Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

«ΤΟ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟΥ ΠΕΝΘΟΥΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ»

      Μία κατάσταση, κάτι που επικρατεί στον χώρο της Εκκλησίας εδώ και αρκετούς αιώνες όπως είναι η εθιμοτυπία και η σημασία για τα μνημόσυνα μπορεί και έχει άμεση σχέση με την ψυχολογική σημασία του πένθους που βιώνει στην παρούσα φάση εκείνος/οι που μένουν πίσω. Συμβολικά λοιπόν μπορούμε να πούμε ποια η σημασία της τελετουργίας αυτών των εθιμοτυπικών παραδόσεων σε σχέση με τα στάδια πένθους που βιώνει κάποιος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ένας μπούσουλας που τον βιώνουν όλοι, στην ίδια συχνότητα, στην ίδια ένταση. Είναι κάτι υποκειμενικό, κάτι που αφορά τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά πως βιώνει τα όσα ακολουθούν μετά τον θάνατο. Θα δοθεί μία πιο γενικευμένη σημασία αυτής την συσχέτισης η ψυχολογία του πένθους με την τελετουργία των εθίμων και συγκεκριμένα τα μνημόσυνα.

      Μνημόσυνα: η τελετουργία τους και η σημασία τους στην ψυχολογία των ανθρώπων

      Ο θάνατος, ως φυσικό αποτέλεσμα και τελευταίος σταθμός της ζωής, ασκεί την επίδρασή του σε κάθε ανθρώπινο όν. Το πένθος είναι οι συναισθηματικές και σωματικές αντιδράσεις και επιπτώσεις που αισθάνονται οι άνθρωποι λόγω θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου. Παρά την παγκοσμιότητα, όμως, του φαινομένου, κάθε περιοχή ακολουθεί τα δικά της έθιμα και το δικό της τυπικό, για να συνοδεύσει τους ανθρώπους της στην τελευταία τους κατοικία.

      Τα μνημόσυνα, όπως είναι γνωστό, είναι μια κοινωνική υποχρέωση, αλλά και χριστιανικό καθήκον. Η πανάρχαια αυτή συνήθεια της τελέσεως μνημόσυνου έχει τις ρίζες της από την Αγία Γραφή, την Ιερή παράδοση και τους Αποστολικούς κανόνες, και συμβολίζει τη σχέση και το δεσμό των ζώντανών με τους νεκρούς. Εκτός από τα τριήμερα και εννιάμερα, που γίνονται σε πολύ κλειστό κύκλο, έχουμε τα σαράντα, τα εξάμηνα, το ετήσιο και τα τρίχρονα. Βέβαια οι πολύ στενοί συγγενείς δεν παραλείπουν την επέτειο του θανάτου (Πηγή thassos-island.gr). Το 40ήμερο μνημόσυνο θεωρείται σαν η τελευταία εκδήλωση των ζώντων προς τον νεκρό, πριν η ψυχή παύσει να περιπλανάται στη γη. Πίστευαν ότι η ψυχή επί χρονικό διάστημα 40 ημερών παρέμενε στη γη και περνούσε απ’ όπου είχε περάσει ο αποθανών κατά το διάστημα της ζωής του στη γη.

      Σε τι ωφελεί ένα μνημόσυνο;

      Αυτή η τόσο δύσκολη συναισθηματικά διαδικασία έχει να κάνει και με την έκθεση του ατόμου προς τους γύρω του, η προετοιμασία εκείνης της ημέρας, κινητοποιεί τους ζώντες κάποιες ημέρες πριν για να είναι όλα τέλεια να εκτελεστεί η μνημόσυνος δέηση. Τις περισσότερες φορές το πένθος είναι πολύ βαρύ και δύσκολο και αυτού του είδους οι τελετουργίες τους ωθούν με κάποιον τρόπο να «ξεφύγουν» έστω για λίγο από το «μαύρο πένθος» στο οποίο μπορεί να έχουν μπει. Βέβαια για αρκετούς είναι μία διαδικασία τιμής προς τον νεκρό, ένας φόρος τιμής, ένας σεβασμός η προετοιμασία αυτής της τελετουργίας. Θεωρείται ότι τον τιμούν με όλη αυτή την τελετουργία, ίσως και γ’ αυτό πολλά χρόνια τώρα ακολουθείται πιστά η διαδικασία και η σειρά τέλεσης των μνημόσυνων. Τα τριήμερα γίνονται για να παρακαλέσουμε τον Πατέρα τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα να ελεήσει την ψυχή του κοιμηθέντος ,επειδή ο Θεός είναι Τσισυπόστατος. Τα εννιάμερα τα κάνουμε ,για να παρακαλέσουμε τα εννέα Ουράνια τάγματα των Αγγέλων για να δεηθούν προς τον Θεό, μαζί με μας , υπέρ της ψυχής του κοιμηθέντος. Τα ουράνια τάγματα είναι: τα Χερουβείμ, τα Σεραφείμ, οι Θρόνοι, οι Κυριότητες, οι Αρχές, οι Εξουσίες, οι Δυνάμεις, οι Άγγελοι και οι Αρχάγγελοι. Τα σαράντα τα κάνουμε ,διότι μετά από σαράντα ημέρες, η ψυχή θα φύγει από την γη για να πάει να λογοδοτήσει στον Θεό. (Πηγή thassos-island.gr)

      Το πως έχει απεβιώσει ο νεκρός (είτε από κάποια ασθένεια, είτε απρόσμενα, είτε από αυτοκτονία), για εκείνους που μένουν πίσω και ιδίως για τους ποιο στενά συναισθηματικά ανθρώπους του, το πένθος είναι βαρύ, δύσκολο και πολύ χρονοβόρο. Ο καθείς σύμφωνα με την πρωσοπικότητα και τον χαρακτήρα του θα εκδηλώσει και το πένθος του. Είτε αυτό είναι εμφανές στους άλλους είτε όχι για τον ίδιο είναι κάτι πολύ προσωπικό που το βιώνει μόνος του, με τον εαυτό του, χωρίς απαραίτητα να έχει πάντα την ανάγκη να «ακουμπήσει» κάπου ή να μοιραστεί κάτι. Τα τριήμερα, έτσι όπως ονομάζονται ψυχολογικά είναι το διάστημα εκείνο όπου ο άνθρωπος που έχει μείνει πίσω είναι σε κατάσταση σοκ, τις περισσότερες φορές δεν έχει συνηδητοποιήσει εκείνο που του έχει συμβεί, και σε τι νέα πραγματικότητα έχει κληθεί να μπει. Γ’ αυτό ίσως στο τριήμερο μνημόσυνο η παρουσία των ατόμων είναι ελάχιστη κυρίως μόνο η οικογένεια του νεκρού, είναι μία πολύ προσωπική και ιδιαίτερη στιγμή να «ξαναβρεθούν» «μαζί» και ο ζώντας να αφεθεί, να θρηνήσει, να αφήσει το συναίσθημα του να ξεχειλίσει κάτι που πριν από τις τρεις ημέρες η συναισθηματική κούραση, το σοκ και το πρωτόγνωρο δεν άφηναν το συναίσθημα να εκδηλωθεί. Η διαδικασία του τριήμερου μνημόσυνου, γίνεται πολύ σύντομα σαν να έχει γίνει έτσι για να δώσει τον χώρο στον ζώντα να μείνει μόνος, να πενθήσει , να νοσταλγήσει να εκδηλώσει ότι μέχρι εκείνη την στιγμή ‘ήταν παγωμένο και δεν είχε εκδηλωθεί. Η συναισθηματική κούραση και εξουθένωση εκείνες τις ημέρες είναι πολύ επιφορτισμένη.

      Στα εννιαήμερα μπορεί το βαρύ συναίσθημα είτε να έχει κοπάσει ελάχιστα ή ακόμα και να έχει αυξηθεί σε πολύ έντονο βαθμό. Εξάλλου γνωρίζουμε ότι το πένθος έχει πολλές μορφές και εκδηλώνεται σύμφωνα με τον ρυθμό και την προσωπικότητα του ζώντα. Στις 10 πρώτες ημέρες μετά τον χαμό του νεκρού οι κοντινοί του άνθρωποι είναι πιθανό να έχουν αρχίσει δειλά-δειλά να συνειδητοποιούν το τι έχει γίνει, πηγαίνουν μαζί με έναν ιερέα στον τάφο και ακολουθούν μία τελετουργία που είθισται να γίνεται αιώνες τώρα, και σ’ αυτή την περίπτωση η διαδικασία αυτή γίνεται σε κλειστό κύκλο, ο ζώντας επιθυμεί να επιστρέψει πίσω στις σκέψεις του, στο πένθος του, στην καθημερινότητα που δυστυχώς έρχεται να του υπενθυμίσει το προχώρημα, κάτι που εκείνη την στιγμή ο ίδιος δεν θέλει να κάνει, δηλαδή να προχωρήσει. Οι κινήσεις τις καθημερινότητας σ’΄ εκείνη την φάση, είναι μηχανικές, πράγματα που είναι να γίνουν διότι έτσι πρέπει. Αυτή βέβαια είναι και η τεράστια διαφορά εκείνου που μένει με εκείνου που φεύγει. Προχώρημα μεν αλλά με πολλά εμπόδια.

      Το μνημόσυνο που γίνεται πλέον στα σαράντα νοηματοδοτεί αυτό που είπαμε και παραπάνω, ότι η ψυχή πλέον πηγαίνει στον Θεό, σύμφωνα με την θρησκεία μας. Για τον ζώντα είναι μία μικρή συμβολική «εορτή» προς τιμή του νεκρού, εξού και τις συνήθεις εκδηλώσεις στο τραπέζι εμφανίζεται το κρέας σε κάποιες περιοχές και σε άλλες το ψάρι. Στα σαράντα συνήθως παρευρίσκεται αρκετός κόσμος για να τιμήσει τον νεκρό αλλά και την οικογένεια του. Όπως και την ημέρα της κηδείας έτσι και στα σαράντα οι ζώντες λίγες ημέρες πριν έχουν μπει σε μία διαδικασία προετοιμασίας για εκείνη την ημέρα πολύ σημαντική για τους ίδιους αλλά και για την εκκλησία. Μετά από σαράντα ημέρες η ψυχή του ανθρώπου που έχει μείνει πίσω, είναι πια πιο ελεύθερη να εκδηλώσει το πένθος της, η συνειδητοποίηση είναι πλέον πιο εμφανή, ο κόσμος πλέον μπορεί να είναι πιο εκδηλωτικός, έχει επιστρέψει «σχεδόν» πλήρως στις επαγγελματικές του υποχρεώσεις, αλλά το κλίμα μέσα στο σπίτι παραμένει βαρύ, δύσκολο και σκοτεινό. Υπάρχουν βέβαια και πολλές ξεχωριστές περιπτώσεις που αν φεριπείν μία γυναίκα χάσει τον σύντροφο της και έχει παιδιά να έχει αποφασίσει πολύ νωρίτερα το πένθος της, να το «πνίξει», να αποφεύγει να φορά μαύρα με μοναδική σκέψη να μην αμαυρώσει την ψυχή των παιδιών της. Είναι αρκετά δύσκολο αυτό διότι η γυναίκα αυτή δεν αποφορτίζεται σχεδόν καθόλου!!! Η δύναμη για να προχωρήσει είναι τα ίδια της τα παιδιά, είναι ο λόγος για να προχωρήσει και να επιβιώσει. Το ετήσιο μνημόσυνο τώρα νοηματοδοτεί αρκετά για όλους, έχουν συμβεί πάρα πολλά μέσα σ’ έναν χρόνο, το συναίσθημα, οι δυσκολίες, οι καινούργιες καταστάσεις, οι νέες πραγματικότητες, οι προσαρμογές, το πένθος εναλλάσσονται μέσα σ’΄αυτό τον χρόνο. Εάν ο ζώντας αποφασίσει αυτή την ημέρα να την μοιραστεί με κόσμο που θα ήθελε να παραβρεθεί για να τιμήσει τον νεκρό, είναι μία μικρή εορτή προς τιμή του, μόνο που σ’ αυτή την περίπτωση συνήθως ο οδυρμός πλέον έχει μειωθεί αρκετά. Ο κοντινός άνθρωπος φαινομενικά δείχνει να είναι περισσότερο ψύχραιμος, ήρεμος, η θλίψη παραμένει και οι αναμνήσεις μπορεί να ξαναζωντανεύουν, εάν έφυγαν ποτέ!!!!

      Η θέση των παιδιών στις τελετουργίες των μνημόσυνων

      Εξαρτάται από τον γονιό τι τακτική θα ήθελε να ακολουθήσει και βέβαια ρόλο σημαντικό έχει η ηλικιακή φάση στην οποία βρίσκεται το παιδί. Οι απόψεις σ’ αυτό το θέμα ποικίλουν, από γονείς, ειδικούς που ασχολούνται με την ψυχική υγεία των παιδιών, εκπαιδευτικών........Τον πρώτο καιρό επειδή ο γονιός μπορεί να είναι σε μία κατάσταση έντονης συναισθηματικής φόρτισης να μην μπορεί να πάρει την ανάλογη απόφαση, προμυθοποιούνται στενοί συγγενείς η λοιποί που γνωρίζουν την οικογένεια και προβαίνουν εκείνοι στην προστασία του παιδιού. Μπορεί ο γονιός μπροστά στο παιδί να εκδηλώνεται με ψυχραιμία αλλά εκείνο που δεν μπορεί να αποφευχθεί είναι οι εκδηλώσεις των υπολοίπων γ’ αυτό και ορισμένοι τα μικρά παιδιά αποφεύγουν να τα παίρνουν μαζί σε συγκεντρώσεις με πολύ κόσμο, όπου η εκδήλωση του πένθους μπορεί να γίνει με έντονο τρόπο. Την κύρια πάντως απόφαση την έχει ο γονιός, στο τι θα κάνει με το/τα παιδιά του, σε μεγαλύτερες ηλικίες πολλές φορές ζητούν τα ίδια τα παιδιά να παραβρεθούν στο μνημόσυνο του γονιού που «χάθηκε». Είναι ένας τρόπος να μοιραστεί μαζί του, σκέψεις του, να νιώθει ότι είναι μέρος του συνόλου και ειδικά το πρωτότοκο παιδί να «αποδείξει» στον γονιό που έφυγε ότι «είναι εκείνος τώρα εκεί!!!»

