Εικαστική θεραπεία κατά του burnout

    Σε υπερβολικό άγχος οφείλεται το σύνδρομο

    Ο όρος burnout, κατά τον Freudenberger σχετίζεται με την εργασιακή εξάντληση. Συνοδεύεται συχνά από σωματικά συμπτώματα εξουθένωσης, υπνηλίας, καταθλιπτική διάθεση, πλήξη, ανία, απαισιοδοξία ή και μονοτονία, ευερεθιστότητα, μεροληψία, καχυποψία, αρνητική και αλαζονική στάση απέναντι στην εργασία.

    Η εξάντληση ως γενική κατάσταση είναι ένα σύνδρομο συναισθηματικού κορεσμού, αποπροσωποποίησης και μειωμένης ικανότητας επίδοσης:

* Ο συναισθηματικός κορεσμός αφορά τα συναισθήματα ατόμων που μέσω της επικοινωνίας τους με άλλα άτομα, νιώθουν ότι δεν μπορούν πια να ανταποκριθούν σε απαιτήσεις του περιβάλλοντος εργασίας τους.
* Η αποπροσωποποίηση αφορά μια ασυναίσθητη και απαθή αντίδραση προς άτομα που συνήθως είναι οι αποδέκτες των υπηρεσιών αυτών.
* Η περιορισμένη προσωπική ικανότητα επίδοσης αφορά μείωση του συναισθήματος τους, όσον αφορά την αρμοδιότητα και την επιτυχή διεξαγωγή της εργασίας τους.

    Ερευνητικές διαπιστώσεις: Σε νεότερες έρευνες γύρω από το στρες το burnout σχετίζεται με το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που αποτελείται από εργασιακές επιβαρύνσεις, στρες και ψυχολογική προσαρμογή. Στη διάρκεια της διαδικασίας 'συναλλαγής' οι επαγγελματίες κατά κανόνα απομακρύνονται. Η ενέργειά τους αυτή θεωρείται αντίδραση απέναντι στους στρεσογόνους παράγοντες της εργασίας τους και το στρες που βιώνουν κατά τη διάρκειά της.

    Στην εξάντληση διακρίνονται τρία στάδια:

* Το πρώτο στάδιο αναφέρεται σε μια ανισορροπία μεταξύ των πηγών βοηθείας και των απαιτήσεων (στρες).
* Το δεύτερο είναι η άμεση, μικρής διάρκειας συναισθηματική αντίδραση απέναντι στην ανισορροπία αυτή, που χαρακτηρίζεται από συναισθήματα φόβου, έντασης, υπνηλίας και εξάντλησης (πίεση).
* Το τρίτο αναφέρεται σε μια σειρά αλλαγών στις στάσεις και τη συμπεριφορά, όπως η τάση να μεταχειρίζονται τους αποδέκτες της εργασίας με αποστασιοποιημένο και μηχανικό τρόπο ή αλαζονικά.

    Τελευταία με βάση διάφορες εμπειρικές έρευνες αναφέρεται το μοντέλο των φάσεων, ως σημαντική διάσταση του όρου «εξάντληση».

    Οι Maslach και Jackson προτείνουν τη θεώρηση τριών συστατικών αυτού του συνδρόμου στο πλαίσιο του εξελικτικού μοντέλου φάσεων, στο οποίο την αποπροσωποποίηση ακολουθεί περιορισμένη προσωπική ικανοποίηση και τελικά συναισθηματική εξάντληση.

    Πιθανά αίτια: Ο κυρίαρχος τύπος αιτιολογικής επεξήγησης στηρίζεται σε μια δυσανάλογη σχέση ανάμεσα στις υψηλές απαιτήσεις της εργασίας και συχνά τη δύσκολη πραγματικότητα της επαγγελματικής καθημερινότητας.

* Ως πρώτιστη αιτία στην περίπτωση αυτή παρουσιάζονται οι προσδοκίες, οι επιθυμίες και οι ανάγκες του εργαζομένου που προέχουν της επαγγελματικής του ταυτότητας.

    Με την ίδια 'ανθρωποκεντρική' λογική αποδίδεται ευθύνη στις ακόλουθες αιτίες:

* τελειομανία
* αδικαιολόγητη απαισιοδοξία
* υπερβολική ανάγκη αποδοχής
* ανικανότητα να τεθούν όρια στο φόρτο εργασίας
* κακή διαχείριση χρόνου
* περιορισμένες ψυχαγωγικές διέξοδοι
* ανεπαρκείς δεξιότητες φροντίδας της υγείας και της φυσικής κατάστασης
* καταπιεσμένη δημιουργικότητα

    Επιδράσεις – Συνέπειες: Το burnout συχνά αποδίδεται σε υπερβολικό στρες, το οποίο επειδή δεν τυγχάνει ιδιαίτερης μεταχείρισης στον εργασιακό χώρο, οδηγεί τους εργαζομένους στην αλλαγή απασχόλησης. Έτσι το burnout είναι δαπανηρό αφού συχνά οδηγεί στην εκ νέου εκπαίδευση των εργαζομένων, σε μειωμένη εργασιακή απόδοση, υψηλό αριθμό απουσιών. Ως προς τα ίδια τα άτομα, αναφέρονται εργασιακές δυσαρέσκειες, συμπτώματα αποξένωσης, κατάθλιψη και ψυχοφυτικές διαταραχές.

    Δυνατότητες αντιμετώπισης: Η συναισθηματική έκφραση και το υποστηρικτικό εργασιακό περιβάλλον με έντονα ανεπτυγμένο το ομαδικό πνεύμα αναφέρονται ως οι κυριότεροι παράγοντες μείωσης του burnout.
Ιδίως σε περιόδους αβεβαιότητας και αλλαγής η κοινωνική δικτύωση στον εργασιακό χώρο παίζει ρόλο κλειδί στην προστασία των εργαζομένων από το burnout.

    Η δημιουργία ομαδικού πνεύματος στο χώρο εργασίας αποτελεί δυνατή άμυνα απέναντι στις συνεχείς αλλαγές στον κόσμο των εταιριών και προωθεί ένα εργασιακό περιβάλλον ανταποδοτικό και με νόημα για τους εργαζομένους.

    Εικαστική Θεραπεία

    H Εικαστική Θεραπεία προσφέρεται ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο έκφρασης και επεξεργασίας των συναισθημάτων τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε ομαδικό. Αν εφαρμοστεί σε ομαδικό επίπεδο, π.χ. από τα άτομα μιας επαγγελματικής ομάδας, δίνεται η δυνατότητα για αυτoφροντίδα από τη μια και ενθάρρυνση της ομαδικότητας από την άλλη.

    Βοηθά τους εμπλεκόμενους να συνειδητοποιήσουν τα συναισθήματά τους, να τα εκφράσουν με ασφάλεια και να δημιουργήσουν ένα υγιές περιβάλλον. Η τέχνη επιτρέπει στα άτομα να αιχμαλωτίσουν και να διατηρήσουν τις στιγμές που αξίζουν από την εξάσκηση του επαγγέλματος.

    Προσφέρει απτά αναμνηστικά των θετικών πλευρών της εργασίας του κάθε ατόμου. Χρησιμοποιείται δηλαδή ένας συνδυασμός δημιουργικής διαδικασίας και ψυχοθεραπευτικών μεθόδων προκειμένου τα άτομα να βοηθηθούν να διαχειριστούν τις συναισθηματικές συγκρούσεις, να αυξήσουν την αυτογνωσία τους και να εξελιχθούν προσωπικά.

    Πρόκειται για μια σειρά από φάσεις με κυριότερες της εικαστικής δημιουργίας και του συλλογισμού πάνω σε αυτή. Επίσης η εικαστική θεραπεία βοηθά στην αποκάλυψη και έκφραση του στρες. Παρέχει έναν παιχνιδιάρικο και μη απειλητικό τρόπο για καλύτερη γνωριμία μεταξύ των εργαζομένων, για αύξηση της επικοινωνιακής τους ικανότητας και για την εμπλοκή τους στη φροντίδα του ίδιου τους του εαυτού.

