Τετάρτη 14 Ιουλίου 2010

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ........... Η ΕΞΟΡΙΑ!!!!

«Εμείς είμαστε η ενσάρκωση της συνέχειας
  Εκείνων που στην δική μας εποχή δεν έφτασαν.
  Και άλλοι θα είναι, και είναι, η δική μας αθανασία πάνω στην γη
» (J. B. Borges)

    Συμφωνώντας με το παραπάνω γνωμικό πολλές φορές αναρωτήθηκα για αυτές τις σημαντικές άλλες καταγωγές μας. Βέβαια αυτές οι σκέψεις δραστηριοποιούνταν και με μία αφορμή προερχόμενη από την οικογένεια καταγωγής, ή προσωπικού βιώματος.

    Οι μεγαλύτεροι αναφωνούν «.....Μα τι παιδιά κάναμε ,,,παιδιά είναι αυτά....έτσι τα μεγαλώσαμε εμείς,,,,,,,» αλλά και οι μικρότεροι όμως απαντούν είτε: «Εσείς φταίτε..... εσείς μας μεγαλώσατε έτσι .... ααααα...ας μην μας κάνατε....», αλλά και: «Οι γονείς μας ότι μπόρεσαν έκαναν, δεν φταίνε σε τίποτα, εμείς ορίζουμε την ζωή μας..... την μοίρα μας, το παρόν, το μέλλον μας......». Κατηγοριοποιήσεις μπορεί να υπάρχουν πολλές η ουσία όμως δεν αλλάζει, όλοι μα όλοι μας όμως από κάπου προερχόμαστε και είτε το θέλουμε είτε όχι (υπερψηφή το θέλουμε!!!) η οικογένεια καταγωγής μας ή αλλιώς πατρική οικογένεια είναι εκείνη που νουθετεί, πυροδοτεί, γαλουχήσει, μοιράζει, κατανέμει τους ρόλους, τις πεποιθήσεις, τις αξίες που καλούμαστε ο καθένας να έχει σ’ αυτή την ζωή. Το μαγικό είναι και δύσκολο να υλοποιηθεί. Είναι μέσα σ’ όλα αυτά τα «κληρονομικά» χαρακτηριστικά ή αλλιώς βαρίδια όπου κάποιος προσπαθεί, ή τολμάει κιόλας να αλλάξει να μετακινήσει, να προσθέσει κάποια δικά του στοιχεία, κάποιες συμπεριφορές ή ακόμα-ακόμα να παραμερίσει στοιχεία που τελικά δεν του αρμόζουν, τον πνίγουν, δεν του ταιριάζουν, δεν του πάνε.

    Είναι αρκετοί εκείνοι που εμπλέκουν το κομμάτι της μοίρας τους με την προσωπική βούληση, άλλοι από φόβο –κυρίως- εμμένουν σε παλιές καταβολές και ας νιώθουν ότι θα ήθελαν πολύ να τις αλλάξουν, αλλά τους κρατεί ο φόβος μην προδώσουν ή απογοητεύσουν αυτούς τους σημαντικούς άλλους που αναφέραμε παραπάνω.

    Η επιλογή της μοίρας όταν γίνει αυτούσια αυτομάτως μπορεί και να περιορίσει την ευελιξία πρόσθετων στοιχείων που το άτομο επιθυμεί και θέλει να εντάξει στην ζωή του. Επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στο θέλω και το πρέπει στο επιθυμητό και στον κανόνα στην γαλούχηση και στην εξερεύνηση......... Ο «μύλος» των επιθυμιών και των αναγκών αλέθονται με τις κοινωνικές νόρμες, τα πρέπει, τα είθισται, τι επικρατεί τελικά....!!! ο δυναμισμός της ψυχής! Κανείς δεν προδίδει τις αρχέτυπες γονεϊκές αρχές προσθέτοντας στην ζωή του και δικές του καταβολές ίσα-ία εμπλουτίζεται, εξελίσσεται ώστε να αφήσει και στην επόμενη γενιά από την δική του νέα- καινούργια στοιχεία προς αφομοίωση και η νέα γενιά με την σειρά της θα δει τι θα κάνει μ’ αυτή την επεξεργασία και όλος αυτός κύκλος διαιωνίζεται αλλά κυρίως εμπλουτίζεται....!!

