ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ Ο ΧΩΡΙΣΜΟΣ

      Τι είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση: Είναι η μέθοδος όπου το ωάριο λαμβάνεται από την ωοθήκη της γυναίκας και γονιμοποιείται με το σπερματοζωάριο στο εργαστήριο. Ενδείξεις για την εξωσωματική έχουν κυρίως οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα από τις σάλπιγγες (απόφραξη από φλεγμονές, ενδομητρίωση, εξωμήτριο κύηση), ή όταν οι άνδρες έχουν μη αναστρέψιμες βλάβες στο σπέρμα τους ( Κρεάτσας Γ. 2003). Γενικότερα η εξωσωματική γονιμοποίηση ενδείκνυται σε καταστάσεις όπου η λειτουργικότητα των σαλπίγγων δεν είναι καλή. Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι το τελευταίο στάδιο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, και με τα καλύτερα ποσοστά επιτυχίας που φτάνουν το 40%. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται σε συνδυασμό με την φαρμακευτική πρόκληση της ωοθυλακιορρηξιας. Στη μέση του κύκλου πραγματοποιείται η ωοληψία, η λήψη δηλαδή των ώριμων ωαρίων από τις ωοθήκες.

      Στη συνέχεια πραγματοποιείται η τεχνητή γονιμοποίηση με τα σπερματοζωάρια. Την 2η με 5η μέρα των γονιμοποιημένων ωαρίων (δηλαδή των εμβρύων), πραγματοποιείται η εμβρυομεταφορά μέσα στη μήτρα. (Ξηρομερίτης Παναγιώτης Μαιευτήρας -Χειρούργος Γυναικολόγος)

      ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

      Ηλικία της γυναίκας άνω των 35 ετών

• Η απουσία προηγούμενης εγκυμοσύνης

• Προσπάθεια σύλληψης για περισσότερο από 3 έτη

• Σεξουαλική επαφή σε λάθος χρονική στιγμή σε σχέση με την ωοθυλακιορρηξία

• Δείκτης μάζας σώματος (BMI ) της γυναίκας <20 (πολύ λεπτή) και >30 (παχύσαρκη)

• Ένας ή και οι δύο σύντροφοι να καπνίζουν

• Λήψη καφεΐνης περισσότερη από 2 φλυτζάνια καφέ ημερησίως

• Χρήση ναρκωτικών ουσιών

      Η υπογονιμότητα είναι αναπόφευκτα πηγή άγχους για το ζευγάρι. Είναι αρκετά χρήσιμο για εκείνα τα ζευγάρια που προσφεύγουν στην εξωσωματική να μπορούν όταν το έχουν ανάγκη να έχουν πρόσβαση σε συμβουλευτική διαδικασία. Ο ρόλος των συμβούλων υπογονιμότητας είναι να βοηθούν τα υπογόνιμα ζευγάρια να αντιμετωπίζουν το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα που κυριεύονται εκείνη την περίοδο στην προσπάθεια που κάνουν για την επίτευξη της εγκυμοσύνης. Επίσης, προσφέρουν στήριξη όταν τα ζευγάρια έχουν προβλήματα στη σχέση τους, ένα συνηθισμένο θέμα που αντιμετωπίζουν αυτή την περίοδο αρκετά ζευγάρια. Γενικά, οι σύμβουλοι υπογονιμότητας στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ζευγαριού. Ωστόσο, δεν αξιολογούν την καταλληλότητα του ζευγαριού για θεραπεία υπογονιμότητας. (πηγή http://www.ranzcog.edu.au)

      ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

      Οι επιπτώσεις της αφορούν την ιδιωτική ζωή, τους στόχους, τον τρόπο ζωής, τα οικονομικά, τις σχέσεις, τις συμπεριφορές, τις απαιτήσεις, την εργασία ακόμα και το ίδιο το ανθρώπινο σώμα.

      Η υπογονιμότητα συνήθως δεν αναγνωρίζεται, δεν κατανοείται και δε μοιράζεται με άλλους.

      Η αρχική διάγνωση της υπογονιμότητας προκαλεί άγχος και καταλήγει σε συναισθήματα όπως:

• σοκ, έκπληξη και άρνηση

• θυμό, αγανάκτηση και φθόνο

• άγχος, φόβο και πανικό

• κατάθλιψη και σύγχυση

• απομόνωση και διαφοροποίηση από τους άλλους

• αίσθηση απώλειας

( πηγή http://www.ranzcog.edu.au)

      ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΖΕΥΓΑΡΙΟΥ

      Τα περισσότερα ζευγάρια όταν αποφασίζουν να «μπουν» σ’ αυτή την διαδικασία μπορεί θεωρητικά να πιστεύουν ότι θα βγουν πάντα νικητές από την δοκιμασία της εξωσωματικής. Είναι πολύ σημαντικό και θετικός παράγοντας κάποιος να πιστεύει δυνατά και θετικά στην κάθε του προσπάθεια, υπάρχουν όμως οι αντικειμενικές πραγματικές στιγμές που η αλήθεια μπορεί να σοκάρει να απογοητεύει, να θλίβει ένα ζευγάρι. Είναι φυσιολογικό στα ζευγάρια που βιώνουν μία τέτοια εμπειρία να έχουν άγχος και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό να μετατρέπεται σε χρόνιο στρες. Ερευνητικά έχει αποδειχθεί ότι γυναίκες που υποβάλλονται σε τέτοιες διαδικασίες έχουν τόσο στρες όσο και ασθενείς που έχουν να αντιμετωπίσουν ασθένειες πολύ σοβαρές και επικίνδυνες.

      Τα προβλήματα γονιμότητας και η εξωσωματική μπορούν να επιδράσουν:

• στην αίσθηση του ελέγχου

• στα μελλοντικά σχέδια

• στην αίσθηση μίας ικανής προσωπικότητας

• στις σχέσεις με το σύντροφο

•στις διαπροσωπικές σχέσεις

•στην αίσθηση ότι «δεν είμαι φυσιολογικός» - παρέμβαση στη φύση του ανθρώπου μέσω της τεχνολογίας (http://www.ranzcog.edu.au).

      Ορισμένες φορές η εξωσωματική μπορεί να υποβάλλει το ζευγάρι αλλά και το συγγενικό περιβάλλον του ζευγαριού σε μεγάλες δοκιμασίες. Προκύπτουν προβλήματα στην επικοινωνία, αισθήματα ενοχής αλλά και η διαφορετική προσέγγιση/αντιμετώπιση της κατάστασης μεταξύ του ζευγαριού μπορεί να επηρεάσει την σχέση και το αρχικό στοιχείο της κοινής τους ένωσης να γίνει ο λόγος για απομάκρυνση και να προκληθούν εντάσεις στην μεταξύ τους σχέση. Παρόλα αυτά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν μεγαλύτερη συχνότητα χωρισμών ή διαζυγίων στα ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπείες υπογονιμότητας, αν και τα ζευγάρια που τελικώς χωρίζουν εντοπίζουν τα αίτια του χωρισμού τους στην υπογονιμότητα και τη διαδικασία θεραπείας της.

      Είναι αρκετά τα ζευγάρια εκείνα που αφιερώνουν πάρα πολύ χρόνο στην προσπάθεια σύλληψης, ακόμα προγραμματίζουν με μεγάλη ευλάβεια χρόνου τις σεξουαλικές τους επαφές. Ως επακόλουθο, το ζευγάρι αντιλαμβάνεται τη σεξουαλική επαφή κυρίως ως πράξη για την επίτευξη σύλληψης και όχι ως μέσο ευχαρίστησης. Αναπόφευκτα, η σεξουαλική πράξη καταλήγει να αποτελεί μία «υποχρέωση που πρέπει να γίνει» και πολλά ζευγάρια βιώνουν αυτή τη διαδικασία ως μία μεγάλη αλλαγή στη σχέση τους.

      Ένα ζευγάρι που πρωταρχικός του λόγος είναι η τεκνοποίηση, «παλεύει» για αυτή του την επιθυμία , ίσως να υπάρχουν πολύ βαθύτεροι λόγοι για την επιμονή ενός ζευγαριού να αποκτήσει παιδί, έτσι ώστε να υποβάλλει τον εαυτό του σε μία τέτοια μακροχρόνια και δύσκολη δοκιμασία όπως εκείνη της εξωσωματικής. Οι λόγοι πάντοτε είναι πολύ προσωπικοί και υποκειμενικοί και δεν μπορούμε να αναφερόμαστε σε γενικεύσεις για ποιον λόγο ο καθείς επιδιώκει την εξωσωματική. Τα ζευγάρια εκείνα που μπαίνουν σ’ αυτό τον κύκλο των συνεχόμενων προσπαθειών αξίζουν τον σεβασμό και την υποστήριξη του περίγυρου τους, διότι είναι πολύ σημαντικό το ζευγάρι να νιώθει οικεία με την προσπάθεια αυτή που κάνει αλλά να γνωρίζει κιόλας ότι σε οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να καταφύγει ή να απευθυνθεί σε ένα οικείο του άτομο και να μοιραστεί μαζί του την αγωνία του, τους προβληματισμούς του χωρίς να νιώθει ότι θα κριθεί ή θα απαξιωθεί. Είναι φυσικό ότι με την γέννηση του πρώτου παιδιού η ψυχολογία των γονέων αλλάζει «ωριμάζει». Η δυαδική σχέση του ζευγαριού -των συζύγων- με την γέννηση του πρώτου παιδιού μετατρέπεται σε τριαδική. Η μεγαλύτερη προσοχή και ευθύνη μετατοπίζεται στο τρίτο μέλος της οικογένειας. Όταν ένα παιδί έρχεται στην ζωή έπειτα από μεγάλη προσπάθεια φυσιολογική, ή υποβοηθούμενη παρατηρούμαι ότι οι γονείς νιώθουν μεγάλη ευγνωμοσύνη για το αποτέλεσμα αυτό, ότι επιτέλους μετά από διάφορες δοκιμασίες και μάχες επιτέλους κρατούν το μωράκι τους στην αγκαλιά τους. Το γεγονός αυτό μπορεί να επιδράσει θετικά στην σχέση τους και να τους φέρει ακόμα πιο κοντά, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που μπορεί να τους οδηγήσει σε αναθεώρηση της ζωής των συζύγων-γονέων και της σχέσης τους. Αρκετοί μπαμπάδες εμφανίζουν κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά τους και στην εξωτερική τους εμφάνιση, για παράδειγμα παίρνουν αρκετό βάρος, αμελούν την φροντίδα του εαυτού τους. Από την άλλη οι μητέρες παρατηρείται ότι έχουν μία ιδιαίτερη προσκόλληση στο παιδί και παραμελούν την σχέση τους με τον σύντροφο. Οι Παιδίατροι υποστηρίζουν ότι έως το πρώτο έτος ενός μωρού η σχέση παιδιού-μητέρας είναι πολύ καθοριστική και η προσκόλληση των δυο τους είναι σημαντική και αναπόφευκτη, όταν όμως από εκεί και ύστερα αυτό έχει συνέχεια και το «νόημα της ζωής» βρίσκεται μόνο μέσα από την ύπαρξη του παιδιού τότε η σχέση παραμελείτε εντελώς και το ζευγάρι απομακρύνεται πρώτα συναισθηματικά και μετά ως προς τις συνήθεις και τις συνθήκες της ζωής τους, κοιμούνται σε ξεχωριστά κρεβάτια , η σχέση αρχίζει να μετατρέπεται σε συμβατή. Κάτι τέτοιο όπως είναι φυσικό μπορεί να δημιουργεί συναισθηματικές διαταραχές και μεταπτώσεις με αρνητικές συνέπειες στην μεταξύ τους σχέση. Εάν το ζευγάρι αποφασίσει να μείνει μαζί συμβατικά η κατάσταση αυτή που ξεκίνησε από τους ίδιους να καταλήξει να έχει αρνητικές επιπτώσεις σε όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμη και στην ενήλικη ζωή του παιδιού.

      ΕΙΝΑΙ ΑΙΤΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟΥ Η ΑΝΕΠΙΤΥΧΗΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ;;

      Κρίσεις μέσα στην οικογένεια μπορούν να προκληθούν από διάφορες αιτίες. Η σημαντικότερη όμως αιτία μίας συζυγικής σύγκρουσης οφείλεται στο ότι κανείς από το ζευγάρι δεν ενδίδει στον άλλον κατά την συγχώνευση από το Εγώ στο Εμείς. Ή όταν εκείνος που μέχρι τώρα προσαρμοζόταν αρνείτο πλέον να συνεχίσει (Bowen, M. 1996). Η κρίση στο ζευγάρι μπορεί να προκληθεί από εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες. Εσωτερικοί λόγοι είναι τα γεγονότα και ο αιτίες που οφείλονται στην υπαιτιότητα του ίδιου του ζευγαριού, ενώ εξωτερικοί λόγοι είναι εκείνοι που προκαλούνται από κοινωνικές συνθήκες, το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του ζευγαριού. Το ζευγάρι που μάχεται για την απόκτηση ενός παιδιού και έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην απόκτηση του, σημαίνει ότι η επιθυμία του είναι μεγάλη και πολύ ισχυρή. Ορισμένα ζευγάρια ξεκινούν από κοινού την προσπάθεια αυτή να αποκτήσουν ένα παιδί και καταλήγουν μαζί στο τέλος αυτής της προσπάθειας και της δοκιμασίας. Υπάρχουν όμως και ζευγάρια που ναι μεν θέλουν διακαώς την απόκτηση ενός μωρού αλλά τουλάχιστον ο ένας να μην υποστηρίζει με θέρμη την διαδικασία της εξωσωματικής, να μην υποστηρίζει ή να μην πιστεύει εξολοκλήρου αυτή την προσπάθεια. Η συνέπεια αυτού είναι ότι η μεγαλύτερη προσπάθεια και η πίστη είναι κυρίως από το ένα μέλος, συνήθως της γυναίκας και αρκετές φορές μπορεί να νιώθει μόνη και στο τέλος μπορεί να απογοητεύεται. Αρκετοί αναρωτιούνται αν η αιτία ενός διαζυγίου είναι η ανεπιτυχής εξωσωματική;; Είναι μόνο αυτό ή και κάτι άλλο; Αυτός ο λόγος είναι πολύ βαθύς και μ’ αφορμή το γεγονός της εξωσωματικής το ζευγάρι να φέρνει στην επιφάνεια της σχέσης του και άλλα προβλήματα που πιθανών τα είχε κρυμμένα και δεν επέτρεπε να βγουν στην επιφάνεια. Είναι πολύ λεπτή η ισορροπία του να προσπαθήσει ένα ζευγάρι να ξεπεράσει τα προβλήματα του από κοινού να προχωρήσει, με το να τα παρατηρήσει να αφήσει αυτό το δύσκαμπτο «αγκάθι» να εισχωρήσει στην ζωή του. Αρκετοί που έχουν περάσει από την δοκιμασία και τελικώς χώρισαν υποστηρίζουν ότι . Αρκετά ζευγάρια φτάνουν στο σημείο να χωρίζουν διότι τους είναι αρκετά δύσκολο να διαχειριστούν την αποτυχία. Εύκολα ο ένας ρίχνει τα βαρίδια στον άλλον και αυτό είναι ότι πιο ψυχοφθόρο για την σχέση. Αυτό που κάποτε ένωνε το ζευγάρι τώρα είναι ο λόγος (φαινομενικά) που χωρίζει αυτή την ένωση. Μετά από κάθε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης ή κύκλο θεραπείας, όταν δεν επιτυγχάνεται μία κύηση, η απογοήτευση βιώνετε τόσο έντονα που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ψυχική εξουθένωση. Οι υπογόνιμοι άνθρωποι έχουν συχνά μια ροπή στις αγχώδεις διαταραχές (στρες), νιώθοντας πως έχουν χάσει κάθε έλεγχο. Η αυτοεκτίμηση του ενός ή και των δύο συντρόφων πλήττεται σοβαρά και συχνά νοιώθουν θυμό, μοναξιά, θλίψη. Οι ψυχικές εντάσεις αλλά και οι συγκρούσεις στην καθημερινότητα μέσα στη σχέση του ζευγαριού, συχνά γίνονται δυσβάσταχτες. Όλες αυτές οι αλλαγές στη δυναμική του ζεύγους μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή απομάκρυνση, καθώς οι σύντροφοι απομονώνονται συναισθηματικά φτάνοντας στο σημείο ή την επιλογή της διακοπής της σχέση τους ή του γάμου τους.