    Πηγή: iatronet newsbeast.gr

ΥΠΟΧΟΝΔΡΙΑΣΗ: Ο ΦΟΒΟΣ ΝΑ ΖΗΣΕΙΣ

    Θα γίνει αναφορά σε κάτι που αρκετούς από εμάς μπερδεύει και δημιουργεί σύγχυση της έννοιας «κατά φαντασίαν ασθενής» ή υποχόνδριος (κατά την Ψυχοπαθολογία), και όμως μπορεί μία ανεπέστιτη ιδέα να γίνει σύνηθης εμμονή, το άτομο να μην ηρεμεί μέχρι να διαπιστώσει ότι όλα μπορεί και να ανήκουν στην «σφαίρα της φαντασίας του» και αν τελικά διαπιστωθεί ότι είχαν δίκιο ότι αυτή η εμμονή αυτός ο παραλογισμός είχε μία βάση και μία αλήθεια;;;; Θα μιλήσουμε κυρίως για τις περιπτώσεις όπου μία σωματοποιημένη διάσταση γίνεται εμμονή, καθήλωση είτε υπάρχει αιτία είτε όχι. Άνθρωποι με υποχόνδρια στοιχεία κυρίως εναγάγουν αυτά τα χαρακτηριστικά στην καθημερινότητα τους για να επιβεβαιώσουν στον εαυτό τους και κατά συνέπεια στους άλλους ότι πάντα κάτι έχουν και αυτό που το εναποθέτουν;; στο συμπέρασμα ότι εκείνο που τελικά τους συμβαίνει επιβεβαιώνει και την αρχική τους αιτιολογία ΟΤΙ ΚΑΤΙ ΕΧΟΥΝ!!
    Μέσα από την υποχονδρίαση το άτομο εκφράζει το πρόβλημα, ζητά αναγνώριση, προσοχή και αν αυτό είναι δυνατό η προσοχή να είναι σταθερή και συνεχιζόμενη από το περιβάλλον του. Τα άτομα με υποχόνδρια χαρακτηριστικά δυστυχώς δεν έχουν μία ήρεμη ζωή για τους ίδιους, στο βάθος είναι δυστυχισμένοι αν και δεν το εκφράζουν πάντα γιατί αρχικά θέλουν να δείχνουν ότι είναι καλά με την ζωή τους, δεν αγχώνονται ιδιαίτερα και η σωματική τους υγεία πρέπει να είναι άριστη και συνήθως αυτό παλεύουν, η οργανική τους υγεία να μην υστερεί σε κάτι διότι μετά δυσκολεύονται αρκετά να ζουν, να απολαμβάνουν και να βιώνουν μία τέτοια κατάσταση στην πραγματική της διάσταση. Από τους άλλους περιμένουν απλά να τους καταλάβουν και πολλές φορές να συμμαχήσουν μαζί τους. . Ενημερώνονται για τα πάντα με ότι έχει να κάνει με την ιατρική εικόνα του οργανισμού, συνήθως εμμένουν σε ένα ή και περισσότερα συμπτώματα με τα οποία όμως ασχολούνται πολύ διεξοδικά και με το παραπάνω όπως θα λέγαμε. Δηλαδή εάν κάποιος έχει θέμα με τους πονοκεφάλους είναι βέβαια ότι γνωρίζει τα πάντα με το ότι έχει να κάνει με το ζήτημα αυτό, την φαρμακευτική αγωγή, τα ακριβή συμπτώματα, τι τους προκαλεί, την επιδημιολογία αλλά και σε ποιες καταστάσεις μπορεί να φτάσει κάποιος και να έχει πονοκεφάλους. Ο «Κατά φαντασίαν ασθενής» όπως αποκαλείται κυρίως ουσιαστικά στην ζωή του είναι μόνος, οι άνθρωποι γύρω του νιώθουν μια κούραση με τον τρόπο που ζει και επικοινωνεί, συσχετίζεται μέσα από το πρόβλημα του, κάνει και δημιουργεί σχέσεις μέσο της ιδιαιτερότητας του που εκείνος την μεταφράζει φυσιολογική κατάσταση!!! Μένοντας κάποιος δίπλα σε ένα τέτοιο άτομο ή θα έχει αποφασίσει να συμμαχήσει μαζί του στο θέμα της εμμονής του, ή θα έχει δεχθεί την κατάσταση του ως έχει και συμβατά θα συνεχίζει βιοποριστικά την ζωή μαζί του.

    ΣΩΜΑΤΟΜΟΡΦΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

    Στις σωματόμορφες διαταραχές ανήκουν οι: - Η Μετατρεπτική Διαταραχή -Η Υποχονδρίαση -Η Σωματοδυσμορφική Διαταραχή -Σωματοποιητική διαταραχή και – ο Ψυχογενής πόνος. Κατά την ιστορία ο όρος υποχονδρίαση χρησιμοποιήθηκε τον 17ο αιώνα από τον Άγγλο Σύντενχαμ και υποδηλώνει μία μορφή της αντρικής υστερίας. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η έντονη έως και υπερβολική ευαισθησία ασήμαντων σωματικών ενοχλήσεων όπου το άτομο τα εκλαμβάνει ως συμπτώματα κάποιας πολύ σοβαρής ασθένειας, αν και η διαβεβαίωση από την ιατρική πλευρά είναι καθησυχαστική ότι δεν υπάρχουν κάποιες ενδείξεις εκείνοι αγνοούν ό,τι ακούν και επιμένουν και ψάχνουν να επιβεβαιώσουν αυτό που αρχικά πιστεύουν, ότι οπωσδήποτε κάτι έχουν. Ανακουφίζονται μόνο όταν έστω και αργά κάποιος επιβεβαιώσει χωρίς ενδεικτικές αποδείξεις ότι πραγματικά κάτι έχει, από κάτι πάσχει. Ένα άτομο με υ.χ. (υποχόνδρια χαρακτηριστικά) εκφράζει ένα σημαντικό και χρονοβόρο φόβο, ότι κάτι έχει, συνήθως ένας ιατρός δεν είναι ο κατάλληλος για να τον βοηθήσει στο να φύγει από τον νου του αυτή η ιδέα που έχει φωλιάσει μέσα του. Ίσα-ίσα, από ένα γιατρό περιμένει το άτομο αυτό επιβεβαίωση ότι από κάτι πάσχει ή ότι υπάρχει ένδειξη ότι σε κάτι και είναι επιρρεπής. Όταν αυτός ο φόβος φτάσει σε σημείο να είναι έντονος και αυτό έχει ως συνέπεια να διαταράσσει την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία του ατόμου, την επαγγελματική και κοινωνική του ευημερία τότε η διάγνωση συγκαταλέγεται ως άτυπη σωματοποιητική διαταραχή. (Χαρτοκόλλης Π. 1991).

     ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ‘ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ’ : ΤΟ ΟΡΙΟ ΜΕΤΑΞΥ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
    Η πιο γνωστή και από τις πιο συχνοεμφανιζόμενες σωματόμορφες διαταραχές είναι η υποχονδρίαση που αναφέρθηκε και πιο πάνω, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος του ατόμου ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια. Το παραμικρό σύμπτωμα αποτελεί επαρκή απόδειξη σοβαρής ασθένειας. Ένας πονοκέφαλος ή μια οποιαδήποτε τύπου ενόχληση στο κεφάλι κάνει το άτομο να πιστεύει πως πάσχει από καρκίνο του εγκεφάλου, ένα μούδιασμα στο χέρι πως έχει πάθει εγκεφαλικό κτλ. Στις περισσότερες των περιπτώσεων υποχονδρίασης ούτε καν οι αντίθετες επιστημονικές εκτιμήσεις των ιατρών είναι σε θέση να καθησυχάσουν το άτομο.
    Οι υποχόνδριοι δεν φοβούνται μήπως αναπτύξουν κάποια ασθένεια, αλλά είναι πεπεισμένοι πως πάσχουν ήδη από μια σοβαρή ασθένεια, η οποία μπορεί να απειλήσει σοβαρά τη ζωή τους. Υπολογίζεται πως ένα ποσοστό της τάξης του 4%-9% των ασθενών που εισέρχονται στα νοσοκομεία είναι υποχόνδριοι, ενώ το φύλο δεν φαίνεται πως είναι παράγοντας προδιάθεσης (βιολογικής ή κοινωνικής), καθώς άνδρες και γυναίκες παρουσιάζουν τα ίδια ποσοστά υποχονδρίασης
    Αρκετές σωματικές ασθένειες μπορούν και παρουσιάζουν έντονους ψυχολογικούς επηρεασμούς. Δηλαδή μία ενόχληση στο πεπτικό σύστημα σε καταστάσεις έντονου stress να δημιουργήσει μεγαλύτερη ένταση και το άτομο να θεωρεί ότι για άλλη μία φορά οτιδήποτε μπορεί να του συμβεί να οφείλεται στην αρχικά δική του διάγνωση. Αρκετές φορές οι άνθρωποι νιώθουν πιο καλά να διαγνώσκουν εκείνοι στον εαυτό τους την πάθηση τους, την οποία την ονοματίζουν και μάλιστα την ενσωματώνουν για πολύ καιρό στην ζωή τους. Ας μιλήσουμε καλύτερα με πιο απλά και πραγματικά παραδείγματα: αν κάποιος έχει μεγαλώσει σ’ ένα οικογενειακό περιβάλλον που ο ένας γονιός όταν άκουγε κάτι δυσάρεστο ένιωθε ότι οι αισθήσεις του πέφτουν, ότι δεν έχει επαφή με την πραγματικότητα τότε όταν το παιδί αυτό γίνει ενήλικας πιθανών να αποκτήσει κάποιους αμυντικούς μηχανισμούς στο να δυσκολεύεται να ακούσει κάτι δυσάρεστο, να μην το αντέχει και να νομίζει ότι θα πάθει κάτι, πχ. μία ταχυκαρδία, ξηροστομία, ακόμα και δερματικά συμπτώματα. Η ακμή ας πούμε δεν είναι ένα χαρακτηριστικό μόνο της εφηβείας αλλά σ’ αρκετούς εμφανίζεται όταν στρεσσαριστούν με κάτι, όταν πιεστούν μ’ ένα γεγονός. Το ενδεικτικό σημείο που κάποιος είναι να δώσει προσοχή είναι πότε αυτό το σημείο παραλύει και από το φυσιολογικό μπορεί εύκολα να μεταπηδήσει στο παράλογο. Κάποιος που μπορεί να έχει ιστορικό με την καρδιά του, ζει και βιώνει την καθημερινότητα του με το φόβο ότι θα πάθει καρδιακή προσβολή, λειτουργεί δηλαδή κάτι σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία και το παράδοξο είναι ότι μπορεί να συμβεί!!! Υπάρχει μία μερίδα ατόμων που εφευρίσκουν –οργανικά- μειονεκτήματα στον εαυτό τους χωρίς να υπάρχει κάποιο ιστορικό. Το άγχος, η κατάθλιψη, ο θυμός, η απόγνωση.... είναι κάποια από τα συναισθήματα που στο πολύ τους μπορούν να προκαλέσουν και μάλιστα να τροφοδοτήσουν μία σωματική κατάσταση. Υπάρχουν φορές που κάποιοι παρουσιάζοντας συμπτώματα κατάθλιψης εμφανίζουν και σωματικά συμπτώματα, ο εαυτός έχει πειστεί ήδη ότι νοσεί, η σκέψη διαταράσσεσαι και το άτομο είναι πεπεισμένο για αυτό που έχει και οι άλλοι (οι γιατροί συνήθως) δεν το βλέπουν. Η υποχονδρίαση λοιπόν κάνει την εμφάνιση της κυρίως με σωματικά συμπτώματα.
Τα άτομα αυτά κυρίως έχουν μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό κλοιό που οι γονείς δείχνουν έντονα ανήσυχοι μόνο με την σωματική τους υγεία και κυρίως με ότι έχει να κάνει με την εμφάνιση, αν δηλαδή υπάρχει κάποιο εξωτερικό στοιχείο για το οποίο να νιώθουν αμήχανα, ακόμα και ντροπή, η δυσκολία της αποδοχής, τους ωθεί σε ακραίες συμπεριφορές προς τον εαυτό τους, θα λέγαμε ακόμα ότι επιβάλλουν στον εαυτό τους ότι κάτι έχουν. Ο ενήλικας δυσκολεύεται να καταλάβει και να δεχθεί ότι οι βαθύτερες ανησυχίες του είναι αντιμετωπίσιμες από τον ίδιο οπότε τις μετουσιώνει πολύ εύκολα σε μία σοβαρή ασθένεια και σε επαναλαμβανόμενες αδιαθεσίες (Κατσαούνη Μ.)
    Η θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις κυρίως είναι η ψυχοθεραπεία, η φαρμακευτική αγωγή βοηθά μόνο όταν ένας ψυχίατρος κρίνει ότι είναι βοηθητικό παράλληλα με την ψυχοθεραπευτική μέθοδο, το άτομο να βοηθηθεί (η αγωγή λαμβάνεται για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα). Χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες φαρμακοθεραπείες οι οποίες στοχεύουν κυρίως στην άμβλυνση των σωματικών συμπτωμάτων, μιας και μια πιθανή αιτία των σωματόμορφων διαταραχών θεωρείται πως είναι η δυσλειτουργία του συστήματος αντίληψης των αλλαγών στο σώμα μας
    Μία μορφή ψυχοθεραπείας που άμεσα είναι καταλυτική είναι η γνωσιακή, το άτομο μετά από κάποιο διάστημα μαζί με τον θεραπευτή του αντιλαμβάνεται το ψυχολογικό του υπόβαθρο, κάνει μόνος τους τις συνδέσεις και τις ερμηνείες, ονοματίζει το κάθε σωματικό του σύμπτωμα, ψυχολογικά τι σήμαινε για εκείνον και πόσο τον εμπόδιζε από το να ζήσει δίχως περιοριστικούς φράχτες.

    ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΧΟΝΔΡΙΑΣΗΣ
    Α. Ο ασθενής προκαταλαμβάνεται από την ιδέα ή τον φόβο ότι πάσχει από μια σοβαρή ασθένεια και δίνει λανθασμένη ερμηνεία σε σωματικά συμπτώματα που αισθάνεται.
Β. Εμμένει στην άποψη αυτή παρά τις επανειλημμένες αρνητικές ιατρικές εκτιμήσεις και διαβεβαιώσεις.
Γ. Η πεποίθηση που περιγράφεται στο Α δεν έχει την ένταση του παραληρήματος (όπως συμβαίνει στην παραληρηματική διαταραχή, σωματικός τύπος), ούτε περιορίζεται σε ανησυχίες σχετικές με την εμφάνιση του ατόμου (όπως στην σωματοδυσμορφική διαταραχή).
Δ. Η κατάσταση αυτή προκαλεί κλινικώς σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στην λειτουργικότητα του ατόμου.
Ε. Η διάρκειά της είναι τουλάχιστον 6 μήνες.
ΣΤ. Τα συμπτώματα δεν εξηγούνται καλύτερα από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαταραχή πανικού, Μείζων καταθλιπτικό επεισόδιο, άγχος αποχωρισμού ή άλλη σωματόμορφη διαταραχή. (πηγή stress.gr)
    Κάποιες σύνηθες ερωτήσεις που είναι να λαμβάνει κάποιος υπόψην για να αρχίσει να παρατηρεί αν είναι στην φαντασία του ή όχι όλα όσα πιστεύει ότι αισθάνεται –ενδεικτικά- είναι:
    Αν ενοχλείσαι από δυσφορία στο στομάχι κάθε λίγες ημέρες ή και πιο συχνά;
Ανησυχείς πολύ για το ότι κάτι συμβαίνει με το σώμα σου;
Έχεις συχνά πρηξίματα στο λαιμό;
Ασχολείσαι συχνά με το τι συμβαίνει στο σώμα σου;
Αισθάνεσαι αδυναμία ή γενική κούραση;
Ανησυχείς μήπως κολλήσεις αρρώστιες, για τις οποίες ενημερώνεσαι από την τηλεόραση ή τις εφημερίδες;
Δεν μπορείς να σταματήσεις να λαχανιάζεις;
Φοβάσαι την ασθένεια;
Δεν έχεις αισθανθεί καλά για μεγάλες περιόδους τα τελευταία χρόνια;
Ενοχλείσαι όταν αισθάνεσαι άρρωστος και κάποιος σου λέει ότι «φαίνεσαι καλύτερα»;
(Οι ερωτήσεις προέρχονται από τρία σημαντικά τεστ για την υποχονδρίαση: το MMPI, την Κλίμακα Σωματικών Συμπτωμάτων και την Κλίμακα Whitely).

    ΝΟΣΟΦΟΒΙΑ
    Η νοσοφοβία είναι μια διαταραχή φοβίας στην οποία επικρατεί ένας παράλογος φόβος ότι κάποιος πάσχει από κάποια ασθένεια. Γενικά οι φόβοι για κάτι τέτοιο έχουν να κάνουν με τον φόβο κάποιου ότι θα πάθει μια σπάνια ή ανίατη ασθένεια όπως, καρκίνο, φυματίωση καθώς και καρδιακές παθήσεις. Μερικοί συγγραφείς συνιστούν ότι η νόσος φοιτητών ιατρικής πρέπει να αναφέρεται ως νοσοφοβία αντί για υποχονδρίαση καθώς οι ιατρικές έρευνες δείχνουν ένα πολύ χαμηλό ποσοστό υποχονδρισμού σε αυτή την διαταραχή.

    STRESS ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
    Το stress σχετίζεται με αρκετούς παράγοντες όπου η υγεία μπορεί να θορυβηθεί. Όπως το stress σε συνδυασμό με αλλεργιογόνους παράγοντες μπορεί να προκαλέσει στα άτομα κρίσεις άσθματος. Το 15-20% του πληθυσμού υποφέρει από έντονους και χρόνιους πονοκεφάλους οι οποίο σε στιγμές ύφεσης επιδεινώνονται λόγω του stress (Werry, 1986). Ναυτίες, ζαλάδες, δερματικές παθήσεις, εξανθήματα και διάφοροι άλλοι πόνοι που δεν σχετίζονται άμεσα από οργανικές αιτίες αναφέρονται ως Σύνδρομο Γενικής Προσαρμογής και τα άμεσα συμπτώματα τους μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο να δημιουργήσει έντονες εμμονές και καθηλώσεις. Τα στρεσογόνα γεγονότα και τα γενικά σωματικά προβλήματα είναι άμεσα συνδεδεμένα και το ένα πολλές φορές καθορίζει το άλλο ως προς την ύπαρξη του (Σαλεσιώτη Δ.)