Τα παιδιά και ιδίως οι έφηβοι έχουν έναν πολύ ξεχωριστό τρόπο να εκδηλώνουν εκείνο που τους δυσκολεύει, αναζητούν την μοναξιά τους, αποσύρονται για ένα διάστημα από τις ενασχολήσεις τους, ή καταφεύγουν στις παρέες τους. Μπορούν όποτε το θέλουν ή το ζητούν να επισκέπτονται το μέρος στο οποίο βρίσκεται ο νεκρός γονιός τους, να εκδηλώνουν την δυσκολία με όποιον τρόπο τους αντιπροσωπεύει χωρίς επικρίσεις και καθοδηγήσεις από τους ενήλικες. Κάποτε ένας νεαρός γιος που αγαπούσε την μουσική και σύνθετε στίχους, αποχαιρέτησε τον πατέρα του την ημέρα της κηδείας του με ένα τραγούδι που σύνθεσε εκείνη την ημέρα!!!

      Ο θάνατος ενός γονέα και η ψυχοσυναισθηματική κατάσταση ενός παιδιού

      Το γεγονός του θανάτου ενός γονιού είναι αναμφίβολα μία από τις πλέον επώδυνες καταστάσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί, όσο πιο μικρό είναι σε ηλικία τόσο πιο δύσκολο θα του είναι να το διαχειριστεί –ίσως- στο μέλλον (A. Marcoli, 2001). Κάτω από την ηλικία των έντεκα χρόνων τα παιδιά είναι πιο εκτεθειμένα στους ψυχολογικούς κινδύνους που προκαλούνται από αυτό το γεγονός ιδίως όταν χάνεται ο γονέας ο οποίος αποτελεί το σημαντικό πρόσωπο αναφοράς για το παιδί. Σ’ αυτή την ηλικία το μεγαλύτερο μέρος των συναισθημάτων του παιδιού προέρχεται από τους γονείς του. Η στάση του περίγυρου στο παιδί που χάνει τον γονέα του έχει πολύ σημαντική και μέγιστη σημασία. Καλείται το παιδί να βοηθηθεί, να εκφράσει και να επεξεργαστεί τον θυμό του, τον οποίο θα νιώσει όταν αισθανθεί το αίσθημα της εγκατάλειψης, θα χρειαστεί να εκδηλώσει όλα του τα συναισθήματα ειδάλλως μπορεί να κατευθυνθεί προς επιθετικότητα απέναντι στον εαυτό του (Π. Φένατζι).Έχει παρατηρηθεί ότι μετά τον χρόνο υπάρχει μία αντιστροφή της επιθετικότητας του παιδιού που συνίσταται στο να πληγώνει τον εαυτό του ‘έναντι της μητέρας του. Δυστυχώς κανείς δεν μπορεί να αποτρέψει σ’ ένα παιδί την δυσκολία και την δοκιμασία αυτής της νέας πραγματικότητας του. Εκείνο όμως που μπορεί να αποτραπεί είναι η προσθήκη περαιτέρω δυσκολιών μ’ εκείνη που από μόνη της είναι μία δυσχερέστατη δοκιμασία.

      ***Σε πολύ μικρά παιδιά η είδηση ενός χαμού βοηθάει αρκετά η αφήγηση μίας ιστορίας, ή το διάβασμα ενός παραμυθιού. Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά βιβλία που βοηθούν πως με ένα συμβολικό τρόπο μπορούν να καταλάβουν την έννοια μίας απώλειας ενός πολύ σημαντικού –για τον ίδιο- ανθρώπου.

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΟΣ / ΤΙ ΦΟΒΑΤΑΙ ΕΝΑΣ ΜΟΝΟΓΟΝΕΑΣ

      Όλοι μα όλοι οι άνθρωποι σε κάποια φάση της ζωής τους είναι πολύ πιθανό να έχουν νιώσει φόβο για κάτι ακόμα και για κάποιον. Τι είναι όμως ο φόβος, αυτό το σύμπλεγμα συναισθημάτων που «κλειδώνει» αρκετές φορές τις ψυχές των ανθρώπων, περιορίζει την κινητικότητα τους, τον δυναμισμό τους την ελευθερία τους;; Ο φόβος μπορεί να μετατραπεί σε φοβία και θα δούμε παρακάτω κάποια βασικά στοιχεία του διαχωρισμού αυτών των δύο. Οι μονογενείς ίσως να έχουν έναν επιπλέον λόγο να αισθάνονται φόβο για την ζωή τους, ή για το παιδί τους, φόβο ότι είναι «μόνοι» και δυσκολεύονται να διαχειριστούν καταστάσεις μη αναμενόμενες, απρόοπτα κα. Βέβαια όταν κάποιον μονογονέας είτε από επιλογή είτε όχι, όταν πλέον πορεύεται ως ενήλικας μόνο με τα ανήλικα παιδιά του, τότε αποκτά τεράστια δύναμη, αποφασιστικότητα, σκληραίνει για να επιβιώσει. Δεν επαναπαύεται και δεν χαλαρώνει σχεδόν ποτέ, είναι συνέχεια σε μία διαρκή εγρήγορση για να επιτύχει και να καταφέρει πράγματα. Είναι αξιέπαινα άτομα και αξίζουν τον σεβασμό όλων.

      ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΟΝΟΓΟΝΕΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

      Μονογονεϊκή χαρακτηρίζεται η οικογένεια στην οποία ένας γονέας χωρίς σύζυγο, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο έχει μείνει μόνος/-η και ανεξάρτητα από την ύπαρξη άλλων ενήλικων μελών στην οικογένεια, ζει με ένα τουλάχιστον ανύπαντρο παιδί εξαρτημένο από αυτόν/-η (άγαμη μητέρα ή άγαμος πατέρας, χήρος/-α, διαζευγμένος/-η).

      Τις τελευταίες δεκαετίες οι μονογονεϊκές οικογένειες έχουν αυξηθεί στις ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα αντιπροσωπεύουν το 3% περίπου όλων των ευρωπαϊκών οικογενειών και το 9% των οικογενειών με παιδιά. Οι γυναίκες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των μονογονέων τόσο στην Ευρώπη γενικά όσο και στην Ελλάδα ειδικά, με το αντίστοιχο ποσοστό να ανέρχεται στο 91%.

      Σύμφωνα με τις στατιστικές της Eurostat το 2001 στην ΕΕ των 15 υπήρχαν 4,3 εκατ. μονογονεϊκές οικογένειες. Ο αριθμός αυτής της μορφής οικογενειών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, αλλά σε διαφορετικά ποσοστά ανά κράτος μέλος. (πηγή: Κλίμακα) Οι μονογονεϊκές οικογένειες στην Ελλάδα (τουλάχιστον) αποτελούν μια κατεξοχήν «ευπαθή» ομάδα του πληθυσμού, μία κατάσταση που οι περισσότεροι δυσκολεύονται να αποδεχθούν ότι υπάρχει και επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν αρκετά θέματα γραφειοκρατικά, επιδόματα... Οι οικογενειακές ευθύνες και εργασιακή ζωή είναι αρκετά (για ορισμένους) αντίξοες, καλούνται συνεχώς να «παλεύουν» για ότι δικαιούτο, να ενημερώνονται και να διεκδικούν τα όσα (δικαιωματικά) τους ανήκουν.. Οι επιπτώσεις των πιέσεων αυτών εξαρτώνται τόσο από τη «συνεισφορά» του πρώην συντρόφου αλλά και των οικογενειακών και άλλων κοινωνικών δικτύων βοήθειας, όσο και από τις προνομιακές ρυθμίσεις και τις δυνατότητες πρόσβασης σε κοινωνικές υπηρεσίες. Είναι σημαντικό και εν μέρι ανακουφιστικό ότι η πολιτεία μεριμνά ιδιαίτερα τις παροχές για την προστασία της μονογονεικής οικογένειας. Τα ΜΜΕ, κοινωνικά μέσα δικτύωσης είναι μερικοί τρόποι για να ενημερώνονται οι μονογενείς για θέματα που τους αφορούν και επάξια δικαιούτο..

      ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΟΒΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΦΟΒΙΑ

      Ο μεγαλύτερος φόβος του ανθρώπου, μαζί με αυτόν του θανάτου με τον οποίο συνήθως συνδέεται, είναι η πιθανότητα απαξίωσης, περιφρόνησης, ή εχθρότητας εκ μέρους των άλλων. Αυτή η θεωρία πολλές φορές μπορεί να μην ευσταθή διότι στην πραγματικότητα κανένας δεν ασχολείται σοβαρά με κάποιον άλλον και αν το κάνει είναι κάτι περιστασιακό και επιπόλαιο. Η αίσθηση αυτή δημιουργείται σε ανθρώπους που τα βιώματα τους, τραυμάτισαν την αυτοεκτίμηση τους συνήθως κατά την παιδική ηλικία. Πρόκειται για ένα σύνολο μεγάλων αλλά και μικρών τραυμάτων που η εκδήλωση τους είτε έχει να κάνει μ’ αφορμή ενός ενοχλητικού συμβάντος είτε μπορεί να έχουν πάρει την μορφή διάφορων συμπλεγμάτων κοινωνικού φόβου. Ο φόβος θεωρείται ένα δυσάρεστο και έντονο συναίσθημα, λειτουργεί όμως ως μηχανισμός επιβίωσης και προστασίας. Αν δεν υπήρχε το συναίσθημα του φόβου, τότε ο άνθρωπος θα δυσκολευόταν να αντιληφθεί τους κινδύνους που τον απειλούν στην ζωή του και θα ήταν ανίσχυρος να αυτοπροστατευθεί, αλλά και να φροντίσει και να προστατέψει τους σημαντικούς του άλλους. Ενώ λοιπόν ο φόβος είναι χρήσιμος με καθαρά επιβιωτική αξία, η φοβία –που στην ουσία είναι παράλογος φόβος- είναι μια δυσάρεστη (συναισθηματικά) και άκρως δυσλειτουργική (ως συμπεριφορική αντίδραση) κατάσταση, που παγιδεύει το άτομο, περιορίζοντας τη ζωή του και χωρίς πραγματικά να την προστατεύει, όπως γίνεται στην περίπτωση του φόβου (Marks, 1993). Φόβος λοιπόν είναι η φυσιολογική και αναμενόμενη αντίδραση μπροστά σε έναν πραγματικό κίνδυνο, ή ακόμα και μία ορατή απειλή. Ενώ η φοβία είναι η υπερβολική αντίδραση φόβου σε κάτι, καθαρά υποκειμενική μα εντελώς δυσανάλογη με το μέγεθος του πραγματικού κινδύνου ή της επικείμενης απειλής(Marshall, 1994). Άρα λοιπόν, στην φοβία δεν υπάρχει κάποιος πραγματικός αντικειμενικός κίνδυνος κατά της ζωής του ατόμου, το ίδιο το άτομο όμως αντιδρά ακριβώς σαν να απειλείται η ζωή του.

      Οι πραγματικές αιτίες του ‘άγχους οποίες απορρέουν από αλληλεπιδράσεις του παρελθόντος, του παρόντος ακόμα και του μέλλοντος, μας διαφεύγουν, διότι βασίζονται σε μία παλιά ασυνείδητη υποψία πως οι άνθρωποι είναι ανεπαρκείς και άρα μη αποδεκτοί από τους άλλους. To άγχος, δεν είναι τόσο προσδιορίσιμο όπως στις φοβίες, είναι πιο αόριστο και γενικευμένο και αφορά το κατά πόσο ένα άτομο νιώθει ικανό να ανταπεξέλθει απέναντι στις φανταστικές ή πραγματικές απαιτήσεις των εκάστοτε εξωτερικών καταστάσεων (επαγγελματικών, οικογενειακών, κοινωνικών κλπ.). Στο άγχος, το άτομο υπερεκτιμά την δυναμική που μπορεί να έχουν οι εξωτερικές περιστάσεις/συνθήκες και να υποτιμά την δική του ικανότητα να μπορέσει να «τα καταφέρει σε κάτι». Όσο μεγαλύτερη είναι η υποτίμηση των δυνατοτήτων του, τόσο μεγαλύτερη είναι η υπερεκτίμηση των απαιτήσεων του περιβάλλοντος, και κατα συνέπεια τόσο πιο παθολογικό γίνεται το άγχος. (Ευαγγ. Κουσιάδης)

      Στην περίπτωση των φοβιών αλλά και του άγχους, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε υπόψην ότι δεν είναι τα φοβικά – εξωτερικά αντικείμενα/ερεθίσματα αυτά καθεαυτά που προκαλούν το άγχος και τον φόβο, αλλά ο τρόπος που τα άτομα το αντιμετωπίζουν, σκεπτόμενοι επάνω σ’ αυτά και αντιδρώντας ανάλογα. Είναι φυσιολογικό και χρήσιμο ακόμα και να βιώσει κάποιος τον φόβο σε επικίνδυνες καταστάσεις. Ο φόβος είναι μια προσαρμοστική αντίδραση του ανθρώπου. Εξυπηρετεί ένα προστατευτικό σκοπό. Με το σώμα μας και το μυαλό σε εγρήγορση και έτοιμοι για δράση, είμαστε σε θέση να ανταποκριθούμε γρήγορα και να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Αλλά στις φοβίες η απειλή είναι σε μεγάλο βαθμό υπερβολική ή ανύπαρκτη. (Πολυζόπουλος Ε., Ψυχίατρος) Συνήθως οι άνθρωποι φοβούνται την μη αποδοχή από τους άλλους, αλλά και από τον ίδιο τους τον εαυτό, είναι η ενοχή που κυριεύει τον άνθρωπο και αποτελεί το κυρίαρχο εμπόδιο για την ανθρώπινη ευτυχία. (Lucio Della Seta, 2007)

      ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΦΟΒΙΑΣ

      Τα κύρια συμπτώματα που παρατηρούμαι στις φοβίες είναι τα εξής: Δυσκολία στην αναπνοή, ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών, πόνος στο στήθος ή σφίξιμο, τρόμος ή τάση για εμετό, αίσθημα ζάλης ή λιποθυμία, σφίξιμο στο στομάχι, αίσθημα κρύου ή ζέστης, μυρμήγκιασμα των αισθήσεων, εφίδρωση. Ψυχολογικά συμπτώματα μιας φοβίας: αίσθημα πολύ μεγάλου άγχους ή πανικού, έντονη ανάγκη φυγής, αίσθηση "εξωπραγματικού", ο φόβος της απώλειας ελέγχου, αίσθηση σαν να πρόκειται να πεθάνετε, υπερβολική αντίδραση, και αίσθημα ανικανότητας ελέγχου του φόβου.

