εθισμού.

ΤΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
• Ο Η/Υ είναι μία χρήσιμη πηγή γνώσης αρκεί να υπάρχει μέτρο ως προς την χρήση του σε κάθε ηλικία, κυρίως όταν πρόκειται για παιδιά κάτω των 6 ετών.
• Να προτιμούν το παιδί τους να περνά τον ελεύθερο χρόνο με συνομηλίκους (σε κοινό χώρο).
• Να προτρέπουν τα παιδιά να συνεργάζονται ανά δύο ή ανά ομάδες στον Η/Υ (χρήσιμη παρότρυνση και από το σχολείο).
• Η υπερβολική χρήση του Η/Υ από το παιδί μπορεί να προκαλέσει αυξημένο άγχος, τάση απομόνωσης αλλά και παθητικότητα.
• Προσοχή στα προγράμματα με ακατάλληλα μηνύματα (γνωριμίες, συνομιλίες, chat room).

ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ Η/Υ
• Θέμα προτύπου, πόσες ώρες ασχολούνται οι γονείς και κυρίως ο πατέρας με το διαδίκτυο όταν επιστρέφουν στο σπίτι.
• Επικοινωνία μεταξύ των μελών. «Διάβασε και ότι χρειαστείς πες μου», ενώ το βλέμμα του γονέα είναι στραμένο μπροστά στον Η/Υ.
• Το ανεκτικό-επιτρεπτικό μοντέλο συμπεριφοράς από τους γονείς προς τα παιδιά μπορεί να ερμηνευθεί από τα δεύτερα ως αδιαφορία (ασυνείδητα).
• Όταν δεν υπάρχουν ασφαλή όρια το σύστημα της οικογένειας υστερεί.
• Υγιής αντιμετώπιση, ενδιαφέρον από μέρους των γονιών να μάθουν, να πληροφορηθούν για να μπορούν να συν υπάρχουν με το παιδί σ’ αυτή την νέα και συστηματική ενασχόληση.

    Ποιές ηλικιακές ομάδες παιδιών εμφανίζουν εξάρτηση από το διαδίκτυο;
    Το φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί σε εφήβους κατά την πρώϊμη εφηβεία (10-14 ετών) ή και σε μικρότερη ακόμη ηλικία. Είναι πιο συχνό κατά την μέση εφηβεία (15-17 ετών), κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται και σταδιακά αυτονομούνται, καθώς και κατά την όψιμη εφηβεία (> 17 ετών). Οι περισσότεροι εξαρτημένοι έφηβοι ασχολούνται με «παιχνίδια», στο σπίτι ή τα internet cafe;. Μπορεί να σταματήσουν το σχολείο, να απομονωθούν από την οικογένεια και τους φίλους, να είναι επιθετικοί με τους γονείς, να κλέβουν χρήματα από την οικογένεια για να «παίζουν», να ζουν σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή το αντίθετο (να παχύνουν πολύ), να μην γυμνάζονται και να μην κοιμούνται για 24ωρα. Μπορεί ακόμη να μην αλλάζουν ρούχα, να παραμελούν την υγιεινή τους και την καθαριότητα.

    Τα «δημοτικάκια» σερφάρουν στο internet χωρίς επιτήρηση

    Οκτώ στους δέκα μαθητές της πέμπτης και έκτης, χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή και το 65% έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Το 38% των μαθητών, 'σερφάρουν' μόνοι, χωρίς την παρουσία των γονιών τους.

Τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνας για την χρήση του διαδικτύου από μαθητές δημοτικού είναι πως:
• 78% των μαθητών Ε΄ και ΣΤ΄ δημοτικού χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή και 65% των μαθητών έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
• 13% των μαθητών Ε΄ και ΣΤ΄ δημοτικού χρησιμοποιούν Η/Υ σε Internet café.
• 62% των μαθητών δημοτικού χρησιμοποιούν Η/Υ στο σπίτι, 18% στο σπίτι φίλων και 22% στο σχολείο.
• 25% των μαθητών δημοτικού χρησιμοποιούν υπολογιστή / Διαδίκτυο 2-3 ώρες καθημερινά, ενώ το 34% 0-1 ώρες καθημερινά.
• 38% των μαθητών δημοτικού σερφάρουν στο Διαδίκτυο μόνοι τους, χωρίς καμία παρουσία των γονέων τους. Το 28% των μαθητών χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο συχνά με την παρουσία των γονέων τους, ενώ μόνο το 7% πάντα με την παρουσία των γονέων.
• 35% των μαθητών δημοτικού έχουν τον Η/Υ στο δωμάτιό τους.
• 66% των μαθητών δημοτικού (34% αγόρια, 32% κορίτσια) παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια (on line, κονσόλα).
• 39% των μαθητών δημοτικού συνομιλούν με άλλα παιδιά στο Διαδίκτυο.
• 9% των μαθητών δημοτικού δίνουν προσωπικές πληροφορίες στο Διαδίκτυο.
• 38% των μαθητών δημοτικού έχουν ακούσει για μαγνητοσκόπηση ξυλοδαρμού.
• 20% των μαθητών δημοτικού έχουν μάθει να χρησιμοποιούν Η/Υ μόνοι τους.
• 61% των μαθητών δημοτικού χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο.
• 50% των μαθητών δημοτικού έχουν δικό τους κινητό τηλέφωνο

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ........... Η ΕΞΟΡΙΑ!!!!

«Εμείς είμαστε η ενσάρκωση της συνέχειας
  Εκείνων που στην δική μας εποχή δεν έφτασαν.
  Και άλλοι θα είναι, και είναι, η δική μας αθανασία πάνω στην γη» (J. B. Borges)

    Συμφωνώντας με το παραπάνω γνωμικό πολλές φορές αναρωτήθηκα για αυτές τις σημαντικές άλλες καταγωγές μας. Βέβαια αυτές οι σκέψεις δραστηριοποιούνταν και με μία αφορμή προερχόμενη από την οικογένεια καταγωγής, ή προσωπικού βιώματος.