     ΚΑΙ ΑΝ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΕΚΑΝΕ ΛΑΘΟΣ;;;
    Κατά καιρούς ακούγονται περιπτώσεις που κάποιος έχοντας δει σωματικά συμπτώματα ανησυχεί και επισκέπτεται τον γιατρό της αντίστοιχης ειδικότητας. Αλλά φεύγοντας από το ιατρείο του σφυρηλατεί στο μυαλό του η φράση «δεν έχεις τίποτα οργανικό, μάλλον χρειάζεσαι ηρεμία και ξεκούραση......». Προσωρινά εφησυχάζετε που οργανικά είναι εντάξει και μπορεί πραγματικά για κάποιο διάστημα να μην παρουσιαστεί κάτι που θα τον ανησυχήσει ξανά. Είναι σημαντικό ο άνθρωπος αυτός να παρατηρήσει αυτή την αλλαγή και να αναζητήσει αλλού την πηγή που προκάλεσε το άγχος του. Αν μετά από κάποιο διάστημα τα συμπτώματα κάνουν πάλι την εμφάνιση τους και ίσως αυτή την φορά να έχουν ένα βαθμό μεγαλύτερης έντασης, το άτομο ας επισκεφτεί ξανά ένα άλλο γιατρό όμως, ας ενημερωθεί πιο διερευνητικά και αν διαπιστωθεί ότι γενικά υπάρχει κάποια οργανική αιτία που σε συνδυασμό της δύσκολης ψυχολογικής κατάστασης πυροδότησε μία εσώτερη ένταση τότε ο δρόμος για την βοήθεια προς τον εαυτό είναι ένας, θεραπεία σώματος και ψυχής. Αν όμως και η δεύτερη γνωμάτευση του ιατρού είναι όμοια με εκείνη του πρώτου, η αυτοπαρατήρηση και η ψυχοθεραπεία θα βοηθήσει το άτομο αυτό να δει τι τον πονά και δεν το ελέγχει. Οι άνθρωποι χρειάζεται να είμαστε οι πιο απλόχεροι χορηγοί στον εαυτό μας, να του δίνουμε όλα όσα θα τον μαλακώσουμε, θα τον γλυκάνουμε, θα τον φροντίσουμε. Όταν ένα σύμπτωμα εμφανίζεται ξαφνικά και αλλάζει την διάθεση τότε είναι ο καθείς να αναρωτηθεί «τι με πιέζει, τι με ενοχλεί, πως θα το κάνω αλλιώς για μένα!!»

ΚΑΡΚΙΝΟΣ: Η «ΑΛΛΗ» ΤΟΥ ΠΛΕΥΡΑ!!

    Αυτό που με συγκινεί είναι η ακανόνιστη μορφή,
οι ελαττωματικές λέξεις και οι πεισματικοί ήχοι,
που μας επηρεάζουν κάθε φορά που προσπαθούμε
να πούμε κάτι σημαντικό για εμάς
    (Τζον Άσμπερυ)

    Υπήρχε στο νου μου αλλά κάτι με δυσκόλευε να καταφέρω να γράψω για το τεράστιο κεφάλαιο «καρκίνος», δική μου συστολή, ή η ταμπέλα «αυτή η επάρατη νόσος» μ’ έκανε να μένω λίγο πίσω, να διστάζω, να μαζεύομαι σχεδόν να ντρέπομαι να αναφερθώ σ’ αυτό;;;!! Όχι, κάποια πολύ άμεση προσωπική εμπειρία δεν έχω, αλλά ακούω, βλέπω, μοιράζομαι και καταλαβαίνω εκείνους που την βιώνουν και όσους τους πλαισιώνουν. Η δική μου πιο δύσκολη εμπειρία ήταν όταν στα 21 μου χρόνια χρειάστηκε να βρεθώ για λίγα λεπτά μαζί μ’ έναν παιδικό μου φίλο που ετοιμαζόταν να ταξιδέψει προς άλλα μονοπάτια, «σ’ άλλη ζωή». Λίγα λεπτά κατάφερα να μείνω μαζί του εκείνος με τα ματάκια του κλειστά, με λύπησαν και μ’ έκαναν να οργιστώ και να θυμώσω, την θλίψη μου την έκανα οργή, γιατί να μας φύγει.....!!! Αυτό έκανα και εγώ λοιπόν έφυγα από εκείνο τον χώρο, έμεινα μαζί του μόνο 7 λεπτά!! Απέφυγα το κάτι παραπάνω....
    Με αφορμή ένα άρθρο από την εφημερίδα Το Βήμα «ο καρκίνος θέλει και φίλους», αισθάνθηκα ότι έχουμε δικαίωμα να αποτυπώνουμε και να εκφράζουμε ανοιχτά και την αισιόδοξη ή ακόμα και ελπιδοφόρα πλευρά αυτής της κατάστασης. Πολλοί μπορεί να έχουν στο νου τους και να τους ενδιαφέρει το αποτέλεσμα και μόνο αλλά το ταξίδι είναι σημαντικό να το ζεις και να το βιώνεις από την αρχή του, να ανακαλύπτεις κομμάτια του αδυναμίες και το τι τελικά σήμαινε για εκείνον αυτή η συμβολική –για μένα- αρρώστια. Ενίοτε όλα αυτά τα χρόνια λόγω της εργασίας μου ακούω διάφορες ιστορίες με ανθρώπους που βιώνουν τον καρκίνο και μ’ ένα μικρό ιστορικό αναρωτιέμαι αν κάποιες φορές αυτός ο Γολγοθάς που καλούνται να περάσουν είναι καταλυτικός ή κάποιες φορές και ανακουφιστικός!!! Κανείς δεν θέλει να το περάσει αυτό...σίγουρα!! σ’ όσους όμως εκείνος ανεπιθύμητα έρχεται στην ζωή τους είναι μία πρόκληση το πως θα τον υποδεχτούν, πως θα τον αντιμετωπίσουν και αν τελικά μπορούν να επιλέξουν την υγιή πλευρά τους και να του εναντιωθούν. Κάποιοι λένε ότι στις μέρες μας βιώνουμε μία «Σπιναλόγκα της εποχής». Όσοι κοντοστέκονται μπροστά στο άκουσμα ότι κάποιος έχει καρκίνο, παγώνουν, φοβούνται, ή και λυπούνται, δεν θέλουν οίκτο αυτοί οι άνθρωποι, αποδοχή, μοίρασμα και μία αγκαλιά αναζητούν. Όταν ο καθείς αντιμετωπίσει τον φόβο του και γίνει πιο τολμηρός και δραστήριος θα αποδεχτεί αυτή την αντικειμενική πραγματικότητα που σχεδόν όλοι λίγο πολύ βιώνουμε. Η έννοια του καρκίνου είναι –και- κυρίως συμβολική. Μπορεί το σώμα να μην νοσεί αλλά η ψυχή να βρίσκεται σε αδράνεια, σε ακινητοποίηση και αυτό να είναι τόσο βαρύ που στο τέλος να γίνεται σωματοποίηση.
    Έχουμε ανάγκη να ακούμε ότι κάποιος «το πάλεψε και το αντιμετώπισε», δεν είναι ψευδαίσθηση ούτε ουτοπία είναι η προσωπική επιλογή κάποιος να ζήσει και όχι να ζει αφού έχουν νεκρωθεί όλα τα σημαντικά και αισιόδοξα συναισθήματα μέσα του. Εκείνος που παραδίδεται στο προσωπικό του έλεος, λιποτακτεί από την ζωή του, όπως λένε και οι σημερινοί νέοι μας «την κάνουν...!!!». Κράτησα και παραθέτω κάποιες προσωπικές ιστορίες που χρειάστηκε να υποδεχθούν τον καρκίνο και να κοιτάξουν καλά μέσα τους αναρωτώμενοι «τι κάνω εγώ μ’ εσένα»!!