      ΑΙΤΙΕΣ

      Οι αιτίες που κρύβονται πίσω από τις φοβίες είναι ποικίλες. Αρκετές είναι οι επιστημονικές μελέτες που τονίζουν τη σημασία της κληρονομικότητας. Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι βιολογικά «προγραμματισμένοι» να φοβούνται. Σύμφωνα με αυτή τη λογική, άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό αγχωδών διαταραχών (π.χ. φοβίες) έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν και οι ίδιοι ανάλογα προβλήματα. Επίσης αρκετοί πιστεύουν ότι οι φοβίες είναι αποτέλεσμα μάθησης . Το άτομο, μπορεί να «μάθει» να φοβάται, επειδή ήρθε αντιμέτωπο με ένα ερέθισμα το οποίο έχει συνδέσει με αρνητικά συναισθήματα από δικό του βίωμα. Κύριο και ουσιαστικό ρόλο έχει η προσωπικότητα του καθενός το πως ερμηνεύει τον κόσμο, τα ερεθίσματα γύρω του. Δύο άνθρωποι που μπορεί ταυτόχρονα να βιώνουν ένα κοινό ερέθισμα να αντιδράσουν τελείως διαφορετικά ο ένας με τον άλλον, η αντίδραση αυτή είναι που τελικά καθορίζει την ψυχική ισορροπία του εκάστοτε ατόμου.

      ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΤΩΝ ΜΟΝΟΓΟΝΕΩΝ

      Αναφέρουμε φόβους και όχι φοβίες διότι «αγγίζουμε» τις ανησυχίες εκείνες που είναι λογικό να αισθάνονται οι γονείς αυτής της ομάδας. Δεν υπάρχει περίπτωση οποιοσδήποτε γονιός να μην έχει ανησυχίες, άγχη, φόβους για ότι αφορά τα παιδιά του, την πορεία τους αλλά και για τους ίδιους, την υγεία τους, την πορεία της ζωή τους. Θεωρείτο φυσιολογικό για τους μονογενείς οι φόβοι να είναι πιο έντονοι από άλλους γονείς. Για παράδειγμα όταν ένας μονογονέας είναι χήρος, ξαφνικά η ανησυχία του μην τυχόν πάθει και εκείνος κάτι, κορυφώνεται. Είναι διαφορετικό όταν σε ένα σπίτι υπάρχουν και οι δύο γονείς και διαφορετικό όταν «ξαφνικά» ο ένας «φεύγει». Ο χήρος μονογονέας ξαφνικά αισθάνεται υπεύθυνος για όλα, κυριαρχούν έντονα αισθήματα παντοδυναμίας, ότι πρέπει και χρειάζεται να τα καταφέρει όλα μόνος του, ότι θα χρειάζεται στο εξής να λειτουργεί για δύο ακόμα και για τον γονιό που «έφυγε». Ο πρώτος καιρός για τον γονέα που μένει πίσω είναι σαφώς πιο δύσκολος οπότε και οι φόβοι του έχουν μία βάση δικαιολογημένη. Η ανησυχία έρχεται όταν αυτός ο φόβος γίνει φοβία, δηλαδή μεγαλώνοντας τα /το παιδιά./ι ο μονογονέας ανησυχεί για το παραμικρό, δεν μπορεί πλέον να απολαύσει κάτι στην ζωή του, διότι η βαθιά σκέψη του είναι στο ότι μπορεί να πάθει και εκείνος κάτι. Μία άλλη φοβία που δημιουργείται στους χήρους μονογενείς είναι η ανάγκη εξάρτησης που δημιουργείται «ξαφνικά» μετά από την απώλεια. Εξάρτηση κυρίως από μεριά του γονιού προς το παιδί και αντίστοιχα. Τα παιδιά όπως και να έχουν έρθει τα πράγματα χρειάζεται να προχωρούν την πορεία τους στρεφόμενοι μόνο μπροστά, στους στόχους τους, στα ερεθίσματα τους, στο μέλλον τους. Η ανασφάλεια που εισχωρεί μέσα στον μονογονέα τον καθιστά αδύναμο να μπορεί να το διαχειριστεί όλο αυτό, μ’ αποτέλεσμα να μην μπορεί να παραμένει ήρεμος στην καθημερινότητα του.

      Μία άλλη κατηγορία μονογονέων, που αισθάνονται διάφορους φόβους είναι οι διαζευγμένοι μονογονείς. Συγκεκριμένα εδώ εμφανίζονται διάφορων ειδών φόβων ή ανησυχίες σ’ αυτούς τους γονείς. Το πως δηλαδή θα διαχειριστούν οι ίδιοι αλλά και τα παιδιά το διαζύγιο, τι θα επιφέρει στα μέλη της οικογένειας και αργότερα καθώς τα παιδιά θα μεγαλώνουν ο φόβος του γονιού θα είναι μην τυχόν επαναληφθεί στην ζωή των παιδιών τους το ίδιο μοτίβο, να χωρίσουν και οι ίδιοι από τις οικογένειες τους. Οι περισσότεροι μονογονείς όταν οι γάμοι των παιδιών τους δεν «προχωρούν» ενοχοποιούνται στρέφονται στον εαυτό τους, κατηγορώντας τους εαυτούς τους ότι τα ερεθίσματα που τα παιδιά τους έλαβαν δεν είναι τα πιο υγιή ή σωστά. Εσωτερικεύουν πολύ βαθιά αυτή την σκέψη μ’ αποτέλεσμα να μην μπορούν να είναι πάντα αντικειμενικοί με τις επιλογές συντρόφων των παιδιών τους.

Οι ανύπαντρες μητέρες κατά επιλογή, αλλά και εκείνες που ο πατέρας «εγκατέλειψε» την οικογένεια του, είναι μονογενείς που οι φόβοι τους εδώ έχουν να κάνουν με το πως θα ανακοινώσουν –κάποια στιγμή- στο παιδί τους την αλήθεια τους. Στην πρώτη περίπτωση οι μητέρες καλούνται να απαντήσουν ή να αυτοαποκαλύψουν στα παιδιά τους για την παρουσία ή μη ύπαρξης του πατέρα, για το πως επέλεξε να δημιουργήσει μία οικογένεια μόνη και διάφορα άλλα ερώτημα που το παιδί μπορεί κάποια στιγμή να θέσει. Ο κύριος φόβος εδώ της μονογονέα είναι η λήψη ευθυνών που μπορεί να δεχτεί ακόμα και την αποδοχή από το ίδιο το παιδί. Σαφώς τέτοιες συζητήσεις και αποκαλύψεις δεν είναι το πιο εύκολο να συμβεί, ο ενήλικας όμως έχει ένα προσόν να επιλέγει για τις επιλογές του με όποιο τίμημα και όποιο κόστος. Στην περίπτωση που ο πατέρας ή η μητέρα έχει «εγκαταλείψει» την οικογενειακή εστία δημιουργούνται πολλά ερωτήματα από το παιδί ακόμα και από μικρή ηλικία ιδίως όταν η απουσία τους ενός γονέας είναι εμφανή. Σε όποια ηλικία και να είναι ένα παιδί οι γονείς του εξηγούν με τον αντίστοιχο κατανοητό τρόπο την κατάσταση, προσπαθώντας αυτό να μην βλάψει και καταπονήσει την ψυχική του ηρεμία. Μία μητέρα φεριπείν που επέλεξε να μεγαλώσει ένα παιδί μόνη της χωρίς την παρουσία του πατέρα, θα χρειαστεί να θέσει την θέση της και την επιλογή της αυτή όταν το παιδί θα είναι σε ετοιμότητα και κατάλληλη ηλικία όπου αυτά που θα ακούσει να μπορεί να τα διαχειριστεί και αν όχι να καταλάβει (εξαρχής) τουλάχιστον να μπορεί να ακούσει.

      Αρκετοί μονογονείς συχνά αισθάνονται τον φόβο (ιδίως οι γυναίκες) ότι από την στιγμή που λείπει ο πρώην σύζυγος από το σπίτι μπορεί να τους τύχουν διάφορες καταστάσεις που οι ίδιες δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν, είναι οι φόβοι για την καθημερινότητα αλλά είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσει η μονογονέας πως ζούσε πριν, κουβαλούσε ασυνείδητα την ασφάλεια του συζύγου της, ένιωθε προστασία; Εάν η ίδια επέλεξε να λήξει αυτόν τον γάμο και τώρα μετάνιωσε;; Η δύναμη της συνηθείας (ακόμα και όταν κάποιοι δεν περνούν καλά) είναι αρκετά ύπουλη μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να μην εμπιστεύονται τον εαυτό τους, τις δυναμικές τους και την αξία τους. Από κάτι ίσως απλό, κάτι που έκανε ο πατέρας στο σπίτι και η γυναίκα όχι, μέχρι την ολότητα των ευθυνών που πλέον έχει αναλάβει αυτό καθιστά μεγάλη ανασφάλεια, μπορεί να δημιουργηθούν φοβίες και το άτομο αυτό να πάρει ίσως λίγο περισσότερο χρόνο μέχρι να σταθεροποιηθεί στις δυνάμεις και στις αντοχές του. Όταν τα άγχη, οι φόβοι γίνουν μόνιμοι «κάτοικοι» στην ψυχή και στον νου του ανθρώπου, είναι σαν να στερεί το δικαίωμα να ζει την ελευθερία του, τα λάθη και τα πάθη του, τις αδυναμίες του. Οι μονογονείς ίσως έχουν έναν λόγο παραπάνω να ανησυχούν για το παρακάτω, αλλά η ίδια τους η δύναμη κρύβεται στην θέληση τους για το παρακάτω.

Κυριακή 24 Αυγούστου 2014

ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ

      Είναι έμφυτη η αυτοεκτίμηση ή κατακτάτε με κόπο;;; Είναι ένα προσόν που αναμφισβήτητα βοηθάει τον άνθρωπο σ’ όλη του την πορεία από την στιγμή που αρχίζει να σχηματίζει τις σχέσεις του με την οικογένεια του, τις συναναστροφές με τους συνομηλίκους του, τις σπουδές, την εργασία του. Είναι ένα προσόν που βοηθά ακόμα και στον χειρισμό δύσκολων καταστάσεων, όπως απόλυση ή μία προδοσία. Εκτιμώ τον εαυτό σημαίνει, σέβομαι, αγαπώ, δίνω χώρο στον εαυτό, τον προστατεύω, τον φροντίζω. «Για να είναι κάποιος αποτελεσματικός γονιός πρέπει πρώτα να δώσει στο παιδί του ρίζες για να μπορέσει να αναπτυχθεί και μετά φτερά για να πετάξει». Ο χώρος εκείνος ο οποίος κάποιος μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματα του, να τους δίνει την ακριβή του σημασία και να τα εκδηλώνει είναι το πλαίσιο που κάποιος θα μεγαλώσει, ένα από αυτά τα πλαίσια είναι η οικογένεια κάποιου.

      Μέσα από εκείνη το παιδί θα αρχίσει να μαθαίνει να πιστεύει στις ικανότητες του, στην δυναμικές του, να ισχυρίζεται με σθένος την άποψη του, να μαθαίνει από τα λάθη του και να συνεχίζει χωρίς να παραιτείται. Οι περισσότεροι γονείς οι οποίοι δεν έχουν ποτέ κακή πρόθεση δύσκολα μπορούν να αντιληφθούν τα ισχνά συμπτώματα που παρουσιάζεται στο παιδί τους το οποίο έχει μειωμένη αυτοεκτίμηση. Η ανάγκη ενός παιδιού να κρύβει τα συναισθήματά του μπορεί να αντανακλά την επιθυμία του να κερδίσει ή να διατηρήσει την αποδοχή των γονιών του. Αρκετοί γονείς νιώθουν υπεύθυνοι ότι εξαιτίας τους το παιδί τους δεν πιστεύει και δεν εκτιμά τον εαυτό του. Άλλοι μπορεί να αισθάνονται απειλούμενοι από οποιαδήποτε περίσταση προκαλεί αυτοκριτική και αυτοαντιμετώπιση. Σε ένα σπίτι όπου επικρατούν το άγχος και το χάος ο κάθε αναπτυσσόμενος άνθρωπος θα βρει εμπόδια στο μονοπάτι της φυσιολογικής του εξέλιξης. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλούν μέσα τους έναν βαθύ πόνο και ερώτημα. « Δεν με αγαπούν αρκετά, ώστε να θέλουν να με αγκαλιάσουν;» «Και αν οι ίδιοι μου οι γονείς δε θέλουν να με αγκαλιάσουν, τότε γιατί κάποιος άλλος να θελήσει να το κάνει;»

       Ένα παιδί που λαμβάνει αγάπη και αυτό φαίνεται ποικιλοτρόπως θα αγαπήσει τον εαυτό του και δεν θα κυριεύεται στο μυαλό του σκέψεις διχόνοιας και αρνητικότητας Η αγάπη μεταβιβάζεται με πράξεις φροντίδας και με τη χαρά που δείχνουμε για το γεγονός της ύπαρξης του παιδιού μας. Ένας αποτελεσματικός γονιός μπορεί να δείξει τον θυμό του χωρίς να αποσύρει την αγάπη του. Μπορεί να διδάξει, χωρίς να καταφεύγει στην απόρριψη. Η αγάπη δε βιώνετε ως πραγματική όταν το παιδί λαμβάνει μηνύματα του τύπου «Δεν είσαι αρκετός».