      ΤΙ ΚΛΩΝΙΖΕΙ ΕΝΑ ΖΕΥΓΑΡΙ

      Το πως επιδρούν οι κρίσεις και οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια έχει να κάνει με την ανάλογη κατανόηση που δείχνουν τα μέλη της απέναντι στα προβλήματα ή σε διάφορα ζητήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν την κάθε φορά. Σε περιόδους έντονης κρίσης είναι πολύ πιθανό να μην μπορούν να καταλάβουν και να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον μ’ αποτέλεσμα η υποχώρηση να μοιάζει αποστροφική. Εκείνες τις στιγμές από το ζευγάρι μπορεί να ειπωθούν σκληρές κουβέντες, ο καθένας να νιώσει απέραντη μοναξιά, να κλειστεί στον εαυτό του και αυτό να επιφέρει συνεχείς εντάσεις, εκρήξεις θυμού και απομάκρυνση. Περνώντας η ένταση που κρύβει μία έκρηξη κρίσης τότε μπορεί όταν υπάρχουν βαθιά και πραγματικά συναισθήματα αγάπης μεταξύ τους να καταφέρουν να βγουν νικητές και η εμπιστοσύνη μεταξύ τους να ανθίσει ξανά. Η ανάγκη που έχει ο κάθε σύζυγος από τον άλλο και η ψυχοσωματική ένωση που συμπληρώνει ένα ζευγάρι προσφέρει και στους δύο πληρότητα και ηρεμία και μόνο τότε μπορούν πραγματικά να βοηθηθούν και να περάσουν στο επόμενο στάδιο της σχέσης τους, Μέσα από μία κρίση στο ζευγάρι υπάρχει η πιθανότητα ωρίμανσης, διότι στην διάρκεια της κρίσης υπάρχει περίπτωση να αποσαφηνιστούν στοιχεία τα οποία ήταν αδιευκρίνιστα στην συζυγική ή στην ευρύτερη οικογενειακή σχέση μέχρι εκείνη την στιγμή.

      Θα μπορούσε να ερωτηθεί κάποιος «μα αφού πέτυχε η εξωσωματική γονιμοποίηση, γιατί χώρισαν, τι έφταιξε;» όπως αναφέρθηκε και παραπάνω για ένα ζευγάρι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει το τι επιδιώκει από μία σχέση μπαίνοντας σ’ αυτήν, όταν η σχέση αυτή προχωρά και η απόκτηση ενός παιδιού είναι επιθυμία αλλά οι ρόλοι κατά την διάρκεια των προσπαθειών αυτών αλλάζουν, τότε είναι πολύ πιθανό παρ’ότι η διαδικασία είναι επιτυχής στην μεταξύ σχέση του ζευγαριού να έχουν αλλάξει-μετακινηθεί πολλά. Ανάλογα με το ιστορικό κάθε ζευγαριού υπάρχει και η αιτία της. Το σημαντικό είναι ότι η εξωσωματική ως διαδικασία δεν χωρίζει –πάντα- ένα ζευγάρι, αλλά η τροπή στην οποία έχει μπει η σχέση. Οι ευθύνες, η ενοχές, η ψυχολογική κούραση οδεύουν το ζευγάρι στην απομάκρυνση, αντί να τους φέρει πιο κοντά και όλη αυτή η διαδικασία και δοκιμασία να τους ενώσει καταφεύγουν στον χωρισμό για πολλούς, ιδιαίτερους και προσωπικούς λόγους.

      ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΣΤΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ

      Στα εξειδικευμένα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης το επιστημονικό προσωπικό εκτός των ειδικοτήτων των ιατρών παρέχουν συμβουλευτική στα ζευγάρια που απευθύνονται σε εκείνους. Οφείλει κάθε τέτοιο αξιόλογο κέντρο να παρέχει συμβουλευτική είτε εντός του κέντρου του είτε με εξωτερικό συνεργάτη. Η συμβουλευτική διαδικασία βοηθά το ζευγάρι αρχικά να έχει την αίσθηση του ελέγχου του σ’ αυτό που πάει να κάνει, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση του και να πιστέψει στον εαυτό του και στις δυναμικές του. Επίσης, μαθαίνει διάφορες τεχνικές στο πως να διαχειριστεί το άγχος του, ιδίως σε στιγμές έντασης και έντονης συγκινησιακής φόρτισης. Μαθαίνει να νοηματοδοτεί τα τυχόν αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις που μπορεί να κάνει. Είναι πολύ πιθανό αυτό κατά την διάρκεια της όλης θεραπείας να συμβεί ορισμένες φορές, όταν κάτι μπορεί να μην πάει καλά, ή τα αποτελέσματα που περιμένει το ζευγάρι να μην έρχονται στον χρόνο που έχουν –οι ίδιοι- θέσει. Στόχος επίσης της συμβουλευτικής διαδικασίας είναι να μειωθούν τυχόν σωματικά συμπτώματα, κόπωση, κεφαλαλγίες, αϋπνίες..... Μείωση των αρνητικών συναισθημάτων, θλίψη, απομόνωση, πανικός, απογοήτευση, συνεχής αποθάρρυνση (πηγή:emBio medical center)

      ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΑΚΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ

1. Αναγνώριση του προβλήματος και αναζήτηση βοήθειας

2. Ιατρική αξιολόγηση

3. Πρόγραμμα θεραπείας της υπογονιμότητας

4. Περαιτέρω θεραπείες ή / και διαγνωστικές εξετάσεις

5. Θεραπείες με συμβολή τρίτου (δωρεά ωαρίων ή / και σπέρματος, παρένθετη μητρότητα)

6. Απόφαση τερματισμού της θεραπείας

«ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΑΠΟ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ»

      Οι παραδοσιακές ορθόδοξες μορφές οικογένειας πρέσβευαν με απόλυτη προσήλωση το μοντέλο της πυρηνικής οικογένειας, πατέρας –μητέρα παιδιά. Θεωρείται βέβαια ότι αυτή η μορφή οικογένειας έχει υγιή στοιχεία από οποιαδήποτε άλλη μορφή οικογενειακού δεσμού. Ακόμα και αν μέσα σ’ ένα γάμο ο ένας από τους δύο (ή και οι δύο) δεν ένιωθαν ότι ανήκαν σ’ αυτή την σχέση και ήταν υποχρεωμένοι να κρατήσουν αυτά τα δεσμά «για πάντα», δεν υπήρχε η ελεύθερη βούληση και επιλογή του θέλω ή του επιθυμώ. Θύτες και θύματα μιας σχέσης γίνονταν ένα, οι ρόλοι και οι θέσεις μπερδεύονταν και ξεκάθαρη θέση δεν υπήρχε ποτέ. Άραγε μπορεί κάποιος να κάνει μία επιλογή και να αλλάξει μετά κατεύθυνση;;; Να θεωρεί ότι «πρέπει» να υποστηρίξει ένα μοντέλο αποδεκτής κοινωνικής ζωής ακόμα και αν δεν είναι σίγουρος/η ότι μπορεί να το υποστηρίξει;; Μπροστά από έναν φόβο κάποιος μπορεί απόλυτα παρορμητικά να «χάσει» την ουσία της δικής του ζωής, τις επιλογής του και να προβεί σε κατευθυντήριες που είναι κόντρα στα πιστεύω του, στα θέλω του ακόμα και στην ίδια του την φύση. Πολύ συχνά μπορεί όντως ένας ομοφυλόφιλος να νιώθει έτσι, παγιδευμένος στις νόρμες τις κοινωνίας στα στεγανά του «πρέπει», στην παγίδα της αρρώστιας του μυαλού ορισμένων, του κοινωνικού στιγματισμού και διασυρμού. Πως οδηγείται όμως ένας άνθρωπος να δυσκολεύεται να υποστηρίξει τις θέσεις του όποιες και να είναι αυτές ιδίως από την στιγμή που δεν βλάπτει κάποιον; Δεν πιστεύει στην αξία του, στον εαυτό του, νιώθει ότι δεν ανήκει, ζει για να φοβάται το οτιδήποτε και τον οποιονδήποτε!!

      Πλέον στις ημέρες μας οι ομοφυλόφιλοι έχουν αρχίσει να μην αποσιωπούν τις επιλογές τους. Διάφορες οργανώσεις, ομάδες, ΜΜΕ είναι «σύμμαχοι» αυτών των ανθρώπων, είναι δίπλα τους και οι ίδιοι νιώθουν προστασία και αποδοχή για αυτό που είναι Η αποδοχή είναι ζήτημα προσωπικής αξιοπρέπειας: Το «coming out» – όπως έχει επικρατήσει να λέγεται αγγλοσαξονικά η στιγμή της αποκάλυψης – αρχίζει πρώτα από τον εαυτό τους, για να φθάσει στους γονείς και τελικά στην κοινωνία, αλλά ο δρόμος δεν φαίνεται πάντα στρωμένος με ροδοπέταλα. Εν τω μεταξύ, ο Φίλιππος προσπαθούσε ως τα 20 του να δημιουργεί σχέσεις με γυναίκες: «Γιατί να προσπαθώ να αλλάξω; Γιατί να μη ζω καλά;». Το εκκλησιαστικό υπόβαθρο με το οποίο είχε μεγαλώσει δημιουργούσε μέσα του μια εσωτερική διαπάλη σχετικά με το «φυσιολογικό» στις ερωτικές σχέσεις και τον έπνιγε, όπως λέει, «σε έναν πέπλο αμαρτίας». Η στιγμή της αποκάλυψης ήρθε εν τέλει αυθόρμητα, μια μέρα δίπλα στη θάλασσα, όταν έπινε μπίρες με έναν φίλο του γιατρό: «Έφυγε ένα τεράστιο βάρος από μέσα μου και αυτή είναι μια ημέρα που θα θυμάμαι για πάντα». Ύστερα το αποκάλυψε και στην αδελφή του, «η οποία αποδείχθηκε πολύ υποστηρικτική, με βοήθησε». Αλλά, δυστυχώς, όχι στη μητέρα του, την οποία έχασε μόλις έφθασε στο κατώφλι της ενηλικίωσης, στα 18. Ο Κ. πιστεύει ότι οι γονείς είναι οι πρώτοι που το καταλαβαίνουν, αλλά οι τελευταίοι που το αναγνωρίζουν: «Μέχρι τώρα κλείνουν τα μάτια τους, στρουθοκαμηλίζουν». Δεν έχει μιλήσει ακόμη ανοιχτά μαζί τους: «Αν παντρευτώ, φαντάζομαι θα το μάθουν» προσθέτει με χιούμορ και αμέσως μετά εξηγεί: «Δεν τους περιφρονώ• θα τους το ανακοινώσω με την κατάλληλη αφορμή. Ωστόσο, είναι μάταιο γονείς και παιδιά να στενοχωριούνται για πράγματα που δεν αλλάζουν. Γονείς έχουν στείλει φίλους μου σε ψυχίατρο και σε παπάδες ή τους έχουν διώξει από το σπίτι» καταλήγει. Οι ίδιοι οι γονείς πολλές φορές υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα το ίδιο τους το παιδί. Ο γονιός ενός ομοφυλόφιλου ατόμου το γνωρίζει, αλλά δεν θέλει να το παραδεχτεί, όχι απαραίτητα να το αποδεχτεί ή να το κατανοήσει αλλά να το παραδεχτεί στον ίδιο του τον εαυτό. Είναι κάτι που απωθεί, που δεν θέλει να το δει κατάματα και το αποφεύγει, άρα λοιπόν αποφεύγει την φύση και την επιλογή του ίδιου του παιδιού του. Αρκετοί ομόφυλοι, άντρες ή γυναίκες μεγαλώνουν με μία διπλή διάσταση μέσα τους, την ανάγκη της επιθυμίας να έλκονται από άτομα του ιδίου φύλου, αλλά και τον πειραματισμό με ετερόφυλο ταίρι, κάποτε κάποιος είχε πει «Ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί και να πετύχει, εάν παντρευτώ αυτή την γυναίκα, μπορεί να και να θεραπευτώ και να μη ξανανιώσω ‘έλξη για ομόφυλο μου!!». Η μη αποδοχή να μην αισθάνεται καλά ο καθένας με τον εαυτό του ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία, σε πολλά και διαφορετικά πράγματα, δεν επιτρέπεται εκείνο, δεν επιτρέπεται το άλλο, τι θα πουν οι άλλοι, είναι ντροπή......Φράσεις που όλοι λίγο πολύ ακούν στην καθημερινότητα τους και για κάποιον λόγο μένουν στο υποσυνείδητο και τις ακολουθούν και στην ενηλικίωση τους.

      ΟΙ ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

      Πλέον έχουμε περάσει σε διαφορετικές μορφές οικογένειας, οι μονογονεϊκες οικογένειες ολοένα και αυξάνονται, τα παιδιά μεγαλώνουν με ένα κύριο μόνο γονέα και άλλα παιδιά έχουν την δυνατότητα της επαφής με τον άλλον γονέα, ενώ άλλα όχι. Όχι τόσο στον Ελλαδικό χώρο όσο στο εξωτερικό συναντάμε οικογένειες ομοφύλων που επιλέγουν να συνθέσουν την οικογενειακή τους ευτυχία μ’ ένα παιδί. Ομόφυλα ζευγάρια, άντρες οι γυναίκες βιώνουν αυτή την πράξη ως ένδειξη απόλυτης αγάπης και αφοσίωσης, δεν έχει αποδειχτεί ακόμα και στα γραφεία των ειδικών ότι τα παιδιά ομόφυλων ζευγαριών παρουσιάζουν θέματα/προβλήματα στην ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη, αυτό θα θέλανε να υποστηρίζουν ίσως κάποιοι που είναι «φανατικοί» υποστηρικτές στην ομαλή ψυχική υγεία παιδιών με ετεροφυλόφιλους γονείς!

      Σύμφωνα με κοινωνιολογικές μελέτες η ευρεία οικογένεια αρχίζει ολοένα και συρρικνώνεται, ο παραδοσιακός τελετουργικός τρόπος ζωής μετατρέπεται σε νέες μορφές συνύπαρξης. Την πυρηνική οικογένεια, πρότυπο των οικογενειακών σχέσεων της μοντέρνας εποχής ολοένα και διαδέχεται μία άλλη μορφή οικογενειακής ζωής (Κατάκη Χ., 1998) Αυτή την αλλαγή δεν είναι όλοι έτοιμοι να την υποδεχτούν, να την καλωσορίσουν στην ζωή τους και κρατούν μεγάλη απόσταση ακούγοντας ότι οικογένειες δηλαδή ζευγάρια δεν ζουν πλέον μαζί. Παρατηρώντας στο σήμερα τις νέες οικογενειακές σχέσεις μπορεί να δει κανείς σημαντικές διαφοροποιήσεις από το παρελθόν τόσο στις σχέσεις των γονιών με τα παιδιά τους όσο και στις σχέσεις του ίδιου του ζευγαριού. Παρατηρούνται όμως κάποια ζητήματα που οι εξωτερικές επιρροές «καταφέρνουν» να γίνουν εσώτερες μέσα στο οικογενειακό κάστρο. Αναφερόμαστε συγκεκριμένα στην σεξουαλική επιλογή ενός από τους δύο γονείς. Τον ομοφυλόφιλο γονέα που για τον καθένα συντρέχουν διαφορετικοί λόγοι στο ότι επέλεξε να συμβιώσει ή να συμβιβαστεί (πολλές φορές) με ετεροφυλόφιλο του. Κάποιος που επιλέγει να ζήσει συμβατικά στην ζωή του παρ’ ότι η επιθυμία και η εσώτερη ανάγκη του είναι άλλη, δίνει διπλό αγώνα στο να κρατήσει σταθερό το οικοδόμημα της οικογενειακής στέγης του, επιλέγοντας να παντρευτεί, να κάνει παιδιά, διότι θεωρεί ότι έτσι θα εξευμενίσει αυτό που έχει μέσα του, θα το «εξουδετερώσει», θα εξαγνίσει, την πραγματική του σεξουαλική ταυτότητα. Στο επίπεδο της επικοινωνίας οι ενδοπροσωπικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις, οι διχασμοί και οι ρήξεις καταλήγουν να είναι σε καθημερινή –πλέον- βάση. Ο άνθρωπος αυτό θεωρούσε, πίστευε το ότι ανήκωντας σε μία οικογένεια με σύζυγο και παιδιά θα λυτρωθεί, θα σωθεί από τις εσωτερικές του ενορμήσεις. Μάταια όμως, κάποιοι καταφέρνουν με ότι κόστος και να έχει αυτό, να προχωρήσουν με ειλικρίνεια στο παρακάτω παίρνοντας υπόψη το ρίσκο αυτής της κίνησης, ενώ άλλοι μένουν σε σχέσεις και γάμους που φαινομενικά συγκαλύπτουν τις ενορμήσεις τους, ζουν τα πάθη τους κρυφά, έχοντας «διπλή ζωή». Ευτυχώς για κάποιους σε αρκετές νέες μορφές οικογένειας που συναντάμε υπάρχει μία ομόφωνη συμφωνία σε βασικά ζητήματα προσανατολισμού ζωής ανάμεσα στους σημερινούς γονείς και τα παιδιά τους. Οπότε ολοένα και ο ομοφυλόφιλος δεν θα μπει στο στεγανό ενός γάμου μ’ έναν ετερόφυλο του, όπως γινόταν συνήθως παλιότερα και ιδιαίτερα σε κλειστές και μικρές κοινωνίες.