    «Ο Άνθρωπος χωρίς μαλλιά, είναι ταμπού»
    Εδώ και λίγες ημέρες η 33 χρονη Ελένη ξεκίνησε να μάχεται τον καρκίνο για τέταρτη φορά!! Η πρώτη ήταν στα 28 της χρόνια κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης της. Ξεκίνησε την πρώτης της χημειοθεραπεία μετά την γέννηση του γιου της. Πάνω απ’ όλα όμως, εξακολουθεί να μάχεται με το στίγμα της «επάρατης νόσου»: «Στην Ελλάδα, εξαιτίας της άγνοιας και της παραπληροφόρησης, ο καρκίνος είναι ταμπού. Είναι ταμπού ο άνθρωπος χωρίς μαλλιά, ο καταπονημένος από την ασθένεια, ο αδυνατισμένος. Ίσως γιατί για πολλούς είναι η υπενθύμιση της θνητότητας τους».Η Ελένη κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης της διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού. «Μπορεί να μην είμαι Ψυχολόγος, μπορεί να μην έχω όλες τις απαντήσεις, σίγουρα όμως έχω τις ίδιες εμπειρίες. Την χημειοθεραπεία δεν την έχω σπουδάσει, την έχω κάνει. Λίγες ημέρες μάλιστα, μετά την γέννηση του γιου μου. Ξέρω τι σημαίνει να σου λένε «έχεις τρεις μήνες ζωής», το έχω ζήσει. Τα περισσότερα τηλεφωνήματα που δέχομαι είναι από συγγενείς καρκινοπαθών. Με ρωτούν: «Πως θέλεις να σου μιλάνε;» τους απαντώ: «Θέλω να μην με κοιτούν στα μάτια σαν να πεθαίνω, θέλω να με αφήνουν να κλάψω όταν το έχω ανάγκη, να ανοίγουν την αγκαλιά τους για να κλάψουμε μαζί. Αυτό μου αρκεί».
    Πριν από λίγες ημέρες η Ελένη διαγνώστηκε για τέταρτη φορά με καρκίνο. «Είμαι διαθετειμένη να παλέψω με ό,τι όπλα μου έχουν απομείνει και αν τελικά πεθάνω από αυτό, δεν θα έχω παραδοθεί αμαχητί, δεν θα ντρέπομαι τον εαυτό μου». Η ίδια επιμένει ότι «ο καρκίνος δεν είναι κατάρα, αλλά δώρο. Έχω μάθει να ζω την κάθε στιγμή στην πλήρη ένταση της. Δεν θυμώνω πια, οργίζομαι. Δεν χαίρομαι, χοροπηδάω από χαρά. Όταν το παιδί μου, μου λέει «έλα να παίξουμε» παίζω μαζί του αληθινά». Στους ανθρώπους που τηλεφωνούν προσπαθεί να περάσει ένα άλλο τρόπο ζωής: «Όλοι μας φοβόμαστε μην έρθει ο καρκίνος και μας σκοτώσει, αλλά πως είναι η ζωή μας; Πάνω σ’ έναν καναπέ, με ένα τηλεκοντρόλ και ένα λάπτοπ. Όλα μας φταίνε: η δουλειά μας, το σπίτι μας, τα παιδιά μας, ο σύζυγος μας.... Αυτά φοβόμαστε μήπως χάσουμε;; Αυτό που λέω είναι: «Άσε τον καρκίνο και κοίτα να ζεις πραγματικά» (πηγή: Το Βήμα, Λένα Παπαδημητρίου).
    «Όταν μιλάς για την αρρώστια, την ξεγυμνώνεις», αναφέρει η Αντιγόνη 40 ετών Εκπαιδευτικός. «Ξέκλεψα 10 λεπτά ένα βράδυ και τηλεφώνησα στο 1069 (Εθνική γραμμή Υποστήριξης ανθρώπων που εμπλέκονται με τον καρκίνο). Τα παιδιά έπαιζαν στο σαλόνι, ο άνδρας μου έλειπε στο εξωτερικό για δουλειά. Δεν ήξερα γιατί ακριβώς τηλεφώνησα. Είχε περάσει ένας χρόνος από τότε που ο άνδρας μου διαγνώστηκε με καρκίνο του παχέος εντέρου, σε ηλικία μόλις 40 χρόνων, ευτυχώς σε αρχικό στάδιο και ήθελα με κάποιον να μιλήσω. Μου απάντησε μία ήπια, γυναικεία φωνή. Στην πορεία της κουβέντας κατάλαβα ότι περισσότερο ‘ήθελα να μιλήσω για μένα, για τους δικούς μου φόβους, για τον δικό μου πόνο, παρά για τον άντρα μου. Με ανακούφιζε η ιδέα και μόνο ότι ήταν κάποιος εκεί να με ακούσει.
    Έχω δικούς μου ανθρώπους, αλλά νομίζω ότι με χαλάρωνε κάπως αυτή η απόσταση με κάποιον που δεν γνώριζε παρά μόνο τα στοιχεία που ήταν χρήσιμα για αυτό που συζητούσαμε. Ταυτόχρονα ένιωσα και μία οικειότητα. Λογικό, όταν μιλάς για την ψυχή σου. Της είπα ότι ο άνδρας μου ήθελε να μιλήσει για αυτό που του συνέβη σε συνεργάτες του, αλλά εγώ τον αποθάρρυνα. Δεν ήθελα να μάθει ο κάθε άσχετος για την περιπέτεια μας, να έρχονται να μας λένε: «Τι περάσατε»! Η ειδικός μου είπε ότι αυτό είχε να κάνει περισσότερο με τον δικό μου φόβο να βγάλω προς τα έξω αυτό που έγινε. Ότι ίσως τελικά ο άνδρας μου να έδειξε πιο έτοιμος να το διαχειριστεί από εμένα. Μου τόνισε ότι αυτό είναι ίδιο της Ελληνικής πραγματικότητας, το να αποσιωπούμε, να κρυβόμαστε. Αντίθετα, όταν μιλάς για τον καρκίνο, τον απομυθοποιείς, τον ξεγυμνώνεις. Μου έκανε καλό η κουβέντα. Κάποιος θα έλεγε ότι αυτά που άκουσα είναι αυτονόητα. Τίποτα όμως δεν είναι αυτονόητο όταν έχεις ζήσει κάτι τόσο τραυματικό, όταν έχεις νιώσει ότι μπορεί να χάσεις τον άνθρωπο σου». (πηγή: Το Βήμα)
    Το μοίρασμα της ελπίδας για τους πάσχοντες του καρκίνου
    Εκτός του μηνύματος αυτού, μπορείτε να φανταστείτε το πόση ελπίδα μπορείτε να προσφέρετε εάν μοιραστείτε την ιστορία σας με άλλους ανθρώπους που εμπλέκονται με το καρκίνο; Η ιδέα είναι απλή, ότι τα άτομα που εμπλέκονται με τον καρκίνο, είτε είναι οι ίδιοι καρκινοπαθείς, είτε κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο νοσεί, μπορούν να βοηθηθούν από σας, διαβάζοντας τη δική σας ιστορία επιβίωσης αλλά και πως διαχειριστήκατε την όλη κατάσταση.
    Η δική σας ιστορία επιβίωσης με τον καρκίνο ή ακόμη και νικώντας τον, θα μπορούσε να διαβεβαιώσει άλλους ανθρώπους που τον αντιμετωπίζουν ότι δεν είναι μόνοι τους. Ίσως διαβάζοντας την δική σας ιστορία να ταυτιστούν με την εμπειρία σας και να βοηθηθούν από χρήσιμες υποδείξεις ή συμβουλές που μπορεί να έχετε…
    Κάθε άτομο που έχει προσβληθεί από καρκίνο, έχει μάθει κάτι που θα μπορούσε να επωφεληθεί κάποιος άλλος!
    Έχει έρθει ο καρκίνος στην ζωή σας και σας έχει αγγίξει, είτε εσάς τον ίδιο, είτε μέσω κάποιου συγγενή, φίλου ή συνάδερφου; Ο χρόνος που είχατε την εμπειρία με τον καρκίνο, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να την μοιραστείτε. Ίσα-ίσα έχει μεγαλύτερη άξια να μοιραστείτε την ιστορία σας, ακόμη και αν είχατε την εμπειρία πριν 20 χρόνια!

    Ποιοι είναι τελικά οι νικητές;;;
    Νικητές δεν είναι μόνο όσοι έχουν καρκίνο, αλλά και όσοι είναι γύρω από τους ασθενείς. Θεωρούμε ότι πρώτα εκείνοι θέλουν στήριξη-ενημέρωση, ώστε να γνωρίζουν τον τρόπο που θα αντιμετωπίσουν τον ασθενή και κατόπιν ο ίδιος ο ασθενής. Η δική τους εμπειρία με τον καρκίνο είτε είναι φροντιστές, είτε από την ομάδα υγείας, είτε είναι σύντροφοι, είτε είναι γονείς, είτε παιδιά, είτε φίλοι, είτε συνάδερφοι είναι εξίσου σημαντική!
    Δεν χρειάζεται να είστε ο ίδιος ασθενής για να μοιραστείτε την εμπειρία σας. Μπορεί να έχετε έρθει σε επαφή με το καρκίνο, εξαιτίας κάποιου οικείου σας προσώπου. Μπορεί ο άνθρωπος σας να μην είναι έτοιμος να μοιραστεί την ιστορία του. Μπορεί να νοιώθει ενοχές, μπορεί να ντρέπεται, μπορεί να μην το έχει αποδεχτεί, μπορεί ακόμα να διαπραγματεύεται… Εσείς όμως έχετε ανάγκη να μοιραστείτε την εμπειρία σας, να μιλήσετε κάπου, να ζητήσετε μια βοήθεια, να δείτε ότι δεν είστε μόνοι σε αυτόν τον αγώνα!

    Βοηθήστε άλλους ανθρώπους, στέλνοντας την δική σας ιστορία!
    Μπορεί κατά την διάρκεια της θεραπείας σας, να θέλατε να εκφράσετε αυτά που νοιώθατε μέσα από κάποιους στίχους ή κάποιον ζωγραφικό πίνακα. Όποιος και να είναι ο τρόπος έκφρασή σας μοιραστείτε τον! Είναι τόσο θεραπευτικό, ειδικότερα τώρα που γνωρίζετε, το πόσο μπορεί να βοηθήσει κάποιους ανθρώπους, που βρίσκονται σε απόγνωση.