      Σε ένα παιδί που επανειλημμένα έχει ειπωθεί ότι δεν πρέπει να νιώθει έτσι όπως νιώθει (φόβο, θυμό, χαρά, συγκίνηση, κλπ) τότε το ίδιο το παιδί ενθαρρύνεται να αρνηθεί συναισθήματα για να ευχαριστήσει τους γονείς του. Δε βοηθούμε την εξέλιξη ενός παιδιού με το να κάνουμε αποκήρυξη εαυτού προς την τιμή της αγάπης μας.

      Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ

- Σταμάτα να κατακρίνεις και άρχισε να εκτιμάς τον εαυτό σου.

-Η αποδοχή του εαυτού σε βοηθά να κάνεις αλλαγές

-Ξεκίνα να εγκρίνεις τον εαυτό σου

-Επέτρεψε στον εαυτό σου να προχωρήσει μπροστά.

-«Μπορείς» να μην ανησυχείς με το παραμικρό.

-Σταμάτα να κατηγορείς συνεχώς τον εαυτό σου.

- Άκου και εμπιστεύσου τον εαυτό σου. Εσύ γνωρίζεις καλύτερα από τον καθένα τον εαυτό σου και τις επιθυμίες του.

-Αξίζεις την ευτυχία.

-Αντιμετώπισε τον εαυτό σου όπως και τους άλλους ανθρώπους.

-Όσο περισσότερο χαλαρώνεις και σέβεσαι τον εαυτό σου τόσο μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση αποκτάς.

      Η αυτοενίσχυση και η αυτοεκτίμηση είναι δύο δίδυμες καταστάσεις που είναι καλό το ένα να ακολουθεί και να υποστηρίζει το άλλο. Εκείνος που μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση είναι ο ίδιος ο εαυτός και βέβαια αυτό αποκτάται όταν κάποιος έχει εκπαιδευτεί έχει μάθει από μικρή ηλικία να σέβεται τις ανάγκες του, να εκδηλώνει χωρίς κριτική τα συναισθήματα του. Η αυτοενίσχυση μαθαίνεται από συνεχή ενισχυόμενη συμπεριφορά, επίσης, ένας άλλος τρόπος είναι η μίμηση άλλων ατόμων που αυτοενισχύονται. Εκείνοι λοιπόν, που μαθαίνουν νέους τρόπους αυτοενίσχυσης και αυτοαξιολόγησης, συμπεριφέρονται στο εξής σύμφωνα με νέα καινούργια πρότυπα συμπεριφοράς. Η αυτοενίσχυση λοιπόν ακολουθεί τους νόμους της μάθησης όπως ακριβώς και με άλλες συμπεριφορές (Bandura, 1976).

      Με λίγα λόγια αυτοεκτίμηση θα πει: Συμφιλίωση με τα συναισθήματα, λέγοντας την αλήθεια στον εαυτό, σεβασμός προς τα συναισθήματα, αναγνώριση ποια συναισθήματα είναι δικά σου και ποια όχι, μείωση του φόβου και του πανικού, φροντίδα προς τον εαυτό, η ευτυχία ενισχύεται από μέσα μας, αποφυγή κατηγοριών και κριτικής προς τους άλλους.

Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΜΟΝΟΓΕΝΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

      Ακούγοντας τις λέξεις «ανύπαντρη μητέρα», «χήρα μητέρα», «διαζευγμένη μητέρα» πολλές φορές μπορούμε να υποθέσουμε τι μπορεί να ακολουθήσει ανάλογα το κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον όπου η γυναίκα αυτή ανήκει. Ας μιλήσουμε λίγο για τα κοινωνικά στερεότυπα που ακολουθεί κάθε πολιτισμός. Κάθε κοινωνία, ο μικρόκοσμος αυτής ακολουθεί και πιστεύει κάποιες αξίες, ορισμένα στερεότυπα, δομές. Ο Δυτικός τρόπος σκέψης στην πλειοψηφία του ακολουθεί κάποια στερεότυπα από γενιά σε γενιά δίχως οι νεότεροι να τις φιλτράρουν και να τις προσαρμόζουν στα νέα δεδομένα της εποχής. Τι εννοείται με αυτό;;; Παλιότερα μία χήρα γυναίκα και μητέρα εκτός του ότι είχε να «δουλέψει» το βαρύγδουπο για εκείνη πένθος της απώλειας με ότι αυτό συγκαταλέγεται, είχε να αντιμετωπίσει και τον ρατσιστικό κοινωνικό της περίγυρο. Η κοινωνία «έχτιζε» επάνω της ανάλογα τι πορεία θα ακολουθούσε και την ανάλογη συμπεριφορα. Φεριπείν εάν μία χήρα μητέρα έδειχνε ότι αφοσιώνεται πλήρως στις ανάγκες των παιδιών της, δεν «φτιάχνει» και δεν προχωρά την προσωπική της ζωή ούτε ακόμα και την κοινωνική της, τότε αυτό είναι δεκτό και αρεστό από την κοινωνία στην οποία είναι μέρος. Εάν όμως μία άλλη γυναίκα ζει το πένθος της αλλά προχωρά την καθημερινότητα της, δουλεύοντας, κρατήσει το «μαύρο» για την ψυχή της και ντυθεί και με άλλα χρώματα, ή δείχνει να ευτυχή τότε είναι πολύ πιθανό ο κοινωνικός της περίγυρος, ή μέρος αυτού να την κρίνει, να την κατηγοριοποιήσει, να την περιφρονήσει.

      ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ

      Εάν ένας άνδρας χηρέψει ή αποφασίσει να διαζευχτεί και την επιμέλεια των παιδιών την έχει ο ίδιος, θα παρατηρήσουμε ότι ο περίγυρος περισσότερο θα δείξει οίκτο προς τον ίδιο και την νέα πραγματικότητα που καλείται να ακολουθήσει, αντίστοιχα όμως όταν αυτό συμβεί σε μία γυναίκα, ένα μέρος της κοινωνίας θα καραδοκεί να δει πως θα επιλέξει να ζήσει στο εξής αυτή η γυναίκα την ζωή της. Αν ανατρέξουμε στις παλιές ασπρόμαυρες Ελληνικές ταινίες θα θυμηθούμε ότι η χήρα μητέρα ή εκείνη που την «εγκατέλειπε» ο σύζυγος της ήταν το επίκεντρο πολλών αρνητικών σχολίων και κριτικών από το κοινωνικό της σύνολο. Αντίθετα ο άνδρας δεχόταν εύκολα στήριξη. Βοήθεια, ακόμα και όταν επέλεγε να νυμφευθεί ξανά ο περίγυρος έδειχνε κατανόηση ότι ένα παιδί χρειάζεται πάντα την φροντίδα μιας γυναίκας. Πάνω σ’ αυτή την στερεοτυπική δικαιολογία μεγάλωσαν γενιές και γενιές και γαλούχησαν τους ανθρώπους να περιθωριοποιούν και να βάζουν πολύ εύκολα ταμπέλες.

      Από ‘έρευνες που ‘έχουν γίνει κατά καιρούς έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχουν τυπικές διαφορές στον τρόπο που πολλές κοινωνίες διαφοροποιούν τα δύο φύλα, σε ότι αφορά την ιδιαιτερότητα που αυτές επέβαλαν στην κοινωνικοποίηση των παιδιών. Το ότι και τα δύο φύλα συμπεριφέρονται με τον τρόπο που τους δίδαξαν προηγούμενες γενιές ασφαλώς και δεν προκαλεί έκπληξη. Ωστόσο γεννά πολλά και ενδιαφέροντα ερωτήματα. Η εικόνα των διαφορών μεταξύ των δύο φύλων όπως αυτή παρουσιάζεται από την ανθρωπολογία, εμφανίζει τους άνδρες να έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, μία τάση προς την επιτυχία και κυριαρχία επιβολής, ενώ οι γυναίκες ως πιο κοινωνικές παρουσιάζονται να είναι περισσότερο παθητικές, υποτακτικές και υποχωρητικές. Αυτό το συναντάμε πολύ εύκολα όταν μία μονογενείς χήρα μητέρα αποφασίζει να ακολουθήσει την υποταγή της ίδιας της, της κατάστασης. Θεωρούν ότι είναι η μόνη τους επιλογή. Υπάρχουν και περιπτώσεις γυναικών που ακολουθούν ένα μονοπάτι διαφοροποίησης, δηλ. μπορεί να αλλάξουν τοποθεσία, ο κοινωνικός του κύκλος να εμπεριέχει και άλλα πρόσωπα που δεν θα νιώθει ότι μέσα από εκείνη «κοιτούν» το παρελθόν της. Σ’ αυτή την περίπτωση κατέχει πολύ σημαντικό ρόλο και ο κοινωνικός περίγυρος, πόσο υποστηρικτικός και ειλικρινείς είναι. Είτε το θέλουμε είτε όχι αυτή την σύμπραξη την «φτιάχνουν» και οι δύο πλευρές και η γυναίκα και το κοινωνικό σύνολο.

      ΑΝΔΡΙΚΑ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ

      Κάποιες κατευθύνσεις, κάποια πρότυπα δίνονται στον άνθρωπο από την πολύ τρυφερή του ηλικία. Σαν να μετουσιώνεται σ’ ένα τρόπο ζωής και καλείται να το υπηρετεί υπάκουα και ευλαβικά. Όταν φτάσει στην ενήλικη πλέον ζωή καλείται από τις γύρω περιστάσεις να προσαρμόσει τα όσα έμαθε από παλιά στις νέες πραγματικότητες, στα νέα δικά του δεδομένα. Οι νέοι σήμερα (τουλάχιστον οι περισσότεροι) βλέπουμε να είναι περισσότερο διαλλακτικοί, επικοινωνιακοί, ανοιχτοί χωρίς να τοποθετούν «ταμπέλες» στους γύρω τους, χωρίς να κρίνουν την ζωή τους και χωρίς να τους καταδικάζουν. Αρχίζουν λοιπόν και ξεχωρίζουν από τις πεποιθήσεις και τα στερεότυπα των προηγούμενων γενεών. Δεν το συναντάμε απόλυτα διότι ορισμένοι μπορεί να μην εκδηλώνουν ανοιχτά τις απόψεις και τις πεποιθήσεις τους αλλά στο βάθος του μυαλού τους επικρατεί εν μέρι μία παλαιότερη στενή σκέψη, όπως των προγόνων τους. Παράδειγμα εάν μία μητέρα χάσει τον σύζυγο της και για πολλά χρόνια η πλήρη αφοσίωση της είναι τα παιδιά της και η ευρεία οικογένεια του συζύγου της ζει κοντά της, βλέπει την πορεία και την διαδρομή της, τότε είναι πολύ πιθανό αυτή η γυναίκα να δυσκολευτεί ακόμη περισσότερο να «τολμήσει» να προχωρήσει. Το προχώρημα είναι υποκειμενικό για τον καθένα. Μπορεί οι νεότερε γενιές αυτών των συγγενών να θέλουν να δουν αυτή την γυναίκα να «προχωρά» την ζωή της, αλλά εάν αντιληφθούν, μάθουν ή ακούσουν κάτι μπορεί το νέο αυτό να μην το αποδεχτούν μέσα τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι αρέσκονται να μένουν στις σκέψεις και στις πεποιθήσεις τους, είναι ένα εύκολο βόλεμα.

      Στερεότυπα που ακολουθούν τους άνδρες σύμφωνα με ερευνητικά ευρήματα είναι η κυριαρχία, η αυτονομία, η επιθετικότητα, η τάση για επίδειξη, η επιθυμία για επιτυχία και η αντοχή. Ενώ όπως αναφέραμε και παραπάνω η ταπεινότητα, η υποχωρητικότητα, η παροχή βοήθειας προς τρίτους, η φροντίδα και η φιλικότητα είναι χαρακτηριστικά που αποδίδονται κυρίως στις γυναίκες. Σε αναπτυγμένες χώρες όπου οι γυναίκες εργάζονται και σπουδάζουν η ιδεολογία σχετικά με την θέση της γυναίκας είναι προσανατολισμένη προς την ισότητα των δύο φύλων (Williams& Best, 1989). Σ’ αυτές τις χώρες τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους με ισότιμο τρόπο. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η ιδεολογία περί ισότητας των δύο φύλων εξαπλώνεται, αλλά είναι πολύ περισσότερο αποδέκτη από τις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες. Σε αρκετές χώρες οι γυναίκες δείχνουν να είναι περισσότερο φιλελεύθερες απ’ ότι οι άνδρες. Είναι εκείνες που δείχνουν να είναι υπέρμαχοι της ισότητας των δύο φύλων, εξαγνίζουν την αδικία, την ανισότητα, τον ρατσισμό, αποκλίνουν από στερεότυπα που «κλειδώνουν» και περιορίζουν τους ανθρώπους.

      ΠΟΙΑ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

      Ότι και να βιώνει μία χήρα, ανύπαντρη, ή διαζευγμένη μητέρα, μόνο η ίδια γνωρίζει ουσιαστικά πως βιώνει την καθημερινότητα της, τα ζορίσματα, τις δυσκολίες της. Θα ακουστούν αρκετές κακεντρέχειες από διάφορες πηγές, που αυτές οι πηγές μπορεί να προκαλέσουν θυμό, οργή, άμυνα στην γυναίκα αυτή. Από αντίδραση και μόνο μπορεί σπασμωδικά να προβεί σε κάποιες κινήσεις που αργότερα να μετανιώσει. Δυστυχώς μία μεγάλη μάζα ατόμων ζουν, «τροφοδοτούνται» με την πορεία και την ζωή των άλλων, τι κάνουν, ποιες οι κινήσεις τους, πως είναι η ζωή τους. Είναι η τροφή τους για να ζουν μέρα με την ημέρα. Κάποιες συμπεριφορές μπορεί και να παρεξηγηθούν δηλ. εάν μία χήρα μητέρα, νιώσει την ανάγκη να κοινωνικοποιηθεί ξανά στο σύνολο, να βγει, να εργαστεί, να δείχνει εύθυμη, νιώσει χαρά με κάποια πράγματα......αυτά και άλλα πολλά μπορεί πολύ εύκολα να παρεξηγηθούν και οι «ταμπέλες» να μην αργήσουν να έρθουν. Νομίζω ότι το στομάχι αυτών των μητέρων –γυναικών έχει σκληρύνει ήδη από το βίωμα τους, οπότε οι κακεντρέχειες δεν είναι τίποτα μπροστά σ’ αυτό που έχουν ήδη βιώσει.