      Οι σημερινοί σύντροφοι αποδεσμεύονται ολοένα και πιο σταθερά από παλιές προκαταλήψεις και στασιμότητες, υποστηρίζουν τις επιλογές τους, τις σέβονται και διεκδικούν από τους άλλους παρόμοια στάση, κυρίως αποδοχής. Παρ’όλες τις δυσκολίες επικοινωνίας, οι σχέσεις γονέων και παιδιών φαίνεται να έχουν μετατραπεί σε λιγότερο συγκρουσιακές, αφήνοντας έτσι περιθώρια για προσωπικές αναζητήσεις.

      Κάποιος θα υποστηρίξει ότι αυτό δεν γίνεται εύκολα στα Ελληνικά δεδομένα και όμως, αρκετοί νέοι γονείς, διεκδικούν και προσπαθούν για την καλύτερη ισορροπημένη ψυχική ανάπτυξη του παιδιού τους, ακόμα και αν οι ίδιοι δεν πρεσβεύουν ή δεν συμφωνούν με τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις. Αρκετοί προτιμούν να μην ξέρουν. Ενώ θα ήθελαν να μαθαίνουν πως είναι το παιδί τους με το ταίρι του (ετερόφυλο), όταν υπάρχει ομοφυλοφιλία όμως, προτιμούν να απέχουν, ή να μην γνωρίζουν πολλά και έτσι προτιμούν να κρατούν μία διακριτική ισορροπία. Τα σημερινά παιδιά εκφράζουν μεγαλύτερη αποδοχή για τον αγώνα που κάνει ο γονιός τους να τους προσφέρουν τα μέσα εκείνα με τα οποία θα πορευτούν στην ζωή τους, τα υλικά αγαθά, την υποστήριξη, την αγάπη. (Κατάκη Χ. 1998) Σ’ ένα βαθμό τα παιδιά αυτά νιώθουν περισσότερο δυνατά και έτοιμα να «παλέψουν» για τα θέλω τους ακόμα και αν καταβάθος γνωρίζουν ότι κοινωνικά θα αντιμετωπίζουν απορρίψεις, κραυγαλεότητες, ρατσιστικές επιθέσεις και απορρίψεις. Ίσως και γ’ αυτό ένας μεγάλος αριθμός ομοφυλόφιλων μπαίνει στην διαδικασία να ζήσει ή έστω να δοκιμάσει έναν «άλλο τρόπο ζωής» πέραν αυτού που πρεσβεύει, να κάνει δηλαδή οικογένεια, να αποκτήσει παιδιά. Το να αμφιταλαντεύεται κανείς ανάμεσα σε δύο κόσμους, σε δύο ανάγκες, σε δύο ρόλους είναι αρκετά ψυχοφθόρο, ματαιωτικό και πολύ δύσκολο. Άνθρωποι που περνούν από προσωπική ανάλυση δέχονται πολύ πιο εύκολα την ανάγκη τους να ζήσουν την επιθυμία τους, την φύση τους, από άλλους που μένουν δέσμιοι για χρόνια στην φυλακή του μυαλού αλλά και της καρδιάς τους. Δεν μπορούμε ακόμη να υποστηρίξουμε ότι οι άντρες ομοφυλόφιλοι ή οι γυναίκες ομοφυλόφιλοι είναι εκείνοι που καταφέρνουν πιο εύκολα να δηλώσουν στον άλλον γονέα αυτή τους την φύση, είναι ακριβώς το ίδιο και για τα δύο φύλα.

      Η ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΥ ΓΟΝΕΑ

      Αρκετοί αναφέρουν ή ακόμα και κρίνουν τους ανθρώπους εκείνους που κάνουν οικογένεια, αποκτούν παιδιά και μετά χωρίζουν λόγω της ομοφυλοφιλίας τους. Είναι πολύ εύκολο να κρίνουμε και να καταδικάζουμε τους συνανθρώπους μας, είναι δύσκολο να κατανοήσουμε, να εμβαθύνουμε και να δούμε ή να ακούσουμε αυτή την πλευρά ενός ανθρώπου, τι νιώθει, σε τι περιοριστικά όρια για χρόνια είχε θέσει την ζωή του, ή πόσο δύσκολο του είναι να αποδεχτεί κάτι που οι περισσότεροι γύρω του δεν θέλουν να ακούν.......και βέβαια ένας ομοφυλόφιλος γονέας δεν ανακαλύπτει «ξαφνικά» την σεξουαλική του ταυτότητα, την ήξερε και την ξέρει πάντα, πίστευε όμως ότι θα μπορούσε να ανήκει και σε μία νέα άλλη πραγματικότητα, εάν φεριπέιν ένας άντρας ανήκει σε ένα πλαίσιο με μία γυναίκα και παιδιά, ή μία γυναίκα ομοφυλόφιλή θα μπορούσε να ανήκει σε πλαίσιο με παιδιά και –άντρα- σύζυγο. Για τους ίδιους όταν θα το αποδεχτούν στον ίδιο τους τον εαυτό θεωρείτο μεγάλο έπαθλο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δίνουν αγώνα ζωής μέχρι να το καταφέρουν, διότι μην ξεχνάμε τα κοινωνικά στεγανά στα οποία εμπλέκονται πολλές φορές. Ο Θ. αναφέρει «Δεν είναι προτίμηση, είναι σεξουαλικός προσανατολισμός. Είναι πυξίδα. Η δικιά μου δείχνει σε αντίθετη κατεύθυνση». Ο Κρίστοφερ Χίτσενς κάποτε ανέφερε: «η ομοφυλοφιλία δεν είναι μια άλλη μορφή σεξ, είναι μια άλλη μορφή αγάπης». Μόλις το 1973 η American Psychological Association (Αμερικανική Ένωση Ψυχολογίας) αφαίρεσε την ομοφυλοφιλία από τον κατάλογο των ψυχικών ασθενειών, στον οποίο είχε προστεθεί λόγω της επικράτησης ισχυρών κοινωνικών και θρησκευτικών προκαταλήψεων. Σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες, η ομοφυλοφιλία δεν είναι ψυχική ασθένεια, επειδή οι άνθρωποι που αισθάνονται την έλξη για το ίδιο φύλο δεν μεταπίπτουν σε κατάσταση σύγχυσης ούτε γίνονται επικίνδυνοι για τους άλλους . Οι νέοι και όχι μόνο δίνουν ευκαιρίες στον εαυτό τους, δοκιμάζονται, πειραματίζονται, αποτυγχάνουν, απογοητεύονται αλλά ξαναπροσπαθούν, δεν παραιτούνται τόσο εύκολα. Αρκετοί ομόφυλοι δεν βιάζονται να ανακοινώνουν τις επιλογές τους, παίρνουν τον χρόνο τους, νιώθοντας ασφάλεια και σιγουριά στις δικές τους δυναμικές και όταν κρίνουν ότι είναι έτοιμοι τότε και μόνο τότε το ανακοινώνουν και βέβαια χωρίς να το κραυγάζουν. Υπάρχουν περιπτώσεις που όντως ο άλλος γονέας μπορεί να μην αντιληφθεί αυτή την νέα κατάσταση, μπορεί να έχει ενδείξεις απομάκρυνσης του συντρόφου του, αλλά σίγουρα αυτή η υπόθεση φαντάζει πολύ μακρινή. Είναι πολύ λεπτή η γραμμή και των δύο, στο πως θα το ανακοινώσει ο ομόφυλος γονέας, με τι τρόπο, αρχικά αποφεύγει την σύντροφο, ή τον σύντροφο εάν είναι ομόφυλη, η ερωτική επιθυμία μειώνεται κατά πολύ, απουσία πολλών ωρών από το σπίτι, έχει την ανάγκη να το μοιραστεί αλλά τους είναι αρκετά δύσκολο διότι φοβούνται την αντίδραση του άλλου γονέα. Πάντως στις περισσότερες περιπτώσεις το ξάφνιασμα είναι έντονο και μάλιστα αρκετοί χρειάζονται χρόνο για να το συνειδητοποιήσουν. Αισθάνονται ότι έχουν προδωθεί, ανησυχούν για την υγεία τους, για την προσβολή μεταδιδόμενων ασθενειών και τέλος εάν υπάρχουν παιδιά αισθάνονται άσχημα και πολύ περίεργα πώς αυτό μεταφέρεται ή ανακοινώνεται στα παιδιά. Οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη χρειάζεται χρόνος και από τις δύο μεριές για να μάθουν να ζουν πλέον μ’ αυτή την νέα πραγματικότητα. Μπορεί τον πρώτο καιρό να υπάρχει έντονη εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ τους, οι θέσεις τους να έχουν πάρει την μορφή του θύτη και του θύματος, ποιος είναι τι όμως;; Μπορεί η προδομένη σύζυγος από τον ομοφυλόφιλο γονέα να θεωρείται θύμα, είναι πάντα όμως;; Μήπως θύμα μπορεί να ένιωθε για χρόνια ο ομοφυλόφιλος γονέας μέσα στην ίδια του την ύπαρξη και την δυσκολία να αποδεχτεί την ίδια του την επιλογή;;;;

      Χρειάζονται ώρες και ώρες ατελείωτων συζητήσεων μεταξύ των δύο για το τι και πως θα πράξουν στο εξής. Εάν υπάρχουν παιδιά ο ομόφυλος γονέας αισθάνεται τύψεις και ένα βάρος απέναντι στα παιδιά του, αρκετοί μάλιστα περιμένουν αρκετά χρόνια μέχρι τα παιδιά τους μεγαλώσουν, ενηλικιωθούν και τους το ανακοινώσουν οι ίδιοι. Αρκετοί δεν το αναφέρουν ποτέ, σ’ αυτό συμμαχούν με τον άλλον γονέα ότι αυτό θα μείνει πάντα μεταξύ τους, σ’ αυτή την περίπτωση βέβαια το ρίσκο είναι έντονο και μεγάλο για το αν και πως μπορεί να το ανακαλύψει κάποια στιγμή το ενήλικο παιδί.

      ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Ή ΓΙΝΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΟΣ;

      Στο ερώτημα «Γεννιέμαι ή γίνομαι ομοφυλόφιλος», κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να απαντήσει μέχρι σήμερα με σιγουριά. Δεν υπάρχει, δηλαδή, μια κοινή παραδοχή μεταξύ των ειδικών σχετικά με τους ακριβείς λόγους που ένας άνθρωπος αναπτύσσει ετεροσεξουαλικό ή ομοφυλοφιλικό προσανατολισμό. Ο dr. Rahman έχει ειδικευτεί στην ψυχοβιολογία του ανθρώπινου σεξουαλικού προσανατολισμού. Αναφέρει: «Τα ευρήματα της μελέτης ήταν εντυπωσιακά. Μέχρι σήμερα, γνωρίζαμε τη “θηλυκή” πλευρά των γκέι ανδρών και την “ανδρική” των ομοφυλόφιλων γυναικών μέσα από τη συμπεριφορά τους και τις γνωστικές τους λειτουργίες. Τώρα, όμως, αυτό αποδεικνύεται και σε νευρολογικό επίπεδο. Όσο για τα συμπεράσματα σχετικά με την αμυγδαλή, τα θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικά, αφού η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου σχετίζεται με τις αντιδράσεις μας σε βασικά βιολογικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος (όπως η ερωτική έλξη για άτομα συγκεκριμένου φύλου). Πρέπει να τονιστεί, πάντως, ότι τα ευρήματα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι γκέι άνδρες έχουν αποκλειστικά “θηλυκό” μυαλό και οι λεσβίες “ανδρικό”, αλλά αναφέρονται σε συγκεκριμένα μόνο σημεία του εγκεφάλου όπου μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Κατά πάσα πιθανότητα, στον εγκέφαλο των ομοφυλόφιλων υπάρχει ένας συνδυασμός “θηλυκών” και “αρσενικών” χαρακτηριστικών. Σε γενικές γραμμές, πιστεύω ότι η νέα αυτή μελέτη αποτελεί μια ακόμη ένδειξη ότι οι ομοφυλόφιλοι γεννιούνται και δεν γίνονται». Ωστόσο, οι Έλληνες επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το δείγμα των ατόμων που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα ήταν πολύ μικρό για να υπάρξουν ασφαλή συμπεράσματα. (πηγή:Vita. Gr Αντωνοπούλου Μ.) Θεωρούν, λοιπόν, ότι πρόκειται ουσιαστικά για μια παρατήρηση, η οποία χρειάζεται περαιτέρω μελέτη. Από την άλλη μεριά, οι ψυχίατροι θεωρούν την επίδραση των βιολογικών παραγόντων στον καθορισμό του σεξουαλικού προσανατολισμού ήσσονος σημασίας ή και ανύπαρκτη. Ακόμη, όμως, και αυτοί που δέχονται τη γενετική βάση της ομοφυλοφιλίας, δεν αρνούνται ότι το περιβάλλον παίζει καταλυτικό ρόλο. Οι περισσότεροι βασίζονται στις ψυχανα¬λυτικές θεωρίες που ερμηνεύουν την ομοφυλοφιλία ως συνέπεια του γυναικείου και ανδρικού προτύπου της μητέρας και του πατέρα μέσα στην οικογένεια. (πηγή: Vita.gr) Πάντως, αν και υπάρ¬χουν θεωρίες που προσπαθούν να συγκεκριμενοποιήσουν τους μηχανισμούς επίδρασης του περιβάλλοντος, το θέμα αποδεικνύεται εξαιρετικά πολύπλοκο για να διασαφηνιστεί.

      Απόψεις ορισμένων ομόφυλων για το πως ή όχι έχουν αποδεχτεί την φύση και τον εαυτό τους: η Μ. αναφέρει «Μεγάλωσα σε μια κλασική ελληνική οικογένεια. Ο πατέρας μου δούλευε, η μαμά μου ασχολούνταν με τα οικιακά. Στόχος τους ήταν να μεγαλώσουν παιδιά, να τους δώσουν μια καλή ανατροφή, να τα σπουδάσουν. Στο συγκεκριμένο θέμα έχουν παρωπίδες. Ακόμη και σήμερα, οι γονείς μου εξακολουθούν να αγνοούν τη διαφορετικότητά μου. Δεν έχω προσπαθήσει να τους «ανοιχτώ», γιατί ξέρω ότι δεν θα μπορέσουν να το δεχτούν. Θεωρώ σίγουρο ότι το έχουν καταλάβει, αλλά φοβούνται να το ακούσουν. Γι’ αυτό και δεν με ρώτησαν ποτέ. Ο αδερφός μου, που είναι στρέιτ, το ξέρει και δεν έχει κανένα πρόβλημα». Νιώθοντας αμηχανία ο Σ. αναφέρει: «Δεν διατυμπανίζω τη διαφορετικότητά μου, αλλά δεν την κρύβω όταν με ρωτήσουν. Στο εργασιακό μου περιβάλλον, δεν αντιμετώπισα ποτέ κανένα πρόβλημα. Η εξωτερική μου εμφάνιση, άλλωστε, δεν παραπέμπει στο στερεότυπο του ομοφυλόφιλου άνδρα, οπότε δεν έχω δυσκολευτεί ούτε στην κοινωνική μου ζωή. Παρ’ όλα αυτά, θα ήθελα να μπορώ να πιάνω το χέρι του συντρόφου μου περπατώντας στο δρόμο, χωρίς να νιώθω αμηχανία. Δεν το κάνω, γιατί ξέρω ότι θα γυρίσουν όλοι να μας κοιτάξουν». Τέλος για το θέμα της ομοφοβίας ο Κ. αναφέρει: «Αρνητικά σχόλια έχω ακούσει παντού. Στην αρχή νευρίαζα, τώρα πια δεν μου κάνει καμία αίσθηση. Δεν θέλω να λέω ψέματα στους γύρω μου, γι’ αυτό και αποκαλύπτω τη διαφορετικότητά μου, αν βέβαια ερωτηθώ. Κρύβοντας κανείς την προσωπική του ζωή, που είναι το μεγαλύτερο μέρος του εαυτού του, είναι σαν να στηρίζει ολόκληρη την εικόνα του σε ένα ψέμα».

      ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

      Σίγουρα λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψιν το ηλικιακό φάσμα στο οποίο κυμαίνονται τα παιδιά. Στις πολύ μικρές ηλικίες (προσχολική, σχολική) καλό είναι να αποφεύγεται να αναφερθεί η ακριβή αιτία του διαζυγίου, σ’ αυτή την φάση τα παιδιά αντιληπτικά και γνωστικά αδυνατούν να κατανοήσουν ορισμένες έννοιες, ταυτότητες και ορισμούς, Ο ομόφυλος γονιός παραμένει το ίδιο ακριβώς για το παιδί του, δεν έχει να κάνει η σεξουαλική ταυτότητα του γονέα με το ρόλο και την θέση του προς το παιδί του. Για την καλύτερη και κατάλληλη ισορροπία του παιδιού όταν ο άλλος γονέας άθελα του ή περικυκλωμένος από θυμό εκτοξεύει πυρά προς τον ομόφυλο γονέα μπροστά στο παιδί, αυτό να αποφεύγεται διότι μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου. Καλό είναι οι ενήλικοι γονείς ότι διαφορές ή θυμούς έχουν μεταξύ τους να τις επιλύσουν χωρίς να μπαίνει ως «αποδομπομπιαίος τράγος» το παιδί. Ανάλογα τι δίκτυο επικοινωνίας, ασφάλειας και εμπιστοσύνης έχει χτιστεί μεταξύ του παιδιού και του γονέα, αυτό θα καθορίσει και πως θα δεχτεί το μεγαλύτερο παιδί την επιλογή αυτή του γονιού. Οι μεγαλύτεροι έφηβοι μπορούν εύκολα να αντιληφθούν, να καταλάβουν τι γίνεται γύρω τους, ας μην ξεχνάμε ότι τα ερεθίσματα που έχουν γύρω τους είναι ποικίλα (ΜΜΕ, περιοδικά, ανοιχτές συζητήσεις, internet). Δεν μπορεί κανείς να ξεγελάσει ένα παιδί που έχει αντιληφθεί. Ας μην προσπαθήσει λοιπόν ο γονιός να κρυφτεί και να αποφύγει την αλήθεια του ακόμα και αν ξέρει εκ των προτέρων ότι διακυβεύεται μία πολύ σημαντική σχέση εκείνου και του παιδιού του. Μεταγενέστερα θα αποδειχτεί ότι άξιζε να υπάρχει απόλυτη ειλικρίνεια παρά να το αναιρεί και να αντιστέκεται σε μία πραγματικότητα που το παιδί του γνωρίζει. Προσπαθούμε να χτίζουμε γερές και υγιής σχέσεις με τους ανθρώπους και τα παιδιά μας, ακόμα και αν χρειαστεί για ένα διάστημα ο καθένας να παίρνει τον χρόνο του για το πως θα το χειριστεί μέσα του.

      Εκείνος που αντιστέκεται στην πραγματικότητα του άλλου, κυρίως φοβάται τον ίδιο του τον εαυτό, τα δικά του συναισθήματα απέναντι σε μία άλλη πραγματικότητα, σε μία αλήθεια.

«ΟΤΑΝ ΕΝΑΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥ ΖΩΗ»

      Αναφέροντας τον όρο μονογονεϊκη οικογένεια, η σκέψη των περισσοτέρων πηγαίνει σε μητέρες που είτε μεγαλώνουν μόνες του τα παιδιά έπειτα από μία απώλεια, (θάνατο), είτε από ένα διαζύγιο, είτε ακόμα και από απόφαση της ίδιας της γυναίκας να μην παντρευτεί, να μην διατηρεί σχέση με τον πατέρα του παιδιού και να αποφασίζει να μεγαλώσει η ίδια το παιδί της. Σ’ αυτό το κείμενο θα γίνει αναφορά και στην άλλη πλευρά για την οποία δεν αναφερόμαστε συχνά. Τους μπαμπάδες εκείνους που μεγαλώνουν «μόνοι» τους τα παιδιά τους, τι συναισθήματα αυτό τους δημιουργεί, οι νέοι ρόλοι που καλείται να πάρει, η αίσθηση της υπευθυνότητας σ’ όλους τους τομείς και βέβαια θα γίνει αναφορά στο δικαίωμα όλων αυτών για ένα νέο προχώρημα στην προσωπική τους ζωή. Τι δυσκολίες και αντιστάσεις μπορεί να συναντήσουν είτε από το στενό-φιλικό-συγγενικό πλαίσιο της νέας συντρόφου, είτε από την δική του πατρική οικογένεια. Μπορεί πολύ εύκολα να αναφέρουμε ότι όταν κάποιος είναι ενήλικας καλό είναι να ακούει μόνο τα δικά του συναισθήματα και την φωνή της δικής του λογικής αλλά στην πράξη αυτό διαφέρει κατά πολύ. Όλοι λίγο πολύ επηρεάζονται, ορισμένοι σε μικρότερο και άλλοι σε μεγαλύτερο βαθμό και αυτό διότι είναι μέρος ενός κοινωνικού συνόλου, ενός συστήματος όπου η άποψη των άλλων επηρεάζει και μετρά. Το ζήτημα είναι κατά πόσο μπορεί αυτό να είναι τόσο δυνατό ώστε η προσωπική φωνή κάποιου πατέρα για θέματα της ίδιας του της ζωής να φτάνει να μην ακούγεται!!!!

      ΕΝΑΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

      Αρκετά νέα πράγματα έρχονται στην ζωή του πατέρα, πριν σε ένα σπίτι υπήρχαν δύο που φρόντιζαν για τις υποχρεώσεις μία κοινής ζωής, ίσως λόγω της κοινωνίας στην οποία ζούμε όπου οι καταβολές της ακόμα έχουν ένα ύφος παραδοσιακού μοντέλου οικογένειας, ορισμένοι μπαμπάδες αρκούνταν σε συγκεκριμένους ρόλους μέσα στο σπίτι. Εκείνου δηλαδή που εργάζεται και παρέχει στην οικογένεια το σημαντικότερο και έντονο μέρος των καθημερινών εξόδων, ή ακόμα εκείνου που λόγω των αρκετών ωρών απασχόλησης του, έρχονταν σε λίγη ή περιορισμένη επαφή με τα παιδιά. Αυτές οι θέσεις τηρούνταν για χρόνια και σε πολλά σπίτια, άτυπα γινόταν και θεσμός, ενώ κανείς από τους δύο γονείς δεν διαμαρτύρονταν (τουλάχιστον ανοιχτά) για αυτή τους την ζωή. Αυτό έχει αρχίσει πλέον εδώ και ορισμένα χρόνια να παίρνει άλλη τροπή, ο πατέρας πρακτικά και συναισθηματικά είναι περισσότερο παρών μέσα στο σπίτι. Οι σχέσεις που αποκτά με τα παιδιά του είναι ουσιαστικές και αυθεντικές και αυτό βέβαια βοηθά τον δικό του ρόλο και θέση όταν βρεθεί εκτός γάμου. Τι επικοινωνία και σχέση δηλαδή θα κρατήσει με το/τα παιδί του. Στην αρχή η μοναξιά για έναν νέο άντρα /πατέρα μοιάζει δύσκολη, ότι δεν θα τα καταφέρει μόνος του ή στις υποχρεώσεις με το παιδί του και η πρώτη αυτόματη σκέψη είναι πως θα γινόταν να ξαναβρισκόταν σε σχέση. Αντιμετωπίζοντας ακριβώς αυτή την δυσκολία, ότι δηλαδή είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την μοναξιά του, τις δύσκολες πλευρές , να επανασυνδεθούν κομμάτια της προσωπικής του ιστορίας και να κάνει ένα ξεκαθάρισμα ζωής, επιλογών, λαθών....θα οδηγηθεί πιο ώριμος μετά σε νέες αποφάσεις. Ορισμένοι μπαμπάδες έχουν την αίσθηση ή και την πεποίθηση ότι προτιμούν να μείνουν πάντα μόνοι, χωρίς να θέλουν να εμπιστευτούν καμία άλλη σχέση, ή γνωριμία. Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή μίας τέτοιας κατάστασης οι περισσότεροι αυτό ισχυρίζονται ότι είναι πολύ καλύτερα να είναι μόνοι ακόμα και αν αυτό μεταφράζεται για κάποιους, πάντα.

      Ζώντας κάποιος πατέρας για ένα ορισμένο διάστημα μόνος του, αυτό του δίνει την ευκαιρία να δει και να αξιολογήσει καλύτερα τον ευατό του, τις αδυναμίες του, πως θέλει να πορευτεί στο εξής και να σκεφτεί τις θα ήθελε από μία νέα γνωριμία. Αποκτώντας κάποιος την ικανότητα να διδάσκεται από τα λάθη του, να αφουγκράζεται καλύτερα τις αποφάσεις της ζωής του, να εξασφαλίζει τα παιδιά του παρά τις σημερινές πρακτικές δυσκολίες, έχει το θάρρος να αποδεικνύει στον εαυτό του ότι έχει και την δύναμη και την θέληση να ανταπεξέλθει και να προχωρήσει. Αναζητώντας μία νέα αγάπη περνά μέσα από τον δρόμο της ευαισθησίας, της διαθεσιμότητας, της υπευθυνότητας, της ανάληψης κινδύνων και καταλήγει στο να νιώσει την ανάγκη να αγαπηθεί και να αγαπήσει ξανά, αναζητά την συντροφιά ανθρώπων που αναγνωρίζουν και εκτιμούν αυτά τα χαρίσματα. Η ωριμότητα που κερδίζει κάποιος με ένα διαζύγιο του επιτρέπει να καταλάβει ότι μπορεί τελικά οι πολλές και τυχαίες ερωτικές γνωριμίες μπορεί να μην είναι πάντα το ζητούμενο του ή αυτό που τον κάνει να είναι καλά συναισθηματικά.

      ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ;

      Είναι ένα ερώτημα που θέτουν αρκετοί μπαμπάδες, άλλοτε ανοιχτά άλλοτε μόνο στον εαυτό τους. Μετά από ένα «κλείσιμο» είτε γάμου, είτε σχέσης, κατάστασης ρωτούν πολλές φορές τον εαυτό τους μη έτοιμοι να πάρουν μία απάντηση. Είναι συνήθως κυριευμένοι από μία έντονη μανία να κάνουν πολλά και έντονα πράγματα με τα παιδιά τους, είναι πρόθυμοι να τους αφιερώνουν πολύ χρόνο, ανακαλύπτουν δραστηριότητες που πριν δεν εφάρμοζαν και μ’ αυτό τον τρόπο υποσυνείδητα αναπληρώνουν χρόνους μαζί με τα παιδιά ή προσπαθούν να μικρύνουν το μέγεθος της αγωνίας και της ενοχής που είτε αισθάνονταν προς τα παιδιά, είτε αποφεύγοντας να μείνουν για λίγο μόνοι με τον εαυτό τους. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να δίνεται ο απαιτούμενος χρόνος για να επουλωθούν οι έντονες καταστάσεις και τα πράγματα να πάρουν μία πιο πραγματική και ισορροπημένη διάσταση.

      Ένας πατέρας κάποτε είπε: «Έμαθα να μιλάω μαζί τους παρά να τους μιλάω» (εννοώντας τα παιδιά του). «Στις αρχές του πρώτου μου γάμου, αυτό που ήξερα να κάνω ήταν να επιβάλλω εξηγήσεις των καταστάσεων, κανόνες, οδηγίες και αφηρημένες έννοιες. Ότι χρειαζόταν δηλαδή για να κρατώ τα παιδιά μου σε απόσταση.....!!!» Η μεγαλύτερη αγωνία για έναν πατέρα ο οποίος έχει απορυθμιστεί με την καινούργια του ζωή, περισσότερες ευθύνες με τα παιδιά του, να τα επιστρέψει συγκεκριμένη ώρα στην μητέρα τους, κάτι που οι ίδιος δεν θα ήθελε για αποφυγή συγκρούσεων....είναι να φτάσει να φροντίζει για όλα αυτά ώστε να είναι υποδειγματικός πατέρας, στοργικός και δίπλα τους. Αγωνία για το αν θα τα καταφέρουν. Αυτό τους γεμίζει περισσότερη αγωνία τώρα που θεωρούνται ότι είναι «μόνοι» και όχι υπό την σκέπη μία μητέρας –συζύγου. Η σχέση του πατέρα που δεν ζει στον ίδιο χώρο με το παιδί χρειάζεται να είναι ουσιαστική, να αφιερώνεται χρόνος στο παιδί όχι απαραίτητα όμως όλος ο χρόνος του, όταν δημιουργούνται ξεχωριστές και ουσιαστικές στιγμές, τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια και πληρότητα με τους μπαμπάδες χωρίς πάντα απαραίτητα να αποζητούν κάτι άλλο. Γίνεται πολύς λόγος για την ανάγκη οριοθέτησης των παιδιών. Ωστόσο ένα απλό και αληθινό βλέμμα τα βεβαιώνει για την σίγουρη ύπαρξη του πατέρα τους (S. Gonzales, 2000).

      Κάποια βασικά βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσουν οι μπαμπάδες για την νέα αυτή πραγματικότητα που σημαντικό μέρος έχουν και τα παιδιά είναι οι εξής: - Μην κρύψετε την πραγματικότητα στο παιδί σας, χρειάζεται να γνωρίζει τι γίνεται γύρω του, για να νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη. –Ενθάρρυνση στο να εκφράζουν τα όποια συναισθήματα τους. – Εκφράστε ανοιχτά τα δικά σας συναισθήματα, -Αποφύγετε να κατηγορείτε μπροστά στο παιδί ηθελημένα ή όχι τον άλλο του γονέα. – Αποφύγετε το αλόγιστο ξόδεμα σε υλικά αγαθά, δεν ικανοποιούν την ψυχή ενός παιδιού. –Τα παιδιά έχουν ανάγκη να αγαπάνε το ίδιο και τους δύο γονείς, αποφύγετε τις «άτυπες συμμαχίες». – Μιλήστε στα παιδιά ξεκάθαρα σε οποιαδήποτε ερώτηση, ενθαρρύνετε τα να σας ρωτούν. – Διαβεβαιώστε τα ότι το διαζύγιο είναι θέμα των μεγάλων και ότι δεν προκλήθηκε από εκείνα, ούτε ότι είναι υπαίτια. – Να φροντίζετε και να προσέχετε τον εαυτό σας, το παιδί νιώθει ασφάλεια, βλέποντας σας να είστε εσείς καλά. – Ως μπαμπάς προσπαθήστε να διατηρείτε την «ρουτίνα» του παιδιού που χρόνια είχε μάθει και στο δικό σας νέο σπιτικό. – Μην πανικοβάλλεστε σε εκρήξεις, θυμούς των παιδιών σας, χρειάζονται τον χρόνο τους σ’ αυτή την νέα πραγματικότητα.