    Ανακαλύπτοντας τα παλιά σεντούκια
    Όσα περισσότερα γνωρίζουμε για την οικογένεια μας, την πατρική αλλά και την ευρεία, τόσα μαθαίνουμε για τον εαυτό μας παρατηρώντας και συνδέοντας, έχοντας την γνώση από που προερχόμαστε αποφασίζουνε πως οι ίδιοι θέλουμε να ζήσουμε. Ορισμένες οικογένειες βιώνουν από ένα ή περισσότερα μέλη οδυνηρές οικογενειακές εμπειρίες και το αναφέρουμε αυτό γιατί περιπτώσεις όπως ο αλκοολισμός, αυτοκτονίες, σεξουαλικές κακοποιήσεις, τζόγος πλήττει όλα τα μέλη της οικογένειας. Η βαθύτερη κατανόηση των αιτιών που οδήγησαν μία οικογένεια σε τέτοιου είδους συμπεριφορές βοηθά το άτομο να αντιληφθεί την σκοτεινή πλευρά του εαυτού και να διαμορφώσει περισσότερο ολοκληρωμένες σχέσεις με τους υπόλοιπους, ή ακόμα και να τον απομακρύνει από αυτήν.

    «ΟΣΟΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΝ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ». Γνωρίζοντας κάποιος την οικογενειακή του κληρονομιά έχει την ελευθερία να αλλάξει και το ίδιο του το μέλλον (όσο δύσκολο και αν ακούγεται αυτό). Η έννοια των οικογενειακών δεσμών είναι βαθιά συνδεδεμένη με την αντίληψη που έχουμε σχετικά με το ποιοι είμαστε. Πολλοί αναρωτιούνται αν οι ιδιοτροπίες τους και οι στάσεις τους είναι κοινές με άλλα μέλη της οικογένειας και τι αυτό μπορεί τελικά να σημαίνει, είναι ευχή είναι κατάρα;;!! Κάποιοι συνδέουν την σειρά των σημαντικών γεγονότων της ζωής τους με το ποια μέλη ήταν παρόντα όπως γεννήσεις, γάμους αρρώστιες, απώλειες. Ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου, ή σε ποια τοποθεσία κάποιος διαμένει, ή αν είναι ή όχι απομακρυσμένος από τα υπόλοιπα μέλη συναισθηματικά μοιάζει να είναι δύσκολο να ξεφύγει από την –όποια- επίδραση της οικογένειας. Οι οικογενειακές σχέσεις και η επαφή είναι οι πιο σημαντικές αλληλεπιδράσεις στην ζωή μας, αν και πολύ συχνά αδυνατούμε να σχετιστούμε με τα μέλη της δικής μας οικογένειας δυσκολευόμαστε τόσο να βρούμε μία δικλείδα, μία πόρτα που να ανοίγει προς την επικοινωνία. Αμυντικά κάποιοι μπορεί πολύ εύκολα να πουν ‘ότι δεν έχει σημασία για εκείνους η επαφή με τους γονείς ή τα αδέρφια τους, ή ότι δεν έχει σημασία αν τους αγάπησαν ή αν αγαπήθηκαν, λεκτικά άλλα μπορούν να ειπωθούν από εκείνα που τελικά ισχύουν και έχουν σημασία.

    Η οικογένεια καταγωγής κάποια στιγμή θα επιστρέψει για να καταδιώξει τα μέλη της στις προσωπικές τους σχέσεις, στις/στους συζύγους, στα παιδιά τους ακόμα και στην εργασία τους. Πίσω από τα ιδιαίτερα ή ιδιόμορφα χαρακτηριστικά κάθε οικογένειας βρίσκονται κάποια πρότυπα που διαπερνούν κάθε πολιτισμικό και χρονικό όριο. Στην εξέλιξη του χρόνου μπορεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικογενειακής δομής και των ρόλων να μεταβάλλονται με δραματικό ρυθμό οι ουσιαστικοί τρόποι με τους οποίους έχουν μάθει να σχετίζονται τα μέλη παραμένουν ίδιοι και αξεπέραστοι. Άνθρωποι που δεν διατηρούν επαφή με τους γονείς τους βιώνουν μία ιδιαίτερα έντονη –και επίπονη- εμπειρία, βαθιά μέσα τους δεν υπάρχει τίποτα πιο ευεργετικό από την ίδια τους την ανάγκη για επαφή μαζί τους. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για τις αδελφικές σχέσεις. Αδέλφια που δεν μιλούν μεταξύ τους για πολλά χρόνια βιώνουν μέσα τους μία βαθιά απώλεια και θλίψη. Τα αδέρφια σχεδόν ποτέ δεν μοιάζουν μεταξύ τους και αυτό γιατί έχει σημασία σε τι φάση ζωής βρισκόταν ο γονιός που έφερε στην ζωή το εκάστοτε παιδί, ακόμα και τα τρία ή πέντε χρόνια διαφορά έχουν μεγάλη σημασία στην προσωπική ιστορία αυτού του παιδιού. Κάποιοι λένε ότι το πρώτο παιδί γεννήθηκε από πολύ αγάπη και έρωτα των γονιών ενώ το δεύτερο από ανάγκη ή συμπλήρωση παρέας για το πρώτο......Αρκετοί άνθρωποι αναφέρουν δημιουργώντας την δική τους πυρηνική οικογένεια ότι δεν θέλουν να επαναλάβουν τα λάθη και τα προβλήματα που οι ίδιοι βίωσαν στην οικογένεια καταγωγής τους και όμως με ένα παράδοξο τρόπο επαναλαμβάνουν ακριβώς αυτό που βίωσαν και τους ήταν οικείο. Ακόμα και άνθρωποι που αποδυκνείουν εξαιρετικές ικανότητες σε κάποιους διαφορετικούς τομείς απ’ ότι άλλα μέλη της πατρικής τους οικογένειας, μπορεί να κλείνουν τα μάτια τους στους νέους τρόπους αντίληψης της οικογένειας να χάνουν στοιχεία της αντικειμενικότητας τους όταν επιστρέφουν στο πατρικό τους καταφύγιο.