      Όταν κάτι γίνεται χωρίς πρόκληση και επίδειξη τότε είναι πολύ πιθανό κάποιος να μην δώσει σημασία, ακόμα και να το θεωρήσει ως μία φυσιολογική και υγιή εξέλιξη. Έχει να κάνει με την πρόθεση της κάθε μονογονέα. Το κίνητρο πάντως είναι ένα, μία καλύτερη ζωή και θέση για την ίδια και τα/το παιδί/α της.

      ΑΝΥΠΑΝΤΡΗ ΜΗΤΕΡΑ (ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ)

      Ολοένα συναντάμε γυναίκες που αποφασίζουν να γίνουν μητέρες χωρίς να προχωρήσουν σε γάμο, είτε είναι με τον πατέρα του παιδιού τους είτε όχι. Ποικίλουν οι λόγοι που η κάθε γυναίκα προβεί σε μία τέτοια απόφαση. Αν μιλήσουμε ιστορικά, παλιότερα μία γυναίκα έκανε παιδί εκτός γάμου διότι ο πατέρας του παιδιού, δεν ήθελε, ή δεν αναγνώριζε αυτό το παιδί. Ή ακόμα μέσα από διάφορες συγκυρίες η γυναίκα να μην είχε κάποια σχέση το μωρό να ήρθε στην ζωή από κάτι εφήμερο, παροδικό, ή ακόμα και με βίαιο τρόπο....παρ’ όλα αυτά η γυναίκα αυτή αποφασίζει να ακολουθήσει τον δύσκολο αλλά υπέροχο δρόμο να γίνει μονογονέας. Η κοινωνία σ’ αυτή την περίπτωση ήταν καταδικαστέα, απορριπτική, σκληρή, έθετε αυτά τα άτομα στο περιθώριο, εξ’ ονόματι τι είναι σωστό και πρέπον να ακολουθείται. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει, βλέπουμε αρκετά ζευγάρια που δεν προχωρούν σε γάμο καμίας μορφής (πολιτικό -θρησκευτικό). Είτε από άποψη ιδεολογική , είτε ακόμα και για πρακτικούς λόγους. Η ανύπαντρη μητέρα στις ημέρες μας επωφελείται αρκετά επιδόματα από κοινωνικούς φορείς. Οπότε για πολλούς είναι ένας σημαντικός λόγος να το κάνουν, εξάλλου ο γάμος δεν είναι απαραίτητα απόδειξη αγάπης και ένωσης δύο ανθρώπων. Το ‘ότι οι άνθρωποι, αγαπιούνται, ζουν μαζί, μοιράζονται, ευτυχούν, αυτό κάνει μία οικογένεια και όχι απαραίτητα μία διαδικασία. Αυτή την άποψη την πιστεύουν αρκετοί στις ημέρες μας, και η κοινωνία αρχίζει σιγά-σιγά να την υπερασπίζεται και να την δέχεται. Η ανύπαντρη μητέρα αρχίζει σταδιακά να συγκαταλέγεται στο κοινωνικό σύνολο, να δέχεται αποδοχής, ασχέτως εάν ορισμένες φορές ο νους ορισμένων τρέχει λίγο πίσω και μπορεί να σκεφτούν αρνητικά, στερεοτυπικά, υποτημιτικά. Η επιλογή του καθένα είναι μία πολύ προσωπική υπόθεση που καλό είναι να γίνεται σεβαστή, εάν όχι αποδεκτή, τουλάχιστον σεβαστή!!!

Τρίτη 8 Ιουλίου 2014

Πώς διαχειριζόμαστε το πένθος σε σχέση με τον εαυτό μας και τα παιδιά

Συζητώντας για την χηρεία και το πένθος, πως προετοιμάζουμε ένα παιδί για την νέα αυτή πραγματικότητα. Επίσης, η σημασία του μαύρου στην ψυχοσύνθεση ενός παιδιού. Καλεσμένη στο singleparent.gr "ανοίγουμε" ένα λεπτό και ευαίσθητο θέμα.

Κυριακή 15 Ιουνίου 2014

ΝΕΟ ΠΡΟΧΩΡΗΜΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

      Η φράση «κάθε αρχή και δύσκολη» νοηματοδοτεί την δυσκολία που έχει κάθε τι νέο που ξεκινά έπειτα από μία τραυματική εμπειρία είτε από ένα χωρισμό είτε από μία απώλεια θανάτου. Ότι φεύγει από τη ζωή μας αφήνει χώρο για κάτι νέο, το οποίο μπορεί να συμπληρώσει το κενό που δημιουργήθηκε, αλλά και τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα και ερμηνεύουμε τη ζωή μας. Αρκετοί άνθρωποι διστάζουν ή ακόμα και δειλιάζουν στην ιδέα να ξεκινήσουν κάτι καινούργιο στην ζωή τους όταν η προηγούμενη εμπειρία τους ήταν τραυματική. Εάν κάποιος επιτρέψει και αφήσει μία δυσκολία να επηρεάσει όλη του την πορεία τότε στερεί από τον εαυτό του το δικαίωμα να ευτυχήσει Η ίδια η ύπαρξή μας εμπεριέχει αποχωρισμούς, απώλειες και πολλών ειδών αλλαγές. Κάθε αλλαγή σημαίνει ότι αποχαιρετούμε εκείνο που ήδη γνωρίζουμε πολύ καλά, εκείνο με το οποίο είμαστε οικείοι αλλά προφανώς έχει επιφέρει πόνο, απογοήτευση και δύσκολα συναισθήματα. Μέλημα είναι το νέο προχώρημα,. κοιτάζοντας μόνο μπροστά θέτοντας νέους στόχους, επιθυμίες, όνειρα, σκοπούς. Ο δρόμος προς την νέα μετακίνηση σημαίνει ότι υιοθετούνται νέες συμπεριφορές, ιδέες ακόμα και τρόπο σκέψης προς μία κατεύθυνση που θα δώσει τον χώρο της στο νέο στο καινούργιο σ’ εκείνο που θα χαρίσει την ευτυχία στον άνθρωπο που φοβάται για το μπροστά.. Φυσικά δεν έχουν όλες οι απώλειες την ίδια βαρύτητα και δεν απαιτούν την ίδια δύναμη για να τις ξεπεράσουμε. Ένας χωρισμός, μία απώλεια απεβίωσης, ένα σοβαρό ζήτημα υγείας αποτελούν σοβαρά ζητήματα απώλειας που ο καθείς καλείται να δουλέψει με τον εαυτό του και να προσαρμοστεί.

      Υπάρχουν αρκετοί (πλέον στις ημέρες μας) μονογενείς που η εμπειρία τους, τους έχει θέσει να βρίσκονται από την μεριά της απογοήτευσης, της παραίτησης, της διστακτικότητας στο να μπορούν να προχωρήσουν στο παρακάτω τους, να γνωρίσουν έναν νέο σύντροφο, να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους αλλά και με το παιδί τους. Εκείνο που ισχυρίζονται πολλοί μονογονείς είναι ο φόβος ότι θα επαναληφθεί πάλι το ίδιο, ο νέος σύντροφος μπορεί να είναι ο ίδιος με τον προηγούμενο, ή ότι εάν ένας γονιός έχει χάσει τον σύντροφο του και η διαδικασία του πένθους βιώθηκε πολύ έντονα και βαριά τότε αυτό μπορεί και να επαναληφθεί....

      Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει το τι επιφυλάσσει το μέλλον του αλλά ούτε να κάνει ψυχογράφημα σε κάθε άνθρωπο που γνωρίζει, αφήνει να καθοδηγηθεί από το ένστικτο του αλλά και τι ‘έμαθε από τις προηγούμενες εμπειρίες του......Και εδώ είναι που στεκόμαστε περισσότερο διότι μετά από οποιαδήποτε εμπειρία που αποκτά ο καθένας οφείλει κυρίως στον εαυτό του, να διαπραγματεύεται πως θέλει να προχωρήσει την ζωή του, τι βάσεις θέλει να θέσει και τι σημαίνει για τον ίδιο ευτυχία και ηρεμία για την ίδια του την ζωή. Δυστυχώς υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που μπορεί άθελα τους οι επόμενες τους επιλογές να μην έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα που εξαρχής είχαν θέσει. Εάν η περίοδος ενός χωρισμού είναι τέτοια για να διαδραματιστεί έτσι όπως χρειάζεται να γίνει για να επέλθει η κάθαρση, τότε είναι πολύ πιθανό τα λάθη να επαναληφθούν και με χειρότερη μορφή την δεύτερη φορά. Υπάρχουν όμως και φορές που οι άνθρωποι όταν βιώνουν μία εμπειρία σε μία συγκεκριμένη φάση της ζωής τους και αυτό όταν επαναληφθεί μετά από πολλά χρόνια όπου θα είναι σ’άλλη συναισθηματική ωριμότητα δεν σημαίνει ότι το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας θα είναι το ίδιο με τότε. Οι άνθρωποι μεγαλώνοντας ωριμάζουν –ή καλύτερα αφήνουν τον εαυτό τους να ωριμάσει μέσα από τις δοκιμασίες τους, από τα λάθη τους-

      ΝΕΑ ΑΡΧΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ Ή ΧΩΡΙΣΜΟ

      Όταν βιώνουμε μία αλλαγή στην ζωή μας, χρήσιμο είναι να μην απομονωθούμε, χρειάζεται οι άνθρωποι να προσπαθήσουν να βιώσουν (όσο έντονα και αν είναι) τα συναισθήματα που συνοδεύουν αυτή την αλλαγή. Εάν δεν βιωθούν αυτά τα συναισθήματα όπως της θλίψης, της απογοήτευσης, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος να μείνει στο στάδιο της άρνησης για πάρα πολύ καιρό. Όταν κάποιος είναι προσκολλημένος στο στάδιο της άρνησης, παραιτείται και δεν καταφέρνει να συνεχίσει την ζωή του, μένει ανέπαφος με τα συναισθήματα του και εκεί ελλοχεύει ο κίνδυνος κάποιος να παρουσιάσει ψυχοσωματικά ζητήματα. Η ένταση, ο θυμός να εσωτερικευτούν και τα συμπτώματα να κάνουν την εμφάνιση τους, με σκοπό να ταρακουνήσουν τον άνθρωπο στο να κινητοποιηθεί.

      Όταν πλέον η άρνηση έχει αρχίσει να επουλώνεται την θέση της παίρνει η αποδοχή. Δηλαδή πλέον το άτομο μπορεί να επεξεργαστεί όλα τα δύσκολα συναισθήματα και γεγονότα του παρελθόντος και να προσπαθήσει να προχωρήσει με θετική σκέψη τα νέα γεγονότα που έρχονται στην ζωή του. Σ’ αυτό το σημείο πολλοί άνθρωποι διστάζουν να προχωρήσουν διότι ο φόβος είναι πολύ έντονος και το να μην γνωρίζουν εκ των προτέρων το αποτέλεσμα αυτού του νέου βήματος τους δειλιάζει. Ένας πολύ βασικός παράγοντας για να προχωρήσει κάποιος σε νέα πεπραγμένα της ζωής του είναι να έχει πλάι του ανθρώπους που θα τον στηρίζουν, θα είναι αληθινοί μαζί του, θα τον ενθαρρύνουν στα νέα του βήματα, είναι καλύτερα να αποφεύγονται οι επαφές με εκείνους που και οι ίδιοι από φόβο (ζωής) τους αποθαρρύνουν, δεν τους στηρίζουν, τέτοιοι άνθρωποι μπορεί να τους προκαλέσουν την πλήρη απομόνωση. Είναι ακριβώς το στάδιο εκείνο που αμφιταλαντεύονται τι είναι σωστό, τι είναι πρέπον να κάνουν και ο δίπολος της λογικής και του συναισθήματος πολλές φορές τους φέρνει σε αμφιθυμία και εσωτερική σύγκρουση.

      Κλείνοντας μία σχέση ή ένα γάμο, οι άνθρωποι χρειάζεται να επιτρέψουν στον εαυτό τους να βιώσει τα συναισθήματα της λύπης, του θυμού, της σύγχυσης. Να αποδεχθούν στον ίδιο τους τον εαυτό ότι έχουν πληγωθεί, ή προδωθεί, ότι έχουν πονέσει, αλλά να μην μείνουν μόνο στο στάδιο της επίρρηψης ευθυνών μόνο στον άλλον, αυτό μπορεί να αποτελέσει παγίδα από εδώ και στο εξής. Για παράδειγμα σε κάθε σχέση και προχώρημα όταν αυτή δεν βγαίνει να φταίει πάντα και μόνο ο άλλος. Συχνά ακούμε ανθρώπους να αρέσκονται να βρίσκονται στην θέση του θύματος, αποζητούν τον οίκτο, την συμπόνια ή ακόμα και την λύπη των άλλων, το εάν όμως μπορεί και οι ίδιοι να είναι θύτες μίας τέτοιας κατάστασης δεν μπορούν να το αντιληφθούν παρά μόνο μέσω της ενδοσκόπησης. Η υποστήριξη που μπορεί να ληφθεί από τους οικείους είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ότι οι άνθρωποι θέλουν να μοιραστούν τις δυσκολίες τους, τι ανασφάλειες και τους φόβους, τις ενστάσεις τους για το νέο προχώρημα τους, τα συγκρατήματα και τις δειλίες που μπορεί να νιώθουν, οπότε είναι πολύ σημαντικό το υποστηρικτικό πλαίσιο να είναι πάντα κοντά τους. Στην φάση ενός νέου ξεκινήματος είναι όμορφο οι άνθρωποι να φροντίζουν τον εαυτό τους, όπως μπορεί να έκαναν και παλιότερα, χρειάζεται να το κάνουν οι ίδιοι και όχι να περιμένουν κυρίως από τους άλλους να τους κινητοποιούν, οι πρακτικές συνήθειες που μέχρι τώρα έκαναν να συνεχίσουν να τις κάνουν, η δύσκολη περίοδος συχνά φεύγει και την θέση της παίρνει κάτι νέο, καινούργιο που με πολύ προσοχή και σταθερά βήματα είναι καλοδεχούμενη. Είναι ωφέλιμο η συναισθηματική ωριμότητα του καθένα να είναι αυξημένη σε τέτοιο βαθμό ώστε σ’ οποιοδήποτε «καμπανάκι» προειδοποίησης να ακουστεί. Εάν το ένστικτο λέει ότι δεν είναι να προχωρήσει χρειάζεται να ακουστεί και όχι να προσπεραστεί διότι τότε υπάρχει πάλι ο κίνδυνος κάτι από το παρελθόν να επαναληφθεί ξανά. Η εμπιστοσύνη χτίζεται μέρα με την ημέρα χωρίς βιασύνη και υψηλές προσδοκίες.