      Ένας πατέρας έχει κάθε δικαίωμα να προσπαθεί, ακόμα και αν κάνει λάθη για το καλύτερο του παιδιού του. Είτε είναι πατέρας που έχει την πλήρη επιμέλεια του παιδιού και μεγαλώνει μαζί του, είτε είναι ο «μπαμπάς του Σαββατοκύριακού», η γνώμη του και η άποψη του είναι πλήρως σημαντική και χρειάζεται να ακούγεται και να σέβεται από τους γύρω του.

      «ΟΤΑΝ Η ΜΑΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΑ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ»

      Σε τέτοιες περιπτώσεις όπου η μητέρα είναι απών, η αλήθεια είναι ότι αυτόματα ο ρόλος και η θέση αλλά και η ψυχολογία του πατέρα αλλάζει, μετατρέπεται σε κάτι άλλο περισσότερο δυναμικό, υπεύθυνο. Πολλές φορές επεμβαίνουν οι σημαντικοί άλλοι, ή βοηθοί, γονείς του πατέρα, θείοι, ξαδέρφια για να ελαφρύνουν την θέση του μόνου πατέρα που άθελα τους το αποτέλεσμα που επιφέρουν να μην είναι το επιθυμητό. Ο καθένας από τους μπαμπάδες χρειάζεται να έχει το δικαίωμα και το θάρρος να ζητήσει ο ίδιος βοήθεια και στήριξη, μόνο όταν πραγματικά χρειαστεί, ή να ζητήσει την βοήθεια από τους άλλους χωρίς να προσβάλει και περιορίσει την δική του θέση ως προς την διαπαιδαγώγηση του παιδιού του. Μόνο όταν μιλάμε ειλικρινά και ζητάμε ακριβώς αυτό που θέλουμε από τον άλλον ισορροπούμε τις σχέσεις και εξομαλύνουμε καταστάσεις. Όσα μπορεί να καταφέρει μία μόνη μητέρα ισάξια μπορεί να καταφέρει και ένας μόνος πατέρας. Ξεδιπλώνονται δυναμικές που ούτε οι ίδιοι πίστευαν ότι μπορούν να καταφέρουν.

      ΓΝΩΡΙΖΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ

      Φτάνει το σημείο όπου ο πατέρας επιλέγει να προχωρήσει την προσωπική του ζωή, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού του, άλλοτε μπορεί να χρειαστεί να μείνουν όλοι μαζί, ειδάλλως εάν το παιδί βρίσκεται σε ενήλικη φάση τότε έχει αποφευχθεί ένα δύσκολο για τον πατέρα σημείο, το πως προετοιμάζει το παιδί του για την νέα αυτή συνύπαρξη. Δυσκολίες όμως μπορεί να αντιμετωπίσει από το οικογενειακό περιβάλλον της νέας συντρόφου, ελλοχεύοντας ο φόβος της επιρροής τους προς την κόρη τους και την ευθύνη ενός «ξένου» παιδιού. Αυτό μπορεί να μας θυμίζει αντίστροφο μοντέλο. Δηλαδή όταν μία μόνη μητέρα με παιδί «μπαίνει» στην ζωή ενός νέου συντρόφου, ξέρουμε πολύ καλά τι στερεοτυπικές θέσεις υπήρχαν και κατά τόπους μπορεί να υπάρχουν ακόμη, από αυτή την κοινωνική λαίλαπα, δεν ξεχωρίζουν και οι μόνοι μπαμπάδες. Είναι και οι ίδιοι πολλές φορές αντιμέτωποι με τέτοιες καταστάσεις και πραγματικά είναι έντονες οι στιγμές όπου υπάρχει αμηχανία και δυσκολία χειρισμού. Όταν υπάρχει ξεκάθαρη σχέση μεταξύ του νέου αυτού ζευγαριού και το παιδί νιώθει καλά και ήρεμα με την απόφαση αυτή του πατέρα τότε οι γνώμες και οι απόψεις των «σημαντικών άλλων» καλό είναι να μην λαμβάνονται πολύ υπόψη και να δίνουν ιδιαίτερη βάση στην δική τους νέα πορεία και προχώρημα. Άλλωστε κανείς δεν είναι τόσο ικανός και δυνατός να μεταπείσει και να αλλάξει όλων τις απόψεις και τις στάσεις και ίσως να μην χρειάζεται καν να γίνει προσπάθεια για κάτι τέτοιο. Οι μπαμπάδες έχουν δικαίωμα επιλογών όσων χρειάζονται και θέλουν για να είναι καλά κυρίως με τον εαυτό τους και εν ακολουθία με τα παιδιά τους.

ΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΕΝΟΣ ΔΙΑΖΥΓΙΟΥ

    ...... «Ο γάμος μας ήταν υπέροχος. Νόμιζα ότι ζούσα ένα παραμύθι! Έπειτα από λίγο καιρό όμως, όλα άλλαξαν. Αισθάνομαι προδομένη....». Τελικά στην ζωή του καθενός τίποτα δεν είναι σίγουρο και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Οι άνθρωποι όταν αποφασίζουν να παντρευτούν λαμβάνουν υπόψιν τον ενθουσιασμό που επικρατεί ακριβώς εκείνη την περίοδο. Όλα γίνονται βιαστικά χωρίς ποτέ τους να λαμβάνουν υπόψιν τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρει αυτή η κίνηση τους. Προσωπικά έχω συναντήσει αρκετά ζευγάρια που ενώ δείχνουν πολύ ευτυχισμένοι και ερωτευμένοι μόλις παντρευτούν και ιδιαίτερα μόλις αποκτήσουν παιδιά κάτι σπάει στην μεταξύ τους σχέση και «διαλύουν» τον γάμο τους. Πλέον η θέση της γυναίκας έχει μετακινηθεί αρκετά σε σημείο που κρίνει και αποφασίζει αυτοβούλως πότε φεύγει από μία σχέση και πότε όχι.
    Ίσως είναι έντονο στις μνήμες μας το μοντέλο εκείνο των γυναικών που πάντα ήταν απόλυτα υπάκουες στους συζύγους τους. Δύσκολα θα ακούγαμε την λέξη διαζύγιο πριν από κάποια χρόνια και ιδιαίτερα από το στόμα των γυναικών. Έχουν αλλάξει πολύ οι καταστάσεις και τα ζευγάρια πλέον αξιολογούν διαφορετικά τις προτεραιότητες τους. Περνώντας ο καιρός σταδιακά τα ζευγάρια αντιλαμβάνονται ότι εκείνο που είχαν στο μυαλό τους ως ιδανικό δεν έχει σχέση καθόλου με τον άνθρωπο που μοιράζονται τώρα την ζωή τους. Τα περισσότερα ζευγάρια θεωρούν ότι ο γάμος τους είναι η ολοκλήρωση της σχέσης τους και ότι έτσι επισφραγίζουν αυτό που τόσο καιρό είχαν, και ιδίως με τον ερχομό ενός παιδιού. Πολύ συχνά επίσης, γεννιούνται έντονοι λόγοι για καβγά μεταξύ των ζευγαριών, λόγοι που πριν ήταν αδύνατον να επινοηθούν. Χαρακτηριστικά αναφέρουν: «Δουλεύω όλη την ημέρα: το πρωί στο γραφείο και από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ είμαι στο σπίτι και τολμάει να μου πει ότι το φαγητό δεν ήταν καλό; Έγινα έξαλλη και μας άκουσε όλη η γειτονιά». και «Της είπα ότι το φαγητό είναι ανάλατο και έκανε σαν τρελή! Έγινα έξαλλος και μας άκουσε όλη η γειτονιά.....». Μέσα στον έγγαμο βίο πολύ συχνά τα ζευγάρια συναντούν αφορμές για καβγάδες, ακόμα και για τα πιο ασήμαντα (όπως θα φαινόντουσαν σε άλλους) γεγονότα αρκούν για να «στήσουν» ένα πεδίο μάχης. Εκείνο που ξεχνούν πολύ συχνά οι σύζυγοι είναι ότι θεωρούν πλέον την σχέση τους δεδομένη και ότι ο άλλος σύντροφος θα είναι εκεί για να υπομένει τα πάντα. Δεν είναι όμως έτσι οι ανθρώπινες σχέσεις, τίποτα δεν είναι να θεωρείται δεδομένο και σίγουρο, χρειάζεται κάποιες φορές να επινοούν πράγματα τα ζευγάρια, όπως είχαν και στην αρχή της σχέσης τους, έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρηθεί ένας γάμος. Συχνά ακούμε να λένε ότι κουράστηκαν, ότι είχε καταντήσει η ζωή τους μία ρουτίνα. Η ανανέωση η οποία ξεκινάει εσωτερικά από κάποιον συντελεί ως ένα θετικό λιθαράκι για την συνύπαρξη τους.
Υπάρχουν αρκετά παιδιά στην πλειοψηφία τους που αργότερα στην ενήλικη ζωή τους θα συνεχίσουν τον βίο τους ομαλά χωρίς ιδιαίτερες επιρροές, εδώ βέβαια παίζει σημαντικό ρόλο το πως έχουνε προετοιμάσει το παιδί κατά την διάρκεια του διαζυγίου οι γονείς του. Αλλά και βέβαια συναντάμε παιδιά οι οποίοι γίνονται ενήλικοι και το βιώνουν όλο το διαζύγιο των γονιών τους πολύ τραυματικά και επώδυνα, σημαντικό ρόλο παίζει η ιδιοσυγκρασία και η προσωπικότητα του κάθε παιδιού, και πόσο το ίδιο «επιτρέπει» στον εαυτό του να βιώνει τόσο δύσκολα αυτό το γεγονός. Ίσως να σημαίνει και μία προσωπική απάντηση τι σημαίνει αυτή η διαφοροποίηση.
    Γενικότερα η διαδικασία ενός διαζυγίου είναι για όλους επώδυνη, σημασία όμως έχει να μπορέσουν τα άτομα αυτά να σταθούν στα πόδια τους να κοιτάξουν το μέλλον τους με αισιοδοξία, έχοντας πάντα υπόψιν ότι η ζωή τους δεν σταματά σ’ εκείνο το γεγονός. Έτσι, λοιπόν ο τρόπος που θα χειριστούν οι γονείς το διαζύγιο τους, καθιστά σημαντικό ρόλο για την βοήθεια των ίδιων και των παιδιών τους. Ο διάλογος είναι το καλύτερο αντίδοτο για να προχωρήσουν, χωρίς να αφήνουν πίσω τους «αμελητέες εκκρεμότητες».

    Από το αδιέξοδο στο διαζύγιο

    Επισημαίνουνε το πόσο απαραίτητη είναι η συνεργασία και η καλή επικοινωνία των γονέων για την ομαλή προσαρμογή των παιδιών σε νέες συνθήκες. Ένα ζευγάρι όταν χωρίζει, οι πρώτες αντιδράσεις του κοινωνικού περίγυρου είναι: τι έγινε, πως, για ποιους λόγους; Σε δεύτερο επίπεδο, ότι μάθει θα το σχολιάσει, τις περισσότερες φορές αρνητικά. Στη συνέχεια κάποια στιγμή θα πάρει το μέρος του ενός συζύγου κατηγορώντας τον άλλον. Σε περίπτωση που υπάρχουν και παιδιά, τα ίδια σε κάποια στιγμή θα γίνουν αντικείμενο «ταμπέλας» ΠΑΙΔΙΑ ΧΩΡΙΣΜΕΝΩΝ ΓΟΝΙΩΝ. Αυτό το ζήτημα στη σχολική ηλικία, του παιδιού είναι πολύ έντονο και μπορεί να του επιφέρει αρκετές συναισθηματικές και ψυχολογικές διαβαθμίσεις.


    Οι φάσεις του Διαζυγίου

    Θα αναφερθούν οι φάσεις εκείνες, στις οποίες διέπει ένα ζευγάρι από την αρχή μέχρι το τέλος αυτής της διαδικασίας. Κάθε φάση είναι έντονη και μέσα σ΄ αυτή το ζευγάρι, ανάλογα την περίσταση περνάει δύσκολα.
1. Οξεία φάση Διαζυγίου: Την βιώνουν το ίδιο ο άνδρας και η γυναίκα. Η συμπεριφορά τους παρουσιάζει παλινδρομικά στοιχεία (ισχυρά εγώ, επιπόλαιοι ισχυρισμοί). Παρουσιάζουν συμπτώματα θυμού, πανικού, θλίψης. Ορισμένα ζευγάρια παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στην οξεία φάση, και φαίνεται σαν κάτι να τους κρατάει και να μην προχωρούν στη διάλυση του γάμου τους.
2. Μεταβατική φάση: Το ζευγάρι πλέον, έρχεται σ’ επαφή με κάποιες πραγματικότητες που πριν δεν ήταν έτοιμο να τις δει. Καλούνται πρακτικά να δουν κάποιες αλλαγές που έχει επιφέρει το διαζύγιο. Εμφανίζονται οι εξωσυζυγικές σχέσεις που από την πλευρά των γυναικών παρουσιάζεται μία άρνηση. Είναι η περίοδος της αλλαγής. Το ζευγάρι (από κοινού, ή δικαστικά) παίρνει αποφάσεις επιμέλειας, που και με ποιον θα μείνουν τα παιδιά. Στην Ελλάδα το 99% η επιμέλεια των παιδιών δίδεται – από το δικαστήριο – στη μητέρα. Είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις να γίνει το αντίθετο. Σε πολύ ακραίες και δύσκολες περιπτώσεις γίνεται, να παίρνει ο πατέρας την επιμέλεια.
3. Τελική φάση: Επικρατεί ένα καταλάγιασμα, τα παιδιά μένουν με έναν από τους δύο γονείς, γίνεται διαχωρισμός κάποιων θεωρητικών και πρακτικών ζητημάτων, και πολλά πράγματα φαίνονται τώρα διαφορετικά στη ζωή τους και για τους γονείς αλλά και για τα παιδιά.

    Σύμφωνα όμως με τον Bohannon, (1970) το διαζύγιο περνάει μία διαδικασία έξι σταδίων σε διαφορετικούς τομείς την κάθε φορά. Αυτά τα στάδια δεν τα περνάνε απαραίτητα όλα τα ζευγάρια, ή ακόμα και η ένταση τους δεν είναι τόσο έντονη και μεγάλης διάρκειας. Ας τα δούμε λοιπόν αυτά τα στάδια.

    Συναισθηματικό διαζύγιο

    Εδώ οι σύζυγοι αρχίζουν να συνειδητοποιούν την συναισθηματική απομάκρυνση στην σχέση τους, νιώθουν την απογοήτευση, την έλλειψη εμπιστοσύνης και επικεντρώνονται κυρίως στους αρνητικούς χαρακτηρισμούς, του ή της συζύγου για τον γάμο τους. Πολλές φορές η λειτουργία της οικογένειας μπορεί να φαίνεται και να διατηρείται στα ίδια επίπεδα κυρίως όμως παραβλέπονται και αγνοούνται καίρια προβλήματα και δεν γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης και επίλυσης τους, και βέβαια όλο αυτό έχει ως δέκτη τα παιδιά.

    Νομικό διαζύγιο

    Ο ένας από τους δύο συζύγους αναζητά την βοήθεια του Δικηγόρου για να προχωρήσει στην αγωγή του διαζυγίου. Ο Bohannon αναφέρει ότι οι περισσότερες σχετικές νομοθεσίες στις δυτικές χώρες δεν επιδεικνύουν την απαραίτητη ευαισθησία ως προς τις ανάγκες των μελών της οικογένειας η οποία βρίσκεται στη διαδικασία διαζυγίου και δεν διαθέτουν τη σωστή δομή έτσι ώστε να είναι δυνατή η αποφόρτιση όλων των συναισθημάτων με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους κατά τη φάση του συναισθηματικού διαζυγίου. Κάποιοι Δικηγόροι μη έχοντας την κατάλληλη κατάρτιση και μη έχοντας εξασκηθεί όσο θα χρειαζόταν συντελούν στην ένταση και στις συγκρούσεις του ζεύγους, όπως επίσης στην υπονόμευση και στην χρησιμοποίηση μη σωστών τακτικών κατά την νομική διαδικασία. Βέβαια πολλοί το κάνουν αυτό με σκοπό το οικονομικό όφελος.



    Οικονομικό διαζύγιο

    Σ’ αυτό το στάδιο γίνεται η διευθέτηση της κοινής περιουσίας των συζύγων και οι ρυθμίσεις σχετικά με τη διατροφή και τις ανάγκες της συζύγου και των παιδιών.