    Οι μεγαλύτεροι αναφωνούν «.....Μα τι παιδιά κάναμε ,,,παιδιά είναι αυτά....έτσι τα μεγαλώσαμε εμείς,,,,,,,» αλλά και οι μικρότεροι όμως απαντούν είτε: «Εσείς φταίτε..... εσείς μας μεγαλώσατε έτσι .... ααααα...ας μην μας κάνατε....», αλλά και: «Οι γονείς μας ότι μπόρεσαν έκαναν, δεν φταίνε σε τίποτα, εμείς ορίζουμε την ζωή μας..... την μοίρα μας, το παρόν, το μέλλον μας......». Κατηγοριοποιήσεις μπορεί να υπάρχουν πολλές η ουσία όμως δεν αλλάζει, όλοι μα όλοι μας όμως από κάπου προερχόμαστε και είτε το θέλουμε είτε όχι (υπερψηφή το θέλουμε!!!) η οικογένεια καταγωγής μας ή αλλιώς πατρική οικογένεια είναι εκείνη που νουθετεί, πυροδοτεί, γαλουχήσει, μοιράζει, κατανέμει τους ρόλους, τις πεποιθήσεις, τις αξίες που καλούμαστε ο καθένας να έχει σ’ αυτή την ζωή. Το μαγικό είναι και δύσκολο να υλοποιηθεί. Είναι μέσα σ’ όλα αυτά τα «κληρονομικά» χαρακτηριστικά ή αλλιώς βαρίδια όπου κάποιος προσπαθεί, ή τολμάει κιόλας να αλλάξει να μετακινήσει, να προσθέσει κάποια δικά του στοιχεία, κάποιες συμπεριφορές ή ακόμα-ακόμα να παραμερίσει στοιχεία που τελικά δεν του αρμόζουν, τον πνίγουν, δεν του ταιριάζουν, δεν του πάνε.

    Είναι αρκετοί εκείνοι που εμπλέκουν το κομμάτι της μοίρας τους με την προσωπική βούληση, άλλοι από φόβο –κυρίως- εμμένουν σε παλιές καταβολές και ας νιώθουν ότι θα ήθελαν πολύ να τις αλλάξουν, αλλά τους κρατεί ο φόβος μην προδώσουν ή απογοητεύσουν αυτούς τους σημαντικούς άλλους που αναφέραμε παραπάνω.

    Η επιλογή της μοίρας όταν γίνει αυτούσια αυτομάτως μπορεί και να περιορίσει την ευελιξία πρόσθετων στοιχείων που το άτομο επιθυμεί και θέλει να εντάξει στην ζωή του. Επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στο θέλω και το πρέπει στο επιθυμητό και στον κανόνα στην γαλούχηση και στην εξερεύνηση......... Ο «μύλος» των επιθυμιών και των αναγκών αλέθονται με τις κοινωνικές νόρμες, τα πρέπει, τα είθισται, τι επικρατεί τελικά....!!! ο δυναμισμός της ψυχής! Κανείς δεν προδίδει τις αρχέτυπες γονεϊκές αρχές προσθέτοντας στην ζωή του και δικές του καταβολές ίσα-ία εμπλουτίζεται, εξελίσσεται ώστε να αφήσει και στην επόμενη γενιά από την δική του νέα- καινούργια στοιχεία προς αφομοίωση και η νέα γενιά με την σειρά της θα δει τι θα κάνει μ’ αυτή την επεξεργασία και όλος αυτός κύκλος διαιωνίζεται αλλά κυρίως εμπλουτίζεται....!!

    Ανακαλύπτοντας τα παλιά σεντούκια
    Όσα περισσότερα γνωρίζουμε για την οικογένεια μας, την πατρική αλλά και την ευρεία, τόσα μαθαίνουμε για τον εαυτό μας παρατηρώντας και συνδέοντας, έχοντας την γνώση από που προερχόμαστε αποφασίζουνε πως οι ίδιοι θέλουμε να ζήσουμε. Ορισμένες οικογένειες βιώνουν από ένα ή περισσότερα μέλη οδυνηρές οικογενειακές εμπειρίες και το αναφέρουμε αυτό γιατί περιπτώσεις όπως ο αλκοολισμός, αυτοκτονίες, σεξουαλικές κακοποιήσεις, τζόγος πλήττει όλα τα μέλη της οικογένειας. Η βαθύτερη κατανόηση των αιτιών που οδήγησαν μία οικογένεια σε τέτοιου είδους συμπεριφορές βοηθά το άτομο να αντιληφθεί την σκοτεινή πλευρά του εαυτού και να διαμορφώσει περισσότερο ολοκληρωμένες σχέσεις με τους υπόλοιπους, ή ακόμα και να τον απομακρύνει από αυτήν.

    «ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΝ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ». Γνωρίζοντας κάποιος την οικογενειακή του κληρονομιά έχει την ελευθερία να αλλάξει και το ίδιο του το μέλλον (όσο δύσκολο και αν ακούγεται αυτό). Η έννοια των οικογενειακών δεσμών είναι βαθιά συνδεδεμένη με την αντίληψη που έχουμε σχετικά με το ποιοι είμαστε. Πολλοί αναρωτιούνται αν οι ιδιοτροπίες τους και οι στάσεις τους είναι κοινές με άλλα μέλη της οικογένειας και τι αυτό μπορεί τελικά να σημαίνει, είναι ευχή είναι κατάρα;;!! Κάποιοι συνδέουν την σειρά των σημαντικών γεγονότων της ζωής τους με το ποια μέλη ήταν παρόντα όπως γεννήσεις, γάμους αρρώστιες, απώλειες. Ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, ή σε ποια τοποθεσία κάποιος διαμένει, ή αν είναι ή όχι απομακρυσμένος από τα υπόλοιπα μέλη συναισθηματικά μοιάζει να είναι δύσκολο να ξεφύγει από την –όποια- επίδραση της οικογένειας. Οι οικογενειακές σχέσεις και η επαφή είναι οι πιο σημαντικές αλληλεπιδράσεις στην ζωή μας, αν και πολύ συχνά αδυνατούμε να σχετιστούμε με τα μέλη της δικής μας οικογένειας δυσκολευόμαστε τόσο να βρούμε μία δικλείδα, μία πόρτα που να ανοίγει προς την επικοινωνία. Αμυντικά κάποιοι μπορεί πολύ εύκολα να πουν ‘ότι δεν έχει σημασία για εκείνους η επαφή με τους γονείς ή τα αδέρφια τους, ή ότι δεν έχει σημασία αν τους αγάπησαν ή αν αγαπήθηκαν, λεκτικά άλλα μπορούν να ειπωθούν από εκείνα που τελικά ισχύουν και έχουν σημασία.

    Η οικογένεια καταγωγής κάποια στιγμή θα επιστρέψει για να καταδιώξει τα μέλη της στις προσωπικές τους σχέσεις, στις/στους συζύγους, στα παιδιά τους ακόμα και στην εργασία τους. Πίσω από τα ιδιαίτερα ή ιδιόμορφα χαρακτηριστικά κάθε οικογένειας βρίσκονται κάποια πρότυπα που διαπερνούν κάθε πολιτισμικό και χρονικό όριο. Στην εξέλιξη του χρόνου μπορεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικογενειακής δομής και των ρόλων να μεταβάλλονται με δραματικό ρυθμό οι ουσιαστικοί τρόποι με τους οποίους έχουν μάθει να σχετίζονται τα μέλη παραμένουν ίδιοι και αξεπέραστοι. Άνθρωποι που δεν διατηρούν επαφή με τους γονείς τους βιώνουν μία ιδιαίτερα έντονη –και επίπονη- εμπειρία, βαθιά μέσα τους δεν υπάρχει τίποτα πιο ευεργετικό από την ίδια τους την ανάγκη για επαφή μαζί τους. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τις αδελφικές σχέσεις. Αδέλφια που δεν μιλούν μεταξύ τους για πολλά χρόνια βιώνουν μέσα τους μία βαθιά απώλεια και θλίψη. Τα αδέρφια σχεδόν ποτέ δεν μοιάζουν μεταξύ τους και αυτό γιατί έχει σημασία σε τι φάση ζωής βρισκόταν ο γονιός που έφερε στην ζωή το εκάστοτε παιδί, ακόμα και τα τρία ή πέντε χρόνια διαφορά έχουν μεγάλη σημασία στην προσωπική ιστορία αυτού του παιδιού. Κάποιοι λένε ότι το πρώτο παιδί γεννήθηκε από πολύ αγάπη και έρωτα των γονιών ενώ το δεύτερο από ανάγκη ή συμπλήρωση παρέας για το πρώτο......Αρκετοί άνθρωποι αναφέρουν δημιουργώντας την δική τους πυρηνική οικογένεια ότι δεν θέλουν να επαναλάβουν τα λάθη και τα προβλήματα που οι ίδιοι βίωσαν στην οικογένεια καταγωγής τους και όμως με ένα παράδοξο τρόπο επαναλαμβάνουν ακριβώς αυτό που βίωσαν και τους ήταν οικείο. Ακόμα και άνθρωποι που αποδυκνείουν εξαιρετικές ικανότητες σε κάποιους διαφορετικούς τομείς απ’ ότι άλλα μέλη της πατρικής τους οικογένειας, μπορεί να κλείνουν τα μάτια τους στους νέους τρόπους αντίληψης της οικογένειας να χάνουν στοιχεία της αντικειμενικότητας τους όταν επιστρέφουν στο πατρικό τους καταφύγιο.

    Κάθε γεγονός ενός οικογενειακού βίου αποτελεί τμήμα των πολυεπίπεδων προτύπων που συγκροτούν την ταυτότητα του καθένα. Για παράδειγμα αν σε μία ευρύτερη οικογένεια υπάρξει μία αυτοκτονία αυτό θα επηρεάσει άμεσα τα συγγενικά πρόσωπα του α’ βαθμού. Θα επηρεάσει και τους γονείς του αυτόχειρα που πάντα θα αναρωτιούνται τι λάθη έκαναν και που έφταιξαν, ή τι δεν πρόλαβαν να κάνουν. Οι σκέψεις και οι συνδέσεις θα απλωθούν αρκετά ακόμα και σε μέλη β’ βαθμού συγγένειας, θα αναρωτιούνται αν θα μπορούσαν και εκείνοι να διαπράξουν ποτέ κάτι τέτοιο, θα αρχίσουν να βρίσκουν μειονότητες και λάθη στις πατρικές τους οικογένειες, όπου εκείνες έχουν α’ βαθμό συγγένειας με την οικογένεια του αυτόχειρα......Επηρεάζονται πολλά μέλη της πατρικής αλλά και της ευρείας οικογένειας με την πράξη μίας αυτοκτονίας, το νόημα του θανάτου παίρνει την τροπή του φόβου. Η νέα και τρίτη γενιά θα αναρωτιέται για το κατά πόσο η αυτοκτονία κυλάει στο αίμα της οικογένειας και αν υπάρχει περίπτωση να επηρεάσει και την δική τους ζωή. Κάθε μέλος της οικογένειας θα είναι αναγκασμένο να λαμβάνει υπόψην του και ν’ ανταποκρίνεται στις αντιδράσεις των άλλων μελών. Στην οικογένεια περιλαμβάνεται ένα ολόκληρο σύστημα συναισθημάτων που συντηρεί τουλάχιστον τρεις με τέσσερις γενιές, αυτές οι «νόρμες» εξελίσσονται μαζί μ΄αυτές τις γενιές αν και τις περισσότερες φορές τα μέλη ζουν σε διαφορετικά μέρη. Τα μέλη σε μια οικογένεια μοιράζονται ένα κοινό παρελθόν και παρόμοιες προσδοκίες για το μέλλον.