      Η επιδίωξη των άμεσων γνωριμιών μετά από μία σχέση κρύβει την παγίδα της αντικατάστασης της προηγούμενης σχέσης. Χρειάζεται χρόνος για να γίνει η επούλωση των παλιών τραυμάτων, να μείνουν πίσω τα λάθη, οι δύσκολες συνήθειες, οι αρνητικές αναμνήσεις για να έρθουν με την σειρά τους τα καινούργια συναισθήματα αυθεντικά χωρίς σύγκριση ή ταύτιση με τα παλιά. Βέβαια εδώ ο καθένας έχει τον τρόπο του και τον ρυθμό του να δουλέψει και να επεξεργαστεί την διαδικασία του πένθους και της συναισθηματικής αποχώρησης από μία σχέση. Ιδίως όταν ο μονογονέας κύριος λόγος του για το αν θα προχωρήσει ή όχι είναι η συναισθηματική κάλυψη του παιδιού του. Την απώλεια και τα δύσκολα συναισθήματα που ακολουθούν μετά από έναν χωρισμό δεν τα βιώνει μόνο εκείνος που του ανακοινώθηκε ο χωρισμός αλλά και εκείνος που αποφασίζει ότι θα χωρίσει. Ο ίδιος βιώνει την δύσκολη περίοδο ότι χρειάζεται να αφήσει πίσω του εκείνα τα όμορφα συναισθήματα με τα οποία κάποτε συνδέθηκε με τον σύντροφο του. Κάποτε ένωναν κοινά πράγματα τους δυο τους, πλέον όμως εκείνα που τους χωρίζουν είναι πολύ περισσότερα από εκείνα που τους ενώνουν. Είναι μία πολύ δύσκολη φάση αυτή ιδίως όταν οι σχέσεις και οι γάμοι διαρκούν πολλά έτη. Η δύναμη της συνήθειας είναι έντονη, οι ενοχές πολλές και δεν αφήνουν αρκετές φορές τους ανθρώπους να πάρουν τις αποφάσεις που χρειάζεται χωρίς να περάσουν από αυτό το στάδιο αλώβητοι. Εάν και λήγει κάτι που κάποτε ξεκίνησε όμορφα, δεν διαγράφονται τα πάντα, κρατούνται σε ένα σημείο του μυαλού σ’ ένα αναμνησιακό κουτί τα όμορφα πράγματα που κάποτε θα ακολουθούν την πορεία του ανθρώπου στο παρακάτω του. Δεν χάνεται ούτε καταστρέφεται ότι όμορφο βιώθηκε, είναι λυπηρό και πολύ άδικο άνθρωποι που πληγώθηκαν πολύ από μία σχέση κλείνοντας την να τα «πετούν» όλα μη κρατώντας κάτι. Είναι μέρος της ζωής τους ότι και να ήταν αυτό. Κρατώντας τα θετικά και φιλτράροντας τα δύσκολα οι άνθρωποι προχωρούν με πιο γεμάτες τις αποσκευές τους, πιο έμπειροι και με μεγαλύτερη πείρα και σοφία για αυτό που θα ακολουθήσει παρακάτω.

      Εάν ο νέος άνθρωπος που θα έλθει στην ζωή ενός χωρισμένου ατόμου δεν πληροί τις προδιαγραφές τότε θα ήταν καλό να σεβαστεί τις ανάγκες του και τον εαυτό του, σ’ αυτή την φάση δεν χωρούν συμβιβασμοί, είναι σαν να μην δίνεται ο κατάλληλος χρόνος στον εαυτό για να επουλώσει ότι πονάει από τα παλιά. Τέτοιες γρήγορες κινήσεις είναι συνήθως βήματα απόγνωσης και μη εκτίμησης του ίδιου του εαυτού τους. Ο καθένας όταν είναι έτοιμος μέσα του για το νέο ξεκίνημα έχει θέσει κυρίως στον εαυτό του με ποιες προοπτικές θέλει να προχωρήσει και του γεννιούνται νέες επιθυμίες καταστάσεις και όνειρα με τις οποίες θέλει να μοιραστεί μαζί του. Μετά από ένα χωρισμό και παίρνοντας τον κατάλληλο χρόνο που χρειαζόμαστε για να προχωρήσουμε παρακάτω, χρειάζεται να θέσουμε εκείνα που μας αντικατροπτίζουν για το τι είναι χρήσιμο σε ένα νέο ξεκίνημα και όχι ότι όλο αυτό επιφέρει το τέλος των πάντων στην ζωή. Οπότε αρχικό μέλημα είναι η φροντίδα και η υποστήριξη του εαυτού, κάνοντας κάποιο χόμπι, έχοντας δίπλα σημαντικούς και αυθεντικούς ανθρώπους, θέτοντας νέους στόχους . Οι αληθινές και ατόφιες καταστάσεις έρχονται στους ανθρώπους όταν αυτό τους βρει συναισθηματικά πλήρως έτοιμους και ώριμους. Μία συστολή σχεδόν πάντα υπάρχει αλλά ξεπερνιέται όταν δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες για μία καλύτερη από εδώ και στο εξής ζωή.

Κυριακή 11 Μαΐου 2014

ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ

      Τι είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση: Είναι η μέθοδος όπου το ωάριο λαμβάνεται από την ωοθήκη της γυναίκας και γονιμοποιείται με το σπερματοζωάριο στο εργαστήριο. Ενδείξεις για την εξωσωματική έχουν κυρίως οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα από τις σάλπιγγες (απόφραξη από φλεγμονές, ενδομητρίωση, εξωμήτριο κύηση), ή όταν οι άνδρες έχουν μη αναστρέψιμες βλάβες στο σπέρμα τους ( Κρεάτσας Γ. 2003). Γενικότερα η εξωσωματική γονιμοποίηση ενδείκνυται σε καταστάσεις όπου η λειτουργικότητα των σαλπίγγων δεν είναι καλή. Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι το τελευταίο στάδιο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, και με τα καλύτερα ποσοστά επιτυχίας που φτάνουν το 40%. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται σε συνδυασμό με την φαρμακευτική πρόκληση της ωοθυλακιορρηξιας. Στη μέση του κύκλου πραγματοποιείται η ωοληψία, η λήψη δηλαδή των ώριμων ωαρίων από τις ωοθήκες.

      Στη συνέχεια πραγματοποιείται η τεχνητή γονιμοποίηση με τα σπερματοζωάρια. Την 2η με 5η μέρα των γονιμοποιημένων ωαρίων (δηλαδή των εμβρύων), πραγματοποιείται η εμβρυομεταφορά μέσα στη μήτρα. (Ξηρομερίτης Παναγιώτης Μαιευτήρας -Χειρούργος Γυναικολόγος)

      ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

      Ηλικία της γυναίκας άνω των 35 ετών


• Η απουσία προηγούμενης εγκυμοσύνης

• Προσπάθεια σύλληψης για περισσότερο από 3 έτη

• Σεξουαλική επαφή σε λάθος χρονική στιγμή σε σχέση με την ωοθυλακιορρηξία

• Δείκτης μάζας σώματος (BMI ) της γυναίκας <20 (πολύ λεπτή) και >30 (παχύσαρκη)

• Ένας ή και οι δύο σύντροφοι να καπνίζουν

• Λήψη καφεΐνης περισσότερη από 2 φλυτζάνια καφέ ημερησίως

• Χρήση ναρκωτικών ουσιών

      Η υπογονιμότητα είναι αναπόφευκτα πηγή άγχους για το ζευγάρι. Είναι αρκετά χρήσιμο για εκείνα τα ζευγάρια που προσφεύγουν στην εξωσωματική να μπορούν όταν το έχουν ανάγκη να έχουν πρόσβαση σε συμβουλευτική διαδικασία. Ο ρόλος των συμβούλων υπογονιμότητας είναι να βοηθούν τα υπογόνιμα ζευγάρια να αντιμετωπίζουν το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα που κυριεύονται εκείνη την περίοδο στην προσπάθεια που κάνουν για την επίτευξη της εγκυμοσύνης. Επίσης, προσφέρουν στήριξη όταν τα ζευγάρια έχουν προβλήματα στη σχέση τους, ένα συνηθισμένο θέμα που αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο αρκετά ζευγάρια. Γενικά, οι σύμβουλοι υπογονιμότητας στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ζευγαριού. Ωστόσο, δεν αξιολογούν την καταλληλότητα του ζευγαριού για θεραπεία υπογονιμότητας. (πηγή http://www.ranzcog.edu.au)

      ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

      Οι επιπτώσεις της αφορούν την ιδιωτική ζωή, τους στόχους, τον τρόπο ζωής, τα οικονομικά, τις σχέσεις, τις συμπεριφορές, τις απαιτήσεις, την εργασία ακόμα και το ίδιο το ανθρώπινο σώμα.

      Η υπογονιμότητα συνήθως δεν αναγνωρίζεται, δεν κατανοείται και δε μοιράζεται με άλλους.

      Η αρχική διάγνωση της υπογονιμότητας προκαλεί άγχος και καταλήγει σε συναισθήματα όπως:

• σοκ, έκπληξη και άρνηση

• θυμό, αγανάκτηση και φθόνο

• άγχος, φόβο και πανικό

• κατάθλιψη και σύγχυση

• απομόνωση και διαφοροποίηση από τους άλλους

• αίσθηση απώλειας

( πηγή http://www.ranzcog.edu.au)

      ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ

      Τα περισσότερα ζευγάρια όταν αποφασίζουν να «μπουν» σ’ αυτή την διαδικασία μπορεί θεωρητικά να πιστεύουν ότι θα βγουν πάντα νικητές από την δοκιμασία της εξωσωματικής. Είναι πολύ σημαντικό και θετικός παράγοντας κάποιος να πιστεύει δυνατά και θετικά στην κάθε του προσπάθεια, υπάρχουν όμως οι αντικειμενικές πραγματικές στιγμές που η αλήθεια μπορεί να σοκάρει να απογοητεύει, να θλίβει ένα ζευγάρι. Είναι φυσιολογικό στα ζευγάρια που βιώνουν μία τέτοια εμπειρία να έχουν άγχος και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό να μετατρέπεται σε χρόνιο στρες. Ερευνητικά έχει αποδειχθεί ότι γυναίκες που υποβάλλονται σε τέτοιες διαδικασίες έχουν τόσο στρες όσο και ασθενείς που έχουν να αντιμετωπίσουν ασθένειες πολύ σοβαρές και επικίνδυνες.

      Τα προβλήματα γονιμότητας και η εξωσωματική μπορούν να επιδράσουν:

• στην αίσθηση του ελέγχου

• στα μελλοντικά σχέδια

• στην αίσθηση μίας ικανής προσωπικότητας

• στις σχέσεις με το σύντροφο

•στις διαπροσωπικές σχέσεις

•στην αίσθηση ότι «δεν είμαι φυσιολογικός» - παρέμβαση στη φύση του ανθρώπου μέσω της τεχνολογίας (http://www.ranzcog.edu.au).

      Ορισμένες φορές η εξωσωματική μπορεί να υποβάλλει το ζευγάρι αλλά και το συγγενικό περιβάλλον του ζευγαριού σε μεγάλες δοκιμασίες. Προκύπτουν προβλήματα στην επικοινωνία, αισθήματα ενοχής αλλά και η διαφορετική προσέγγιση/αντιμετώπιση της κατάστασης μεταξύ του ζευγαριού μπορεί να επηρεάσει την σχέση και το αρχικό στοιχείο της κοινής τους ένωσης να γίνει ο λόγος για απομάκρυνση και να προκληθούν εντάσεις στην μεταξύ τους σχέση. Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν μεγαλύτερη συχνότητα χωρισμών ή διαζυγίων στα ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπείες υπογονιμότητας, αν και τα ζευγάρια που τελικώς χωρίζουν εντοπίζουν τα αίτια του χωρισμού τους στην υπογονιμότητα και τη διαδικασία θεραπείας της.

      Είναι αρκετά τα ζευγάρια εκείνα που αφιερώνουν πάρα πολύ χρόνο στην προσπάθεια σύλληψης, ακόμα προγραμματίζουν με μεγάλη ευλάβεια χρόνου τις σεξουαλικές τους επαφές. Ως επακόλουθο, το ζευγάρι αντιλαμβάνεται τη σεξουαλική επαφή κυρίως ως πράξη για την επίτευξη σύλληψης και όχι ως μέσο ευχαρίστησης. Αναπόφευκτα, η σεξουαλική πράξη καταλήγει να αποτελεί μία «υποχρέωση που πρέπει να γίνει» και πολλά ζευγάρια βιώνουν αυτή τη διαδικασία ως μία μεγάλη αλλαγή στη σχέση τους.