    Διαζύγιο από τον κοινό γονεϊκο ρόλο

    Με τον όρο «διαζύγιο από τον κοινό γονεϊκο ρόλο» εννοούμε ότι ενώ οι γονείς αποχωρίζονται τον συζυγικό τους ρόλο, ο κάθε γονέας ξεχωριστά διατηρεί το γονεϊκο του ρόλο απέναντι στα παιδιά. Σε αυτή τη φάση διευθετούνται όλα ζητήματα σχετικά με την επιμέλεια και το δικαίωμα επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά. Ο Bohanon θεωρεί ότι η ρύθμιση της επιμέλειας δημιουργεί ανάμεσα στο ζευγάρι μία άνιση κατανομή δικαιωμάτων. Έτσι λοιπόν, ότι έχει να κάνει με την δυνατότητα επίδρασης στην ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών, αποτελεί πηγή σύγκρουσης και έντασης μεταξύ των γονέων. Από αυτό φαίνεται ότι όλες αυτές οι διαφορές έχουν τις αφορμές τους. Ο περισσότερο ψυχικός πόνος προέρχεται από το διαζύγιο που είναι από κοινό γονεϊκο ρόλο.

    Διαζύγιο από την κοινότητα

    Σ’ αυτό το στάδιο επέρχονται κάποιες αλλαγές στον κοινωνικό κύκλο των φίλων. Κάποιοι πρώην σύζυγοι παραμένουν στη ίδια γειτονιά όπου έμεναν και προηγουμένως, άλλοι έχουν να αντιμετωπίσουν την μοναξιά και την απομόνωση αναζητώντας υποστήριξη από διάφορες ομάδες και κοινωνικούς συλλόγους.


    Ψυχικό διαζύγιο

    Μετά από μία προσπάθεια αντιμετώπισης του ψυχικού τραύματος και της προσωπικής ανασυγκρότησης σταδιακά έρχεται η «απεξάρτηση» των δύο συζύγων μεταξύ τους. Αυτός ο διαχωρισμός έχει να κάνει και με στοιχεία της προσωπικότητας που μπορεί να έχει πάρει ο ένας από τον άλλον και αυτό να επηρέαζε τη ζωή του. Αρκετοί θεραπευτές υποστηρίζουν ότι αν και το ψυχολογικό διαζύγιο είναι το πιο δύσκολο στάδιο της διαδικασίας, προσφέρει την μεγαλύτερη ευκαιρία για ατομική ανάπτυξη και εξέλιξη και μπορεί να θεωρηθεί το πλέον σημαντικό και εν δυνάμει θετικό στοιχείο της διαδικασίας του διαζυγίου.
    Ο Wiseman (1975) αναφέρει κάποια στάδια σχετικά με την διαδικασία του πένθους που προκαλείται από μία ψυχολογική κρίση, που είναι παρόμοια με το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Τα πέντε αυτά στάδια είναι τα ακόλουθα:
1. Άρνηση. Πολύ συχνά οι δύο σύζυγοι χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο άμυνας για να διατηρήσουν τον γάμο τους. Οι συχνότερες μορφές άρνησης είναι: πρώτον, οι σύζυγοι δηλώνουν ότι είναι ικανοποιημένοι από την έγγαμη ζωή τους και τη σχέση τους παρ’ όλα τα προβλήματα και τις δυσκολίες, και το δεύτερο, ότι οι σύζυγοι μπορεί να παραδέχονται ότι έχουν σοβαρά προβλήματα αλλά τα αποδίδουν κυρίως σε άλλους εξωτερικούς παράγοντες, για να αποφύγουν την συνειδητή αντιμετώπιση τους.
2. Απώλεια και κατάθλιψη. Όταν φτάσουν οι ίδιοι σε σημείο που θα συνειδητοποιήσουν την σοβαρότητα της κατάστασης, προκύπτει η ανάγκη να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα έτσι όπως είναι. Οι αντιδράσεις και τα συναισθήματα είναι παρόμοια με την απώλεια ενός σημαντικού ατόμου, την λύπη, την κατάθλιψη, την μοναξιά και την έλλειψη επικοινωνίας.
3. Θυμός και αμφιθυμία. Τα συναισθήματα όπου προκαλεί η αντιμετώπιση του διαζυγίου προκαλεί έντονα αισθήματα θυμού και απογοήτευσης, συναισθήματα που πολλές φορές αποτελούν και αίτια της κατάθλιψης. Οι ρυθμίσεις σχετικά με την επιμέλεια των παιδιών οικονομικά και πρακτικά θέματα πολλές φορές επιφέρουν εκρήξεις θυμού και οργής. Το να εκφραστούν όλα αυτά τα «αρνητικά συναισθήματα» και να αντιμετωπιστούν σταδιακά, είναι καθοριστικό για την τελική «αποδοχή» του διαζυγίου και την μετάβαση σε επόμενα στάδια προσαρμογής. Αρκετά συχνά κατά την φάση αυτού του σταδίου παρουσιάζονται και συναισθήματα αμφιθυμίας, και πολλές φορές θα δούμε προσπάθειες συμφιλίωσης και επανασύνδεσης.
4. Επαναπροσανατολισμός του τρόπου ζωής και της ταυτότητας. Εδώ και οι δύο οι σύζυγοι προσπαθούν να προσαρμοστούν σε ένα νέο τρόπο ζωής που απαιτεί μία διαδικασία επαναπροσδιορισμού της «ταυτότητάς» τους σε διάφορους τομείς, προσωπικούς, επαγγελματικούς, οικονομικούς. Πιο δύσκολη φαίνεται να είναι αυτή η φάση για τις γυναίκες που παντρεύτηκαν σε πολύ νεαρή ηλικία. Βρισκόντουσαν σε φάση όπου δεν μπορούσαν να αναπτύξουν την θέση τους επαγγελματικά και κοινωνικά
5. Αποδοχή και νέο επίπεδο λειτουργίας. Το ζευγάρι για να φτάσει στο σημείο να αποδεχτεί το διαζύγιο, του θα χρειαστεί χρόνος και αρκετή δουλειά. Ο/Η σύζυγος σιγά-σιγά αρχίζει και σταθεροποιεί την νέα του ταυτότητα, έχοντας ήδη αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό τα αισθήματα του θυμού προς τον άλλον σύζυγο και έχοντας αποκτήσει ήδη μία μεγαλύτερη ικανότητα κατανόησης και συνεργασίας, ιδίως ζητήματα σχετικά με τα παιδιά τους.

    Η Kessler αναφέρει τα στάδια της ψυχολογικής διάστασης της προσαρμογής του ατόμου στη διαδικασία του διαζυγίου. Αυτά είναι:
Α) Απομυθοποίηση. Όταν περάσει η αρχική περίοδος του ζευγαριού όπου όλα είναι τόσο όμορφα και ρομαντικά, σταδιακά αρχίζουν να εμφανίζονται οι πρώτες δυσκολίες και οι αντίθετες απόψεις κάνουν την εμφάνιση τους, τότε αρχίζει η απομυθοποίηση της σχέσης τους. Αυτή η απομυθοποίηση μπορεί να οδηγήσει είτε στην ενδυνάμωση της σχέσης με την ανοιχτή έκφραση συναισθημάτων, σκέψεων και την ειλικρινή επικοινωνία, είτε να οδηγήσει σταδιακά στην αρχική φάση του συναισθηματικού διαζυγίου στις αρνητικές πλευρές τις. Εδώ, σ’ αυτή την φάση η οικογένεια διατηρεί μία φαινομενική ισορροπία.
Β) Διάβρωση. Σ’ αυτή τη φάση αρχίζει να γίνεται ανοιχτή η έκφραση της απογοήτευσης, της έντασης, του θυμού και της απογοήτευσης. Ο ψυχικός πόνος είναι και για τους δύο συζύγους πολύ έντονος γιατί και οι δυο τους ενδιαφέρονται πολύ ο ένας για τον άλλον. Το βασικό τους εμπόδιο είναι ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν, ο οποίος στηρίζεται πολλές φορές σε λεκτικά ή μη λεκτικά μηνύματα. Η ανάγκη για συναισθηματική κάλυψη πολλές φορές οδηγεί σε αναζήτηση και δημιουργία εξωσυγικών σχέσεων.
Γ) Αποσύνδεση / αδιαφορία. Στην φάση αυτή ο ένας προς τον άλλο εκφράζει μία αδιαφορία, υπάρχει μία σταδιακή ψυχική αποσύνδεση. Η συνηθέστερη μορφή επικοινωνίας τους είναι αυτής της «φαινομενικής ησυχίας» όπου υπάρχει μία υποβόσκουσα ένταση και θυμός. Η λεκτική επικοινωνία τους είναι αρκετά περιορισμένη και αποφεύγονται τρυφερές στιγμές. Η σύγχυση που επικρατεί για τις θετικές και αρνητικές πλευρές του γάμου είναι ιδιαίτερα έντονες και ο ένας σύζυγος ήδη έχει αρχίσει να σκέφτεται την ζωή του μετά το διαζύγιο.
Δ) Φυσικός χωρισμός. Η Kessler αναφέρει ότι ο φυσικός χωρισμός είναι ο πιο επώδυνος, υπάρχουν έντονα αισθήματα μοναξιάς, άγχους και σύγχυσης, και τα άτομα έχουν την ανάγκη για την αναζήτηση μιας νέας ταυτότητας. Θεωρείται ότι ο σύζυγος που κίνησε πρώτος την διαδικασία του διαζυγίου, εφόσον έχει αποσυνδεθεί πρώτος από την σχέση και δεν έχει αισθήματα απόρριψης, είναι περισσότερο προετοιμασμένος για να ζήσει μόνος του μετά τον χωρισμό. Το έχει ήδη ανάγκη και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει άγχος του και τον φόβο για το άγνωστο. Η Kessler, επίσης, επισημαίνει ότι αυτή η επαφή με τα αισθήματα άγχους και μοναξιάς οδηγούν το κάθε άτομο στην προσωπική του εξέλιξη και μέσα από αυτό μπορεί να αναβιώσει την προσωπική του δημιουργία, το θάρρος, την αποφασιστικότητα και την βαθιά ψυχική τους σύνδεση.
Ε) Θρήνος. Με την διαδικασία του θρήνου το άτομο «προετοιμάζεται» για τη ψυχολογική απομάκρυνση από το άλλο άτομο (το ίδιο και στην ανθρώπινη απώλεια). Τα συναισθήματα που επικρατούν είναι θυμός, ψυχική οδύνη, θλίψη.
ΣΤ) Δεύτερη εφηβεία. Ο/Η σύζυγος είναι σε μία φάση πλέον που αναδιοργανώνει αρκετά συναισθήματά, τρόπους έκφρασης που μέχρι τότε είχε. Νιώθει αισθήματα ανακούφισης, έντονης εσωτερικής χαράς, ανανέωσης απελευθέρωσης από τις δυσκολίες του διαζυγίου.     Αισθήματα και επιθυμίες που είχαν «κρυφτεί» βγαίνουν στην επιφάνεια, όπως διερεύνηση και κάλυψη προσωπικών αναγκών, πρόκληση για διαφορετικές ευκαιρίες. Εδώ υπάρχει η παγίδα στο να αντιδράσουν υπερβολικά κάποιες φορές. Αυτή η πρόσφατη «αποκτημένη ελευθερία» μπορεί να δημιουργήσει αρκετές περιστασιακές σχέσεις και αυτό αποτελεί ένα φυσιολογικό στάδιο της διαδικασίας προς την νέα αυτή φάση του ατόμου, απλά κάποιοι πολύ εύκολα μπορούν να παραξενευτούν με αυτή την αλλαγή, να μη το περιμένουν.
Ζ) Διερεύνηση και σκληρή προσπάθεια. Σ’ αυτή την φάση συνεχίζεται η διερεύνηση του εαυτού και των διαπροσωπικών σχέσεων, το άτομο πλέον αναλαμβάνει την πλήρη ευθύνη του εαυτού του, και της πορείας του. Συνεχίζει αυτήν την έντονη εξισορρόπηση σε διάφορους τομείς και την αναζήτηση ενός νέου συντρόφου. Γενικότερα η ατομική εξέλιξη συνεχίζεται.
    Τελικά η προσαρμογή του κάθε ατόμου στην διαδικασία ενός διαζυγίου έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία και τις κοινωνικές ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος που ζει. Η ένταση του καθένα όπως επίσης και η χρονική περίοδος διαφέρουν, σημαντικό ρόλο παίζει το πόσο ο κάθε σύζυγος έχει «δουλέψει» κάποια πράγματα με τον εαυτό του αλλά και σε τι περίοδο επιλέγει να διαζευκτεί.

«ΌΤΑΝ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΕΝΑΙ «ΕΜΠΟΔΙΟ» ΣΕ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ!!!»

    Ακούγοντας την έννοια «ανεπιθύμητα παιδιά» αναρωτιέμαι τι ωθεί τους ανθρώπους να νιώθουν έτσι ή τι κρύβεται πίσω από αυτό το συναίσθημα που πολλές φορές «πνίγει» και συστήνονται με την έννοια «ανεπιθύμητα» ή και «ανεπιθύμητοι»!!! Υπάρχουν ζευγάρια-γονείς που θυμώνουν όταν ακούν από άλλους ανθρώπους ότι ένα παιδί είναι εμπόδιο στην σχέση, ή τι «κάνουμε τώρα με τον ερχομό του;;». Δεν χρειάζεται να αποτελεί κανόνα οι άνθρωποι να γίνονται γονείς όταν προκύπτει μία εγκυμοσύνη σε περίοδο που η ετοιμότητα τους δεν είναι εφικτή. Ή ακόμα και όταν σε μία σχέση ο ένας από τους δύο έχει ήδη ένα παιδί από έναν άλλο γάμο ή δεσμό. Εδώ θα αναφερθούμε στο κομμάτι που ένα παιδί έρχεται στην ζωή παρ’ όλα αυτά όμως υπάρχει ένας εσωτερικός θυμός από την γονεϊκή πλευρά, πως αυτό μεταφέρεται ασυνείδητα στο μεγάλωμα και στην εξέλιξη του παιδιού. Η δεύτερη αναφορά θα γίνει όταν σε μία σχέση υπάρχει από τον έναν ή και από τους δύο παιδιά άλλων γάμων ή σχέσεων.
    Εκφράσεις όπως «Εγώ δεν ήθελα.... ο πατέρας σου επέμενε να σε κρατήσουμε», «από τότε που γεννήθηκες η ζωή μου πηγαίνει όλο και πιο πίσω» ή «Έχω στερηθεί τα πάντα για σένα, από τότε που σ’ είχα στην κοιλιά μου», «εγώ δεν έζησα την ζωή μου για χάρη σου......!!!», είναι σύνηθες. Υπάρχουν αρκετές εκφράσεις που «κλειδώνουν» την ζωή και την εξέλιξη ενός ατόμου ακόμα και σ’ όλη την πορεία της ενήλικης ζωής του. Ακόμη και οι γυναίκες που εγκυμονούν αλλά νιώθουν μη-έτοιμες για αυτή τη νέα τους πραγματικότητα ο φόβος και το άγχος –κυρίως- επικρατεί τότε και η κύηση τους, επιφέρει προβλήματα. Υπάρχει μία συσωρευμένη κούραση και παραίτηση. Εκτός από τους σημαντικούς - βιολογικούς λόγους οι ψυχολογικοί καθορίζουν όλη την πορεία μιας εγκυμοσύνης αλλά και τι θέση κρατά η νέα μητέρα. Άλλες πάλι (γυναίκες) ανθυποβάλουν την θέση τους και η κύηση διακόπτεται, άλλες πάλι έχουν στην διάθεση τους 8-9 μήνες να «προετοιμαστούν» στην θέση και στον ρόλο αυτό και να δουν τι σημασία έχει για τις ίδιες η επιλογή τους αυτή.
    Οι οικογενειακοί –συστημικοί Ψυχοθεραπευτές παίρνοντας από έναν ενδιαφερόμενο ένα γενεαλογικό δέντρο ή γεννεόγραμμα υπολογίζουν εκτός από τα μέλη που είναι εν’ ζωή και τα μωρά που δεν είναι πλέον ή που δεν γεννήθηκαν ποτέ εξαιτίας κάποιας αποβολής ή έκτρωσης. Τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν έχουν άμεση σχέση μ’ εκείνα που ήρθαν στην ζωή μετά από μία άμβλωση. Ή ακόμα και η σημασία για τον γονιό να μην κρατήσει στην συγκεκριμένη φάση εκείνο το μωρό. Όταν κάποιο «χάνεται» το αμέσως επόμενο παίρνει τον τίτλο του «ευνοημένου» παιδιού. Άρα λοιπόν, για πολλούς μία «ανεπιθύμητη» εγκυμοσύνη είναι λύτρωση στην συγκεκριμένη φάση από το να το φέρουν στην ζωή....και μετά τι επικρατεί.....;;!!!
    Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη!