    Είναι σύνηθες οι άνθρωποι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους στην οικογένεια τους, όπως τα «καλά» παιδιά, γελωτοποιοί, θύματα, «κακά παιδιά», «ενήλικα» παιδιά...... Αυτοί οι χαρακτηρισμοί ενισχύουν τα μηνύματα που στηρίζουν την οικογένεια υποδεικνύοντας ποιοι είναι οι «καλοί’ και ποιοι οι «κακοί». Εν καιρό και αποκτώντας επίγνωση από τις διάφορες ιστορίες και τα μηνύματα που διαπερνούν στον καθένα που ακούει από την οικογένεια του μπορεί σιγά-σιγά να εκτιμήσει αν επιθυμεί ή όχι να διατηρήσει αυτές τις «ταμπέλες». Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι τα αρνητικά στοιχεία της οικογένειας τους τα κληρονομούν και είναι καταδικασμένοι να τα επαναλάβουν με την δημιουργία μιας νέας οικογενειακής εστίας.

    Τα μυστικά στην οικογένεια χαρακτηρίζουν τις σχέσεις ανειλικρινή και ανασφαλή. Η αποτυχία σύνδεσης με την πατρική οικογένεια οδηγεί σε απομόνωση και μοναξιά, φίλοι, σύντροφοι, παιδιά δεν θα μπορέσουν να αναπληρώσουν αυτό το κενό.
Άλλωστε όλοι μπορούν να αντέξουν τις οικογενειακές επισκέψεις όταν αυτές δεν είναι συχνές. Το επώδυνο επιφανειακά γίνεται ανώδυνο.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ;;;;;....... ΓΙΝΕΤΑΙ;;; Ή....... ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ;;;!!!........

    Αρκετοί αναρωτιούνται αν τελικά είναι χάρισμα κάποιος να είναι Ψυχολόγος, Σύμβουλος ακόμα και Ψυχοθεραπευτής. Η γνώση βοηθά και εξυπηρετεί τον ενδιαφερόμενο να αποκτήσει τα ‘αρχικά’ εφόδια του ώστε να μπορέσει στην πράξη να κάνει την εφαρμογή, να ‘κλειδώσει’. Ακόμα και οι ίδιοι οι ‘Ψ’ καθ’ όλη την διάρκεια των σπουδών τους αλλά και μετέπειτα στην επαγγελματική τους πράξη αναρωτιούνται τι ήταν εκείνο που τους ώθησε να ακολουθήσουν αυτή την οδό.....και η απάντηση είναι αρκετά σαφής: Τα βιώματα τους, οι ρόλοι, οι θέσεις στην οικογένεια, στην ευρεία συγγένεια, στους ομηλίκους, στα σχολικά τους χρόνια.

    «Νους υγιή εν σώματι υγιή», ο νους το πνεύμα δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ξεχωριστή η οντότητα του από το σώμα, η πλήρης αρμονία και των δύο φέρουν ένα άρτιο αποτέλεσμα και αυτό κάποιος ειδικός της Ψυχικής Υγείας το γνωρίζει πάρα πολύ καλά και οφείλει να το έχει προσφέρει στον εαυτό του. Αρκετές φορές ο άνθρωπος αφήνει το σώμα του να του «μιλήσει» και ως ένδειξη μετά από κάποιο σύμπτωμα να κινητοποιηθεί. Έτσι είναι μαθημένος και θα μπορούσαμε να πούμε ότι ευτυχώς που μπορεί να γίνει και έτσι, μπορεί τα «σημάδια» που επιφέρει το σώμα αρχικά να είναι ανώδυνα, αυτά όμως προσκαλούν και το άτομο να τα δει, να τα αναγνωρίσει, να τα «διαβάσει», αρκετοί από τους ανθρώπους περιστρέφονται γύρω από αυτά χωρίς να δίνουν την ευκαιρία στον εαυτό τους για μία περαιτέρω διερεύνηση, έχουν την πεποίθηση ότι θα το αντιμετωπίσουν, θα τα καταφέρουν μόνοι τους. O Ειδικός Σύμβουλος «κρατά» τον δίαυλο και με τον τρόπο του φωτίζει το μονοπάτι που είναι να ακολουθήσει το άτομο, ο Σύμβουλος δεν βρίσκεται στην εμπλοκή όπου ζει ο ενδιαφερόμενος οπότε και δεν είναι μέσα στο θέμα-πρόβλημα του ατόμου. Με εφόδια την συναισθηματική νοημοσύνη, την ευελιξία, την αυθεντικότητα, την σύνεση, την ενσυναίσθηση την διορατικότητα ο Σύμβουλος στέκεται δίπλα στον ενδιαφερόμενο που ζητά μία βοηθητική κατεύθυνση.

    Κάθε Ψυχολόγος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Ψυχοθεραπευτής, οφείλει στον εαυτό του –κυρίως- την διαδικασία της προσωπικής ανάλυσης ή ψυχοθεραπείας. Επαγγελματικά αυτό βοηθά στο να μην εμπλέκονται οι ρόλοι μεταξύ Συμβούλου – Συμβουλευόμενου, ειδάλλως η σχέση μπορεί να φτάσει και να γίνει ακόμα και προσωπικά εμπλεκόμενη. Όταν τον Ειδικό τον χαρακτηρίζει η σύνεση τότε έχει αποκτήσει και την σημαντικότερη δικλίδα στην σχέση του με τον ενδιαφερόμενο.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

    Ο όρος έγινε ευρύτερα γνωστός από τον Daniel Goleman, διδάκτορα ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Harvard, με το βιβλίο του ‘Emotional Intelligence’ (μετάφραση στα ελληνικά «η συναισθηματική νοημοσύνη» εκδ. ελληνικά γράμματα 1997).

    Ο Goleman συνθέτει τις νεότερες νευροεπιστημονικές ανακαλύψεις για την λειτουργία του εγκεφάλου με τα συναισθήματα. Χρησιμοποιώντας ευρήματα από κλινικές μελέτες, προσδιορίζει τους παράγοντες εκείνους που εμπλέκονται με την θεωρία της κλασικής νοημοσύνης, που κάνουν τους ανθρώπους να επιτυγχάνουν ή να αποτυγχάνουν στην ζωή. Παράγοντες που συνθέτουν τη συναισθηματική νοημοσύνη εντάσσονται κατά τους salovey και Mayer σε πέντε βασικούς τομείς οι οποίοι είναι:

1. Η γνώση των συναισθημάτων μας (αυτοεπίγνωση). Η αναγνώριση ενός συναισθήματος την ώρα που δημιουργείται αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της συναισθηματικής νοημοσύνης. Άνθρωποι που γνωρίζουν τα συναισθήματά τους οργανώνουν καλύτερα την ζωή τους και έχουν επίγνωση των αποφάσεων που παίρνουν για τον εαυτό τους, όπως στην επιλογή συντρόφου και επαγγέλματος.

2. Έλεγχος των συναισθημάτων μας. Όσοι διακρίνονται γι’αυτή τους την ικανότητα απαλλάσσονται από το ανεξέλεγκτο άγχος, την κατήφεια και τον εύκολο θυμό, ενώ ξεπερνούν σύντομα τις απογοητεύσεις της ζωής.

3. Εξεύρεση κινήτρων για τον εαυτό μας. Οι άνθρωποι που έχουν αυτή την ικανότητα τείνουν να είναι πιο παραγωγικοί και αποτελεσματικοί με ότι ασχολούνται.

4. Αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων (ενσυναίσθηση) είναι η θεμελιώδης ‘ανθρώπινη δεξιότητα’. Η ενσυναίσθηση σχετίζεται με τον αλτρουισμό. Τα άτομα με υψηλή ενσυναίσθηση είναι πιο δεκτικά στα σιωπηλά κοινωνικά σήματα που υποδεικνύουν τις ανάγκες των άλλων. Αυτό τους κάνει καλύτερους σε επαγγέλματα που έχουν σχέση με κοινωνική προσφορά.

5. Χειρισμός των σχέσεων. Η τέχνη των διαπροσωπικών σχέσεων είναι, σε μεγάλο βαθμό, η δεξιότητα του χειρισμού των συναισθημάτων των άλλων. Είναι οι ικανότητες που βρίσκονται πίσω από τα δημοφιλή άτομα και τις ηγετικές φυσιογνωμίες.

    Οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς τις ικανότητές τους σε καθέναν από αυτούς τους τομείς, κάποιος μπορεί να είναι πολύ επιδέξιος σε έναν τομέα αλλά να υστερεί σε κάποιους άλλους. Το θεμελιακό στοιχείο του επιπέδου των δεξιοτήτων μας είναι νευρωνικό, αλλά ο εγκέφαλος ως πολύ εύπλαστος μαθαίνει συνέχεια και ξε-μαθαίνει αυτά που κακώς έμαθε. Οπότε: Και γεννιέσαι....... και γίνεσαι.......


ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ;
    Η ψυχολογία είναι ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με τη μελέτη των ψυχικών φαινομένων και λειτουργιών του ανθρώπου, ή αλλιώς, με την έρευνα της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Η ψυχολογία αποτελεί διαφορετική επιστήμη από την ιατρική (ή την ειδικότητά της τής ψυχιατρικής) ή τη φιλοσοφία, και οι σπουδές για να γίνει κανείς ψυχολόγος πραγματοποιούνται σε ειδικευμένα πανεπιστημιακά τμήματα.

ΤΙ ΚΑΝΕΙ ΕΝΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ;
    Σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου 991/79 (Φ.Ε.Κ./τ.Α΄/20-12-1979), που διέπει τα του επαγγέλματος της ψυχολογίας στη χώρα μας, «Ο ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του ερευνά και αξιολογεί την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου και εργάζεται με τις καθιερωμένες αρχές και μεθόδους τής Επιστήμης τής Ψυχολογίας για την αξιοποίηση και βελτίωσή τους.»
• «Ο ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του μελετά την συμπεριφορά τού ανθρώπου και τις ψυχικές - νοητικές λειτουργίες τού ανθρώπινου οργανισμού και ερευνά ή συνιστά θεραπεία για ψυχολογικά προβλήματα στην περιοχή τής Υγείας, της Παιδείας και της Παραγωγής.
• Αναλύει την επιρροή τής κληρονομικότητας, του περιβάλλοντος και άλλων παραγόντων στην σκέψη και στην συμπεριφορά των ατόμων.
• Αναλαμβάνει την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία συναισθηματικών διαταραχών και διαταραχών στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, καθώς και ελλείψεων προσαρμογής στο κοινωνικό και επαγγελματικό περιβάλλον.
• Συνθέτει και εκτελεί δοκιμασίες (tests) για να μετρήσει την νοημοσύνη, τις ικανότητες, τις στάσεις και άλλα χαρακτηριστικά τού ανθρώπου, ερμηνεύει τα δεδομένα που προκύπτουν και δίνει τις κατάλληλες συστάσεις, εάν απαιτείται.
• Μπορεί να εξειδικευθεί σε επί μέρους εφαρμογή τής Ψυχολογίας, όπως διάγνωση και θεραπεία ψυχικών διαταραχών, ψυχολογικών προβλημάτων που εμφανίζονται κατά την εκπαίδευση ή την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών ή σε ψυχολογικά προβλήματα στην επαγγελματική ζωή, όπως ό,τι έχει σχέση με την Επιλογή Προσωπικού, την Επαγγελματική Εκπαίδευση και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό των εργαζομένων».

    Ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός ή ψυχίατρος, δεν χορηγεί φάρμακα, μπορούν όμως συμπληρωματικά να συνεργαστούν όταν κάποια περιστατικά το απαιτούν (δηλ. κάποιο άτομο να ακολουθεί την Ψυχοθεραπευτική διαδικασία και παράλληλα –συνήθως για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα- να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Είναι απαραίτητο Ψυχίατρος και Ψυχοθεραπευτής να γνωρίζονται και να μιλούν μεταξύ τους για την πορεία του ατόμου στην θεραπευτική του διαδικασία). Ο Ειδικός αξιολογεί την συμπεριφορά του ενδιαφερόμενου του και τον βοηθάει να εντοπίσει και να επιλύσει τα προβλήματά του. Μερικές φορές, εάν ο ψυχολόγος κρίνει απαραίτητη την αξιολόγηση για κάποιου είδους φαρμακευτική παρέμβαση, ενδέχεται να παραπέμψει τον συμβουλευόμενο του σε κάποιο ψυχίατρο. Η ανάγκη για τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής δεν έχει να κάνει με τη βαρύτητα του προβλήματος, όπως θεωρούν πολλοί (ακόμη και επαγγελματίες του χώρου) αλλά με το είδος του.

    Για να θέσουμε ένα παράδειγμα: Στην κατάθλιψη, που αποτελεί ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι, η θεραπεία εκλογής, δηλαδή η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία, μπορεί να συνίσταται σε ένα συνδυασμό ψυχοθεραπείας και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αν και συνήθως είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, δεν επιλύουν τα πιθανά προβλήματα που την προκαλούν. Εκεί είναι που απαιτείται η βοήθεια ενός ψυχολόγου - ψυχοθεραπευτή

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΡΓΑΣΤΕΙ Ο ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ;
Ο ψυχολόγος μπορεί να εργαστεί είτε ως ελεύθερος επαγγελματίας με ιδιωτικό γραφείο είτε σε συνεργασία με κάποιο φορέα, όπου αναπτύσσονται κλινικές-επαγγελματικές, διδακτικές και ερευνητικές δραστηριότητες. Λ.χ.
• Εταιρείες επιλογής προσωπικού,
• διαφημιστικές εταιρείες,
• εταιρείες που χρειάζονται τις υπηρεσίες ψυχολόγων για το προσωπικό τους (οργανωτικών ή βιομηχανικών ψυχολόγων, όπως λέγονται), κτλ.
Ακόμη, οι ψυχολόγοι εργάζονται στο δημόσιο τομέα. Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένοι χώροι:
• Νοσοκομεία,
• φυλακές,
• στρατός και αστυνομία,
• εκπαίδευση,
• φορείς κατά της ουσιοεξάρτησης,
και γενικά κάθε χώρος όπου διαμορφώνεται και εκφράζεται η ανθρώπινη δραστηριότητα.

ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

    Διάβασμα – διάβασμα , διάβασμα, μία λέξη μία έννοια που έχει την δύναμη να κρύβει την πτυχή όλου του μέλλοντος μας। Είναι όμως έτσι;; Κρίνονται όλα, τι άνθρωποι θα είμαστε, τι αξία θα έχουμε, τι βάσεις σε μόνο μία χρονιά;; Σαν να υπάρχει κάτι καταναγκαστικό που να λέει ότι ο καθένας στα 17 του θα ορίσει το μέλλον του, την ζωή του. Μία λάθος κίνηση, ένα δύσκολο συναίσθημα και μετά τι;; Η αποτυχία στα 17 χρόνια ενός νέου μπορεί για κάποιους να είναι μία ένδειξη «άλλου» προχωρήματος, από εκείνο που είχαν υιοθετήσει ότι θα βγει ή ότι θα ήταν το καλύτερο για τους ίδιους.

    Μπορεί οι 17χρονοι έφηβοι να μην είναι σίγουροι για την επιλογή τους, την ακολουθούν όμως επειδή ενδόμυχα πιστεύουν ότι έτσι πρέπει να γίνει, για να νιώσουν καλύτερα ίσως και ήρεμα και οι τριγύρω τους। Ίσως θα ήταν ωφέλιμο κάποιοι να συμμαχούν περισσότερο και πιο εμφανές μαζί τους, να τους αφουγκράζονται αλλά και να τους διαβεβαιώνουν ότι όλα δεν κρίνονται μόνο σε μία χρονιά, σε μία στιγμή σ’ ένα ή δύο γραπτά.