• Η ιστορία σας μπορεί να είναι με τη μορφή: επιστολής, διηγήματος, ημερολογίου, ποιήματος, φωτογραφίας, ζωγραφικής.
• Η κάθε ιστορία μπορεί να συνοδεύεται από μια φωτογραφία σας ή ακόμα και από ένα βίντεο μικρού μήκους.
• Εάν επιθυμείτε να μην δημοσιευτεί το όνομά σας, μπορείτε να μας στείλετε την ιστορία σας ανώνυμα ή με ψευδώνυμο.
• Τέλος εάν επιθυμείτε να στείλετε την ιστορία σας, αλλά να μην δημοσιευτεί, μπορείτε απλά να το στείλετε με την μορφή email. Ίσως έχετε την ανάγκη απλά να βγάλετε κάποια πράγματα από την ψυχή σας!
Όταν παύουμε να κρυβόμαστε, μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας με άλλους ανθρώπους. Το να μοιραστούμε την δική μας ιστορία, που αφορά την υγεία με άλλους ανθρώπους δεν είναι ντροπή. Μπορεί να βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους που βιώνουν τώρα, αυτό που εμείς ήδη έχουμε βιώσει και ξεπεράσει στο παρελθόν! Η δύναμη μας βρίσκεται στην ιστορίες μας, που πρόθυμα μπορούμε να μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους!

    ΑΡΓΟΣ ΧΟΡΟΣ
    Έχεις σταματήσει ποτέ να κοιτάξεις τα παιδιά που παίζουν;
Ή να ακούσεις τον ήχο της βροχής που πέφτει στη γη;
Ή να κοιτάξεις την τρελή κούρσα μιας πεταλούδας;
Ή να παρατηρήσεις τον ήλιο που χάνεται μέσα στη νύχτα;
Χαμήλωσε ταχύτητα Μην χορεύεις τόσο γρήγορα
Ο χρόνος είναι λίγος. Η μουσική δεν θα διαρκέσει για πάντα
Περνάς κάθε σου μέρα στα γρήγορα; Όταν ρωτάς κάποιον “τι κάνεις”
ακούς ποτέ σου την απάντηση; Στο τέλος της ημέρας
ξαπλώνεις στο κρεβάτι σου με χιλιάδες σκέψεις στο μυαλό σου;
Καλά θα κάνεις να κόψεις ταχύτητα.
Μη χορεύεις τόσο γρήγορα. Ο χρόνος είναι λίγος.
Η μουσική δε θα διαρκέσει για πάντα Είπες ποτέ στο παιδί σου
«θα το κάνουμε αύριο» χωρίς να προσέξεις μέσα στη βιασύνη σου
την απογοήτευσή του; Έχεις χάσει ποτέ σου έναν καλό φίλο
μόνο και μόνο επειδή δεν έβρισκες το χρόνο
να του τηλεφωνήσεις; Καλά θα κάνεις να κόψεις ταχύτητα.
Μη χορεύεις τόσο γρήγορα. Ο χρόνος είναι λίγος.
Η μουσική δε θα διαρκέσει για πάντα.
Όταν αγχώνεσαι και τρέχεις όλη τη μέρα
Είναι σα να έχεις ένα δώρο που δεν το άνοιξες ποτέ…
Και που το πέταξες Η ζωή δεν είναι μια κούρσα ταχύτητας
Ζήσε χαλαρά. Άκου τη μουσική.

    το ποίημα γράφτηκε από μια έφηβη που πάσχει από καρκίνο

Άσκηση και ψυχολογία κατά του συνδρόμου κόπωσης

    18 Φεβρουαρίου 2011

    Έρευνα για τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες κατά του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης
    Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μπορεί να αντιμετωπιστεί με θεραπείες βασισμένες στη συμπεριφορά ή την άσκηση, εκτιμούν Βρετανοί ερευνητές. Γράφοντας στο περιοδικό, The Lancet, υποστηρίζουν ότι η μέθοδος που προτείνουν είναι πιο αποτελεσματική από αυτήν του ελέγχου των επιπέδων ενέργειας.
Τα αίτια που προκαλούν την ασθένεια, που πλήττει περίπου δύο στα 1.000 άτομα, παραμένουν άγνωστα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξάντληση, προβλήματα στη συγκέντρωση και τη μνήμη, πόνο στους μύες και τις αρθρώσεις και διαταραγμένο ύπνο.
Η έρευνα προσπάθησε να εντοπίσει ποιες θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές. Συνέκρινε την γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία, την θεραπεία με σταδιακή αύξηση της άσκησης και τη θεραπεία βηματοδότησης.
    Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι δύο πρώτες θεραπείες ήταν οι πιο αποτελεσματικές, μειώνοντας την κόπωση και αυξάνοντας τη φυσική λειτουργία. Το 30% των ασθενών επέστρεψε στα συνηθισμένα επίπεδα κόπωσης.
Ωστόσο η φιλανθρωπική δράση για το σύνδρομο στη Βρετανία δήλωσε ότι τα οι επιστήμονες της έρευνας υπερβάλουν και αμφισβήτησε την ασφάλεια της θεραπείας με άσκηση. Ο διευθύνων σύμβουλος, Σερ Πίτερ Σπένσερ δήλωσε: "Τα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με τα στοιχεία των δικών μας ερευνών”.
    "Από τους 2.763 ανθρώπους με το σύνδρομο, που συμμετείχαν σε έρευνα του 2008, το 82% βρήκε αποτελεσματική τη θεραπεία με βηματοδότηση, σε σχέση με το 50% όσον αφορά στη γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία και το 45% στη θεραπεία με άσκηση”, επσήμανε.
    "Ανησυχητικό είναι ότι το 34% ανέφερε ότι η αύξηση της άσκησης χειροτέρευσε την κατάστασή τους", πρόσθεσε, καταλήγοντας.

    Πηγή: enet.gr

Ο πονοκέφαλος στα παιδιά

    Δημοσίευση: 18-2-2010
Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα

    Μερικά παιδιά, παρ' όλο που σε γενικές γραμμές είναι υγιή, παρουσιάζουν πονοκεφάλους κάθε λίγες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες. Επιπλέον, μπορεί να φαίνονται χλωμά και συχνά να νιώθουν την ανάγκη να μείνουν στο κρεβάτι.

    Σε γενικές γραμμές, ο πόνος διαρκεί λίγες ώρες, αν και ορισμένες φορές μπορεί να διαρκέσει μία ολόκληρη ημέρα. Όπως αναφέρει η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, οι πονοκέφαλοι σπάνια αποτελούν σύμπτωμα κάποιας σοβαρής υποκείμενης πάθησης.

    Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι επαναλαμβανόμενοι πονοκέφαλοι των παιδιών οφείλονται σε συναισθηματικό στρες που συνδέεται με κάποιες συγκεκριμένες συνθήκες στο οικογενειακό ή σχολικό περιβάλλον (π.χ. γέννηση αδελφού ή αδελφής, σχολικές εξετάσεις κ.λπ.).

    Εάν το παιδί σας παρουσιάζει συχνά πονοκεφάλους ή έχει πονοκέφαλο που διαρκεί πάνω από μία ημέρα, ενημερώστε τον παιδίατρο που το παρακολουθεί.

    Εφόσον δεν υπόκειται κάποια νόσος, ο γιατρός θα σας συστήσει να παρατηρήσετε εάν το παιδί πονάει συνήθως μετά την πρόσληψη κάποιας συγκεκριμένης τροφής, ενώ, στην περίπτωση σοβαρού πονοκεφάλου, μπορεί να σας συστήσει να χορηγήσετε στο παιδί παυσίπονο.

    Εάν οι πονοκέφαλοι επιμένουν, μπορεί να οφείλονται σε ψυχολογικά ή συναισθηματικά αίτια. Συζητήστε αυτό το ενδεχόμενο με το γιατρό που παρακολουθεί το παιδί, ο οποίος μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν παιδοψυχίατρο.


    Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία

ΟΤΑΝ ΤΟ ΣΩΜΑ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ

    Υπάρχουν φορές που το σώμα θέλει να κινητοποιήσει όλο το ανθρώπινο σύστημα όταν εκείνο έχει πιεστεί για ή σε κάτι. Πολλές φορές αφήνουμε τα συμπτώματα να φανούν στο σώμα μας για να αναρωτηθούμε και μετά να κινητοποιηθούμε. Είναι περισσότερο εύκολο κάποιος να προσπεράσει κάτι που μπορεί να τον θυμώνει, να τον πιέζει, να τον ενοχλεί, το σώμα όμως θα έρθει για να του υπενθυμίσει ότι μ’ αυτόν τον τρόπο απλώς το κουκουλώνει και στην ουσία του, δεν το αντιμετωπίζει. Οι περισσότεροι θέλουν να ακούσουν καθαρά από τον γιατό που έχουν επισκεφτεί ότι οργανικά είναι καλύτερα από ποτέ, για να αναρωτηθούν μετά «άρα τι μου συμβαίνει».
Οι περισσότεροι από εμάς, κάποιες στιγμές στη ζωή μας, ανατρέξαμε σε γιατρούς για ένα απλό ενόχλημα, κι ενώ κάναμε ένα σωρό εξετάσεις και αποκλείσαμε όλες τις εκδοχές, τελικά ακούσαμε το γιατρό μας να μας λέει ότι "είναι ψυχολογικό". Εκεί έρχεται και ο φόβος του καθενός, ότι, τι μπορεί πραγματικά να του συμβαίνει. Δυστυχώς η κοινωνία μας για αμυντικούς λόγους όποιος μπορεί να βρεθεί σε μία φάση μπερδέματος, «εσωτερικού σκαλώματος» ή απλά σε μία εσώτερη σύγχυση ερμηνεύεται με τον τίτλο «είναι τρελός». Είναι γεγονός ότι δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο ψυχολογικός παράγοντας στη ζωή μας. Οι άνθρωποι, ακόμα και σήμερα, φοβούνται να εκφράσουν φόβους ή αδυναμίες τους σε ειδικούς, ενώ ξέρουν ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι της γιατρειάς τους. Τα σωματικά συμπτώματα, λοιπόν, που δεν προκαλούνται από οργανικά ή παθολογικά αίτια ονομάζονται ψυχοσωματικά. Είναι πολύ σημαντικό πριν προβούμε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ψυχοσωματικό σύμπτωμα, θα πρέπει να είμαστε με την καθοδήγηση του γιατρού, απολύτως σίγουροι ότι δεν υπάρχει καμία οργανική αιτία.
    Τα συμπτώματα αυτά, αποτελούν την σωματοποιημένη εξωτερίκευση συναισθημάτων ή ψυχολογικών συγκρούσεων του ατόμου.
    Ένα απλό παράδειγμα: μπορεί να μας έχει ενοχλήσει μία συμπεριφορά ενός φιλικού μας προσώπου, σκεφτόμαστε να του μιλήσουμε και να του πούμε αυτό που μας έχει ενοχλήσει, αλλά παράλληλα το μετανιώνουμε ή προβάλλουμε άλλους λόγους και θέματα για να μη τον συναντήσουμε, υπάρχει φόβος, να πούμε αυτό που αισθανόμαστε, ή ότι θα κριθούμε;; Έτσι, κάθε φορά που είναι να συναντηθούμε νιώθουμε κάποια ενόχληση στο στομάχι, δυσφορία, ταχυκαρδία, μούδιασμα. Αναρωτιόμαστε για την έντονη σωματική ενόχληση και πηγαίνουμε στον γιατρό. Το μυαλό μας μπορεί να ξέχασε τα αρνητικά συναισθήματα που βιώναμε, το σώμα μας όχι. Χτυπάει «καμπανάκια» για να μας το θυμίζει, για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας.
    Επίσης , το ψυχοσωματικό σύμπτωμα μπορεί, να εξυπηρετεί ένα σκοπό, να διευκολύνει. Για παράδειγμα, μια γυναίκα εμφανίζει πολύ συχνά συμπτώματα πονοκεφάλου, για να αποφύγει τη σεξουαλική επαφή με τον άντρα της ή ένας υποψήφιος φοιτητής μπορεί να παθαίνει συχνές κρίσεις πανικού, γιατί δυσκολεύεται (εκείνος ή η οικογένεια) να φύγει από το πατρικό σπίτι.
    Οι ψυχολογικές συγκρούσεις πραγματώνονται συνήθως στο ασυνείδητο του ατόμου με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να τις ελέγξουμε, να τις χειριστούμε. Γι’ αυτό άλλωστε είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουμε τις ψυχοσωματικές ενοχλήσεις μας. Ας σκεφτούμε πως η εκδήλωσή τους είναι μια ‘φωνή βοήθειας’ που κραυγάζει η ψυχή μας. Μόνο έτσι, θα την ακούγαμε.

    ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΧΩΡΙΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

    Οι περισσότεροι από εμάς στο άκουσμα της έννοιας κατάθλιψη μπορεί να τρομάξουμε, να θορυβηθούμε, να φοβηθούμε και στο τέλος να προσπαθήσουμε να κρυφτούμε από τον ίδιο μας τον ευατό. Κάποιοι μπαίνουν πολύ εύκολα να δώσουν ερμηνείες όταν αντικρίσουν μία συμπεριφορά σ’ ένα οικείο τους πρόσωπο που δεν είναι η σύνηθης. Παράδειγμα αρκετοί νομίζουν ότι βλέποντας κάποιον να είναι θλιμμένος να βιαστεί να τοποθετήσει την ταμπέλα ότι έχει κατάθλιψη, ακόμα και αν το σώμα έχει παρουσιάσει κάποια συμπτώματα, ή είναι ή όχι εμφανής στην διάθεση του, είναι θέμα «ταμπελοποίησης» να τοποθετηθεί κάποιος σε μία κατάσταση.
    Δικάιωμα να αισθάνονται όλοι διαφορετικά συναισθήματα σε διαφορετικές φάσεις της ζωής τους όλοι έχουν. Αυτό που είναι κυρίως να τους κινητοποιήσει είναι όταν αυτή η συμπεριφορά ή καλύτερα τα στοιχεία αυτής της συμπεριφοράς είναι επαναλαμβανόμενα και συχνά στην ένταση τους. Αρκετοί που έχουν κλινική κατάθλιψη έχουν την αίσθηση διαρκώς ότι είναι πιεσμένοι, λυπημένοι, απογοητευμένοι και αναστατωμένοι και στον καθένα να σωματοποιηθεί διαφορετικά από τον άλλον. Με κάποιο δερματικό σύμπτωμα, μ’ ένα πόνο, με πιέσεις στον αυχένα (εξου και το αυχενικό σύνδρομο). Το συναίσθημα του πόνου έπειτα από μία απώλεια έιναι μία φυσιολογική διαδιακασία για να ξεπεράσει κανείς το πλήγμα, στον καθένα όμως έχει και μία διαφορετική χρονική συχνότητα. Στην κλινική κατάθλιψη όταν το πένθος μετατραπεί σε μελαγχολία ή όταν μία απώλεια έχει δώσει ένα πολύ σοβαρό χτύπημα στην αυτοεκτίμηση του ατόμου τότε η κινητοποίηση είναι να γίνει άμεσα από το άτομο. Μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι η διαρκής αυπνία, οι ανωμαλίες στην διατροφή, η δυσκολία συγκέντρωσης μνήμης ή η λήψη απόφασης.

    Όλες οι ασθένειες μπορούν να θεωρηθούν ως ψυχοσωματικές με την έννοια ότι η αντίδραση του μυαλού (ψυχή) μπορεί να εκδηλώσει μια σωματική νόσο (σώμα). Μερικές κλινικές ασθένειες μπορεί να επηρεαστούν πολύ από ψυχολογικούς παράγοντες. Τέτοιες είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, η υπέρταση, το έλκος στομάχου και το έκζεμα. Σωματικά συμπτώματα μπορεί να προκληθούν από άγχος και αγωνία. Για παράδειγμα από το άγχος μπορεί να εκδηλωθούν πονοκέφαλοι ή μυϊκοί πόνοι. Αισθήματα αγωνίας και ανησυχίας μπορεί να οδηγήσουν σε ναυτία και διάρροια. Ο φόβος μπορεί να δημιουργήσει ταχυκαρδία, εφίδρωση, ή αίσθημα «κόμπου» στο στομάχι.
Πολλοί είναι οι λόγοι που οδηγούν στην ψυχοσωματική διαταραχή. Η πιο κοινή αιτία είναι όταν τα συναισθήματα καταπιέζονται και τότε αναγκαστικά εκδηλώνονται μέσω σωματικών συμπτωμάτων. Τα παιδιά μπορεί να μάθουν σε μια τέτοια συμπεριφορά και μετά αυτή να συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή τους. Προσωπικές δύσκολες καταστάσεις στο σπίτι ή στην εργασία, ένα διαζύγιο, μία μετακόμιση ή ένα πένθος μπορεί να καταλήξουν σε σωματικές εκδηλώσεις και να δυσχεραίνουν ήδη υπάρχουσες ασθένειες.
    Ίσως η πλειονότητα των ανθρώπων αντιμετωπίζοντας ένα βασανιστικό και χρόνιο σύμπτωμα κατέληξε να ακούσει ύστερα από πολλές και λεπτομερείς εξετάσεις ότι δεν υπάρχει κάποια προφανής αιτία και ότι το πρόβλημα είναι «ψυχολογικό», μια διάγνωση που δημιουργεί ανάμεικτα συναισθήματα με κυρίαρχο αυτό της ανασφάλειας και του άγχους, ενώ άρνηση και δυσπιστία κυριαρχούν. Ταυτόχρονα με όλα αυτά οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι κάποια διάγνωση δεν έγινε σωστά, κάποιες πληροφορίες δεν αξιολογήθηκαν σωστά ή ακόμη και μια διάχυτη αίσθηση επιστημονική ανεπάρκειας.
    Ο συνδυασμός όλων αυτών είναι απολύτως δικαιολογημένος και πολλές φορές επιβεβλημένος από την άγνοια αλλά και από τη μικρή έως ελάχιστη σημασία που δίνεται ή δινόταν στην ψυχική και συναισθηματική κατάσταση και στον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζει αυτή σε όλες τις πτυχές της ζωής

    ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΡΡΩΣΤΕΙΑ

    Σύμφωνα με την παράδοση της ιατρικής η αρρώστεια είναι η εκδήλωση μίας συγκεκριμένης οργανικής αιτιολογίας, στην οποία πρώτα γίνεται διάγνωση και μετά θεραπεία. (Κατάκη Χ. 2003). Σύμφωνα με την θεώρηση λοιπόν αυτή η αρρώστεια είναι ένα αποτέλεσμα αρκετών ιατρικών τα οποία μόλις εντοπιστούν επιχειρείται ώστε να καταπολεμηθούν. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι γνωστικοσυγκινησιακές κατασκευές επιδρούν στην σωματική υγεία η μονομερής αιτιά της επιστήμης δεν τις λαμβάνει υπόψην της, μ’ αποτέλεσμα η καθοριστική αντιμετώπιση μιας αρρώστειας να μην επιλύνεται άμεσα. (Morgeson, 1999).
    Στις ημέρες μας είναι λίγοι –ακόμα- εκείνοι που απευθύνονται σε ειδικούς της ψυχικής υγείας για την αντιμετώπιση των σωματικών τους συμπτωμάτων, αφού ακόμα και στην παραδοχή τους από τους ειδικούς ή από τους πάσχοντες είναι σχεδόν ανέφικτο να βρεθούν οι δομές που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα αυτά ολιστικά. Η χώρα μας τουλάχιστον βρίσκεται ακόμα πολύ μακριά ώστε να κατατάξει στα πλαίσια της μία ολιστική συνενετική προσέγγιση της υγείας, όπου θα μπορούσε να οδηγεί σε μία αποτελεσματικότερη πρόληψη σε ψυχοκοινωνικά και οργανικά προβλήματα.
Η γεφύρωση ανάμεσα στο νου και το σώμα προχωρά μέσα από διεπιστημονικές έρευνες, κυρίως έμφαση δίνεται σε ότι αφορά την λειτουργία του εγκεφάλου. ( Cozolino, 2002) Κλάδοι όπως η νευροψυχολογία, είναι πεδίο όπου διεξάγεται ο αγώνας για την κατανόηση της σχέσης νου και σώματος. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα επηρεάζεται από παράγοντες που σχετίζονται με το ψυχολογικό και το ψυχοκοινωνικό τρόπο ζωής, όπως οι κρίσεις πανικού και ο τρόπος ζωής του καθενός. Το σtρες και η κατάθλιψη μειώνουν την αντίσταση των αντισομάτων, το πως όμως αντιδρά το ανοσοποιητικό σ’ ένα ενήλικα έχει να κάνει καθαρά με τα παιδικά του βιώματα. Από τον χώρο της ψυχοθεραπείας τόσο τα σωματικά όσο και τα ψυχολογικά συμπτώματα δεν είναι απαραίτητα άμεσα συνδεδεμένα με κάποια αντικειμενικά κριτήρια στρες, αλλά με τον τρόπο που ένα συγκεκριμένο ερέθισμα αξιολογείται από εκείνο που το λαμβάνει. Έχει άμεση σχέση ο τρόπος αξιολόγησης ενός συμβάντος από το κάθε άτομο χωριστά. Το σωματοποιημένο στρες (Cummings, 2001) είναι ένας κύριος λόγος που αρκετοί κυρίως στις ΗΠΑ επισκέπτονται ειδικούς ψυχικής υγείας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποια οργανική αιτία παρολαυτά. Με κινητήριο την ψυχοθεραπεία κάποιος δύναται να αντιμετωπίση τα σωματικά συμπτώματα αλλά και τα ψυχοκοινωνικά προβλήματα που παρουσιάζονται. Τα οργανικά και ψυχοκοινωνικά συμπτώματα αντιμετωπίζονται ως εκδηλώσεις της λειτουργίας ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος, μπορεί να συμβάλει στην αποφυγή εκδήλωσης, στην μείωση ή και στην απάλειψη σωματικών διαταραχών του ίδιου του ατόμου αλλά και της οικογένειας του. Κάποιος θα αναρωτιέται πως η οικογένεια μπορεί να επηρεαστεί από το ένα μέλος της στην εμφάνιση ή και στην εκδήλωση κάποιων σωματικών συμπτωμάτων.! Η οικογένεια αλλά και όλες οι ευρύτερες κοινωνικές ομάδες ορίζονται ως βιοψυχοκοινωνικά συστήματα τα οποία ανταλάσσουν ύλη και ενέργεια με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας τους. Ως ψυχοκοινωνική και βιολογική δομή μπορεί να είναι ξεχωριστή αλλά είναι αλληλένδετη έννοια (Miller, 1978 Laszio, 1979) Τα ονοματιζόμενα ψυχοσωματικά που αντιμετωπίζει μεγάλο εύρος του πληθυσμού, ξεκινούν από πονοκεφάλους, καρδιοπάθειες, κακοήθεις όγκους, αλλά και ατυχήματα. Η υγεία του καθενός και η ασθένεια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα ενιαίο και συλλογικό φαινόμενο. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως ένας μικρός πληθυσμιακός αριθμός απευθύνεται σε ειδικούς ψυχικής υγείας με αίτημα οργανικές ασθένειες. Τα δικά τους συμπτώματα ή ακόμα και εκείνων των μελών τους μπορεί να αναφερθούν συχνά ανάμεσα σε άλλα προβλήματα που τους απασχολούν ή που προκύπτουν στο πλαίσιο μιας αφήγησης της προσωπικής οικογενειακής τους ιστορίας.     Εξάλλου στην διάρκεια μιας ψυχοθεραπείας οι συνδέσεις μεταξύ των αδιεξόδων που μπορούν να νιώθουν τα μέλη γίνεται με αυθόρμητο τρόπο. Αρκετοί μπορούν να κάνουν συνδέσεις με γεγονότα και ιστορίες που μπορεί αν έχουν διεξαχθεί μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο όπως όταν κάποιος καταστραφεί οικονομικά μπορεί να φτάσει σ’ ένα σημείο τον εαυτό του όπου να μην επιθυμεί να μην ζει και έτσι να χάσει την ζωή του. Ή μία μητέρα που δηλώνει σχεδόν πάντα στην ζωή της φιλάσθενη και χωρίς να είναι ευτυχισμένη, τα μέλη της την θυμούνται σχεδόν πάντα άρρωστη και μόλις μεγαλώσουν τα παιδιά και κάπως «τακτοποιηθούν» μία έντονη ασθένεια μπορεί να είναι και καταλυτική για την ζωή της. Η επίγνωση ότι ο ψυχισμός επηρεάζει την λειτουργία του οργανισμού είναι βαθιά ριζωμένη ως άποψη στην συνείδηση του ανθρώπου. Είναι λίγοι εκείνοι που αντιδρούν στην εμφάνιση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων και στην σημασία τους στην σωματική υγεία.

    Βασική συνθήκη δημιουργίας των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων είναι το άγχος, το στρες η ψυχική πίεση που δεν εκδηλώνονται και δεν αντιμετωπίζονται. Καταπιεσμένα συναισθήματα, απωθημένες σκέψεις που βρίσκονται καλά κρυμμένα και δεν θέλουμε να τα επικοινωνήσουμε ή πολλές φορές δεν έχουμε τη δύναμη να τα αντιμετωπίσουμε βρίσκουνε τρόπο έκφρασης μέσα από το σώμα. Με τον τρόπο αυτό, μέσω του συμπτώματος εξακολουθούν να μας υπενθυμίζουν την παρουσία τους και να κάνουν ακόμη πιο ισχυρή την ύπαρξη τους μέσα μας.

    Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα μπορούν να εξυπηρετούν ένα σκοπό, να διευκολύνουν έμμεσα το άτομο στην πραγματοποίηση ενός επιθυμητού στόχου. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος μισεί την εργασία του, το εργασιακό του περιβάλλον, αρνητικά συναισθήματα γεμίζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τη ζωή του. Μολαταύτα, δεν έχει τη δύναμη για πολλούς παράγοντες να παραιτηθεί, τα αρνητικά συναισθήματα και όλη αυτή η καταπίεση εκφράζονται μέσα από σοβαρά επαναλαμβανόμενα σωματικά συμπτώματα που τον καθηλώνουν σε συνεχείς απουσίες από τη δουλειά και αναρρωτικές άδειες που σαν αποτέλεσμα έχουν την απόλυση του.

    Σε κάθε περίπτωση μέσα από ποικίλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο καθένας από εμάς στην προσπάθεια του να επιβιώσει και να προσαρμοστεί μέσα στο περιβάλλον είναι γεγονός ότι η πραγματική φωνή της ψυχής μας θα εκφραστεί όσο και να προσπαθούμε να μειώσουμε την ένταση της ή να την αγνοήσουμε. Η σύγχρονη συμβουλευτική προσφέρει βοήθεια σε αυτή ακριβώς την κατεύθυνση κι αυτό μπορεί να γίνει με σύντομο αλλά και ουσιαστικό τρόπο φτάνει ο καθένας από εμάς να έχει πραγματικά τη θέληση να ακούσει τον εσωτερικό του εαυτό και να μεταβάλλει τη στάση του.