    Είναι δίλλημα για αρκετούς νέους συντρόφους αν θα κρατήσουν το μωρό που κυοφορεί η κοπέλα. Οι ηθικοί, κοινωνικοί αλλά και θρησκευτικοί λόγοι πάλονται μέσα στον ενδιαφερόμενο και συνήθως δεν επικρατεί η συναισθηματική ετοιμότητα εκείνης της στιγμής. Σημαντικό ρόλο έχουν οι ενοχές για τα άτομα αυτά «ναι αλλά αν δεν το κρατήσω, ο Θεός μετά όταν θα θέλω θα με τιμωρήσει;;». Είναι από τις ποιο δύσκολες περιόδους κυρίως της γυναίκας. Ακόμα και ζευγάρια που θέλουν πολύ να προχωρήσουν σ’΄αυτό το βήμα, εκείνη την στιγμή δειλιάζουν-κομπιάζουν οι προσωπικές ανασφάλειες έχουν στήσει ήδη τον χορό τους.

    Τα ερωτήματα που γεννιούνται στο σημείο αυτό, είναι πολλά και κάθε φορά αφορούν και τους δύο:

-Πόσο έτοιμοι είμαστε και οι δύο για ένα τέτοιο βήμα;
-Τι γίνεται στην περίπτωση που ο ένας εκ των δύο είναι ανένδοτος να μπει σε γονεικό ρόλο;
-Πρέπει η επιλογή της απόκτησης παιδιού να είναι επιλογή μόνο του ενός;
-Τι ρόλο παίζει η κοινωνία, η οικογένεια και η θρησκεία στην λήψη της καλύτερης για μας απόφασης;
-Πόσο κλονίζει τη σχέση του ζευγαριού μια τέτοια διαφωνία;
-Πως μεγαλώνει ένα παιδί χωρίς πατέρα;
-Τι θα πρέπει να γνωρίζει το παιδί και τι όχι;
-Πρέπει να υπάρξει νομική αντιδικία για το συμφέρον του παιδιού;

    Γυναίκες που «επιλέγουν» την μέθοδο της άμβλωσης
    Σύμφωνα με στοιχεία της Εταιρείας Οικογενειακού Προγραμματισμού , τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα το Φεβρουάριο του 2000, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται στην Ελλάδα 100.000 έως 120.000 εκτρώσεις. Αυτός ο αριθμός ισοδυναμεί με τις ετήσιες γεννήσεις και δίνει στη χώρα μας μια θλιβερή πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Είναι κοινό μυστικό ότι πoλλές Ελληνίδες αντιμετωπίζουν την άμβλωση ως μέθοδο οικογενειακού προγραμματισμού, προφανώς επειδή έχουν ελλιπή ή λανθασμένη πληροφόρηση για την αντισύλληψη. Η άποψη αυτή ενισχύεται από ανώνυμα ερωτηματολόγια τα οποία συμπλήρωσαν έφηβες που προσήλθαν το 1998 στη Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών που εδρεύει στο Αρεταίειο. Από αυτά προκύπτει ότι ένα στα τρία κορίτσια ηλικίας 14 έως 19 ετών έχει κάνει έκτρωση.

    Η επέμβαση και το νομικό πλαίσιο

    Στην Ελλάδα οι αμβλώσεις νομιμοποιήθηκαν με το νόμο 1609/86. Αυτό σημαίνει ότι μια γυναίκα μπορεί να κάνει έκτρωση μέχρι και την 12η εβδομάδα, εφόσον συντρέχουν λόγοι και εξεταστεί από επιτροπή. Αυτό αναφέρει το γράμμα του νόμου. Ωστόσο, η εξέταση από επιτροπή δεν είναι απαραίτητη στην περίπτωση που η ενδιαφερόμενη απευθυνθεί σε κάποιο ιδιωτικό κέντρο.
    Στην περίπτωση πολλών αμβλώσεων, ενδέχεται να μη διεξαχθεί ομαλά ή να μην ολοκληρωθεί η εγκυμοσύνη όταν η γυναίκα αποφασίσει ότι θέλει να αποκτήσει παιδί. Σε ό,τι αφορά τις ψυχολογικές επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσει μια έκτρωση, τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση η γυναίκα νιώθει αμηχανία και συνήθως έρχεται αντιμέτωπη με ηθικά διλήμματα. Η μετατραυματική περίοδος διαρκεί συνήθως έξι μήνες. Σε ποσοστό 1% η άμβλωση θεωρείται μια πολύ τραυματική εμπειρία που επηρεάζει το άτομο για πολύ καιρό. (Βούρτση)

    Πως ο φόβος μπορεί να γίνει επιθυμία

    Τις περισσότερες φορές ο ερχομός ενός παιδιού δεν βρίσκει πάντοτε και τους γονείς έτοιμους και πιστά εκπαιδευμένους στον νέο τους ρόλο. Οι αγωνίες τους είναι έντονες πολλές φορές περνούν από το μυαλό τους ακόμα και αρνητικές σκέψεις και κάποιοι δεν διστάζουν φανερά να εκδηλώσουν και την έντονη τους άρνηση. Για κάποιους ενήλικες είναι πρόκληση να αντιμετωπίσουν τις υπάρχουσες φοβίες που γεννήθηκαν μ’ αφορμή τον ερχομό του παιδιού τους, για άλλους πάλι μία αποφυγή με το ενήλικο κομμάτι των ευθηνών και προτεραιοτήτων. Ακούγεται συχνά ότι κυρίως κάποιοι άντρες επιθυμούν με την σύντροφο τους να είναι μαζί, για πολλά-πολλά χρόνια, να πορεύονται και στα πρώτα αποτελέσματα ότι η γυναίκα είναι έγκυος, να διστάζουν, να σαστίζουν και η συμπεριφορά τους να μεταλλάσσεται. Είναι άραγε ο φόβος της ανεπάρκειας ή το περιβόητο σύνδρομο του «πήτερ Παν», που βρίσκει τα περισσότερα αγόρια να επιθυμούν να μένουν σ’ αυτό τον ρόλο και να αποφεύγουν διακαώς τον ρόλο του «άντρα».;; Πολλές φορές η Συμβουλευτική Ψυχολογία «βοηθάει» τα ζευγάρια –που το θέλουν βέβαια- να βγαίνουν νικηφόρα από τον λαβύρινθο των αγωνιών και της αναποφασιστικότητας. Όταν ακολουθεί επεξεργασία του εσώτερου ψυχισμού ο καθείς έρχεται αντιμέτωπος με τις προσωπικές ανωριμότητες του και ο δρόμος προς την συνειδητοποίηση είναι πλέον εφικτός. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι ο δρόμος είναι για όλους ο ίδιος, υπάρχουν άνθρωποι δηλαδή που η συνειδητή τους επιλογή είναι να μην γίνουν, ακόμα και ποτέ γονείς. Είναι εντάξει μ’ αυτό συνειδητά πλέον έπειτα από τέτοιου είδους εσώτερες αναζητήσεις. (Χουρδάκη Μ. 1992)
    Το ενδιαφέρον για ένα παιδί είναι συνεχόμενο και ενεργό σ’ ολόκληρη την ζωή ενός ενήλικα. Σε άλλους γίνεται πιο φανερά ενώ σε κάποιους όχι τόσο. Ανάλογα με την προσωπική φάση του καθενός, είτε ως σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, είτε ως προστασία της εγκυμοσύνης και άλλοτε ως οικογενειακός προγραμματισμός για την φροντίδα της ανατροφής ενός παιδιού. Οι άνθρωποι εκείνοι που καλούνται να υποδεχτούν το μωρό τους είναι υπεύθυνοι για την αγωγή του, για την εξελικτική ψυχολογία του. Συγκεκριμένα οι αρχικοί ρόλοι τους είναι: -η κάλυψη των βασικών βιολογικών τους αναγκών. Μ’ αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η σωματική ακεραιότητα. –φροντίδα για την προαγωγή της γλωσσικής τους έκφρασης, αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, κανόνες συμπεριφοράς, θετική στάση προς το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον. –φροντίδα για την συγκρότηση της προσωπικότητας του παιδιού. –ακαδημαϊκές γνώσεις, επαγγελματικά εφόδια επαγγελματικών δεξιοτήτων όπου είναι απαραίτητες για την μελλοντική κοινωνική και εργασιακή καταξίωση. Αυτοί είναι κάποιοι από τους «κανόνες», που ένας νέος γονιός γνωρίζει και οφείλει να δώσει απλόχερα στην νέα ύπαρξη της ζωής του.

    Φταίει ο ερχομός ενός μωρού για την απομάκρυνση του ζευγαριού;;

    Όχι πια σύζυγοι κι εραστές. Μόνο φίλοι και γονείς; Ή κάπως έτσι!! Από τότε που ο μικρός σίφουνας εισέβαλε στο σπιτικό σας, µε γέλια και µε κλάματα, η ερωτική σας ζωή άλλαξε ριζικά. Συμβαίνει σε πολλά ζευγάρια που αποκτούν παιδί, μετά τη γέννηση του µωρού, η ερωτική, σεξουαλική ζωή να τοποθετείτε στην άκρη. Εξακολουθείτε να αγαπιέστε, αλλά οι στιγμές χαλαρότητας, φαίνεται να έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Το ζευγάρι θυμώνει και ο ένας ξεσπά στον άλλον, δεν παραδέχονται τι είναι εκείνο που τους φταίει. «Ενώ πολλά ζευγάρια πιστεύουν πως ο ερχομός του παιδιού θα φέρει μεγαλύτερη εγγύτητα στο ζευγάρι, οι έρευνες δείχνουν ότι µειώνεται η ικανοποίηση από τη σχέση και αυξάνονται οι εντάσεις μετά τον ερχομό του παιδιού». (Κυρανά Ε) «Ενώ το 68% των γυναικών που δεν έχουν παιδί δηλώνουν ικανοποιημένες από τη σχέση τους, το αντίστοιχο ποσοστό, όταν υπάρχει παιδί, είναι µόνο 38%. Η μείωση στην ικανοποίηση από τη σχέση εμφανίζεται στις γυναίκες συνήθως κατά τον πρώτο χρόνο, ενώ στους άνδρες κατά τον 2ο χρόνο του παιδιού. Ωστόσο, δεν επιβαρύνεται η σχέση όλων των ζευγαριών. Εκτιμάται πως το 18-30% των ζευγαριών βιώνουν καλύτερη ποιότητα στη σχέση µε τον ερχομό του παιδιού». Πολλές μελέτες διεθνώς έχουν δείξει μείωση στην ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού συνήθως 3 µήνες μετά την γέννα. Σε µελέτη στη Μ. Βρετανία (2000) το ποσοστό των ανθρώπων που αξιολόγησε τη ποιότητα της σχέσης του ως «κακή» ή «όχι πολύ καλή» αυξήθηκε από 1% πριν από τη γέννα σε 20% οκτώ µήνες μετά. «Παράγοντες που σχετίζονται µε το αν θα µειωθεί η ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού είναι κυρίως η ποιότητα της σχέσης πριν την εγκυμοσύνη».

    Μικρές καθημερινές πραγματικότητες

    «Τώρα πια τηλεφωνώ στον Αντώνη µόνο για να του υπενθυμίσω να πάρει γιαουρτάκια από το σούπερ μάρκετ ή για να του πω το τελευταίο ‘κατόρθωμα’ της μικρής», παραδέχεται η Μ, μητέρα της 13 μηνών Ιωάννας. «Τα τηλεφωνήματα έτσι απλά για να τον ακούσω έχουν πια περάσει στην εποχή προ µωρού! Πού χρόνος και διάθεση για τέτοια τώρα; Γυρίζω πτώμα κάθε βράδυ από το γραφείο καθώς πρέπει να αποδείξω ότι δεν άλλαξε τίποτε τώρα µε το παιδί. Όταν πια η μικρή δεήσει να κοιμηθεί, περασμένες δύο-γιατί είναι και πολύ δύσκολη στον ύπνο- εγώ το μόνο που θέλω είναι να πέσω στην αγκαλιά του Μορφέα». Όπως λέει χαρακτηριστικά η Μ, «όταν έχεις φτάσει πια στα όριά σου, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από έναν καλό ύπνο. Άλλωστε, όταν κοιτάζω τον εαυτό µου στον καθρέπτη, δεν καταλαβαίνω πώς και µε βρίσκει ακόμα ελκυστική. Εγώ βλέπω ένα αρχαίο σύμβολο µητρότητας, συµπεριλαµβανοµένης μπόλικης κυτταρίτιδας και δέκα παραπανίσιων κιλών από την εγκυμοσύνη. Σε σύγκριση µε πριν το παιδί, η ερωτική µου επιθυμία είναι πολύ πιο πεσμένη, για να μην πω στο ναδίρ».

    Πως αισθάνεται ο άντρας

    Ο σύντροφος µε τη μεγαλύτερη σεξουαλική επιθυμία συχνά νιώθει ανεπιθύμητος, αισθάνεται απόρριψη και κάποιες φορές, απόγνωση. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να τον κάνουν να ζητάει περισσότερο επιτακτικά ή επίμονα τη σεξουαλική επαφή. Αυτό όμως δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, διότι το άτομο µε τη λιγότερη επιθυμία νιώθει πίεση να κάνει κάτι που δεν επιθυμεί. «Σε βάθος χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε µεγαλύτερη αίσθηση πίεσης, θυμό ή απόσυρση και σε μεγαλύτερη µείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Συνέπεια, όχι µόνο η μείωση των σεξουαλικών επαφών, αλλά και μείωση ή απουσία άλλων µορφών ερωτικής έκφρασης. Η έλλειψη σεξουαλικής εγγύτητας κάποιες φορές δημιουργεί και συναισθηματική απομάκρυνση στη σχέση ή συναισθήματα θυμού και στεναχώριας» (Κληρονόμου Ζ.)

    Πώς να αποκαταστήσετε την ερωτική σχέση μετά την γέννηση του µωρού

• Επικοινωνήστε. Μέσα από την ειλικρινή επικοινωνία σε κλίμα ασφάλειας και αποδοχής, μπορεί να στηρίξει ο ένας τον άλλον και από κοινού να βρουν τρόπους διαχείρισης προβλημάτων που συντελούν στη σεξουαλική απομάκρυνση.
• Μην πιέζετε. Είναι σημαντικό να μην ασκείται πίεση στον σύντροφο µε τη µικρότερη επιθυμία για να συµµετέχει σε σεξουαλική επαφή, είναι εξίσου σημαντικό να λαμβάνει σεξουαλική ικανοποίηση αυτός µε τη μεγαλύτερη επιθυμία.
• Ρυθμίστε τον ύπνο του παιδιού Ωστε να κοιμάται µόνο του στο δωμάτιο του, όλη τη νύχτα.
• Ζητήστε βοήθεια από ειδικούς. Θα μάθετε τρόπους ώστε να μπορείτε να διαχειρίζεστε τα προβλήματα και να απολαμβάνετε τη σχέση και τη σεξουαλική σας ζωή.