      Ένα ζευγάρι που πρωταρχικός του λόγος είναι η τεκνοποίηση, «παλεύει» για αυτή του την επιθυμία , ίσως να υπάρχουν πολύ βαθύτεροι λόγοι για την επιμονή ενός ζευγαριού να αποκτήσει παιδί, έτσι ώστε να υποβάλλει τον εαυτό του σε μία τέτοια μακροχρόνια και δύσκολη δοκιμασία όπως εκείνη της εξωσωματικής. Οι λόγοι πάντοτε είναι πολύ προσωπικοί και υποκειμενικοί και δεν μπορούμε να αναφερόμαστε σε γενικεύσεις για ποιον λόγο ο καθείς επιδιώκει την εξωσωματική. Τα ζευγάρια εκείνα που μπαίνουν σ’ αυτό τον κύκλο των συνεχόμενων προσπαθειών αξίζουν τον σεβασμό και την υποστήριξη του περίγυρου τους, διότι είναι πολύ σημαντικό το ζευγάρι να νιώθει οικεία με την προσπάθεια αυτή που κάνει αλλά να γνωρίζει κιόλας ότι σε οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να καταφύγει ή να απευθυνθεί σε ένα οικείο του άτομο και να μοιραστεί μαζί του την αγωνία του, τους προβληματισμούς του χωρίς να νιώθει ότι θα κριθεί ή θα απαξιωθεί. Είναι φυσικό ότι με την γέννηση του πρώτου παιδιού η ψυχολογία των γονέων αλλάζει «ωριμάζει». Η δυαδική σχέση του ζευγαριού -των συζύγων- με την γέννηση του πρώτου παιδιού μετατρέπεται σε τριαδική. Η μεγαλύτερη προσοχή και ευθύνη μετατοπίζεται στο τρίτο μέλος της οικογένειας. Όταν ένα παιδί έρχεται στην ζωή έπειτα από μεγάλη προσπάθεια φυσιολογική, ή υποβοηθούμενη παρατηρούμαι ότι οι γονείς νιώθουν μεγάλη ευγνωμοσύνη για το αποτέλεσμα αυτό, ότι επιτέλους μετά από διάφορες δοκιμασίες και μάχες επιτέλους κρατούν το μωράκι τους στην αγκαλιά τους. Το γεγονός αυτό μπορεί να επιδράσει θετικά στην σχέση τους και να τους φέρει ακόμα πιο κοντά, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μπορεί να τους οδηγήσει σε αναθεώρηση της ζωής των συζύγων-γονέων και της σχέσης τους. Αρκετοί μπαμπάδες εμφανίζουν κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά τους και στην εξωτερική τους εμφάνιση, για παράδειγμα παίρνουν αρκετό βάρος, αμελούν την φροντίδα του εαυτού τους. Από την άλλη οι μητέρες παρατηρείται ότι έχουν μία ιδιαίτερη προσκόλληση στο παιδί και παραμελούν την σχέση τους με τον σύντροφο. Οι Παιδίατροι υποστηρίζουν ότι έως το πρώτο έτος ενός μωρού η σχέση παιδιού-μητέρας είναι πολύ καθοριστική και η προσκόλληση των δυο τους είναι σημαντική και αναπόφευκτη, όταν όμως από εκεί και ύστερα αυτό έχει συνέχεια και το «νόημα της ζωής» βρίσκεται μόνο μέσα από την ύπαρξη του παιδιού τότε η σχέση παραμελείτε εντελώς και το ζευγάρι απομακρύνεται πρώτα συναισθηματικά και μετά ως προς τις συνήθεις και τις συνθήκες της ζωής τους, κοιμούνται σε ξεχωριστά κρεβάτια , η σχέση αρχίζει να μετατρέπεται σε συμβατή. Κάτι τέτοιο όπως είναι φυσικό μπορεί να δημιουργεί συναισθηματικές διαταραχές και μεταπτώσεις με αρνητικές συνέπειες στην μεταξύ τους σχέση. Εάν το ζευγάρι αποφασίσει να μείνει μαζί συμβατικά η κατάσταση αυτή που ξεκίνησε από τους ίδιους να καταλήξει να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμη και στην ενήλικη ζωή του παιδιού.

      ΕΙΝΑΙ ΑΙΤΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟΥ Η ΑΝΕΠΙΤΥΧΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ;;

      Κρίσεις μέσα στην οικογένεια μπορούν να προκληθούν από διάφορες αιτίες. Η σημαντικότερη όμως αιτία μίας συζυγικής σύγκρουσης οφείλεται στο ότι κανείς από το ζευγάρι δεν ενδίδει στον άλλον κατά την συγχώνευση από το Εγώ στο Εμείς. Ή όταν εκείνος που μέχρι τώρα προσαρμοζόταν αρνείτο πλέον να συνεχίσει (Bowen, M. 1996). Η κρίση στο ζευγάρι μπορεί να προκληθεί από εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες. Εσωτερικοί λόγοι είναι τα γεγονότα και ο αιτίες που οφείλονται στην υπαιτιότητα του ίδιου του ζευγαριού, ενώ εξωτερικοί λόγοι είναι εκείνοι που προκαλούνται από κοινωνικές συνθήκες, το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του ζευγαριού. Το ζευγάρι που μάχεται για την απόκτηση ενός παιδιού και έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην απόκτηση του, σημαίνει ότι η επιθυμία του είναι μεγάλη και πολύ ισχυρή. Ορισμένα ζευγάρια ξεκινούν από κοινού την προσπάθεια αυτή να αποκτήσουν ένα παιδί και καταλήγουν μαζί στο τέλος αυτής της προσπάθειας και της δοκιμασίας. Υπάρχουν όμως και ζευγάρια που ναι μεν θέλουν διακαώς την απόκτηση ενός μωρού αλλά τουλάχιστον ο ένας να μην υποστηρίζει με θέρμη την διαδικασία της εξωσωματικής, να μην υποστηρίζει ή να μην πιστεύει εξολοκλήρου αυτή την προσπάθεια. Η συνέπεια αυτού είναι ότι η μεγαλύτερη προσπάθεια και η πίστη είναι κυρίως από το ένα μέλος, συνήθως της γυναίκας και αρκετές φορές μπορεί να νιώθει μόνη και στο τέλος μπορεί να απογοητεύεται. Αρκετοί αναρωτιούνται αν η αιτία ενός διαζυγίου είναι η ανεπιτυχής εξωσωματική;; Είναι μόνο αυτό ή και κάτι άλλο; Αυτός ο λόγος είναι πολύ βαθύς και μ’ αφορμή το γεγονός της εξωσωματικής το ζευγάρι να φέρνει στην επιφάνεια της σχέσης του και άλλα προβλήματα που πιθανών τα είχε κρυμμένα και δεν επέτρεπε να βγουν στην επιφάνεια. Είναι πολύ λεπτή η ισορροπία του να προσπαθήσει ένα ζευγάρι να ξεπεράσει τα προβλήματα του από κοινού να προχωρήσει, με το να τα παρατηρήσει να αφήσει αυτό το δύσκαμπτο «αγκάθι» να εισχωρήσει στην ζωή του. Αρκετοί που έχουν περάσει από την δοκιμασία και τελικώς χώρισαν υποστηρίζουν ότι . Αρκετά ζευγάρια φτάνουν στο σημείο να χωρίζουν διότι τους είναι αρκετά δύσκολο να διαχειριστούν την αποτυχία. Εύκολα ο ένας ρίχνει τα βαρίδια στον άλλον και αυτό είναι ότι πιο ψυχοφθόρο για την σχέση. Αυτό που κάποτε ένωνε το ζευγάρι τώρα είναι ο λόγος (φαινομενικά) που χωρίζει αυτή την ένωση. Μετά από κάθε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης ή κύκλο θεραπείας, όταν δεν επιτυγχάνεται μία κύηση, η απογοήτευση βιώνετε τόσο έντονα που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ψυχική εξουθένωση. Οι υπογόνιμοι άνθρωποι έχουν συχνά μια ροπή στις αγχώδεις διαταραχές (στρες), νιώθοντας πως έχουν χάσει κάθε έλεγχο. Η αυτοεκτίμηση του ενός ή και των δύο συντρόφων πλήττεται σοβαρά και συχνά νοιώθουν θυμό, μοναξιά, θλίψη. Οι ψυχικές εντάσεις αλλά και οι συγκρούσεις στην καθημερινότητα μέσα στη σχέση του ζευγαριού, συχνά γίνονται δυσβάσταχτες. Όλες αυτές οι αλλαγές στη δυναμική του ζεύγους μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή απομάκρυνση, καθώς οι σύντροφοι απομονώνονται συναισθηματικά φτάνοντας στο σημείο ή την επιλογή της διακοπής της σχέση τους ή του γάμου τους.

      ΤΙ ΚΛΩΝΙΖΕΙ ΕΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ

      Το πως επιδρούν οι κρίσεις και οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια έχει να κάνει με την ανάλογη κατανόηση που δείχνουν τα μέλη της απέναντι στα προβλήματα ή σε διάφορα ζητήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν την κάθε φορά. Σε περιόδους έντονης κρίσης είναι πολύ πιθανό να μην μπορούν να καταλάβουν και να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον μ’ αποτέλεσμα η υποχώρηση να μοιάζει αποστροφική. Εκείνες τις στιγμές από το ζευγάρι μπορεί να ειπωθούν σκληρές κουβέντες, ο καθένας να νιώσει απέραντη μοναξιά, να κλειστεί στον εαυτό του και αυτό να επιφέρει συνεχείς εντάσεις, εκρήξεις θυμού και απομάκρυνση. Περνώντας η ένταση που κρύβει μία έκρηξη κρίσης τότε μπορεί όταν υπάρχουν βαθιά και πραγματικά συναισθήματα αγάπης μεταξύ τους να καταφέρουν να βγουν νικητές και η εμπιστοσύνη μεταξύ τους να ανθίσει ξανά. Η ανάγκη που έχει ο κάθε σύζυγος από τον άλλο και η ψυχοσωματική ένωση που συμπληρώνει ένα ζευγάρι προσφέρει και στους δύο πληρότητα και ηρεμία και μόνο τότε μπορούν πραγματικά να βοηθηθούν και να περάσουν στο επόμενο στάδιο της σχέσης τους, Μέσα από μία κρίση στο ζευγάρι υπάρχει η πιθανότητα ωρίμανσης, διότι στην διάρκεια της κρίσης υπάρχει περίπτωση να αποσαφηνιστούν στοιχεία τα οποία ήταν αδιευκρίνιστα στην συζυγική ή στην ευρύτερη οικογενειακή σχέση μέχρι εκείνη την στιγμή.

      Θα μπορούσε να ερωτηθεί κάποιος «μα αφού πέτυχε η εξωσωματική γονιμοποίηση, γιατί χώρισαν, τι έφταιξε;» όπως αναφέρθηκε και παραπάνω για ένα ζευγάρι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει το τι επιδιώκει από μία σχέση μπαίνοντας σ’ αυτήν, όταν η σχέση αυτή προχωρά και η απόκτηση ενός παιδιού είναι επιθυμία αλλά οι ρόλοι κατά την διάρκεια των προσπαθειών αυτών αλλάζουν, τότε είναι πολύ πιθανό παρ’ότι η διαδικασία είναι επιτυχής στην μεταξύ σχέση του ζευγαριού να έχουν αλλάξει-μετακινηθεί πολλά. Ανάλογα με το ιστορικό κάθε ζευγαριού υπάρχει και η αιτία της. Το σημαντικό είναι ότι η εξωσωματική ως διαδικασία δεν χωρίζει –πάντα- ένα ζευγάρι, αλλά η τροπή στην οποία έχει μπει η σχέση. Οι ευθύνες, η ενοχές, η ψυχολογική κούραση οδεύουν το ζευγάρι στην απομάκρυνση, αντί να τους φέρει πιο κοντά και όλη αυτή η διαδικασία και δοκιμασία να τους ενώσει καταφεύγουν στον χωρισμό για πολλούς, ιδιαίτερους και προσωπικούς λόγους.

      ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ

      Στα εξειδικευμένα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης το επιστημονικό προσωπικό εκτός των ειδικοτήτων των ιατρών παρέχουν συμβουλευτική στα ζευγάρια που απευθύνονται σε εκείνους. Οφείλει κάθε τέτοιο αξιόλογο κέντρο να παρέχει συμβουλευτική είτε εντός του κέντρου του είτε με εξωτερικό συνεργάτη. Η συμβουλευτική διαδικασία βοηθά το ζευγάρι αρχικά να έχει την αίσθηση του ελέγχου του σ’ αυτό που πάει να κάνει, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση του και να πιστέψει στον εαυτό του και στις δυναμικές του. Επίσης, μαθαίνει διάφορες τεχνικές στο πως να διαχειριστεί το άγχος του, ιδίως σε στιγμές έντασης και έντονης συγκινησιακής φόρτισης. Μαθαίνει να νοηματοδοτεί τα τυχόν αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις που μπορεί να κάνει. Είναι πολύ πιθανό αυτό κατά την διάρκεια της όλης θεραπείας να συμβεί ορισμένες φορές, όταν κάτι μπορεί να μην πάει καλά, ή τα αποτελέσματα που περιμένει το ζευγάρι να μην έρχονται στον χρόνο που έχουν –οι ίδιοι- θέσει. Στόχος επίσης της συμβουλευτικής διαδικασίας είναι να μειωθούν τυχόν σωματικά συμπτώματα, κόπωση, κεφαλαλγίες, αϋπνίες..... Μείωση των αρνητικών συναισθημάτων, θλίψη, απομόνωση, πανικός, απογοήτευση, συνεχής αποθάρρυνση (πηγή:emBio medical center)

      ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΑΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

1. Αναγνώριση του προβλήματος και αναζήτηση βοήθειας

2. Ιατρική αξιολόγηση

3. Πρόγραμμα θεραπείας της υπογονιμότητας

4. Περαιτέρω θεραπείες ή / και διαγνωστικές εξετάσεις

5. Θεραπείες με συμβολή τρίτου (δωρεά ωαρίων ή / και σπέρματος, παρένθετη μητρότητα)

6. Απόφαση τερματισμού της θεραπείας

Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

ΛΕΚΤΙΚΗ ΒΙΑ

      Γενικότερα η βία ορίζεται ως εξής: «Οποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας από άλλο μέλος της οικογένειας και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του». Επίσης οποιαδήποτε πράξη ή συμπεριφορά η οποία συνιστά βία και διαπράττεται στην παρουσία ανηλίκου, θεωρείται αδίκημα με βάση τον παρακάτω Νόμο (αρ.119(Ι)/2000,άρθρο3)

      ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ

•Σωματική

•Σεξουαλική

•Ψυχολογική

•Παραμέληση

      Θα γίνει αναφορά στο συγκεκριμένο κείμενο στην λεκτική βία, είτε αυτή προέρχεται από το κοινωνικό σύνολο, από το εργασιακό περιβάλλον, ακόμα και από την οικογένεια (άμεση και ευρύτερη)

      Η ψυχολογική βία περιλαμβάνει την απόρριψη, ανασφάλεια, έλλειψη αλληλοσεβασμού, εξευτελισμός, παραμέληση, τρομοκρατία, φωνές κα.