    Η αξία ενός νέου διαφαίνεται και μετά τις εξετάσεις και είναι χρήσιμο οι γονείς και το εκπαιδευτικό σύστημα να το σέβονται αυτό και να συνεχίζουν να καλλιεργούν στον νέο το ερέθισμα του προχωρήματος, της θέσπισης νέων στόχων και επιθυμιών. «Την ζωή στα χέρια τους», αποκλειστικά δεν την λαμβάνουν στην Τρίτη Λυκείου, αλλά από την στιγμή που γεννιούνται και καθημερινά «πολεμούν» για την διασφάλιση της δικής τους ασφάλειας στην ζωή τους. Αρκετοί ενήλικοι πιστεύουν και το υποστηρίζουν σθεναρά ότι η επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις είναι ίσως μία από τις πιο σημαντικές αποφάσεις ενός παιδιού, για το μέλλον του. Αυτό με διάφορους τρόπους μεταφέρετε στον νέο και είτε γίνεται μόνιμη ανάγκη επιτυχίας ή δίνεται ‘ένας αγώνας μη-πάλης γ’ αυτό που ίσως οι γονείς ανησυχούν και θέλουν απεγνωσμένα να καταφέρει ο γιος ή η κόρη τους. Στην Ελληνική οικογένεια συνήθως τα μέλη συνενώνουν αρκετά το άγχος, τις αγωνίες, τις επιτυχίες τους. Όλοι είναι ένα, το ατομικό μετά δυσκολίας φαίνεται. Οι εξετάσεις όμως του μαθητή είναι δικές του, δική του και η αγωνία, ξεχωρίζει από εκείνη των γονιών και ο κάθε γονιός είναι να το καταλάβει, αυτό, να το σέβεται, μ’ αυτό τον τρόπο δείχνει την εκτίμηση του στο παιδί του, επίσης να του προσφέρει τον χρόνο και τον χώρο να καλλιεργήσει τις δικές του δυνατότητες, τις πεποιθήσεις, τις γνωστικές του αναζητήσεις τις επιτυχίες, τις αποτυχίες. Ο νέος θέλει το γονιό δίπλα του και όχι από επάνω του, πίσω ή μπροστά του, απλά ΔΙΠΛΑ.....

    Όποιος έχει περάσει από τη θέση του υποψηφίου των Πανελληνίων εξετάσεων κάποια στιγμή στη ζωή του γνωρίζει καλά ότι άγχος και Πανελλήνιες είναι στενά συνδεδεμένα। Αυτό δικαιολογείται μέχρι ένα βαθμό εξαιτίας και της μορφής των εξετάσεων που λίγο ή πολύ δείχνουν να καθορίζουν μέσα σε τρεις ώρες την πορεία της ζωής των υποψηφίων τουλάχιστον για τα επόμενα τέσσερα – πέντε χρόνια. Αυτό όμως μέχρι ένα βαθμό. Το σύστημα δεν είναι ο μόνος υπαίτιος, είναι και η προσωπική αντίληψη του κάθε υποψηφίου γι’ αυτό και δεν είναι όλοι το ίδιο αγχωμένοι την ημέρα των εξετάσεων. Η προσωπική αποκωδικοποίηση των ερεθισμάτων είναι ένας παράγοντας που μπορεί κανείς να ρυθμίσει, προκειμένου να μετριάσει το άγχος του. Αν κάποιος αντιλαμβάνεται τη συγκεκριμένη διαδικασία ως εν δυνάμει καταστροφική, αν θεωρεί ότι ο ίδιος δεν είναι ικανός να επηρεάσει την πορεία του και να την φέρει στα δικά του μέτρα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ή αν από την άλλη, θεωρεί ότι όλα είναι στα δικά του χέρια και ο παράγοντος «συγκυρίες» δεν μπορεί να είναι μια πτυχή του ζητήματος, αν παραγνωρίσει αντικειμενικές δυσκολίες που τυχόν υπάρχουν, τότε είναι πολύ πιθανό να πάει κανείς στις εξετάσεις πολύ- πολύ αγχωμένος.

    Το ιδανικό είναι να πάει κανείς στις εξετάσεις έχοντας στο μυαλό του τα πράγματα στις αντικειμενικές τους διαστάσεις। Πράγματι, είναι μια κατάσταση όχι καθημερινή, με δυσκολίες και ευκαιρίες. Σίγουρο είναι επίσης ότι είναι μία σημαντική μάχη στη ζωή κάποιου, είναι η τελική κάθοδος στο γήπεδο μετά από χρόνια προπόνησης! Δεν είναι ικανή όμως ούτε να καταστρέψει τη ζωή κάποιου αλλά ούτε και να την εξασφαλίσει.

Πριν από τις εξετάσεις, οφείλεις να έχεις:
-Πολύ καλά οργανωμένο πρόγραμμα προετοιμασίας και μελέτης.
-Πρόγραμμα ξεκούρασης και ψυχαγωγίας.
-Προσοχή και σωστή αυτοσυγκέντρωση την ώρα της μελέτης για να λειτουργεί καλύτερα η μνήμη και να διευκολύνεται η απομνημόνευση.
-Πίστη και εμπιστοσύνη στον εαυτό σου.
-Πίστη για την επιτυχία.
-Προσοχή στη διατροφή σου (ελαφρύ φαγητό, υγιεινή διατροφή, όχι πολλούς καφέδες, αλλά κυρίως χυμούς).
-Προσοχή στο ωράριο του ύπνου (όχι λιγότερο από 6 με 7 ώρες κάθε βράδυ).

Όταν φτάσει η ημέρα των εξετάσεων, θα ήταν προτιμότερο:
-Να έχεις κοιμηθεί αρκετά και να ξυπνήσεις αισιόδοξα, χωρίς βέβαια να παραλείψεις ένα καλό και ελαφρύ πρόγευμα.
-Να φτάσεις στο σχολείο αρκετά νωρίτερα και να προσπαθήσεις να μείνεις μόνος σου τα τελευταία 15 λεπτά πριν μπεις στην αίθουσα των εξετάσεων, αποφεύγοντας τις επαναλήψεις της ύλης.
-Να μην παρασύρεσαι από ψιθύρους, φλυαρίες ή πανικοβλημένους συμμαθητές σου, που σε πληροφορούν ότι τα θέματα θα είναι πολύ δύσκολα.

Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, θα ήταν ωφέλιμο:
-Να μπεις στην αίθουσα με αυτοπεποίθηση και με σιγουριά ότι οι κόποι σου θα αμειφθούν.
-Να διαβάσεις τα θέματα πολύ προσεκτικά με ηρεμία και έλεγχο της αγωνίας σου.
-Να επιλέξεις γρήγορα και προσεκτικά τα θέματα στα οποία θα απαντήσεις.
-Να σημειώσεις όλα τα βασικά σημεία της κάθε απάντησης, για να μην τα ξεχάσεις όταν θα προχωρήσεις στη συγγραφή της.
-Να προβείς σε σωστή κατανομή του διαθέσιμου χρόνου, ώστε να μη νιώσεις ότι πιέζεσαι.
-Να απαντήσεις πρώτα στις ερωτήσεις που αφορούν στα θέματα που γνωρίζεις καλύτερα. Έτσι, δε θα ξεκινήσεις με το αίσθημα του πανικού και ταυτόχρονα θα εξοικονομήσεις μεγαλύτερη άνεση χρόνου.
-Να αφήσεις τελευταίες τις πολύ δύσκολες ερωτήσεις και να δείξεις επιμονή στην κατασκευή των απαντήσεών τους.
-Σε περίπτωση που νιώσεις κατά τη διάρκεια των εξετάσεων ότι οι γνώσεις σου «εξαφανίστηκαν» από τη μνήμη σου, τότε μπορείς να εφαρμόσεις ασκήσεις νευρομυϊκής χαλάρωσης, να αντικαταστήσεις τις αρνητικές σου σκέψεις με θετικές και να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου ότι μπορείς να τα καταφέρεις και ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό τον έλεγχό σου.
-Όταν τελειώσεις όλες τις ερωτήσεις, να ελέγξεις καλά τις απαντήσεις σου, προκειμένου να εξετάσεις αν έχεις απαντήσει πράγματι σε αυτό που ζητείται και αν έχεις παραλείψει κάτι.
-Να δώσεις μεγάλη προσοχή στη σαφήνεια, στην ακριβολογία και στην πληρότητα κάθε απάντησης. Επίσης, η προσοχή σου να επικεντρωθεί και στην εμφάνιση του γραπτού σου καθώς και στην ορθογραφία.
-Μην παραδώσεις το γραπτό σου, αν δεν το ξαναδιαβάσεις δύο φορές τουλάχιστον. Αν κάποιοι έχουν παραδώσει τα γραπτά τους πριν από εσένα, μη νιώθεις άγχος και αγνόησε τους, εφόσον βρίσκεσαι μέσα στα όρια του χρόνου εξέτασης.
-Τέλος, μην έχεις αγωνία και μετά το πέρας της εξέτασης. Να έχεις την πεποίθηση πως το γραπτό σου θα βαθμολογηθεί δίκαια, όπως του αξίζει.

    Ο μύθος του τέλειου παιδιού
    Ένας από τους λόγους που οι γονείς θεωρούν ότι το παιδί τους, τους κάνει ρεζίλη είναι ότι μέσα τους έχουν ριζωμένο το μύθο του τέλειου παιδιού. Σύμφωνα με το πρότυπο αυτό, το παιδιά είναι «τέλεια» στο κάθε τι, και χωρίς κόπο και προσπάθεια από την πλευρά των ενηλίκων στη ζωή τους, ξέρουν πως πρέπει να φερθούν σωστά σε κάθε περίσταση, μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, γνωρίζουν πιο είναι το ιδανικό και, με δυο λόγια, φέρονται άψογα και άρα, δε ρεζιλεύουν τους γονείς τους.

    Υπάρχει το τέλειο παιδί;
    Εδώ θα πρέπει όμως να πούμε ότι δεν υπάρχει το «τέλειο» παιδί, με την έννοια που το περιγράψαμε πιο πάνω। Υπάρχουν παιδιά τα οποία μαθαίνουν τους κανόνες συμπεριφοράς και, μέσα από την διαδικασία της μάθησης με τη δοκιμή και το λάθος, αποκτούν σωστή συμπεριφορά.

    Οι γονείς αποκτούν μερικές φορές ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες για τα παιδιά τους, χωρίς απαραίτητα να κρίνουν αν αυτό που επιθυμούν είναι κατάλληλο για την χρονολογική και αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού τους και χωρίς να προσπαθούν να τα βοηθήσουν να ανταποκριθούν σε αυτές τις προσδοκίες.

    Συχνά οι γονείς επιθυμούν να καταξιωθούν μέσα από το παιδί τους। Στο χαρακτηριστικό και την απόδοση του παιδιού τους βλέπουν τον εαυτό τους και όχι ένα άλλο, ξεχωριστό οπό αυτούς άτομο. Υιοθετώντας όμως μια τέτοια στάση, επικεντρώνονται γύρω από το πώς θα «έπρεπε» να είναι το παιδί τους και όχι γύρω οπό το ποιο είναι σαν άτομο, με αποτέλεσμα να αισθάνονται ότι το παιδί τους, τους ρεζιλεύει όταν δεν κάνει αυτό που οι ίδιοι επιθυμούν. Οι γονείς αυτοί χρησιμοποιούν το παιδί τους σαν την προσωπική τους ηθική καταξίωση και έτσι δε γίνονται παιδοκεντρικοί, αλλά εστιάζουν ψυχολογικά στον εαυτό τους και τις ατομικές τους ανάγκες.

    Όταν όμως ο γονιός ξεκινάει την σχέση του με το παιδί του με αυτό τον τρόπο, δεν είναι ψυχολογικά διαθέσιμος να στηρίξει το παιδί του, να αναγνωρίσει και να σεβαστεί τη διαφορετικότητα του και να το βοηθήσει να γίνει το καλύτερο δυνατό για το ίδιο το παιδί।

    Οι ημέρες των εξετάσεων πλησιάζουν, καλή επιτυχία λοιπόν σε όλους τους υποψηφίους, σ’ εκείνους που τώρα θέτουν τα θεμέλια στην απαρχή της ενήλικης ζωής τους, αλλά και σ’ εκείνους που δίνουν ως ενήλικοι επιπλέον ευκαιρίες στον εαυτό τους για την απόκτηση επιπλέον δεξιοτήτων και ικανοτήτων......