    Το προχώρημα σε μία νέα σχέση
Παιδιά από προηγούμενο γάμο

    Ο τρόπος της γνωριμίας με το παιδί καθορίζεται από το είδος της σχέσης. Δεν υπάρχει κατάλληλη ηλικία του παιδιού μας για να κάνουμε μια νέα σχέση ή να γίνει η γνωριμία με αυτή. Αλλά βέβαια θα λάβουμε υπόψη το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού όταν συζητάμε μαζί του. Αν η σχέση μας έχει ήδη γίνει σοβαρή, χρειάζεται να μιλήσουμε στο παιδί για αυτή τη σχέση, προτού γίνει η γνωριμία. Σε αυτή την περίπτωση, μπορούμε μετά να οργανώσουμε μια κοινή δραστηριότητα, ώστε να γνωριστούμε όλοι μαζί και από κοντά. Αποφεύγουμε επίσης να παρουσιάσουμε το νέο μας σύντροφο γενικά κι αόριστα σαν ‘φίλο’, στο πλαίσιο μιας π.χ. μεγάλης συγκέντρωσης, Οφείλει ο γονιός να ενημερώσει κατ’ ιδίαν το/α παιδί/α του για την συνάντηση αυτή. Όσο πιο μικρή είναι η ηλικία ενός παιδιού τόσο πιο προσεχτική είναι να γίνει αυτή η γνωριμία. Το νέο αυτό πρόσωπο δεν αντικαθιστά τον γονιό. Όσο απενεχοποιημένος είναι ο γονιός τόσο πιο άνετα θα νιώθει και το παιδί μ’ αυτή την γνωριμία. Υπάρχουν παιδιά ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν την ανάγκη να «τεστάρουν» τον νέο σύντροφο του γονιού. Αυτό μπορεί να επιφέρει θυμό και εκνευρισμό στο ενήλικο άτομο και να νιώθει μόνο και χωρίς συμμαχία. Σε κάθε περίπτωση η προσέγγιση αυτή είναι ξεχωριστή και ατομική και δεν χωρούν γενικευμένες έννοιες και συμβουλές. Είναι προτιμότερο οι αρχικές εκδηλωτικές διαχύσεις μπροστά στο παιδί να αποφεύγονται.
    Δεν υπάρχει κατάλληλος ‘χρόνος’ που πρέπει να μεσολαβήσει πριν γνωρίσουμε στο παιδί τη σχέση μας. Ανάλογα με τα άτομα και το είδος της σχέσης, μπορεί να είναι από εβδομάδες μέχρι και χρόνια. Δεν βλάπτει όμως να προσπαθήσουμε να μην είμαστε βιαστικοί. Καλό είναι πρώτα να βεβαιωθούμε ότι η σχέση αυτή είναι σημαντική για εμάς. Επίσης, καλό είναι ο νέος σύντροφος να έχει εκφράσει μόνος την επιθυμία να γνωρίσει το παιδί μας. Δεν χρειάζεται το παιδί να γνωρίζει κάθε νέα μας σχέση. Εμείς χρειάζεται να ξέρουμε τις απόψεις του νέου συντρόφου για τα παιδιά, την οικογένεια, το γονεϊκό ρόλο, τις σχέσεις κλπ, προτού προχωρήσουμε σε γνωριμία του παιδιού μας μαζί του/της. Καθώς και να λάβουμε υπόψη την προσωπικότητα του παιδιού μας. Αποφεύγουμε, να μιλήσουμε για πολύ προσωπικές σχέσεις, συναισθήματα, συνήθειες του παιδιού. Αν το παιδί νιώθει άνετα στην πορεία της γνωριμίας μπορεί να κάνει το ίδιο τέτοιες εκμυστηρεύσεις. Η σκέψη για ένα νέο προχώρημα έπειτα από ένα διαζύγιο ή διακοπή μιας σχέσης συνήθως προκαλεί φόβο, συνήθως καραδοκεί μία συστολή στην επανάληψη μιας αποτυχίας. Όταν η νέα γνωριμία προχωρήσει σε σχέση τότε τα άτομα είναι να ξεκαθαρίζουν ανοιχτά και με ειλικρίνεια την νέα τους αυτή σχέση στο παιδί. Αρκετές ερωτήσεις υπάρχουν στο νου όπως, πως θα το πάρει το παιδί, αν είναι σωστό να του το πουν ακόμη.....πως θα εξελιχθεί η νέα συμβίωση. Τα προχωρήματα χωρίς προβληματισμούς δεν υπάρχει, ο καθένας οφείλει κυρίως στον εαυτό του να συνεχίσει την πορεία της ζωής του. Τα παιδιά από τον προηγούμενο γάμο αντιμετωπίζουν δυσκολίες και οι γονείς είναι να παρατηρούν και να σέβονται αυτή τους την δυσκολία της νέας πραγματικότητας. Μία νέα σχέση ή ένας δεύτερος γάμος είναι μία δύσκολη κατάσταση που είναι να αντιμετωπίσουν τα παιδιά έπειτα από εκείνη του διαζυγίου των γονιών του. Αυτή η αλλαγή για όλους έχει ένα ρίσκο για τα παιδιά αλλά και για τους νέους συντρόφους. (Καππάτου Α. 1999)

    Όταν οι γονείς ξαναπαντρεύονται (τι να δίνεται προσοχή):

1. Το παιδί νιώσει τον γάμο ως απειλή.
2. Αισθανθεί ανταγωνιστικά προς τον σύντροφο του πατέρα ή της μητέρας του, προσπαθώντας να διεκδικήσει την αγάπη του γονιού του.
3. Παύει να διατηρεί την ενδόμυχη ελπίδα που έτρεφε μετά τον χωρισμό των γονιών του ότι κάποια στιγμή θα γίνει επανασύνδεση.
Τι θα μπορούσε να κάνει ο νέος σύντροφος:
1. Ο νέος σύντροφος επωμίζεται ένα δύσκολο ρόλο πρέπει να αντιμετωπίσει την επιφυλακτικότητα του παιδιού.
2. Όταν το νέο ζευγάρι αποκτήσει παιδί πολύ άμεσα οι δυσκολίες μπορεί και να μην λείψουν, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, χρειάζεται προσοχή και ωριμότητα για να μην πληγωθεί το παιδί. (Καππάτου Α. 1999)

    Τι είναι χρήσιμο να αποφευχθεί:

1. Να είναι ιδιαίτερα επιεικής με το παιδί του συντρόφου τους..
2. Να παρεμποδίζουν την σχέση του παιδιού με το φυσικό γονιό.
3. Να αλλάζουν συμπεριφορά όταν αποκτούν δικό τους παιδί.
4. Να λένε: «αν ήμουν η μητέρα σου ή ο πατέρας σου θα έκανα αυτό, ή θα το έκανα αλλιώς...»
5. Να συγκρίνουν την συμπεριφορά του ή τις επιδόσεις του στο σχολείο με εκείνες του δικού τους παιδιού.

«Φοβάμαι μη χάσω την επιμέλεια των αγοριών μου»

    Μια μητέρα και ένας πατέρας που μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους μιλάνε για την καθημερινότητα των μονογονεϊκών οικογενειών, που λόγω της οικονομικής κρίσης γίνεται όλο και πιο δυσχερής
    Της ΕΛΕΝΑΣ ΦΥΝΤΑΝΙΔΟΥ «Με δύο παιδιά τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα» λέει η 40χρονη μητέρα
    Το διαζύγιο είναι το πρώτο πλήγμα. Η ανεργία όμως, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης που βιώνει μεγάλη μερίδα των Ελλήνων τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, είναι ένα συνεχές μαρτύριο για τους ανθρώπους που ανατρέφουν μόνοι τα παιδιά τους• είτε το κάνουν από άποψη είτε επειδή η ζωή τα έφερε ανάποδα... Έτσι ανάποδα θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα έφερε η ζωή σε περιπτώσεις όπως αυτή της 40χρονης μητέρας δυο μικρών αγοριών που κινδυνεύει να βρεθεί στον δρόμο: Είναι άνεργη και τα 450 ευρώ που της δίνει ο πρώην σύζυγός της ως διατροφή δεν καλύπτουν ούτε τα βασικά έξοδα των παιδιών της. Τα ενοίκια και οι λογαριασμοί «τρέχουν» και από μέρα σε μέρα περιμένει το ειδοποιητήριο της έξωσης...

    Βρεφονηπιοκόμος στο επάγγελμα είναι μια από τους χιλιάδες γονείς που ανατρέφουν τα παιδιά τους μόνοι, χωρίς καμία βοήθεια από την πολιτεία. «Με δυο παιδιά τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα» λέει. «Η διατροφή που παίρνω είναι 450 ευρώ, τη στιγμή που μόνο το ενοίκιό μου είναι 350 ευρώ. Μου περισσεύουν 100 ευρώ τον μήνα για να φάμε, να ντυθούμε, να πληρώσω το ρεύμα, το νερό, τα κοινόχρηστα... Έχω βοήθεια και από τη μητέρα μου, η οποία παίρνει σύνταξη 700 ευρώ. Και αυτή όμως πληρώνει ενοίκιο. Ούτε εγώ ξέρω πώς ζούμε...».

    Η καθημερινότητά της, όπως η ίδια λέει, τον τελευταίο καιρό εξαντλείται στην αναζήτηση εργασίας: «Το πρωί φροντίζω τα παιδιά μου, μετά το σπίτι και στη συνέχεια παίρνω τους δρόμους για να βρω δουλειά. Δεν κοιτάω μόνο πάνω στο αντικείμενό μου. Οτιδήποτε, ακόμη και πωλήτρια σε μαγαζιά ή καθαρίστρια. Μέχρι στιγμής δεν έχω δει φως. Όλες οι πόρτες, στην Καβάλα όπου μένουμε, είναι κλειστές. Οι περισσότεροι ζητούν σοβαρή προϋπηρεσία ή να μην υπάρχουν άλλες υποχρεώσεις όπως είναι τα παιδιά. Δεν ξέρω τι να κάνω» .

    Κάποτε εργαζόταν ως πωλήτρια σε πολυκατάστημα. Αναγκάστηκε όμως να αφήσει τη δουλειά της για να ακολουθήσει τον πρώην σύζυγό της στη Γερμανία όπου εργαζόταν. Ηρθαν τα δύο παιδιά, χώρισε και έκτοτε μόνο δυσκολίες της χτυπούν την πόρτα. «Το να μεγαλώνεις μόνος τα παιδιά σου, χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος, είναι ό,τι πιο δύσκολο» επισημαίνει. «Επίδομα από τον ΟΑΕΔ δεν παίρνω διότι δεν είχα ένσημα τον τελευταίο χρόνο. Προσπαθώ να βρω δουλειά και συνέχεια ακούω ένα “θα”. Δεν μπορούμε να μείνουμε σε αυτό, ούτε εγώ ούτε άλλες γυναίκες που βρίσκονται στη δική μου θέση. Πρέπει να κάνουμε αγώνα...».

    Ο μεγαλύτερός της φόβος; Να χάσει την επιμέλεια των παιδιών της επειδή είναι άνεργη. Η μεγαλύτερή της επιθυμία; Να μεγαλώσουν τα δυο αγόρια της με αξιοπρέπεια. «Σε έναν χωρισμό τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα. Ο γονιός που έχει αναλάβει την ανατροφή τους έχει πολλούς ρόλους και ένας απ΄ αυτούς είναι να τα βοηθήσει να βγουν δυνατά στη ζωή».

    Μητέρες άστεγες και άνεργες
    Ανάλογες καταστάσεις βιώνουν πολλές γυναίκες που ανατρέφουν μόνες τα παιδιά τους. Σύμφωνα με την πρόεδρο του Συλλόγου Μονογονεϊκών Οικογενειών Βορείου Ελλάδος κυρία Νατάσα Δαλακλή, οι επτά στις δέκα γυναίκες της Βόρειας Ελλάδας οι οποίες ανήκουν σε αυτή την κατηγορία είναι άνεργες και οι τρεις στις δέκα χάνουν το σπίτι τους. «Τα τελευταία χρόνια τα διαζύγια έχουν αυξηθεί. Οι μονογονεϊκές οικογένειες αντιμετώπιζαν πάντα οικονομικά προβλήματα. Τώρα όμως με την κρίση τα προβλήματα είναι εντονότερα. Είναι πολλοί οι γονείς που έχουν χάσει τη δουλειά τους και δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις βασικές τους ανάγκες».

    Η ίδια έχει περάσει πολλές δύσκολες στιγμές. Εμεινε άνεργη, άστεγη και μεγαλώνει μόνη το παιδί της από τότε που εκείνο ήταν επτά ετών. Σήμερα ο γιος της είναι 21 ετών. «Ολες αυτές οι αντιξοότητες ήταν που με έκαναν να ξεκινήσω αυτόν τον αγώνα για όλους τους ανθρώπους που αναγκάζονται να μεγαλώσουν μόνοι τα παιδιά τους» εξηγεί και συνεχίζει: «Κάνουμε έκκληση στην κυβέρνηση να στηρίξει ουσιαστικά τις μονογονεϊκές οικογένειες.Δεν είναι τυχαίο ότι τα παιδιά του 15% των μονογονεϊκών οικογενειών σταματούν το σχολείο στη Γ΄ Γυμνασίου για να εργαστούν.Πολύ φοβάμαι ότι μεγαλώνουμε “βόμβες” που κάποια στιγμή θα εκραγούν αν η κυβέρνηση δεν λάβει σοβαρά υπόψη της τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε» .

    Η οικονομική κρίση φέρνει χωρισμό
    Το τελευταίο έτος και δη τον τρέχοντα μήνα έχει αυξηθεί ο αριθμός των διαζυγίων σε ποσοστό 10%-15%, επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ανδρικής και Πατρικής Αξιοπρέπειας κ. Ν.Σπιτάλας. Ο σύλλογος έχει 30.000 μέλη, όχι μόνο άνδρες αλλά και γυναίκες. «Από την αρχή του έτους έχουμε δεχθεί στον σύλλογο 250 τηλεφωνήματα από ανθρώπους που πρόκειται να χωρίσουν, οι οποίοι ζητούν ψυχολογική στήριξη και νομικές συμβουλές» σημειώνει. Οπως αναφέρει, το 80% των ζευγαριών χωρίζουν για οικονομικούς λόγους και μόνο ένα 20% εξαιτίας των συγγενών και τρίτου προσώπου.

    Μόνος στο σπίτι με τον... μπαμπά μου

    Μπορεί όταν αναφερόμαστε σε μονογονεϊκές οικογένειες το μυαλό μας να πηγαίνει συνήθως σε μητέρες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους, δεν είναι όμως λίγες και οι περιπτώσεις ανδρών που αναλαμβάνουν αυτή την εξαιρετικά δύσκολη αποστολή. Με έναν μισθό και υπερχρεωμένες κάρτες ζει ο 41χρονος Λευτέρης, ο οποίος έχει αναλάβει την ανατροφή του επτάχρονου γιου του Γιάννη. «Τα έξοδά μας είναι περισσότερα από τον μισθό μου» λέει. «Έχουμε το ενοίκιο του σπιτιού στο οποίο μένουμε, το φαγητό μας, το ρεύμα, το νερό, τη θέρμανση. Μιλάω για τις βασικές ανάγκες όχι για πολυτέλειες, και πάλι δύσκολα τα καταφέρνουμε. Δυσκολευόμαστε να αγοράσουμε ακόμη και πετρέλαιο. Εφέτος αναγκαστήκαμε να κόψουμε το κολυμβητήριο του παιδιού, που κατά τη γνώμη μου είναι απαραίτητο, καθώς και τις μικρές μας εξόδους. Παλαιότερα πηγαίναμε σε παιδότοπους ή σε ένα ζαχαροπλαστείο που έχουμε εδώ στη γειτονιά για να φάμε ένα γλυκό. Τώρα κόπηκαν κι αυτά. Πηγαίνουμε σε παιδικές χαρές, σε σπίτια φίλων για να παίζουν τα παιδιά και τρώμε γλυκά που οι ίδιοι φτιάχνουμε στο σπίτι. Επίσης, περιορίσαμε τα ψώνια για ρούχα. Κάποτε ψωνίζαμε τέσσερις φορές τον χρόνο, σήμερα δύο. Τα παλιά μας ρούχα τα μπαλώνουμε όπως έκαναν παλιά στα χωριά. Ευτυχώς έχω βοήθεια από την οικογένειά μου. Η οικονομική κρίση μάς χτυπά όλους αλύπητα, ιδίως εμάς που μεγαλώνουμε μόνοι τα παιδιά μας. Παλαιότερα μπορεί να μας έμεναν στην άκρη και 100-150 ευρώ. Τώρα, κάθε μήνα, μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο, ψάχνουμε να βρούμε χρήματα για να τα βγάλουμε πέρα...».
Πηγή: Εφημερίδα Το Βήμα