      Συγκεκριμένα στην λεκτική βία συναντάμε ύβρεις, προσβολές, απειλές και εκφράσεις μειωτικές και υποτιμητικές.

      Παραμέληση

      Η παραμέληση αφορά κυρίως τα παιδιά, τους ηλικιωμένους ή άλλα άτομα που αδυνατούν για διάφορους λόγους να φροντίσουν τον εαυτό τους όπως είναι τα άτομα με χρόνια σοβαρά προβλήματα υγείας, αναπηρία κλπ.

      Με τον όρο "παραμέληση" περιγράφεται το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο ένας ή περισσότεροι ενήλικες που έχουν την ευθύνη της φροντίδας ενός ατόμου, επιτρέπουν να προκληθούν στο άτομο σωματικές κακώσεις ή συνθήκες στέρησης σε τέτοιο βαθμό, ώστε συχνά να επιφέρουν σοβαρές διαταραχές σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής ή κοινωνικής μορφής ακόμα και το θάνατο. Ένα παιδί είναι παραμελημένο εάν αφεθεί χωρίς φροντίδα για μακρά χρονικά διαστήματα ή εάν εγκαταλειφθεί. Να τονιστεί ότι άτομα με σχέση φροντίδας, μπορεί εκτός των γονέων, να είναι άλλοι συγγενείς όπως και το προσωπικό ιδρυμάτων, δάσκαλοι, βρεφοκόμοι και άλλοι.

      Λεκτική βία από συγγενικό πρόσωπο προς ανήλικο παιδί.

      Πρώτα απ’ όλα θα γίνει μία σύντομη αναφορά για την σημασία των παππούδων στην ζωή των εγγονιών ανάλογα το ηλικιακό φάσμα στο οποίο ανήκουν. Γνωρίζουμε ότι η παρουσία της γιαγιάς και του παππού στην ζωής ενός παιδιού είναι πολύ σημαντική, αυτή η σχέση δίνει και στους δύο πολύ όμορφα και σπουδαία πράγματα. Δεν αντικαθιστά την γονική σχέση. Ο ρόλος των παππούδων παραμένει ως έχει τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Διακρίνονται 3 ηλικιακές φάσεις όπου γίνονται κάποιοι παππούδες, κάθε περίοδος είναι ξεχωριστή και παρουσιάζει τα δικά της στοιχεία. Το ηλικιακό φάσμα των 40-55 ετών, εδώ οι «μεγάλοι γονείς» είναι αρκετά νέοι αλλά παρ’ όλα αυτά έχουν γίνει παππούδες. Είναι πιθανόν να εργάζονται και ο ερχομός ενός εγγονιού δεν σταματά την καθημερινότητα τους. Θα ξαναθυμηθούν την παιδική τους ηλικία, δεν θα σταματήσουν την δική τους καθημερινή ροή. Σ΄αυτή την φάση είναι ωφέλιμο η νεαρή γιαγιά να ακολουθεί την ανατροφή που θέλει να δώσει ο νέος γονιός στο παιδί του, χωρίς να επιβάλλει τις δικές της εμπειρίες που βίωνε κάποια χρόνια πριν.

      Στο ηλικιακό πλαίσιο μεταξύ 55-65, εδώ οι μεγάλοι γονείς αρχίζουν α αισθάνονται ότι οι δραστηριότητες τους περιορίζονται μέσα στην καθημερινότητα. Αισθάνονται κουρασμένοι ιδίως εκείνοι που σ’ όλη τους την ζωή αντιμετώπιζαν δυσκολίες και ταλαιπωρίες. Η περίοδος της συνταξιοδότησης για ορισμένους είναι μία περίοδος αναδιαπραγματεύσεων, θέτουν νέους στόχους, και καινούργιες ασχολίες στην καθημερινότητα τους. Ορισμένοι όμως νιώθουν ότι είναι η αρχή τους τέλους της ζωής τους, ότι στο εξής δεν έχουν να κάνουν κάτι και να προσφέρουν, οφείλουν αυτοί οι άνθρωποι να κάνουν προσπάθεια ώστε να γεράσουν όσον το δυνατό πολύ αργότερα. Οι παππούδες σ’ αυτή την ηλικιακή φάση έχουν τον χρόνο και την θέληση να βοηθήσουν τα παιδιά τους όταν τους το ζητούν στα ζητήματα που αφορούν τα εγγόνια τους και ιδίως στα πιο πρακτικά, όπως την μεταφορά τους στο σχολείο, στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες. Στο ηλικιακό φάσμα μεταξύ 65-75, εδώ οι μεγαλύτεροι γονείς (παππούδες) συνεχίζουν να ζουν μία γόνιμη και δημιουργική περίοδο ιδίως όταν είναι η ιδιοσυγκρασία τους τέτοια και γενικότερα ήταν άνθρωποι πάντα δραστήριοι. Περνώντας τα 75-80, εδώ θα λέγαμε ότι υπάρχει η κατηγορία των γερόντων, είναι η αρχή της 4ης ηλικίας (Χουρδάκη Μ.). Είναι πιθανό και συναντάμε πολλές φορές ανθρώπους αυτής της ηλικιακής κατηγορίας που δεν παρουσιάζουν ελαττώματα, ή αδυναμίες όπως ορισμένοι γυρνώντας πολλά χρόνια πριν. Σ’ αυτές τις ηλικίες οι ίδιοι οι παππούδες αδυνατούν πολλές φορές να αναλάβουν την φύλαξη των εγγονιών τους, αρκετοί αναγνωρίζουν τις δυνατότητες τους και επιλέγουν να μην έχουν αυτή την ευθύνη διότι δεν εμπιστεύονται τις αντοχές, τις δυνάμεις τους. Εδώ καλείται το ζευγάρι να βρει άλλους τρόπους όπου θα εξυπηρετηθεί. Είναι πιθανό και τα εγγόνια να νιώθουν μία αποστασιοποίηση από τους παππούδες αυτής της ηλιακής γκάμας. Δεν μπορούν να χαρούν το παιχνίδι μαζί τους, δεν μπορούν να τους κουράσουν, να τους ζαλίσουν από τις φωνές τους και τα καμώματα τους. Καταλαβαίνουν ότι είναι ιδιαίτερα μεγάλοι για όλα εκείνα που θέλουν τα παιδιά να μοιραστούν μαζί τους. Μπορεί ορισμένα παιδιά να συγκρίνουν τους δικούς τους παππούδες με εκείνων άλλων φίλων τους που βρίσκονται σε νεαρότερη ηλικία και να αισθάνονται αμήχανα ότι δεν μπορούν να απολαύσουν το παιχνίδι και το κανάκεμα με τους δικούς τους παππούδες.

      Αναφέρθηκαν όλα τα παραπάνω με στόχο να δοθεί μία σύντομη εικόνα στο τι επικρατεί από την στιγμή που κάποιος γίνει παππούς/γιαγιά. Τι αλλάζει αλλά και τι παραμένει ίδιο. Συναντάμε και ακούμε όμως πολύ συχνά παιδιά ιδίως μικρής ηλικίας (δυστυχώς στην ηλικία όπου γίνονται πολύ σημαντικές καταγραφές) όπου γίνονται δέκτες μία έντονης λεκτικής βίας. Συγγενείς, ιδίως εκείνοι που βοηθούν τα παιδιά τους στο να αναλαμβάνουν μέρος της φροντίδας και της διαπαιδαγώγησης των εγγονιών τους, χρησιμοποιούν έντονο λόγο, αρνητική έκφραση και διάθεση μ’ αποτέλεσμα να διοχετεύεται ο φόβος και η ένταση στην ψυχή ενός παιδιού. Για την κατάλληλη ψυχική ισορροπία ενός παιδιού θα ήταν καλύτερο η αποφυγή αυτής της επαφής, του παιδιού και εκείνου που ασκεί έμμεσα βία επάνω του. Οι άνθρωποι εκείνοι που χρησιμοποιούν ύβρεις, έντονο και αυστηρό βλέμμα, βλοσυρότητα και πολλές φορές τιμωρία στα παιδιά, είναι άνθρωποι που δεν καταλαβαίνουν τις συνέπειες αυτής τους τις συμπεριφοράς, δεν πιστεύουν ότι κάνουν κάτι κακό, ίσια-ίσα θεωρούν ότι δεν θα πάθουν κάτι τα παιδιά, και ότι έτσι γίνονται σκληρά και όχι ευαίσθητα!!

      Στην ενδοοικογενειακή βία συναντάμε κυρίως ένα μέλος της οικογένειας να ασκεί σωματική και ψυχική κακοποίηση σε άλλο μέλος της οικογένειας κυρίως στο μικρότερο, διότι το θεωρεί ανήμπορο και άβουλο. Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να την συναντήσουμε σε διάφορες μορφές. Εκείνες που συναντάμε πιο συχνά είναι η σωματική κακοποίηση, η σεξουαλική, η συναισθηματική και η ψυχολογική.

      Το άτομο που ασκεί τη βία μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους όπως απειλές, ότι θα χτυπήσει , θα διακόψει το χαρτζηλίκη θα κάνει κακό στα παιδιά. Ο συγγενής που ασκεί βία σ’ ένα παιδί δεν το σέβεται, όπως δεν σέβεται και τον ίδιο του τον εαυτό. Οποιασδήποτε μορφής βίας και να ασκεί, όποια απαξιωτική συμπεριφορά και να εκφράζει απέναντι προς το παιδί υπάρχει μία μορφή νοσηρότητας του ενήλικα, που εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα με οποιοδήποτε μέσο θα υπάρχει έντονος κίνδυνος η ψυχολογική θέση του παιδιού να χειροτερεύει.. Στα παιδιά αρέσει η ηρεμία, η ρουτίνα και η επεξήγηση, ένας συγγενής με πολύ αρνητική ενέργεια, ένταση, θυμό και απωθημένα μπορεί να προκαλέσει αρκετά μεγάλο κακό στην ψυχοσύνθεση ενός παιδιού.

      Το προφίλ εκείνων που ασκούν λεκτική βία

      Τα ευρήματα τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες χώρες δείχνουν ότι οι γονείς είναι άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες για φροντίδα και στήριξη τόσο από κοινωνικούς φορείς, όσο και από ειδικούς ψυχικής υγείας. Σοβαρές ψυχικές δυσκολίες (π.χ. πληρούν τα κριτήρια για ψυχιατρικές διαγνώσεις όπως, κατάθλιψη, διαταραχή προσωπικότητας, σπανιότερα ψυχωσικές διαταραχές. – Περιορισμένες νοητικές ικανότητες. – Σημαντική δυσκολία να ελέγχουν τον εαυτό τους και τις παρορμήσεις τους (κυρίως τις επιθετικές). – Συναίσθημα βαθιάς ανεπάρκειας για το γονεϊκό τους ρόλο και για την εικόνα του εαυτού τους γενικότερα. – Έντονες (ναρκισσιστικές) ανάγκες για εξάρτηση και προσοχή από τους άλλους, τις οποίες τείνουν να καλύπτουν χρησιμοποιώντας τα παιδιά τους ως πηγή φροντίδας. Έτσι, τα παιδιά τους αναλαμβάνουν να στηρίζουν τους γονείς, παραμελώντας τις δικές τους φυσιολογικές ανάγκες για φροντίδα και εξάρτηση (το λεγόμενο σύνδρομο «γονεοποιημένου παιδιού»). – Κακές σχέσεις με τους δικούς τους γονείς. Οι περισσότεροι γονείς που κακοποιούν έχουν υπάρξει θύματα ή μάρτυρες βίαιων σκηνών μέσα στις δικές τους οικογένειες. Με την κακοποίηση του παιδιού τους τείνουν ασυνείδητα να ανακουφίζουν και να ελέγχουν τα δικά τους παιδικά ψυχικά τραύματα μέσα από τη διαδικασία της «ταύτισης» με τον βίαιο και επιθετικό γονιό τους. Έτσι ένα κακοποιημένο παιδί ενδέχεται να γίνει κι εκείνο ένας βίαιος γονιός στο μέλλον, συνεχίζοντας κατά αυτόν τον τρόπο το δια-γενεαλογικό πέρασμα της βίας στην οικογένεια. – Συχνότερη χρησιμοποίηση λεκτικής επιθετικότητας, σωματικής τιμωρίας και επιβολής δύναμης στα παιδιά συγκριτικά με φυσιολογικούς γονείς. Επίσης, εκδηλώνουν σημαντικά σπανιότερα θετικές αλληλεπιδράσεις (π.χ. παιχνίδι, διάλογο, καθοδήγηση) με τα παιδιά τους. – Ακαμψία στις στάσεις τους απέναντι στο παιδί, αλλά και σε άλλα θέματα της ζωής γενικότερα. – Τάση να αντιλαμβάνονται και να περιγράφουν το παιδί με τρόπο αρνητικό («δύσκολο», «κακό», «προβληματικό») (Πηγή: http://el.wikipedia.org/)