    Κάθε γεγονός ενός οικογενειακού βίου αποτελεί τμήμα των πολυεπίπεδων προτύπων που συγκροτούν την ταυτότητα του καθένα. Για παράδειγμα αν σε μία ευρύτερη οικογένεια υπάρξει μία αυτοκτονία αυτό θα επηρεάσει άμεσα τα συγγενικά πρόσωπα του α’ βαθμού. Θα επηρεάσει και τους γονείς του αυτόχειρα που πάντα θα αναρωτιούνται τι λάθη έκαναν και που έφταιξαν, ή τι δεν πρόλαβαν να κάνουν. Οι σκέψεις και οι συνδέσεις θα απλωθούν αρκετά ακόμα και σε μέλη β’ βαθμού συγγένειας, θα αναρωτιούνται αν θα μπορούσαν και εκείνοι να διαπράξουν ποτέ κάτι τέτοιο, θα αρχίσουν να βρίσκουν μειονότητες και λάθη στις πατρικές τους οικογένειες, όπου εκείνες έχουν α’ βαθμό συγγένειας με την οικογένεια του αυτόχειρα......Επηρεάζονται πολλά μέλη της πατρικής αλλά και της ευρείας οικογένειας με την πράξη μίας αυτοκτονίας, το νόημα του θανάτου παίρνει την τροπή του φόβου. Η νέα και τρίτη γενιά θα αναρωτιέται για το κατά πόσο η αυτοκτονία κυλάει στο αίμα της οικογένειας και αν υπάρχει περίπτωση να επηρεάσει και την δική τους ζωή. Κάθε μέλος της οικογένειας θα είναι αναγκασμένο να λαμβάνει υπόψην του και ν’ ανταποκρίνεται στις αντιδράσεις των άλλων μελών. Στην οικογένεια περιλαμβάνεται ένα ολόκληρο σύστημα συναισθημάτων που συντηρεί τουλάχιστον τρεις με τέσσερις γενιές, αυτές οι «νόρμες» εξελίσσονται μαζί μ΄αυτές τις γενιές αν και τις περισσότερες φορές τα μέλη ζουν σε διαφορετικά μέρη. Τα μέλη σε μια οικογένεια μοιράζονται ένα κοινό παρελθόν και παρόμοιες προσδοκίες για το μέλλον.

    Είναι σύνηθες οι άνθρωποι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους στην οικογένεια τους, όπως τα «καλά» παιδιά, γελωτοποιοί, θύματα, «κακά παιδιά», «ενήλικα» παιδιά...... Αυτοί οι χαρακτηρισμοί ενισχύουν τα μηνύματα που στηρίζουν την οικογένεια υποδεικνύοντας ποιοι είναι οι «καλοί’ και ποιοι οι «κακοί». Εν καιρό και αποκτώντας επίγνωση από τις διάφορες ιστορίες και τα μηνύματα που διαπερνούν στον καθένα που ακούει από την οικογένεια του μπορεί σιγά-σιγά να εκτιμήσει αν επιθυμεί ή όχι να διατηρήσει αυτές τις «ταμπέλες». Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι τα αρνητικά στοιχεία της οικογένειας τους τα κληρονομούν και είναι καταδικασμένοι να τα επαναλάβουν με την δημιουργία μιας νέας οικογενειακής εστίας.

    Τα μυστικά στην οικογένεια χαρακτηρίζουν τις σχέσεις ανειλικρινή και ανασφαλή. Η αποτυχία σύνδεσης με την πατρική οικογένεια οδηγεί σε απομόνωση και μοναξιά, φίλοι, σύντροφοι, παιδιά δεν θα μπορέσουν να αναπληρώσουν αυτό το κενό.
Άλλωστε όλοι μπορούν να αντέξουν τις οικογενειακές επισκέψεις όταν αυτές δεν είναι συχνές. Το επώδυνο επιφανειακά γίνεται ανώδυνο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου